Αποψε το βράδυ, δέκα λεπτά πριν τις 10, όποιος συντονιστεί με το FOX, θα ακούσει μια γνώριμη μουσική. Είναι ένα μουσικό θέμα τίτλων, που έχει γράψει ο Μαρκ Σνόου, μοιάζει σαν σφύριγμα. Σε προειδοποιεί πως ότι ακολουθεί δεν είναι μια απλή τηλεοπτική σειρά: ανήκει στα X Files.
Ο χαμένος ενθουσιασμός
Ομολογώ ότι όταν τον Ιανουάριο του 2015 είχα διαβάσει ότι ξανανοίγουν τα X Files και θα γυριστεί νέος κύκλος επεισοδίων είχα ενθουσιαστεί. Το ότι θα ξαναβλέπαμε τον Ντέιβιντ Ντουχόβνι στο ρόλο του Φοξ Μόλντερ και την Γκίλιαν Αντερσον στο ρόλο της Nτέινα Σκάλι, έστω και για μόνο έξι επεισόδια, μου είχε φανεί εξαιρετικό, κυρίως γιατί η ιστορική αυτή σειρά αξίζει κάτι που δεν είχε, δηλαδή ένα λαμπρό τέλος. Είχα δει τα έξι εκείνα επεισόδια ένα χρόνο αργότερα με λαιμαργία και καλή διάθεση. Όταν ο μίνι κύκλος ολοκληρώθηκε ένοιωθα μόνο πίκρα. Υπήρχαν όλοι, αλλά τίποτα δεν ήταν όπως παλιά. Ο Κρις Κάρτερ, παραγωγός και δημιουργός της σειράς, είχε επιχειρήσει μια περίληψη όλων των προηγούμενων: επειδή είναι αδύνατο να χωρέσεις εννέα κύκλους σε έξι επεισόδια, έφτιαξε μια σαλάτα. Που απλά θύμισε σε μας τους παλιούς τις μεγάλες στιγμές της σειράς, χωρίς ωστόσο να επιστρέψει στους νεότερους να κατανοήσουν γιατί έγινε τέτοιος ντόρος για την επανεμφάνισή της.
Πριν και μετά το internet
Μια και η σειρά ξαναρχίζει, επιτρέψτε μου να διηγηθώ την ιστορία της για να θυμηθούν οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι: το χω ξανακάνει.
Οι τηλεοπτικές σειρές χωρίζονται σε δυο ιστορικές περιόδους, σε αυτές που βλέπαμε πριν την επικράτηση του Internet και στις άλλες που είδαμε μετά την κυριαρχία του - η διαδρομή της επιτυχίας, πριν και μετά το Internet, δεν είναι ακριβώς η ίδια. Πριν το Internet έπεφτες πάνω σε μια τηλεοπτική σειρά συνήθως τυχαία – στο ζάπινγκ. Αυτή έπρεπε να σε μαγνητίσει στα ελάχιστα λεπτά, που είχες σκοπό να τις αφιερώσεις. Η ανακάλυψη της σειράς και η σχέση σου μαζί της ήταν περίπου όπως ο κεραυνοβόλος έρωτας: αν την έβρισκες την καλή σειρά, κολλούσες – έπρεπε μάλιστα να προγραμματίσεις τα απογεύματα σου για να δεις τα επεισόδια: τα περίμενες και δεν σε περίμεναν. Σήμερα η σχέση είναι εντελώς διαφορετική: ξέρεις σχεδόν τα πάντα, πριν μια σειρά ξεκινήσει, επανέρχεσαι σε ό,τι έχεις αφήσει – οι σειρές είναι σαν τα βιβλία. Πρακτικά το πράγμα είναι λειτουργικότερο, η απόλαυση ευκολότερη, αλλά η μαγεία της προσμονής έχει χαθεί. Για αυτό μου άρεσε η είδηση ότι θα χουμε νέο κύκλο των X Files: θυμήθηκα τον καιρό που κύκλους και επεισόδια τα περίμενα.
Κουφάλες γήινοι προδότες
Τα Χ Files ξεκίνησαν το 1993 (στην Ελλάδα ήρθαν λίγο αργότερα). Ξεκίνησαν λίγο πριν την παγκόσμια κυριαρχία του Internet και τελείωσαν όταν αυτό είχε γίνει απαραίτητο: όντας στο μεταίχμιο των δυο εποχών κουβαλούσαν κλισέ και πρωτοπορία. Ένα ζευγάρι στις αμερικάνικες σειρές υπήρχε πάντα και είτε ήταν ναζιάρικο, όπως στο Moonlighting, είτε τρελά ερωτευμένο όπως στο Χαρτ και Χαρτ. Tο ζευγάρι των X Files, όμως, δεν ανήκε στις συνηθισμένες κατηγορίες: για να προκύψει ο έρωτας χρειάστηκαν χρόνια. Η σειρά δεν ήταν η πρώτη με εξωγήινους ή για εξωγήινους, όμως εδώ οι κουφάλες ήταν οι γήινοι προδότες. Δεν ήταν η πρώτη σειρά με τέρατα και κακούς, που θα ζήλευαν και οι μεγάλοι του φανταστικού κινηματογράφου, αλλά ήταν η πρώτη στην οποία η καταπίεση που προκαλούσε πάντα η ανάγκη για αληθοφάνεια πήγε περίπατο: για να χαρείς τη σειρά πρέπει να αποδέχεσαι τα πάντα. Δεν υπάρχουν σπέσιαλ εφε, αλλά σπέσιαλ ατμόσφαιρα. Το ζήτημα δεν ήταν τόσο η ηθική, όσο η αλήθεια (την οποία ψάχνει μόνο ο Μόλντερ). Κυρίως σε έκανε ν’ αγαπάς την ξεροκεφαλιά και την δυσπιστία: αρετές ξεχασμένες. Κι ήταν δύσκολο να διακρίνεις πάντα τους καλούς: τα πλοκάμια της παγκόσμιας συνομωσίας ήταν παντού.
Η ιδέα των αυτοτελών επεισοδίων, όχι και τόσο συνηθισμένη στις αρχές των 90’s, αποδείχτηκε λειτουργική. Το εύρος των ζητημάτων (όλα τα μη εξηγήσιμα ήταν Χ Files…), δεν σε άφηνε να πλήξεις. Tέλος, η δύναμη των χαρακτήρων ήταν πιο σημαντική από τη δύναμη της ιστορίας και όταν ο Ντουχόβνι μας στέρησε τον Μόλντερ στον 8ο κύκλο, αποφασίζοντας να φύγει, έφυγε μαζί του και ένα πλήθος τηλεθεατών: παρά τις προσπάθειες του Ρόμπερτ Πάτρικ και της Αναμπεθ Γκις να μας πείσουν, (ως επιθεωρητές Τζον Ντότζετ και Μόνικα Ρέγες), ότι οι φάκελοι ήταν σημαντικότεροι από τους πρωταγωνιστές, για μας τα X Files ήταν ο Μόλντερ και η Σκάλι. Πολύ πριν το τελευταίο επεισόδιο (που λέγεται αυτάρεσκα «The Truth»), είχε τελειώσει η δική μας επιμονή με τη σειρά. Οι πιο πολλοί από μας που χαρίσαμε στη σειρά χρόνια προσοχής και κάμποσες νύχτες συζητώντας στα νεοσύστατα forum δεν αντέξαμε. Την προδώσαμε.
Δεν γίνεται να τελειώσει
Αυτά τα forum έπαιξαν το ρόλο τους. Η σειρά φτάνει στο απόγειο της λαμπρότητας της το 1998 -99: τα επεισόδια του 5ου κύκλου βλέπουν μόνο στις ΗΠΑ 20 εκατ θεατές περίπου! Καλοκαίρι του 1998 βγαίνει στα σινεμά η ομώνυμη ταινία, που προωθεί την ιστορία, «χτίζει» τον έρωτα των δυο, κάνει το Μόλντερ να μοιάζει σουπερ ήρωας, σπάει ταμεία. Τα δυο πρώτα επεισόδια του έκτου κύκλου («Τhe Begiμning» και «Drive») έκαναν τον Στίβεν Κίνγκ να ζηλέψει, ενώ στη μέση του κύκλου προβάλλονται δυο άλλα, (το «Two Fathers» και το «One Son»), που, είναι κατά κοινή ομολογία, αριστουργηματικά. Αλλά κάπου εκεί ο μεγάλος Κρις Κάρτερ κολλάει: είναι αδύνατο να πάει το πράγμα παραπέρα. Το φινάλε του 6ου κύκλου («Biogenesis») προετοιμάζει τους πάντες για το τέλος – στον 7ο κύκλο η ιστορία σέρνεται, αλλά το τελευταίο επεισόδιο του (με τον τίτλο «Requiem») είναι τόσο καλό, που θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως ικανοποιητικό φινάλε – είναι αυτό που ο τσακωμένος με το FOX Ντουχόβνι φεύγει. Κανονικά θα πρεπε όλα να τελειώσουν, όμως είμαστε ήδη στο 2000, το Internet είναι η νέα γλώσσα και τα X Files είναι το πρώτο σήριαλ που στο διαδίκτυο προκαλεί για μια τετραετία τουλάχιστον μια παγκόσμια υστερία τοποθετήσεων, αντιπαραθέσεων, ακόμα και προγνωστικών: πώς να πεις όχι σε τέτοιο σουξέ; Η σειρά έχει δυο κύκλους ακόμα, που ελάχιστοι θυμούνται – οι φάκελοι κλείνουν μάλλον άδοξα, παρόλο που ο Μόλντερ επιστρέφει και η Σκάλι φέρνει στη ζωή το γιό του. Αυτοί ολοκλήρωσαν τη σχέση τους, έπαιξαν και σε μια δεύτερη ταινία το 2008, αλλά εμείς κάπου χάσαμε τη δική μας μαζί τους: μας κούρασαν.
Διάλεξαν κόντρα ρόλους
Είναι αλήθεια ότι είχαν κουραστεί κι αυτοί: όταν έκλεισαν τα X Files έπαιξαν ρόλους, που με τον Μόλντερ και την Σκάλι, δεν είχαν καμία σχέση. Ο Ντουχόβνι, που ως Μόλντερ δεν νοιάζονταν για γυναίκα, στο Californication δεν άφησε θηλυκή γάτα ήσυχη. Η Αντερσον, που ως πράκτορας του FBI έκρυβε επιμελώς τη γοητεία της, τρέλανε τον ανδρικό πληθυσμό όταν από τη Σκάλι απαλλάχτηκε: στο Hannibal η σεξουαλικότητα της αναστατώνει και στο συμπαθητικό The Fall ρίχνει στο κρεβάτι της όποιον γουστάρει.
Το 2008, έντεκα χρόνια μετά το γάμο του με την Τία Λεόνι, ο Ντουχόβνι παραδέχεται ότι έχει νοσηλευτεί για υπερσεξουαλική συμπεριφορά: η ειλικρίνεια του εκτιμάται, αλλά δεν τον γλυτώνει από το διαζύγιο. Το 2012 η Αντερσον, που έχει παιδιά από τρεις διαφορετικούς άντρες, αποκαλύπτει ότι είχε σχέση με κάμποσες γυναίκες και ότι όταν επιστρέφει στην Αγγλία αυτό το πάθος της ξυπνά. Ένα φάκελο Χ είχαν και οι δυο.
Κουταμάρα, αλλά…
Η επιστροφή τους δεκατέσσερα χρόνια αργότερα επιβεβαίωσε όσους λένε ότι όλα τα πράγματα είναι καλύτερο να τελειώνουν στην ώρα τους. Ενας ακόμα κύκλος μετά τον απογοητευτικό δέκατο, μου έμοιαζε κουταμάρα. Αλλά όταν ακούσω την μουσική των τίτλων του Σνόου θα καρφωθώ. Γιατί η αλήθεια παραμένει εκεί έξω. Και η νοσταλγία στοιχειώνει…
