Για ένα ολόκληρο ημίχρονο η Εφές έμοιαζε να έχει φέρει το πράγμα στα μέτρα της στο ΣΕΦ. Τα ποσοστά της στα τρίποντα ήταν καλά, ο Οσμάν έδειχνε γιατί του χρόνου θα πάει στο NBA, στην επίθεση είχε υπομονή και στην άμυνα δεν κυνηγούσε απλά τον Σπανούλη. Αλλά στο ξεκίνημα του δεύτερου ημιχρόνου ο Ολυμπιακός αποφάσισε να παίξει για πέντε λεπτά την άμυνα που αφαιρεί από τον αντίπαλο οξυγόνο για να αναπνεύσει και το νερό μπήκε στο αυλάκι. Οι αγκώνες πήραν φωτιά, οι βουτιές στο παρκέ ήταν ασταμάτητες, τα φάουλ πονούσαν. Ο κόσμος που πάντα πίστευε ότι ο Ολυμπιακός δεν μπορούσε ποτέ να αποκλειστεί από την Εφές ένοιωθε δικαιωμένος. Είχε φτάσει η ώρα των σκληρών, η ώρα που όλοι περίμεναν.
Η ξεκάθαρη πρόθεση
Ας πούμε δυο πράγματα για το τι είναι η στρατηγική στα ομαδικά σπορ τώρα που ολοκληρώθηκαν και τα play off, δηλαδή το δεύτερο και σπουδαιότερο κεφάλαιο στην Ευρωλίγκα. Στα σπορ στρατηγικής, και τέτοια είναι και το ποδόσφαιρο και στο μπάσκετ, οι σπουδαίες ομάδες ήταν πάντα προβλέψιμες. Η Μίλαν του Σάκι έπαιζε άμυνα που όποιος την έχει δει την θυμάται ακόμα. Ο Αγιαξ άλλαξε το ποδόσφαιρο κάνοντας πολύ συγκεκριμένα πράγματα, που όλοι γνώριζαν, αλλά ελάχιστοι κατάφεραν, αρχικά τουλάχιστον, να αντιμετωπίσουν. Ακόμα και τα μικρά πράγματα στις μεγάλες ομάδες είναι προβλέψιμα. Ολοι γνώριζαν την μπακ ντορ πάσα του Γιαννάκη στον Γκάλη, αλλά δεν είχαν αντίδοτο. Ολοι γνώριζαν ότι ο Μπέκαμ θα κόψει από τα δεξιά και θα σεντράρει για τον Φαν Νίστελ Ρόι, αλλά η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ πέτυχε χάρη στις σέντρες του καμιά εξηνταριά γκολ σε μια τριετία. Ολοι γνώριζαν ότι ο Διαμαντίδης θα παίξει πικ εν ρολ με τον Μπατίστ, αλλά ελάχιστοι το έσπασαν. Πριν ξεκινήσει κάθε ματς του Ολυμπιακού του Σφαιρόπουλου στην Ευρωλίγκα όλοι ξέρουμε πως ο σκοπός του είναι να κρατήσει τον αντίπαλο κάτω από το μέσο όρο των πόντων του, όποιος κι αν είναι. Η πρόθεσή του είναι πάντα ξεκάθαρη: αυτή η πρόθεση λύγισε και την Εφές. Πέντε λεπτά σκληράδας ήταν αρκετά για να φανεί ποιος θα κέρδιζε και ποιος ό,τι και να έκανε δεν θα μπορούσε ποτέ να κερδίσει.
Ένα απλό μυστικό
Το παιγνίδι του Ολυμπιακού είναι προβλέψιμο – και η λογική λέει ότι στα ομαδικά σπορ (στα οποία υπάρχει στρατηγική και τακτική) αυτό δεν είναι καλό. Όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Το ότι το παιγνίδι μιας ομάδας είναι προβλέψιμο, αποτελεί την καλύτερη απόδειξη ότι υπάρχει κάτι οργανωμένο, το όποιο και αποδίδει. Οτιδήποτε είναι οργανωμένο, οτιδήποτε βασίζεται σε μια κεντρική ιδέα, οτιδήποτε στηρίζεται σε μηχανισμούς δουλεμένους στην προπόνηση, είναι εύκολο να το καταλάβεις κι εύκολο να το αναλύσεις. Αλλά αν το σχέδιο είναι σωστά βασισμένο στα χαρακτηριστικά των παικτών, η ομάδα δεν αντιμετωπίζεται εύκολα. Αυτό είναι το μυστικό των καλών ομάδων. Κι αυτό είναι το μυστικό του Ολυμπιακού.
Δεκάλεπτα σεμιναριακής άμυνας
Φέτος ο Σφαιρόπουλος, αυτός ο νέος Ιωαννίδης που λέω εγώ, μαθαίνοντας από τα περσινά στραβοπατήματα, πήγε την ομάδα ένα βήμα παρακάτω χωρίς τυμπανοκρουσίες. Πέρυσι μετέτρεψε τον Ολυμπιακό από «ομάδα του Σπανούλη», (από ομάδα δηλαδή βασισμένη πάνω στις εμπνεύσεις του ηγέτη αρχηγού της, γύρω από τον οποίο περιστρέφονταν όλα), σε μια τρομερά στιβαρή αμυντική ομάδα. Φέτος κατάλαβε ότι η εμμονική προσπάθεια να κρατηθεί ο αντίπαλος κάτω από τους 70-75 πόντους δεν έχει νόημα και η άμυνα από αυτοσκοπός έγινε εργαλείο. Ο Ολυμπιακός συνολικά φέτος δέχτηκε περισσότερους πόντους (και για αυτό έχασε και στο γήπεδό του ματς όπως εκείνα με τη Μακάμπι και τη Γαλατά π.χ) αλλά σε διαστήματα των παιγνιδιών έχει παίξει για πεντάλεπτα και δεκάλεπτα άμυνα που χρόνια είχε να δει η Ευρώπη! Η μεταμόρφωσή του γίνεται κατανοητή από τον κόσμο που τον παρακολουθεί κυρίως. Κάποτε, όταν έφταναν τα δύσκολα ματς στην Ευρωλίγκα, η βασική αγωνία των φίλων του Ολυμπιακού ήταν σε τι κατάσταση θα είναι ο Σπανούλης. Σήμερα οι ίδιοι άνθρωποι ελπίζουν στην αγία άμυνα. Φέτος ο Ολυμπιακός, εξαιτίας των τραυματισμών του αρχηγού του έπαιξε πολλά ματς χωρίς αυτόν: ήταν σε όλα σχεδόν καλός. Φυσικά με τον Σπανούλή σε καλή κατάσταση είναι ακόμα καλύτερος. Κι αυτό είναι το δεύτερο, εντελώς προβλέψιμο, και την ίδια στιγμή υπέροχο χαρακτηριστικό του.
Η συνταγή που αποδίδει
Ως μεγάλος εγωιστής ο Σπανούλης θέλει να πάρει πάντα την κατάσταση στα χέρια του. Θέλει είπα; Λάθος: επιβάλλεται να το κάνει! Αν αυτός βγει από το ματς, η όποια δημιουργικότητα του Ολυμπιακού περιορίζεται: υπάρχει πάντα ο Πρίντεζης, που, όμως, δε γίνεται να παίζει 40 λεπτά, υπάρχει ο Λοτζέσκι που είναι σουτέρ και σκόρερ αλλά όχι και λεοντόκαρδος και φέτος έχει ταλαιπωρηθεί αρκετά, υπάρχει ο Γκριν που μπορεί να δώσει 4-5 μεγάλες ανάσες στην επίθεση – αλλά όταν ο Σπανούλης είναι στο γήπεδο η ομάδα από αυτόν εξαρτάται κι αν κρίνουμε από το πώς έφτασε στο Final 4, πρέπει να ομολογήσουμε ότι είναι ευλογία η ηγεσία του. Οι εμφανίσεις του Σπανούλη σε όλα τα ματς με την Εφές ήταν προβλέψιμα εξαιρετικές – να την πάλι η προβλεψιμότητα. Ο Ολυμπιακός είναι μια υπέροχα προβλέψιμη ομάδα με ένα υπέροχα προβλέψιμο ηγέτη και πρωταγωνιστή. Τα δυο αυτά πράγματα είναι οι βάσεις μιας συνταγής που αποδίδει: αρέσει δεν αρέσει οφείλουμε να το παραδεχτούμε. Η άγια άμυνα και ο ηγέτης Σπανούλης στέλνουν την ομάδα στο final 4 κι ας είναι το συνολικό της μπάτζετ χαμηλό, οι επιθετικές λύσεις μετρημένες και οι πολυτέλειες ελάχιστες.
Ολοι για έναν και ένας για όλους
Πάμε τώρα στο τρίτο κομμάτι: τον κόσμο που συμπαραστέκεται στην ομάδα. Εχει ενδιαφέρον ότι, από πέρυσι ακόμα, αυτοί που περισσότερο γκρίνιαζαν για τον Σφαιρόπουλο και τις επιλογές του αρχικά, προσπάθησαν στη συνέχεια να καταλάβουν τη δουλειά του. Κατάλαβαν έτσι ότι οι επιλογές των παικτών, που έγιναν, ξεπερνούν τις συνηθισμένες λογικές. Ο Σφαιρόπουλος δεν έψαχνε ούτε σκόρερ, ούτε σουτέρ, ούτε «παίκτες να πλαισιώσουν τον Σπανούλη»: έψαχνε παίκτες λειτουργικούς στο παιγνίδι του. Αλλαξε την ομάδα κρατώντας τα θετικά της, αλλά το βασικό του κριτήριο είναι αυτό το «όλοι για ένα και ένας για όλους» που είναι γραμμένο στο κρεμασμένο πανό στα αποδυτήρια. Δεν είναι σύνθημα, είναι δόγμα επιβίωσης – το μυστικό κάθε άμυνας, απλής ή πολύπλοκης. Σήμερα ο κόσμος ενθουσιάζεται παρακολουθώντας μια ομάδα της οποίας τα μυστικά γνωρίζει. Ολοι ξέρουν πως μετά το time out ο Πρίντεζης θα πάρει την επίθεση. Ολοι ξέρουν πως ο Παπανικολάου θα δώσει δυο βήματα αναπνοής στον παίκτη που μαρκάρει, ώστε αυτός να ζητήσει τη μπάλα κι ο Παπ να πεταχτεί και να την κλέψει. Ολοι ξέρουν πως ο Γουότερς μόλις μπει θα πάρει ένα σουτ από μέση απόσταση. Ολοι ξέρουν πως όταν ο αντίπαλος επιχειρήσει να ποστάρει τον Σπανούλη θα βγει ο Μπιρτς για βοήθεια. Ολοι καταλαβαίνουν την άμυνα με αλλαγές και πότε θα χρειαστεί: μιλάμε για ένα κόσμο, που πλέον έχει εκπαιδευτεί! Δεν υποστηρίζει απλά, αλλά συμμετέχει. Κι έμαθε να πιστεύει, όχι απλά την ομάδα, αλλά τον τρόπο της.
Δίδαγμα
Η ιστορία του εφετινού μπασκετικού Ολυμπιακού είναι γενικά διδακτική. Το συμπέρασμά της είναι ότι μια ομάδα πρέπει να ξέρει τι μπορεί να κάνει και να το υπηρετεί πιστά. Μη βιαστείτε να πείτε ότι το να κάνεις καλά αυτό που θες και μπορείς, μετρά περισσότερο από το να έχεις σούπερ σταρ: οι σούπερ σταρ της ΤΣΣΚΑ μπορεί να κάνουν τη διαφορά στον ημιτελικό της Κωνσταντινούπολης. Αλλά για να τα καταφέρουν πρέπει να αντέξουν στις στιγμές που οι παίκτες του Ολυμπιακού θα σηκώσουν τα μανίκια και θα δείξουν τα μπράτσα τους. Μην αποκλείεται στη θέα τους να το βάλουν στα πόδια. Όπως τόσοι και τόσοι φέτος που είχαν ταλέντο, αλλά δεν είχαν τον Σπανούλη, τον Σφαιρόπουλο και ένα κόσμο που τη μαγκιά της άμυνας περιμένει και με αυτή σχεδόν εκστασιάζεται.
