Μεταξύ αστείου και σοβαρό πολλοί μου λένε ότι ο Ολυμπιακός πρέπει να έχει έναν προπονητή για το ελληνικό πρωτάθλημα και τον Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ αποκλειστικά για τα ευρωπαϊκά παιχνίδια. Αν βρισκόμασταν στις ΗΠΑ δεν αποκλείω να το βλέπαμε αυτό. Στις ΗΠΑ βέβαια κάθε επαγγελματική ομάδα παίρνει μέρος σε μία Λίγκα - αν έπαιρνε μέρος σε δύο όπως στην Ευρώπη πιθανότητα να είχε και δύο προπονητές. Αλλά και παίρνοντας μέρος σε ένα μόνο πρωτάθλημα, οι αμερικανικές ομάδες έχουν άλλον προπονητή για την άμυνα, άλλον για την επίθεση, άλλον για την εκγύμναση, άλλον για την ανάλυση των αντιπάλων: το αποτέλεσμα είναι ο Head Coach να διοικεί ένα μικρό λόχο. Αν είχαν δυο προπονητές θα έπρεπε να έχουν δυο λόχους, πράγμα δύσκολο ακόμα και για τους Αμερικάνους. Αλλά το τι γίνεται στην Αμερική και το τι γίνεται στα μέρη μας δεν είναι συγκρίσιμο.

Άλλο τα σερί, άλλο οι προκρίσεις

Καιρό τώρα λέω ότι είναι άλλο πράγμα η ικανότητα στην προετοιμασία μεμονωμένων αγώνων κι άλλο πράγμα ο πρωταθλητισμός. Ακούω φυσικά και την αντίθετη γνώμη ότι δηλαδή πάντα έχουμε να κάνουμε με ένα παιχνίδι και την ανάγκη μιας ομάδας να πάρει αποτέλεσμα, ανεξάρτητα από την διοργάνωση στην οποία παίρνει μέρος. Ωστόσο διαφωνώ. Πρώτον δεν είναι όλες οι διοργανώσεις ίδιες, δεν υπάρχει δηλαδή ομάδα η οποία προετοιμάζει με τον ίδιο τρόπο ένα ευρωπαϊκό παιχνίδι και ένα ματς για το εγχώριο κύπελλο. Δεύτερον ο πρωταθλητισμός δεν είναι μία σειρά παιχνιδιών: πριν αυτά ξεκινήσουν απαιτείται η δημιουργία ενός ρόστερ που θα σου επιτρέψει να ανταποκριθείς στην φιλοδοξία να κερδίσεις ένα πρωτάθλημα, που κρατά μήνες. Ένα ευρωπαϊκό παιχνίδι, ακόμα και το πιο δύσκολο, δεν το προετοιμάζεις με 25 - 30 παίκτες: μια ενδεκάδα προσπαθείς να βρεις ικανή να ανταποκριθεί στην περίσταση. Για να διεκδικήσεις όμως ένα πρωτάθλημα, δεν αρκεί μια ενδεκάδα ακόμα κι αν αυτή αποτελείται από τους καλύτερους παίκτες. Πρέπει να φτιάξεις ένα ρόστερ, να το δουλέψεις, να αναδείξεις παίκτες, να πάρεις μια σειρά από αποτελέσματα, να τρέξει σερί. Οι ευρωπαϊκές υποχρεώσεις είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Εχουν προκριματικά και προκρίσεις. Μια βραδιά μπορεί να σε καταστρέψει. Η να σου χαρίσει λάμψη.   

Απαγορεύεται να χάνεις βαθμούς

Για να διεκδικήσεις ένα πρωτάθλημα χρειάζεσαι πρώτα απ’ όλα ένα ρόστερ 25-30 παικτών που να σου δίνει τη δυνατότητα να βρεις τους κατάλληλους πρωταγωνιστές ανά περίσταση. Η περίσταση δεν έχει να κάνει μόνο με τον αντίπαλο, αλλά έχει να κάνει πολύ και με τη στιγμή. Κανένας ποδοσφαιριστής δεν μπορεί να είναι σε φόρμα από το Σεπτέμβριο μέχρι το Μάιο και όταν δεν είναι σε φόρμα πρέπει να υπάρχει κάποιος ικανός να παίξει στη θέση του. Επίσης καμιά ομάδα δεν μπορεί να είναι συνολικά στα «κόκκινα» για τόσο μεγάλο διάστημα. Πράγμα που σημαίνει πως όταν έχει τις δυσκολίες της, ο προπονητής πρέπει να έχει ποδοσφαιριστές που να του επιτρέπουν να κερδίζει παιχνίδια, χωρίς η απόδοση της ομάδας να πάντα εντυπωσιακή. Επιπλέον, όταν μιλάμε για το ελληνικό πρωτάθλημα, μιλάμε για ένα πρωτάθλημα που για να το κερδίσεις πρέπει να τρέξεις μεγάλα σερί από νίκες. Οι βαθμοί που ο πρωταθλητής στην Ελλάδα χάνει είναι συνήθως λίγοι και δεν μπορείς να κάνεις πρωταθλητισμό ελπίζοντας ότι οι αντίπαλοι σου θα χάνουν περισσότερους βαθμούς από σένα. Ακόμα κι αν αυτό συμβεί, (που δεν έχει συμβεί ποτέ τα τελευταία 30 χρόνια…), δεν μπορείς να ποντάρεις πως θα κερδίσεις ένα πρωτάθλημα γιατί οι ανταγωνιστές σου είναι χειρότεροι. Τουλάχιστον πριν αυτό αποδειχτεί. Υπάρχει όμως και κάτι που κάνει ακόμα πιο περίπλοκο το πράγμα. Ειδικά στην Ελλάδα για να πάρεις το πρωτάθλημα πρέπει να έχεις μια ομάδα η οποία να μπορεί να ανταποκριθεί σε κάποιες δυσκολίες που δεν είναι βέβαιο ότι είναι ανάλογες και σε άλλα πρωταθλήματα. Θέλω να το συγκεκριμενοποιήσω για να το κάνω κατανοητό.

Φορ, εξτρέμ και «δεκάρια»

Στην Ελλάδα ο υποψήφιος πρωταθλητής παίζει πάνω από είκοσι κλειστά ματς στο πρωτάθλημα, δηλαδή παίζει κόντρα σε ομάδες που τον περιμένουν. Για να ανοίξεις κλειστές άμυνες χρειάζεσαι φορ με γκολ στα πόδια τους και δημιουργούς. Δεν μπορείς να παίζεις με τρία φορ, ούτε φυσικά με τρία δεκάρια στην ενδεκάδα – η ομάδα σου πρέπει να έχει τακτική ισορροπία. Το ρόστερ, όμως, πρέπει να είναι γεμάτο από παίκτες με γκολ στα πόδια τους. Δείτε τι κάνουν ο Λουτσέσκου και ο Αλμέιδα που κατέκτησαν τα τελευταία πρωταθλήματα. Ο ΠΑΟΚ και η ΑΕΚ έχουν τρία φορ που έρχονται από χρονιές που σκόραραν αρκετά. Εχουν και οι δυο προπονητές τουλάχιστον τέσσερα εξτρέμ και τουλάχιστον δυο παίκτες να παίξουν «δεκάρια» και κάθε «δεκάρι» σε αυτή την γη έχει έφεση στο γκολ και στις ασίστ. Η ΑΕΚ έχει ενδεχομένως στην επίθεση παραπάνω παίκτες από όσους χρειάζεται. Ο Λουτσέσκου δυσκολεύεται να διαλέξει ανάμεσα στον Τσάλοφ, τον Μπράντον και τον Τισουντάλι και δεν ξεχνά τον Μουργκ παρότι έχει τον Κωνσταντέλια και μολονότι κι ο Σορετίρε περιμένει τις ευκαιρίες του. Η δουλειά τους είναι δύσκολη και δεν είναι δεδομένο ότι δεν θα υπάρξουν γκρίνιες και δυσκολίες. Αλλά εδώ μιλάμε για κατασκευαστική συνταγή – όχι για το αποτέλεσμα. Η συνταγή λέει ότι ο πρωταθλητισμός στην Ελλάδα απαιτεί πολλές και σίγουρες και επιθετικές λύσεις. Αλλιώς αγκομαχείς. Κι αγκομαχώντας στην επίθεση δεν σε φοβούνται. Κι όταν δεν σε φοβούνται δεν παίρνεις πρωτάθλημα.          

Τι σκεφτόταν ο Μεντιλίμπαρ

Αν ένας προπονητής δεν ξέρει το ελληνικό πρωτάθλημα και δεν έχει κάνει και πρωταθλητισμό σκέφτεται μόνο ένα πράγμα: το πως θα δημιουργήσει μια ομάδα η οποία θα παίζει το ποδόσφαιρο που αυτός θέλει. Αυτή ήταν η βασική σκέψη του Βάσκου πέρσι το καλοκαίρι. Χρησιμοποίησε το κύρος και την αποδοχή που το έδωσε ιστορική κατάκτηση του Conference League για να δημιουργήσει μια ομάδα που να μοιάζει με αυτή που πέρυσι βρήκε και με παίκτες που δεν θα του δημιουργούσαν σκοτούρες. Ήθελε τον Ντάνι Γκαρθία πχ για την θέση του Ιμπόρα και πιστεύει πως αυτά που έκανε πέρσι ο Ιμπόρα μπορεί να του τα δώσει κι ο Ντοι. Ήθελε κυνηγούς που πρεσάρουν ψηλά γι’ αυτό και κράτησε το Μασούρα, «πέθαινε» για την παραμονή του ΕλΚαμπι, «έφερε» τον Βελντε και επέμεινε εξ αρχής στον Κωστούλα. Από εκεί και έπειτα το βασικό του κριτήριο ήταν ένα να μην έχει ο ίδιος πονοκεφάλους και να είναι τα αποδυτήρια ήσυχα. Μιλούσε συνεχώς για την ανάγκη να έχει ο Ολυμπιακός 25 ποδοσφαιριστές μεταξύ των οποίων και τους έξι μικρούς γιατί έτσι η δημιουργία μιας εσωτερικής ιεραρχίας θα ήταν ευκολότερη: οι βασικοί θα ήταν βασικοί και οι αναπληρωματικοί, αναπληρωματικοί. Δεν ήθελε γκρινιάρηδες που ζητάνε να παίξουν βασικοί, όπως ο Γιόβετιτς, ο Ρίτσαρντς και ο Ορτα, πόνταρε σχεδόν αποκλειστικά στον σπουδαίο αλλά εύθραυστο Ζέλσον σε ό,τι έχει να κάνει με την δημιουργία, δεν είχε πρόβλημα με τον Γιάρεμτσουκ γιατί πίστευε ότι ο Ουκρανός θα εκτιμούσε την εμπιστοσύνη που του έδειξε κάποιος μετά από τρία χρόνια δανεισμών δεξιά και αριστερά. Ωραία είναι να αισθάνονται οι παίκτες βασικοί και χωρίς σκοτούρες να βλέπουν ότι οι αναπληρωματικοί τους είναι μικρά παιδιά. Μόνο που οι κυνηγοί και οι μεσοεπιθετικοί δεν είχαν γκολ κι αυτό φαινόταν στα βιογραφικά τους: το είχα επισημάνει αυγουστιάτικα πως ότι συμβαίνει στα φιλικά δεν μετράει. Δεν του έδωσε σημασία κανείς.

Όταν ο Ποντένσε προτίμησε τα πετροδόλαρα και ο Μεντιλίμπαρ διαπίστωσε ότι ο Στάμενιτς δεν είναι ο παίκτης που ο Κοβάσεβιτς του είχε περιγράψει ο Βάσκος άρχισε να ζητάει ενισχύσεις. Αλλά ήμασταν στο τέλος Αυγούστου και δεν είναι δεδομένο ότι οι παίκτες που τότε θα βρεις χωρίς ομάδα είναι και έτοιμοι να προσφέρουν. Ωστόσο δεν είναι αυτό το πρόβλημα: παίκτες στο τέλος Αυγούστου ο Ολυμπιακός αποκτά είκοσι χρόνια τώρα. Κάποιοι βγήκαν και κάποιοι δε βγήκαν. Αλλά όλοι ήταν προσθέσεις σε μια ομάδα που ένας προπονητής που ξέρει από πρωταθλητισμό είχε φτιάξει. Ήταν δηλαδή κερασάκια στην τούρτα. Τώρα μοιάζει να λείπει η τούρτα.

Τι μπορεί να περιμένει

Ο Ολυμπιακός δεν μπορεί να έχει άλλο προπονητή για την Ευρώπη κι άλλο για την Ελλάδα: χρειάζεται ο προπονητής του να αξιοποιήσει καλύτερα το υλικό του. Ο Μεντιλίμπαρ πρέπει να βρει μια καλύτερη σχέση με όλους. Ο Μπακουλας και ο Παπακανελος πρέπει να πάρουν τις ευκαιρίες τους. Οι νεοφερμένοι δυστυχώς δεν γίνεται να παίζουν όλοι μαζί. Και αφού ο Ολυμπιακός δεν μοιάζει φτιαγμένος από κάποιον που ξέρει να κάνει πρωταθλητισμό, πρέπει ο κόουτς να κοιτάξει να προετοιμάζει την ομάδα καλύτερα παιχνίδι με παιχνίδι. Αυτό υποτίθεται ότι είναι ειδικότητα που έχει και που τον βοήθησε να διαχειριστεί ομάδες, που έφτιαξαν άλλοι, αλλά με τις οποίες αυτός στο φινάλε της σεζόν κέρδισε ευρωπαϊκά τρόπαια. Αν δεν δείξει και στο πρωτάθλημα αυτή του την ικανότητα δεν ξέρω τι μπορεί να περιμένει ο Ολυμπιακός φέτος.