Εγώ είμαι με την Κατρίν Ντενέβ...

Εγώ είμαι με την Κατρίν Ντενέβ...


Κανείς δεν μπορεί σοβαρά να υποστηρίξει ότι η Κατρίν Ντενέβ δεν έχει υπάρξει ποτέ της θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης. Η Γαλλίδα ηθοποιός έχει κάνει όλη την διαδρομή της επιτυχίας της με όπλο και την ομορφιά της και στους χώρους που έχει κινηθεί είναι δεδομένο ότι διάφορα γουρούνια θα προσπάθησαν να την  εκμεταλλευτούν ποικιλοτρόπως. Όταν μίλησε, μαζί με άλλες εκατό ακόμα Γαλλίδες ηθοποιούς, καλλιτέχνιδες, συγγραφείς κτλ, για «φρενίτιδα καταγγελιών για σεξουαλικές παρενοχλήσεις, που έχουν ως αποτέλεσμα ένα αληθινό κυνήγι μαγισσών» το έκανε μετά λόγου γνώσεως. Και όταν στη σχετική επιστολή, που έδωσε στη δημοσιότητα με την υπογραφή της, αναφέρει πως αυτό το καταγγελτικό ρεύμα «παίρνει το πρόσωπο ενός μίσους προς τους άνδρες και τη σεξουαλικότητα» οφείλουμε να την πάρουμε στα σοβαρά. Έστω κι αν για το συμπέρασμα  της επιστολής («η ελευθερία να ενοχλείς, είναι απαραίτητη για τη σεξουαλική ελευθερία») μπορούμε να έχουμε ενστάσεις.

 Εχει τα δίκια της

Υπάρχει «φρενίτιδα καταγγελιών και κυνήγι μαγισσών» στο ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης; Στην Ελλάδα όχι, αλλά στην Αμερική και σε κάποιες χώρες της Ευρώπης υπάρχει και θα ρθει κι εδώ, αργά όπως έρχονται πάντα οι μόδες. Οι Αμερικάνοι ειδικά, έχουν αναδείξει, με διάφορους συμβολισμούς, αυτό το θέμα σε κάτι σαν μάστιγα της εποχής: για το περιοδικό Time «άνθρωπος της χρονιάς» ήταν η απλή γυναίκα που καταγγέλλει ότι έχει υπάρξει θύμα παρενόχλησης, στις Χρυσές Σφαίρες είδαμε ένα σόου καταγγελιών από διάφορες μαυροντυμένες σταρ, το FBI πιέζεται, διαβάζω, να αναλάβει δράση, αφού η παρενόχληση είναι ομοσπονδιακό αδίκημα. Στην Ευρώπη υπάρχει λιγότερη υστερία, αλλά και πάλι όποια κάτι έχει να θυμηθεί και να καταγγείλει εξασφαλίζει την προβολή της, είτε θυμάται μια ιστορία που έχει συμβεί είκοσι χρόνια πριν, είτε κάτι που έγινε πρόσφατα. Το να ανοίγουν τα στόματα δεν είναι κακό – διάφοροι βρωμιάρηδες που κατά καιρούς έχουν εκμεταλλευτεί την θέση τους για να ικανοποιήσουν τις διαστροφές τους νοιώθουν πλέον ένα φόβο και μαζεύονται: αυτό και μόνο είναι κέρδος. Αλλά, όπως σε όλα, η υπερβολή οδηγεί σε λάθος κατεύθυνση: η Ντενέβ και όλες οι Γαλλίδες που μαζί της συμφωνούν, όταν λένε ότι όλη αυτή η υστερία «ουσιαστικά βοηθά τους εχθρούς της σεξουαλικής ελευθερίας -θρησκευτικούς εξτρεμιστές και αντιδραστικούς του χειρίστου είδους» έχουν κάποιο δίκιο.

 Δυσδιάκριτα όρια

Το κακό με την σεξουαλική παρενόχληση είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις είναι δύσκολο να την ορίσεις: πολλές φορές τα όρια της με το φλετρ είναι δυσδιάκριτα. Εβλεπα πριν λίγο καιρό τα σποτάκια που παίζονται στην ελληνική δημόσια τηλεόραση με θέμα την παρενόχληση: αποτελούν προτροπή για καταγγελίες και όλο διηγούνται μικρές ιστορίες. Σε κάποιες από τις μικρές αυτές ιστορίες, η παρενόχληση κρύβεται πίσω από φαινομενικά αθώες προτάσεις, που στα σποτ αποκωδικοποιούνται. Ο καθηγητής, που δίνει το τηλέφωνό του στη φοιτήτρια, ο δικηγόρος που αγκαλιάζει την ασκούμενη και της λέει πως την γνωρίζει από μικρή, ο διευθυντής που ρωτά την υπάλληλό του, αν θέλει να περάσουν ένα βράδυ μαζί στο γραφείο, σύμφωνα με τα σποτ παρενοχλούν. Η μήπως φλερτάρουν; Ρωτάω και την ίδια στιγμή αναρωτιέμαι, τι άραγε θα έκαναν διαφορετικά, αν ήθελαν να φλερτάρουν. Σε όλες αυτές τις ιστορίες ο άντρας είναι μεσήλικας, δεν μοιάζει συμπαθής και είναι αφεντικό. Όμως δικαίωμα στο φλερτ έχουν και οι μεσήλικες και οι αντιπαθητικοί και όσοι κατέχουν θέσεις διευθυντικές: ή μήπως όχι;

Στις σκηνοθετημένες αυτές ιστορίες η παρενόχληση είναι καταπιεστική, απλά γιατί δεν βρίσκει ανταπόκριση. Αν, όμως, ανταπόκριση υπήρχε, οι ίδιες ακριβώς πράξεις δεν θα αποτελούσαν παρενόχληση. Αν ο καθηγητής έδινε το τηλέφωνό του στη φοιτήτρια κι αυτή του απαντούσε ότι περίμενε να κάνει κάτι τέτοιο καιρό τώρα, η ιστορία θα ήταν σημαντική για τους δυο και μάλλον ασήμαντη για μας τους υπόλοιπους. Δεν θα υπήρχε καμία παρενόχληση αν η κοπέλα που δουλεύει στο γραφείο, πανηγύριζε κρυφά γιατί θα περάσει ένα βράδυ εκεί με τον διευθυντή της, που για δικούς της λόγους γουστάρει. Και φυσικά δεν θα υπήρχε τίποτα το μεμπτό, αν η ασκούμενη δικηγόρος φιλούσε τον προϊστάμενό της την στιγμή που αυτός την αγκάλιαζε λέγοντας του ότι πάντα της άρεσε. Η ίδια ακριβώς δράση του αρσενικού, που στα σποτ είναι μεμπτή και καταδικαστέα, θα ήταν αθώα, αν το θηλυκό με την πρόταση του χαιρότανε. Τα όρια της παρενόχλησης και του φλερτ είναι συχνά απροσδιόριστα κι αυτό κάνει όλες αυτές τις ιστορίες κομμάτι δύσκολες. Κανείς π.χ στην πραγματικότητα δεν μπορεί να ορίσει τι είναι αποθέωση της γυναικείας ομορφιάς και τι είναι σεξισμός. Πιθανότατα ο μόνος που μπορεί να το κάνει να είναι η ίδια η γυναίκα: αν η αποθέωση της τονώνει την αυτοπεποίθηση την χαίρεται, αν δεν θέλει να ασχολούνται μαζί της, την καταγγέλλει. Όμως αυτός που μαζί της ασχολείται την αντίδρασή της δεν μπορεί να την προεξοφλήσει ποτέ.      

 Είμαι σεξιστής σίγουρα

Διαβάζοντας την επιστολή της Ντενέβ, αλλά και όλα όσα της έσυραν οι Γαλλίδες φεμινίστριες, αναρωτήθηκα πραγματικά αν είμαι σεξιστής γιατί σε πολλά συμφωνώ. Επειδή με τις κατά καιρούς υπερβολές μου έχω πει σε γυναίκες διάφορα, κατά πάσα πιθανότητα είμαι. Επειδή, τέλος, έχω δώσει σε κάμποσες το τηλέφωνό μου, χωρίς αρχικά τουλάχιστον να προκύπτει ότι το θέλουν, μάλλον έχω παρενοχλήσει κιόλας: ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο κτλ κτλ. Αλλά η Ντενέβ με έπεισε για κάτι: όλη αυτή η ιστορία δεν έχει τελικά καμία σχέση με τους άντρες, αλλά αφορά αποκλειστικά τις γυναίκες του καιρού μας και τα θέλω τους. Ο άντρας απλά πρέπει να μάθει πλέον να ζει προσέχοντας μην παρεξηγηθούν οι προθέσεις του. Αν δεν θέλει να έχει  προβλήματα, οφείλει τις προθέσεις του να τις καταπιέζει: αν π.χ αποθεώσει ένα γυναικείο κορμί, ό,τι πει μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον του. Πλέον ο άντρας οφείλει να αναρωτιέται διαρκώς για το ποια είναι τα όρια του, δηλαδή πόσο λιγότερο άνδρας πρέπει να είναι, για να μην βρεθεί να απολογείται για την αθυροστομία του, τις πρωτοβουλίες του, την ροπή του προς το κυνήγι του θηλυκού, την λίμπιντό του. Μπορεί ο ρόλος του να γίνει μελλοντικά διαφορετικός, αλλά θα βρει μια άκρη.H ερώτηση είναι αν ένα τέτοιο άντρα, φοβητσιάρη, κακομοίρη και τρομαγμένο οι γυναίκες τον θέλουν. Διότι οι ίδιες που παραπονιούνται για το σεξισμό, την πιεστική συμπεριφορά, την ενόχληση και την παρενόχληση των ανδρών, αν μαζί τους δεν ασχολείσαι κομμάτι υπερβάλοντας, μιζεριάζουν, κλαίγονται, θεωρούν ότι άντρες δεν υπάρχουν και τα βάζουν με την τύχη και την ατυχία τους.

Εγώ θα πρότεινα να διαβάσουν την επιστολή μιας αληθινής γυναίκας, της Κατρίν Ντενέβ. Για να καταλάβουν λίγο καλύτερα τους άντρες. Ισως και τον εαυτό τους…