Οι Ιταλοί γυρίζουν σπίτι με ψηλά το κεφάλι, ο αποκλεισμός τους από τους Γερμανούς ήρθε με τρόπο οδυνηρό, αφού η ήττα στα πέναλτι πάντα πονάει, πλην όμως ηρωϊκό, αφού δεν έχασαν από την καλύτερη Γερμανία, παρόλο που έπαιξαν με μια ομάδα αποτελούμενη από βετεράνους στρατιώτες. Κυρίως δεν στεναχωριούνται γιατί είχαν ελάχιστες πιθανότητες να κερδίσουν το τουρνουά, παρά τις ψυχωμένες εμφανίσεις. Η ζωή μετά το αντίο του Αντρέα Πίρλο θα ναι δύσκολη και η επιτυχία όνειρο, μέχρι να ξαναβρεθεί κάποιος τέτοιος.

Ποια είναι η λογική τους

Τώρα που οι Ιταλοί ολοκλήρωσαν τις εμφανίσεις τους ας κάνουμε μερικές τακτικές επισημάνσεις πιο σοβαρές από αυτές που κάνουν όσοι μιλούν για το 3-5-2 του Κόντε νομίζοντας ότι υπογραμμίζουν τίποτα σπουδαίο. Ας πούμε πχ δυο πράγματα για την φυσιογνωμία του ιταλικού ποδοσφαίρου και την τωρινή του κρίση.

Υπάρχει ένα κλισέ που πάντα ακούγεται στις μεγάλες διοργανώσεις και που με βάση αυτό στους Ιταλούς αρέσει η άμυνα. Όπως συμβαίνει με όσα τα κλισέ κι αυτό περιέχει μια αρκετή δόση αλήθειας, αλλά δεν αποδίδει πλήρως την πραγματικότητα. Αν σκεφτείτε δέκα μεγάλους Ιταλούς παίκτες, οι αμυντικοί που θα σας έρθουν στο μυαλό θα είναι τέσσερις – πέντε και οι επιθετικοί και οι δημιουργοί άλλοι τόσοι: για χώρα που αγαπά την άμυνα, η Ιταλία έχει βγάλει πολλούς, που τον κόσμο τον κατέκτησαν με την τεχνική και την ποιότητα τους, ήδη από τα χρόνια του Ματσόλα, του Ρίβα και του Ριβέρα, τα χρόνια που κατά τα άλλα το κατενάτσιο  μεσουρανούσε. Οι Ιταλοί δεν παίζουν άμυνα για την άμυνα – όπως άλλοι κι άλλοι – αλλά παίζουν άμυνα για να βοηθήσουν τους προικισμένους μεσοεπιθετικούς τους να κάνουν τη διαφορά. Οσο πιο προικισμένοι είναι αυτοί οι μεσοεπιθετικοί, τόσο πιο μεγάλες είναι οι ιταλικές επιτυχίες: από μόνοι τους οι αμυντικοί ποτέ δεν αρκούσαν και το είδαμε και φέτος.

Δεκάρια και ακραία χαφ

Στην ιστορία του ιταλικού ποδοσφαίρου οι μεγάλοι δημιουργοί ήταν δυο ειδών: «δεκάρια» και ακραίοι με μπρίο, ικανοί στο ένας εναντίον ενός. Ολοι έπαιζαν για τα φορ κι αποτελούσαν την τύχη τους. Ο Καούζιο και ο Αντονιόνι έκαναν μεγάλο τον Μπέτεγκα. Ο Αντονιόνι και ο Κόντι το Ρόσι. Ο Ντοναντόνι κι ο Μπάτζιο τον Σκιλάτσι, ο Μαντσίνι κι ο Λομπάρντο τον Βιάλι. Ακόμα κι όταν φορ μεγάλα δεν υπήρχαν, αν υπήρχαν προικισμένοι μεσοεπιθετικοί η δουλειά γίνονταν: Τότι, Ντελ Πιέρο και Φιόρε παραλίγο να βγάλουν την Ιταλία πρωταθλήτρια Ευρώπης το 2000. Υπήρχε, όμως, σε κάθε ιταλική προσπάθεια ένας παραδοσιακός εχθρός, που τους δημιουργούσε προβλήματα και που ποτέ δεν χώνεψαν: δεν αναφέρομαι στους Γερμανούς ή στους Ολλανδούς ή στους Βραζιλιάνους, αλλά σε κάτι πιο γενικό, δηλαδή το πρέσινγκ. Από τότε που ο Μίχελς έβαλε στο παιγνίδι αυτή την οργανωμένη πίεση στη μεσαία γραμμή, οι Ιταλοί μπερδεύτηκαν πολύ ακόμα και με αντιπάλους που ήταν παραδοσιακά του χεριού τους: όσοι στη μέση τους έκοβαν, τους απέκλειαν και η περίφημη άμυνά τους λίγα μπορούσε να κάνει. Κυνηγώντας πολύ τα «δεκάρια» τους, τους έδωσαν σκληρά μαθήματα όχι μόνο οι Ολλανδοί, οι Αργεντίνοι ή οι Πολωνοί, αλλά και ομάδες όπως η Ελβετία, η Σουηδία και η Δανία, η Ιρλανδία, η Γαλλία που από πελάτισσα τους, έφτασε να τους πάρει τον αέρα. Οταν δεν έβρισκαν χώρους για αντεπιθέσεις οι Ιταλοί τα έβρισκαν μπαστούνια για αυτό συχνά είχαν μεγαλύτερα προβλήματα με τις ομάδες που τους περίμεναν, παρά με όσες έπαιζαν ανοιχτά. Και τότε ο Κάρλο Αντσελότι είχε μια εξαιρετική ιδέα: να μεταμορφώσει τον Ανδρέα Πίρλο σε αυτό που οι Αγγλοι έλεγαν παλιά «σέντερ χαφ» και που ήταν ο κουμανταδόρος που έπαιζε μπροστά από την άμυνα, ο συνηθισμένος να παίρνει την πρώτη πάσα. Πριν αναλάβει το κουμάντο της Μίλαν ο Πίρλο είχε κάνει κάτι ανάλογο στη Μπρέσια για να χωρέσει στην ίδια ενδεκάδα με τον Ρομπέρτο Μπάτζιο, αλλά τον ρόλο στον οποίο διέπρεψε τον έμαθε χάρη στη σκηνοθετική δουλειά του Αντσελότι που κατάφερε να τον χωρέσει στην ίδια ενδεκάδα με τον Ζέντορφ, τον Ρουϊ Κόστα και τον Κακά.

Ο Λίπι έχτισε πάνω του

Ο ρόλος του Πίρλο περίμενε τον Πίρλο. Ο Τραπατόνι δίστασε να του δώσει το τιμόνι της Εθνικής το 2004, ενώ ήταν ήδη έτοιμος, ο Λίπι όμως έχτισε μια ομάδα πάνω του. Η προσθήκη του Ανδρέα, εκεί μπροστά από την ιταλική άμυνα, άλλαξε την Σκουάντρα Ατζούρα. Οποιος την πρέσαρε, όταν ο Πίρλο εμφανίζονταν έμπλεκε αφού ήταν δύσκολο να πάρει τη μπάλα από τα πόδια του – οι κοντινές πάσες του ήταν μαχαιριές στο αντίπαλο πρέσινγκ. Την ίδια στιγμή ο Πίρλο μπορούσε να εγγυηθεί τρία ακόμα πράγματα: κοφτές κάθετες πάσες απέναντι σε άμυνα που περίμενε, πολύ καλές εκτελέσεις στημένων φάσεων και πολλά ανοίγματα στα δεξιά και στ αριστερά σε όποιους έκαναν κινήσεις στο χώρο χωρίς τη μπάλα. Όλα αυτά δηλαδή που έλειψαν στους Ιταλούς στο ματς με τη Γερμανία,  στο οποίο, χωρίς ένα παίκτη με τέτοιες ικανότητες, υπέφεραν, μετά από χρόνια, το γερμανικό πρέσινγκ.

Η διαφορά αυτής της Ιταλίας από την Ιταλία του 2012 που απέκλεισε την ίδια περίπου Γερμανία ήταν η έλλειψη του Ανδρέα στη θέση του έπαιξαν ο Στουράρο και ο Παρόλο- μαχητές ναι, αλλά χωρίς την ικανότητα να κινήσουν στους χώρους συμπαίκτες. Η Γερμανία η χθεσινή ήταν ιδανικό θύμα του Πίρλο – όπως ήταν και το 2006 και το 2012. Ο Λεβ προτίμησε ένα περίεργο 3-5-2 και το αποτέλεσμα ήταν ο Γκόμεζ, ο Μίλερ και ο Οζίλ να βρεθούν να παίζουν με αντιπάλους τους δυνατούς Ιταλούς στόπερ. Οι Γερμανοί έχασαν το τακτικό τους πλεονέκτημα, όταν βρέθηκαν να παίζουν στα χαφ με τον Κρος και τον Σβαϊνστάιγκερ – οι Ιταλοί δεν είχαν πρόβλημα με κανένα από τους δυο και είχαν και χώρους για να βγουν στην κόντρα, αρκεί να γύριζαν τη μπάλα γρήγορα. Χωρίς τον Πίρλο όμως, και με χαφ που δεν ξέρουν τι θα πει σίγουρη πάσα, οι Ιταλοί τράκαραν πάνω στη γερμανική μεσαία γραμμή και δεν κατάφεραν να φτάσουν στο ένας εναντίον ενός με τους γερμανούς στόπερ, όπως έκαναν στα χρόνια του Πίρλο ο Ντελ Πιέρο, ο Κασάνο, ο Μπαλοτέλι. Το συστηματικό «φτου ξελευτερία» του Πίρλο κόντρα στο πρέσινγκ επέτρεπε και σε διάφορους, που είχε γύρω του στα χαφ, να βρίσκουν καταπληκτικές πάσες προς τους επιθετικούς: ο Πίρλο εξασφάλιζε στους Μοντολίβο, Ντιαμάντι, Περότα, Ακουιλάνι και άλλες μετριότητες τη δυνατότητα να σημαδέψουν και να δημιουργήσουν – χωρίς αυτόν στις ομάδες τους δεν έκαναν σχεδόν τίποτα.

Οι Ιταλοί κατέθεσαν πολύ ψυχή στη Γαλλία. Αλλά όταν τις καλύτερες πάσες τους στο τουρνουά τις έχει κάνει ο Μπονούτσι (!) προφανώς κάτι δεν πάει καλά. Θα μπορέσουν να διεκδικήσουν πάλι κάτι σπουδαίο, όταν μπροστά από τους αμυντικούς τους θα βρεθεί ένας μεγάλος δημιουργός. Αυτός ήταν ο Πίρλο που καθόρισε με την παρουσία του μια ολόκληρη εποχή. Που δυστυχώς για τους Ιταλούς έχει τελειώσει…