«Εγώ δεν την αναγνωρίζω την γιορτή της γυναίκας, εγώ τις γυναίκες τις γιορτάζω κάθε μέρα» λένε διάφοροι κάθε χρονιά που φτάνει η μέρα της σχετικής γιορτής. Υπάρχει πάντα ένας λόγος για να μην αναγνωρίζεις μια γιορτή. Αλλά υπάρχουν δεκάδες λόγοι για την γιορτή της γυναίκας ειδικά. Αν θες να την γιορτάζεις και κάθε μέρα ακόμα καλύτερα – αλλά την γιορτή της γυναίκας οφείλεις να την σέβεσαι γιατί η γυναίκα την κατέκτησε. Με την ομορφιά της, το μυαλό της, το θάρρος της, την δύναμή της να αλλάξει το ρόλο της αλλά και τον κόσμο συνολικά.
Αφήστε στην άκρη την ρητορική περί πατριαρχίας κτλ και δείτε την πραγματικότητα: η γυναίκα οικοδομεί ένα πραγματικά νέο κόσμο κι όχι δεν ψάχνει πια τρόπους να χωρέσει στον παλιό διότι έχει καταλάβει πως αυτός αργοπεθαίνει. Τι είχε ο παλιός κόσμος που δεν πρόβλεπε για την γυναίκα καλά καλά ούτε τα στοιχειώδη δικαιώματα; Νομίζω μούχλα και καταχνιά. Ιδεοληψίες που την ονόμαζαν ιδεολογίες. Πολέμους και καταστροφές. Παλληκαριές και πόνους. Και στερεότυπα, πολλά και κουραστικά στερεότυπα. Όλα ήταν τυποποιημένα, αυτοναφορικά, γκρίζα. Όταν σε αυτό τον παλιό κόσμο η Τέχνη ήθελε να δώσει τεχνητές αναπνοές για να μην πεθάνει από την θλίψη ασχολούταν με τις γυναίκες: ήταν οι εμπνεύσεις των ποιητών και των ζωγράφων, οι πρωταγωνίστριες των δραμάτων και των τραγουδιών, οι αναπνοές των δημιουργών. Ηταν αναπόφευκτο η γυναίκα που ομόρφυνε τον κόσμο να τον κατακτήσει. Και πολύ άργησε.
Στην Ελλάδα, όπως έλεγε και η Ρόζα Ιμβριώτη, η πρώτη Ελληνίδα γυμνασιάρχης, «η γυναίκα ήταν μία θαμπή σκιά του άντρα της». Όμως η πορεία της προς το φως ήταν προδιαγεγραμμένη γιατί ήταν πάντα λαμπερή και το φως ως γνωστός τρέχει με μια ταχύτητα που δεν το σταματά τίποτα. Το φως θα πλημύριζε την πλάση κι έτσι κι έγινε. Η μητέρα επηρέαζε τα παιδιά πιο πολύ από τον πατέρα – ακόμα και απλά με την παρουσία της. Η αδερφή ήταν κάτι παραπάνω από ένας καλός και ψύχραιμος σύμβουλος. Η σύζυγος καθόριζε τον σύζυγο: κανείς δεν έχει πει ποτέ πως πίσω από μια διάσημη γυναίκα κρύβεται ένας ικανός άνδρας απλά γιατί ισχύει μόνο το αντίθετο. Η γυναίκα διάλεγε, η γυναίκα υμνούταν, η γυναίκα αναστάτωνε. Κι ο κόσμος κινούταν όλος γύρω της. Απλά άργησε λιγάκι να το καταλάβει.
Η κυριαρχία της γυναίκας, απόλυτη και χωρίς αστερίσκους πια, δεν έχει να κάνει με το γεγονός ότι μπορεί πια να έχει τους ίδιους ρόλους με ένα άνδρα, αλλά με το ό,τι στους ρόλους αυτούς γίνεται ολοένα και καλύτερη χωρίς να μαγεύεται από τον εξουσιαστικό τους χαρακτήρα όπου αυτός υπάρχει. Η γυναίκα είναι καλύτερη μαθήτρια χωρίς να παριστάνει πως τα ξέρει όλα γιατί δεν το έχει ανάγκη. Μπορεί να είναι σκληρό αφεντικό, αλλά μόνο όταν η περίσταση το απαιτεί και χωρίς να χρειάζεται παντού και πάντα να το δείχνει. Μπορεί να είναι μια χαρά πολιτικός χωρίς να κάνει επίδειξη αυταρχικότητας. Μπορεί να είναι υπέροχη καλλιτέχνης χωρίς να εκμεταλλεύεται τους συνεργάτες της επιδιώκοντας την σιωπή για απαράδεκτες συμπεριφορές στο όνομα της ιδιοφυίας της. Μπορεί να είναι καταπληκτική αθλήτρια χωρίς να αρνείται την ομορφιά της. Μπορεί να είναι επιθυμητή χωρίς να κάνει επίδειξη της επιρροής της. Μπορεί να είναι σαγηνευτική χωρίς να το επιδιώκει καν – απλά γιατί η φύση της έδωσε το δικαίωμα να είναι κούκλα. Και μπορεί και συνεχώς μεγαλώνοντας να ομορφαίνει γιατί η λάμψη που κουβαλάει μέρα με την μέρα απελευθερώνεται. Η γυναίκα δεν πήρε τους αντρικούς ρόλους – όπως πολλοί πιστεύουν δυσφορώντας μάλιστα για αυτό: απλά απογείωσε τους υπάρχοντες ρόλους όταν βαρέθηκε να είναι μια θαμπή σκιά και έδωσε υπόσταση αληθινή πρώτα από όλα η ίδια στον εαυτό της. Η γυναίκα που γιορτάζει δεν βλέπει τον άντρα ανταγωνιστικά, αλλά συμπληρωματικά. Τον χρειάζεται χωρίς να νιώθει πλέον εξαρτημένη κι αν προκύψει μια κάποια εξάρτηση από αυτόν στο αιώνιο παιγνίδι του έρωτα θα την χαρεί όσο μπορεί έχοντας γνώση της κατάστασης. Χωρίς παρακάλια. Χωρίς αυτομαστιγώματα. Χωρίς πλέον φόβους, αλλά απλά με λίγες άγιες ανασφάλειες που κάθε άνθρωπος που δεν φοβάται την αυτοκριτική και δεν κρύβεται από τα αισθήματα του πρέπει να έχει.
Η γυναίκα που γιορτάζει δεν είναι καρικατούρα, δεν αντιγράφει αντρικές συμπεριφορές, δεν προσπαθεί να γίνει Χαλίφης στη θέση του Χαλίφη: ο Ιζνογκούντ ήταν ένα δύστυχο αρσενικό. Η γυναίκα έχει πια τον δικό της αξιακό κώδικα, επιβάλλεται με την γοητεία της παρουσίας της, ξέρει πόσο αξίζει και γιατί. Και μολονότι έχει κατακτήσει τον κόσμο και σιγά σιγά τον αλλάζει προς το καλύτερο κάνοντας τον αρχικά λιγότερο καταπιεστικό εν τούτοις δεν έχει παραιτηθεί από κανένα από τους παραδοσιακούς της ρόλους αδιαφορώντας για τα όσα λέγονται. Παραμένει μητέρα με όνειρα για τα παιδιά της και σύζυγος με αρχές και απαιτήσεις. Παραμένει στοργική γιαγιά που θεωρεί το εγγόνι της δυο φορές παιδί της. Παραμένει και πρωταγωνίστρια και μαγνήτης του πόθου. Παραμένει κόρη που αγαπάει λίγο περισσότερο τον μπαμπά της. Δεν θυσίασε και δεν αρνήθηκε τα προηγούμενα: τα χρησιμοποίησε για το ταξίδι της στο μέλλον του κόσμου. Που αν η ίδια το σχεδιάσει θα είναι πιο όμορφο γιατί το παρελθόν του, όσο κι αν το ηρωοποιούμε και το νοσταλγούμε παραμένει βαρετό.
Δεν υπάρχει μάχη του άντρα με την γυναίκα: αυτή κρίθηκε. Όταν η γυναίκα στέκεται πλάι σε ένα άντρα αυτός είναι πια η θαμπή σκιά, ακόμα κι όταν κατά τα άλλα ακτινοβολεί από σιγουριά. Όταν ως άντρας νομίζεις αυτάρεσκα ότι την γυναίκα την επιδεικνύεις, ανακαλύπτεις ξαφνικά ότι η δική σου παρουσία έκανε τους άλλους να αναρωτιούνται τι γυρεύεις δίπλα της. Όταν ως άνδρας δηλώνεις πως την αγαπάς, πρέπει να το νιώθεις γιατί αλίμονό σου αν λες ψέματα. Κι όταν τολμάς να την πληγώσεις, κρύψου: η τιμωρία σου θα είναι η δική της ευτυχία με κάποιον άλλο που είναι εκεί και την περιμένει.
«Εγώ δεν την αναγνωρίζω την γιορτή της γυναίκας, εγώ τις γυναίκες τις γιορτάζω κάθε μέρα» λένε διάφοροι κάθε χρονιά που φτάνει η μέρα της σχετικής γιορτής. Οποιος χαζούλης το λέει να ξέρει πως θα είναι τυχερός αν η γυναίκα τον γιορτάζει κάθε μέρα. Διότι πλέον απλά τον γλεντάει…
(Βημαγκαζίνο, Μάρτιος του 2024)
