Κάθε ερώτηση που μου γίνεται αυτές τις μέρες αφορά τον προπονητή του Ολυμπιακού, που έχασε ένα ακόμα φιλικό ματς χθες. Αυτή τη φορά ηττήθηκε από την Μπεσίκτας στην Κωνσταντινούπολη με 1-0, παίζοντας μεγάλο μέρος του ματς με πολλούς πιτσιρικάδες και χωρίς τους θεωρούμενους βασικούς του. Αν δεν είχαν προηγηθεί τα προηγούμενα φιλικά παιγνίδια και τα ματς με την Χάποελ το παιγνίδι με τους Τούρκους θα ήταν κάτι εντελώς ασήμαντο. Αθροίζοντας το σε ό,τι έχει προηγηθεί σε οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο Ολυμπιακός διατρέχει τον κίνδυνο να δει ένα στραβοπάτημα (τον αποκλεισμό από τους Ισραηλινούς) να εξελίσσεται σε αγωνιστική κρίση, ικανή, μάλιστα, να καταστρέψει τη σεζόν του. Σε δέκα μέρες θα παίξει με την Αρούκα και σε δυο εβδομάδες αρχίζει το πρωτάθλημα παίζοντας με τον πάντα επικίνδυνο Αστέρα στο Καραϊσκάκη: δεν υπάρχει χρόνος για να συνεχίσει η ομάδα να δουλεύει χωρίς προπονητή. Υποτίθεται ότι σήμερα, αύριο θα απαντήσει ο Λεονάρτο – αλλά η ιστορία προσφέρεται για να μπουν στο τραπέζι κάποια δεδομένα που μπορεί, κατά τη γνώμη μου, να είναι και χρήσιμα μελλοντικά, όταν μιλάμε για τον Ολυμπιακό του σήμερα και τον προπονητή του.
Ποια είναι η προτεραιότητα
Είναι τόσο δύσκολο να γίνει η επιλογή ενός προπονητή; Πιο σημαντικό είναι να έχεις ορίσει κάποιες προτεραιότητες. Ο Ολυμπιακός τα τελευταία χρόνια δούλεψε αποκλειστικά με Ισπανούς (Βαλβέρδε, Μίτσελ, Βίκτορ) και Πορτογάλους (Ζαρντίμ, Περέιρα, Σίλβα) προπονητές. Κάποιοι από αυτούς είχαν χρόνο να προετοιμάσουν και να σχεδιάσουν τις ομάδες όπως ήθελαν (ο Βαλβέρδε, ο Μίτσελ, ο Ζαρντίμ και ο Σίλβα) και κάποιοι άλλοι όχι (ο Περέιρα ανέλαβε μεσούσης της περιόδου, ο Βίκτορ εντελώς ξαφνικά). Οσο περισσότερος ήταν ο χρόνος που είχε ένας προπονητής στη διάθεσή του, τόσο καλύτερη η ομάδα που έφτιαξε: όχι τυχαία. Αυτή είναι νομίζω η πρώτη ερώτηση κλειδί που έχει μπροστά του ο ίδιος ο Βαγγέλης Μαρινάκης: πόσο χρόνο έχει μπροστά του ο νέος προπονητής; Ο χρόνος καθορίζει τα πάντα. Αν η ανάγκη είναι να αποκλείσει ο Ολυμπιακός την Αρούκα και να ξεκινήσει δυνατά το πρωτάθλημα, τότε, κατά τη γνώμη μου θα πρεπε να πάει στην επιλογή ενός προπονητή που μπορεί να συμμαζέψει την ομάδα γρήγορα, να της αλλάξει την ψυχολογία και να κερδίσει και τα αποδυτήρια. Όλα αυτά μπορεί ευκολότερα να τα κάνει ένας έλληνας προπονητής κι απομένει να δούμε αν αυτός πρέπει να είναι κάποιος που η διοίκηση εμπιστεύεται για τις διαχειριστικές του ικανότητες ή ένα παιδί του συλλόγου, που μπορεί να έχει και λίγη υποστήριξη από την εξέδρα. Αυτό είναι ένα δίλλημα στο οποίο την απάντηση μπορεί να δώσει μόνο η διοίκηση του συλλόγου και κανείς άλλος. Η αναγκαιότητα είναι μεγάλη, αλλά η ευθύνη είναι δική της.
Αν χρόνος υπάρχει χρειάζεται σχέδιο
Πάμε παρακάτω. Αν χρόνος υπάρχει, αν τα ματς αυτά που υπάρχουν μπροστά δεν πρόκειται να καθορίσουν τίποτα και ο σύλλογος είναι έτοιμος να διαχειριστεί νέα στραβοπατήματα αρκεί να προκύψει κάτι καλό, τότε είναι αναγκαίο να προσδιοριστούν οι προτεραιότητες, γιατί, ως γνωστόν, αν δεν ξέρεις που θες να πας δεν θα φτάσεις ποτέ. Αυτές οι προτεραιότητες δεν μπορεί παρά να είναι αγωνιστικές – θέλω να πω είναι κουταμάρα να πιστεύεις πως ένας προπονητής μπορεί να κερδίσει μόνος του το πρωτάθλημα ή να φτιάξει από μόνος του μια ομάδα, που θα κάνει τις, δεν ξέρω τι είδους, αγωνιστικές υπερβάσεις που στον Ολυμπιακό (κι όχι μόνο) ονειρεύονται. Οι προπονητές σπανίως κερδίζουν τίτλους και πολύ συχνότερα, (ειδικά όταν τους αφήνουν να κάνουν ό,τι γουστάρουν), χάνουν τίτλους: είναι όμως απαραίτητοι στο να σου δώσουν αγωνιστική νοοτροπία, ταυτότητα και κατεύθυνση και οι πιο καλοί από δαύτους μπορεί να υπηρετήσουν ένα μεγάλο αγωνιστικό σχέδιο, αν τέτοιο υπάρχει και η οδηγία δεν είναι απλώς «κερδίστε». Αυτή ήταν κατά τη γνώμη μου η διαφορά τα τελευταία χρόνια του Βαλβέρδε από όλους τους άλλους: ο Ερνέστο είχε στο μυαλό του μια ομάδα που θα έπαιζε ένα συγκεκριμένο ποδόσφαιρο, πολύ συμβατό με τα γούστα της εξέδρας και στο οποίο το σημαντικό ήταν η συνεχής βελτίωση και όχι απλά οι νίκες.
Ποιο πρέπει να είναι αυτό το αγωνιστικό σχέδιο για τον Ολυμπιακό; Λαμβάνοντας υπόψην ότι τα χρήματα του Τσάμπιονς λιγκ δεν είναι πλέον δεδομένα ούτε για τον πρωταθλητή, ο Ολυμπιακός πρέπει να αποφύγει να κάνει όσα έκαναν αυτά τα χρόνια οι συγχυσμένοι ανταγωνιστές του: δεν χρειάζονται ούτε ομάδες βετεράνων με μεγάλα συμβόλαια (ομάδες συνήθως μιας χρήσης που διαλύονταν όταν δεν έφταναν στο στόχο), ούτε ομάδες πιτσιρικάδων που τάχα μου έχουν μεγάλες προοπτικές και που τελικά άθελά τους οδηγούσαν το σύλλογο στο να μικρύνει. Χρειάζεται σοβαρή παραγωγή ποδοσφαιριστών (γιατί στο ποδόσφαιρο του καιρού μας μόνο αυτό φέρνει χρήματα), αλλά κυρίως χρειάζεται να προκύψει μια ομάδα με επιθετική νοοτροπία, ικανή να παίξει στο πρωτάθλημα πραγματικά ωραίο ποδόσφαιρο μετατρέποντας το Καραϊσκάκη σε γήπεδο που το θέαμα και η ποδοσφαιρική διασκέδαση είναι κάτι το εγγυημένο. Η νοοτροπία μιας ομάδας χτίζεται σε αυτό ακριβώς το υποβαθμισμένο μας πρωτάθλημα: αν σε αυτό δεν παίζεις για να σκοράρεις (και να σκοράρεις πολύ χωρίς να σταματάς γιατί κέρδισες) στην Ευρώπη καταλήγεις να παίζεις «για να κρατήσεις το μηδέν» - με τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα. Πρέπει το κερδίζω να είναι λιγότερο σημαντικό από το παίζω καλά: όποιος πρώτος το καταλάβει θα φτιάξει μια πολύ καλή μοντέρνα ομάδα που θα δουλεύει στην προπόνηση με σκοπό να φέρει κι άλλο κόσμο στο γήπεδο.
Δεν είναι τόσο δύσκολο
Συνοψίζω. Για να είναι η επιλογή ενός προπονητή μια απλή σχετικά υπόθεση χρειάζεται να ξέρεις τι θες. Αν θες να διαχειρισθείς την κρίση, παίρνεις κάποιον που από τέτοια ξέρει γιατί κρίσεις, δηλαδή αγωνιστικές δυσκολίες, διαχειρίζεται στην Ελλάδα κάθε Κυριακή. Αν θες να χτίσεις, ορίζεις το σχέδιο, δίνεις χρόνο και χρήματα και βρίσκεις κάποιον που από αρχιτεκτονική ποδοσφαίρου ξέρει – ή τουλάχιστον σε πείθει ότι ξέρει. Σίγουρες λύσεις δεν υπάρχουν, όλα έχουν το ρίσκο τους: συνήθως, όμως, όπως και στη ζωή, μόνο όταν ξέρεις ακριβώς τι θες, μπορεί και να το δεις να γίνεται πραγματικότητα.
Και κάτι τελευταίο. Είναι αδύνατο να τους ικανοποιήσεις όλους: αν σκέφτεσαι τι θα πει ο κόσμος, τι θα γράψουν οι εφημερίδες, τι θα πουν οι δημοσιογράφοι και πως θα προβληθεί η επιλογή, στην καλύτερη των περιπτώσεων θα αναβάλεις διαρκώς την επιλογή κι αυτό είναι λάθος. Ο Ολυμπιακός είναι μεγάλος σύλλογος και είναι πάντα σύλλογος φιλάθλων, που μετά από τόσες νίκες είναι οπαδοί – ίσως και λίγο περισσότερο από όσο θα πρεπε. Για αυτούς τους οπαδούς ίσως είναι προτιμότερο, αντί να ψάχνεις ένα προπονητή που όλους θα τους ικανοποιήσει, να μπολιάσεις το σύλλογο με κανα δυο τρία στελέχη ακόμα που έχουν φάτσες και μυαλά αληθινών Ολυμπιακών. Ο κόσμος χαίρεται να πιστεύει πως στην ομάδα υπάρχουν κάμποσοι που σκέφτονται όπως αυτός…
