Από την αρχή του Euro μου λείπουν αυτοί που στα μεγάλα τουρνουά βάζουν σχεδόν πάντα τη σφραγίδα τους: οι ιδιοφυείς Ολλανδοί. Από το Euro της Γαλλίας αποκλείστηκαν ήδη οι Σουηδοί, οι Τούρκοι, οι Αλβανοί, οι Ρώσοι, οι Ουκρανοί, οι Αυστριακοί, οι Ρουμάνοι, οι Τσέχοι – δεν θα μου λείψει κανείς τους.
Επιβάλουν μόδες
Τη μόδα των εισβολών χωρίς εισιτήριο στις μεγάλες διοργανώσεις αυτή την ξεκίνησαν. Το 1988 πήγαν είκοσι χιλιάδες στο Αμβούργο για να συμπαρασταθούν στην ομάδα τους, που αντιμετώπιζε την Δυτική Γερμανία. Ήπιαν τις μπύρες τους, τραγούδησαν, είδαν το ματς σε γιγαντοοθόνες, πανηγύρισαν – στον τελικό στο Μόναχο ήταν ακόμα πιο πολλοί. Το 2008 στην Ελβετία οι χωρίς εισιτήριο υποστηρικτές των Οράνιε ήταν στη Βασιλεία και στην Βέρνη πάνω από 40 χιλιάδες: έβλεπες ένα πορτοκαλί ποτάμι κολλημένων με τη μπάλα που διαδηλώνουν την αγάπη τους στο ποδόσφαιρο. Λίγοι το αγαπούν και το τιμούν όσο αυτοί.
Ο αποκλεισμός της Ολλανδίας στα προκριματικά ήταν ένας πραγματικός οιωνός που σήμαινε πως στη Γαλλία δεν θα δούμε καλό ποδόσφαιρο. Η δική μου γενιά μεγάλωσε με τα μυθιστορηματικά κατορθώματα του Κρόιφ, δεν καταλάβαινε τι σημαίνει ολοκληρωτικό ποδόσφαιρο (ποιος άλλωστε να μας το εξηγήσει;), αλλά ορκίζονταν ό,τι αυτό είναι το καλύτερο που έχει ποτέ παιχτεί κι ας πρόλαβε μόνο την παρακμή της ομάδας που έπαιξε δυο τελικούς παγκοσμίων κυπέλλων στα 70ς. Οποιος τους πίστευε δικαιώθηκε, όταν το 1988 είδε το Μάρκο Βαν Μπάστεν πρώτα να νικάει με χορευτική πιρουέτα το «σκυλί» που λέγονταν Γιούργκεν Κόλερ και μετά να βάζει το ωραιότερο γκολ που έχει μπει σε ευρωπαϊκό γήπεδο στον γίγαντα Ντασάεφ. Το 1988 όποιος είχε μεγαλώσει με το μύθο των Ολλανδών, που δεν πρόλαβε, ένοιωσε ότι ζούσε τη Δευτέρα Παρουσία. Εβλεπε αγγέλους.
Η κατάρα των πέναλτι
Δεν υπάρχει τουρνουά στο οποίο να έχουν πάρει μέρος οι Ολλανδοί και να μην έκαναν πράγματα που θυμόμαστε εντός ή εκτός αγωνιστικού χώρου. Πρώτα από όλα κουβαλάνε την κατάρα των αποκλεισμών στα πέναλτι από την οποία είναι αδύνατο να γλυτώσουν. Αποκλείστηκαν στα πέναλτι από τη Βραζιλία το 1998 στο μουντιάλ της Γαλλίας, είδαν τον Τόλντο να πιάνει ένα σωρό στον ημιτελικό του 2000 κόντρα στους Ιταλούς, κατάφεραν κι απέκλεισαν στην ίδια διαδικασία τους Σουηδούς το 2004, και πριν καλά καλά το χαρούν έχασαν τον ημιτελικό από την Πορτογαλία. Το 2014 απέκλεισαν την Κόστα Ρίκα κι αποκλείστηκαν από την Αργεντινή στον ημιτελικό: δεν λύνουν το πρόβλημα ούτε με εξορκισμό!
Πρωταγωνιστές στα καλύτερα
Η Ολλανδία δεν είναι μια απλή ποδοσφαιρική ομάδα: είναι ένας ολόκληρος τρόπος αντίληψης του ποδοσφαίρου. Η Ολλανδία είναι τα 26 γκολ που έχει βάλει με τη φανέλα της ο Βαν Μπάστεν πριν εγκαταλείψει το ποδόσφαιρο σε ηλικία 28 χρονών: ο Γκαλιάνι είπε στο αντίο του ότι «έφυγε νωρίς ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι του ποδοσφαίρου». Το 1988 θυμόμαστε τα γκολ στους Γερμανούς και στον Ντασάεφ, όμως πριν από αυτά είχε βάλει τρία γκολ στην Αγγλία του Ρόμπσον. Η Ολλανδία είναι ο 22χρονος Μπέργκαμπ που το 1992 διαλύει την άμυνα των Γερμανών (3-1) και είναι πρωταγωνιστής και στην επική ισοπαλία με τους Δανούς (2-2) στο ματς που ο Σμάιχελ νίκησε τον Βαν Μπάστεν στα πέναλτι – τι έκπληξη! Η Ολλανδία είναι η γηπεδούχος που το 2000 κερδίζει 3-0 τους Δανούς και 3-2 τους Γάλλους του Ζιντάν, μετέπειτα πρωταθλητές, ρίχνει μια εξάρα στη Σερβία και χάνει τέσσερα πέναλτι κόντρα στους Ιταλούς στον ημιτελικό κι αποκλείεται. Η Ολλανδία είναι ο Ρουντ Φαν Νίστελ Ρόι που το 2004 σκοράρει κόντρα στους Γερμανούς με βολ πλανέ τακουνάκι και το 2008 είναι αρχηγός μιας ομάδας που παίζει την καλύτερη μπάλα στη φάση των ομίλων και βάζει τρια γκολ στους Ιταλούς και τέσσερα στους Γάλλους! Η Ολλανδία είναι η ομάδα που στην ίδια διοργάνωση αποκλείεται σε ένα επικό ματς χάνοντας με 3-1 στην παράταση από τους Ρώσους, που έχουν ένα Ολλανδο προπονητή, τον Χίντινγκ. Η Ολλανδία είναι το δράμα που κουβαλάνε οι παίκτες στο DNA τους: έχασαν ένα παγκόσμιο κύπελλο στην παράταση το 1978 κι έκαναν το ίδιο το 2010 στη Νότιο Αφρική, όταν έχασαν πάλι στην παράταση αυτή τη φορά από τους Ισπανούς. Τότε μας είχαν προσφέρει δυο ματσάρες: κόντρα στη Βραζιλία και στην Ουρουγουάη ο Ρόμπεν και ο Σνάιντερ τίμησαν τη φανέλα του Κρόιφ, δηλαδή του εθνικού μύθου που στο τέλος εκείνου του τουρνουά τους κατηγόρησε ότι έπαιξαν «ένα υπέρμετρα σκληρό ποδόσφαιρο γεμάτο σκοπιμότητα».
Κάνουν και τρέλες
Η Ολλανδία είναι μια ποδοσφαιρική ιστορία με κάμποση τρέλα. Το 1988 ο Κούμαν πήρε τη φανέλα του Ολαφ Τον και αφού σκούπισε με αυτή τον ιδρώτα του μπροστά στη γερμανική εξέδρα την πέταξε– ακολούθησε πανδαιμόνιο. Το 1990 στην Ιταλία ο διαιτητής Λουστάο άφησε ατιμώρητη μια κλωτσιά του Φέλερ στον Φαν Μπρόκελεν: ακολούθησε το ιστορικό φτύσιμο του Ράικαρντ στο Γερμανό και η αποβολή τους! Πριν πάνε στην Ιταλία οι Ολλανδοί, ο Τάις Λίμπρεχτς, ως εκλέκτορας, απέκλεισε από την αποστολή τον Ρουντ Γκουλιτ. Ο Γκούλιτ είπε ότι ο Τάις ασχολείται μόνο με γκόμενες κι ο προπονητής απάντησε ότι δεν μπορεί να τα λέει αυτά ένας που έχει ένα εξώγαμο σε κάθε πόλη που έπαιξε μπάλα: ο Τάις απολύθηκε! Το 1996 στην Αγγλία οι Ολλανδοί ήταν κακοί, έχαναν από τους Αγγλους με 4-0, αλλά ένα γκολ του Κλάιβερτ τους έδωσε μια ανέλπιστη πρόκριση και μετά μεταμορφώθηκαν και στρίμωξαν την Γαλλία από την οποία αποκλείστηκαν στα πέναλτι – που αλλού; Όλα αυτά, ενώ έχουν τσακωθεί μεταξύ τους – ο Ντάβιντς και ο Κλάιβετ ήθελαν να φύγουν από τη διοργάνωση. Το 2006 «σκοτώθηκαν» στο ξύλο με τους Πορτογάλους στη «μάχη της Νυρεμβέργης» – σε ένα ματς με 4 κόκκινες και 16 κίτρινες! Το 2008 ο Κρόιφ τρέλανε τον νεαρό κόουτς Μάρκο Βαν Μπάστεν επιβάλλοντάς του την ενδεκάδα του ματς κόντρα στην Ρωσία: ο αγέλαστος Μάρκος μετά την ήττα παραιτήθηκε. Στη Βραζιλία πρόπερσι όλος ο κόσμος συζητούσε την αλλαγή τερματοφύλακα που έκανε ο Φαν Γκααλ στο ματς με την Κόστα Ρίκα πριν τα πέναλτι. Κι αυτό είναι η Ολλανδία.
Λείπουν πολύ
Στη Γαλλία λείπει το επιθετικό τους ποδόσφαιρο, η τόλμη τους να παίζουν στα μεγάλα τουρνουά με άπειρους 20χρονους, η συνήθεια τους να κάνουν τα δύσκολα εύκολα. Λείπει «η νευρωτική ιδιοφυία του πορτοκαλί ποδοσφαίρου» - για να θυμηθώ τον τίτλο του βιβλίου του Ντέιβιντ Γουίνερ που μιλά για τα κατορθώματα τους. Θα επιστρέψουν για να μας καταπλήξουν γιατί, όπως γράφει κι ο Γουίνερ για αυτούς, «μια νίκη που δεν θυμάσαι, έχει μικρότερη αξία από μια ήττα που δεν ξεχνάς». Η παρατήρηση είναι η σύνθεση του ποδοσφαίρου τους…
