Οι Ιταλοί τα παιγνίδια που γίνονται στο τέλος του πρωταθλήματος κι έχουν συχνά απροσδόκητα αποτελέσματα τα αποκαλούν «αποτελέσματα τέλους της σεζόν»: υπονοούν ότι αν τα παιγνίδια με τα συγκεκριμένα αποτελέσματα δεν γίνονταν στο τέλος της σεζόν αλλά νωρίτερα, θα ήταν ολότελα διαφορετικά. Εμείς μιλάμε, συνήθως, για  ματς γεμάτα με «ομορφιές του ποδοσφαίρου», ειρωνευόμενοι συνήθως την ανύπαρκτη ένταση τους. Οι σοφοί Κύπριοι λένε απλά πως πρόκειται για «ματς νιάου» - παιγνίδια, δηλαδή, στα οποία κάποιος δίνει ένα σύνθημα νιαουρίζοντας, ώστε να προκύψει το αποτέλεσμα που πρέπει. Στην Ελλάδα τον όρο «νιάου» χρησιμοποίησε πολλά χρόνια πριν ένας Κύπριος επιχειρηματίας που για λίγο υπήρξε ιδιοκτήτης του Ηρακλή, ο Ανδρέας Παντελή, που είχε υπάρξει και ποδοσφαιροπάραγοντας στη χώρα του.  Ο όρος δεν μπήκε στο λεξιλόγιο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Τελευταία έχουμε σταματήσει να μιλάμε και για «ομορφιές του ποδοσφαίρου». Πλέον βρέθηκε ένα άλλος όρος για τα ματς «με αποτελέσματα τέλους της σεζόν»: τα αποκαλούμε play out. Τα play out γίνονται από τότε που έχουμε και τα play off στα οποία βγαίνει πρωταθλητής. Συμμετέχουν ως γνωστόν σε αυτά οι οκτώ τελευταίες ομάδες του πρωταθλήματος ενώ οι έξι πρώτες παίζουν για το ποια θα κερδίσει το πρωτάθλημα. Στα play off έχουμε πολλά ντέρμπι. Στα play out «αποτελέσματα τέλους της σεζόν». Τόσα πολλά που ειλικρινά απορώ γιατί τα play out γίνονται.

Πρώτη αγωνιστική

Το περασμένο Σάββατο είχαμε την πρώτη αγωνιστική των play out. O Βόλος κέρδισε τον Αστέρα στην Τρίπολη με 0-2: μάλιστα δεν του δόθηκε και πέναλτι. Ο Παναιτωλικός έβαλε τρία γκολ στον Πανσερραϊκό. Οι νίκες των δυο αυτών ομάδων είναι σίγουρα μεγάλες. Δεν αμφισβητώ καθόλου την καθαρότητα τους. Αλλά αυτά τα ματς είχαν μια τρομερή ιδιαιτερότητα. Ο Αστέρας Τρίπολης και ο Πανσερραϊκός ήταν εντελώς αδιάφοροι, ενώ οι αντίπαλοί τους καίγονταν για βαθμούς. Όχι τυχαία αυτοί που είχαν ανάγκη τη νίκη την πήραν. Αλλά αναρωτιέμαι πόσο δίκαιο είναι αυτό στην γενικότερη εξέλιξη του πρωταθλήματος.

Δεν προέκυψε το παραμικρό

Σε κανένα πρωτάθλημα στον κόσμο δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιες αδιάφορες ομάδες στο τέλος της σεζόν να κρίνουν πρωταθλήματα και υποβιβασμούς. Θυμάμαι πολλά κατά καιρούς αποτελέσματα κομμάτι πέρα από την λογική. Πριν μερικά χρόνια στην Ισπανία η Σεβίλλη είχε μια σπουδαία ομάδα που είχε κερδίσει (ως συνήθως…) το Γιουρόπα λιγκ και είχε βγει και στο Τσάμπιονς λιγκ. Έπαιξε αδιάφορη ένα ματς κόντρα στην Γρανάδα, που ήθελε να αποφύγει τον υποβιβασμό: όχι μόνο έχασε αλλά δέχτηκε και τέσσερα γκολ! Το αποτέλεσμα θεωρήθηκε σκανδαλώδης γιατί η Σεβίλλη δεν είχε δεχτεί εκείνη τη σεζόν τέσσερα γκολ ούτε από την Μπάρτσα του Μέσι. Η ισπανική λίγκα ζήτησε το ματς να ερευνηθεί: δεν προέκυψε το παραμικρό. Θυμάμαι μια χρονιά στο Καμπιονάτο έπαιζαν την τελευταία αγωνιστική η Παλέρμο, που ήθελε ισοπαλία για να σωθεί, και η Φιορεντίνα που με ένα βαθμό έβγαινε στην Ευρώπη. Η Παλέρμο είχε μια άμυνα «σουρωτήρι» - για αυτό άλλωστε και κινδύνευε με υποβιβασμό. Η Φιορεντίνα σκόραρε πολύ.  Το ματς τελείωσε ισόπαλο (0-0) χωρίς την παραμικρή φάση. Φύγανε όλοι αγκαλιασμένοι. Εγινε εισαγγελική έρευνα: η συμπαιγνία δεν αποδείχτηκε. Σε άλλες χώρες τα «νιάου» είναι τουλάχιστον πιο θεαματικά. Πριν μερικά χρόνια στην Πρέμιερ λιγκ η Σάντερλαντ ανέτρεψε δυο φορές το σκορ κόντρα στην Τσέλσι για να φτάσει σε μια τελική νίκη με 3-2 και να πετύχει την παραμονή της στην κατηγορία. Εκεί που οι άλλοι Ευρωπαίοι έβλεπαν μια Τσέλσι καλόβουλη, οι Άγγλοι έβλεπαν ένα έπος ή τουλάχιστον υποκρίνονταν ότι έβλεπαν ένα έπος. 

Μαζί χωριστά

Είναι όλα αυτά τα ματς που γίνονται στο τέλος της σεζόν και στα οποία έχουμε αποτελέσματα που βολεύουν ή και τους δυο ή τον ένα από τους δύο, ματς ύποπτα; Εξαρτάται. Όλα αυτά τα αποτελέσματα είναι αμφίβολο αν θα προέκυπταν αν τα παιγνίδια γίνονταν ένα τρίμηνο πριν – μπορεί, όμως, αν γίνονταν τότε να είχαμε άλλα περίεργα – ποτέ δεν ξέρεις. Υπάρχει βέβαια ένας γενικός κανόνας: μια ομάδα όταν είναι αδιάφορη πολύ δύσκολα θα θελήσει να κάνει κακό σε ένα αντίπαλο που «καίγεται» για βαθμούς. Συνήθως οι ομάδες δεν θέλουν να δημιουργούν εχθρούς, ειδικά αν υπάρχει μια κάποια πιθανότητα αυτούς που θα στεναχωρήσουν να τους ξαναβρούν μπροστά τους σύντομα. Θα πει κάποιος ότι όταν η Σεβίλλη χάνει (με τον τρόπο που έχασε..) από τη Γρανάδα στεναχωρεί τη Χετάφε και τη Σπόρτινγκ Χιχόν, που ήθελαν νίκη της. Σωστό είναι αυτό, αλλά όλοι στο ποδόσφαιρο γνωρίζουν πως δύσκολα την γλυτώνεις, αν δεν κρατάς την τύχη στα χέρια σου. Ένα άλλο παράδοξο στο τέλος της σεζόν είναι ότι αν κάτι διεκδικείς (παραμονή στην κατηγορία, έξοδο σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις, πρωτάθλημα κτλ) είναι πάντα καλύτερο να έχεις αντίπαλο ένα αδιάφορο, παρά ένα υποβιβασμένο. Ο υποβιβασμένος καμιά φορά κουβαλάει το θυμό της αποτυχίας και μπορεί να σου κάνει ζημιά. Θυμάμαι μερικούς υποβιβασμένους που έχουν κάνει απίστευτα πράγματα. Στα μέσα της δεκαετίας του ‘80 στην Ιταλία η Λέτσε πήγε στην Ρώμη τελευταία αγωνιστική, κέρδισε την Ρόμα 2-3 και της στέρησε το πρωτάθλημα! Το 2013 έτσι την έπαθε ο Αγιαξ, που έχασε ένα πρωτάθλημα μετά απο μια απρόσμενη ήττα από την υποβιβασμένη Ντε Γκράφστααπ. Με τον ίδιο τρόπο μερικά χρόνια πριν έχασε ένα κερδισμένο πρωτάθλημα η Ατλέτικο Μαδρίτης, που κατάκοπη ηττήθηκε από την ουραγό Λεβάντε την τελευταία αγωνιστική. Και κάπως έτσι κατέληξε κάποτε στην δεύτερη επαγγελματική κατηγορία της Αγγλίας η Νιούκασλ, που δεν κατάφερε να κερδίσει την υπό διάλυση τότε Αστον Βίλλα που την πήρε μαζί της.

Γεμάτοι τέτοια ματς

Τότε θα πει κάποιος τι πρόβλημα έχεις με τα ελληνικά play out; Συγνώμη αλλά υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά. Σε κάθε πρωτάθλημα μπορεί να προκύψει ένα ή και δυο ή και τρία ματς μεταξύ αδιάφορων καλόβουλων και ομάδων που έχουν ανάγκη βαθμών. Στην Ελλάδα όμως φτιάξαμε μια ολόκληρη διοργάνωση που την αποκαλούμε play out και που είναι γεμάτη τέτοια ματς! Φέτος ο Αστέρας, ο Ατρόμητος, ο Πανσερραϊκός κι ακόμα κι ο ΟΦΗ δεν έχουν καμία δουλειά να δίνουν ματς με την Κηφισιά, τον Βόλο, τον Παναιτωλικό και τον ΠΑΣ: η παρατεταμένη αδιαφορία τους θα κρίνει την μάχη της παραμονής κι αυτό δεν είναι ωραίο. Διότι σε μια χώρα που έτσι κι αλλιώς κανείς δεν ενδιαφέρεται για την αξιοπιστία των αγώνων (και εν τέλει και για την αξιοπιστία του πρωταθλήματος) η διοργάνωση που αποκαλούμε play out συχνά σκοτώνει και όποια σοβαρότητα απόμεινε.

Θα μου πεις ποιος νοιάζεται; Σωστό κι αυτό…