Χθες βράδυ στη Θεσσαλονίκη σε μια αξιοπρεπέστατη εκδήλωση κάποιοες χιλιάδες άνθρωποι απέδωσαν ένα είδος φόρου τιμής στη μνήμη του Αλκη Καμπανού που έφυγε ένα χρόνο πριν από τη ζωή δολοφονημένος ένα βράδυ από μια αγέλη επικίνδυνων ψυχασθενών που ευτυχώς  ταυτοποιήθηκαν και δικάζονται. Ένα χρόνο μετά την τραγική αυτή ιστορία της δολοφονίας του 19χρονου μου έμειναν μερικές εικόνες. Γιατί οι εικόνες τα λένε όλα. Όλα όσα φοβήθηκαν να πουν πολλοί όταν το γεγονός συνέβη κι όλα όσα πολλοί φοβήθηκαν να κάνουν στη συνέχεια.

Η βία είναι στάση ζωής

Η πρώτη εικόνα είναι η εικόνα των οργανωμένων οπαδών του ΠΑΟΚ που μπήκαν στην Τούμπα την επόμενη Κυριακή μετά την δολοφονία για να δουν το παιγνίδι της ομάδας τους με τον Παναθηναϊκό. Δεν ήταν ούτε καν χίλιοι, όπως επιτρεπόταν, αλλά λιγότεροι. Το ότι η ΠΑΕ ΠΑΟΚ τους έδωσε τα εισιτήρια για να μπουν στο γήπεδο, ενώ το πανελλήνιο αναρωτιόταν τι συμβαίνει στη Θεσσαλονίκη με τους περίφημους «συνδεσμίτες» προκάλεσε απορία – το γεγονός απλά μαρτυρούσε μεταξύ άλλων και το φόβο της ΠΑΕ ΠΑΟΚ. Ηταν φανερά όλοι «οργανωμένοι» και το καταλάβαινες από την ομοιομορφία τους: μαύρα ρούχα και κουκούλες – αυτά αποτελούν την πανοπλία του σύγχρονου συνδεσμίτη, καθώς κανείς δεν φορά τη φανέλα της ομάδας του π.χ. Όταν στο 19ο λεπτό του ματς, το παιγνίδι σταμάτησε για να αποδοθεί ένας ελάχιστος φόρος τιμής στον αδικοχαμένο Αλκη οι μισοί από αυτούς (τουλάχιστον…) όχι μόνο δεν χειροκρότησαν, αλλά έβαλαν τα χέρια στις τσέπες – κάποιοι γελούσαν κιόλας. Μια μέρα αργότερα κάποιοι από αυτούς φρόντισαν να καταστρέψουν το γκράφιτι για τον Αλκη που υπήρχε στην οδό Δελφών. Αφού έσβησαν την επιγραφή «ο Αλκης ζει» έγραψαν πάνω της ένα τεράστιο «ΠΑΟΚάρα», αποδεικνύοντας πως παραμένουν αμετανόητοι. Όταν κάτι μήνες αργότερα έβγαλαν το πανό «Αδέρφια κρατάτε γερά» αρκετός κόσμος σκανδαλίστηκε. Για μένα εκείνη η πρώτη εικόνα τους στο γήπεδο μετά τη δολοφονία ήταν απλά προφητική: η βία τους είναι στάση ζωής. Και δεν αλλάζει. 

Τα δάκρια του Πρίντεζη κι ο Αραούχο

Η δεύτερη εικόνα που κρατάω είναι η εικόνα του μπασκετμπολίστα του Ολυμπιακού Γιώργου Πρίντεζη τη στιγμή που υπήρξε διακοπή του ματς της ομάδας του με τον Αρη την πρώτη Δευτέρα μετά την δολοφονία του Αλκη - πάλι φυσικά στο 19ο λεπτό. Δεν ξέρω πόσοι πια την θυμόσαστε. Ο Πρίντεζης ήταν βετεράνος κι όχι κανένα νεούδι. Τα μάτια του έχουν δει πολλά στα γήπεδα – ίσως τα πάντα. Κι όμως αυτά τα μάτια βούρκωσαν και μαζί τους βούρκωσαν και τα μάτια όποιου είδε την σκηνή. Δίπλα σε αυτή την εικόνα βάζω στο ίδιο κάδρο την εικόνα του Σέρχιο Αραούχο, ποδοσφαιριστή της ΑΕΚ και καθώς φαίνεται ανθρώπου σπάνιου. Η δολοφονία τον άγγιξε σε σημείο που έφτασε να γνωρίσει τους γονείς του παιδιού και να γίνει και φίλος τους. Δεν θυμάμαι κάτι ανάλογο ποτέ.

Γονείς με αξιοπρέπεια

Η τρίτη εικόνα που δεν ξέχασα είναι αυτή των γονιών του Αλκη  που εμφανίστηκαν με βαριά την καρδιά τους σε κάποια δελτία ειδήσεων εκείνες τις μέρες. Ένας χαροκαμένος πατέρας και μια πνιγμένη στο κλάμα μάνα έδωσαν κάτι που σε αυτή τη χώρα είναι ολοένα και πιο σπάνιο: ένα μάθημα αξιοπρέπειας. Η εικόνα τους είχε μια γαλήνη και μια πραότητα που σε έκανε να αναρωτιέσαι από ποιο πλανήτη εμφανίστηκαν! Στην Ελλάδα που είναι όλοι αγανακτισμένοι κι οργισμένοι κι έτοιμοι να καταγγείλουν τα πάντα, οι σπάνιοι αυτοί άνθρωποι δεν είχαν να πουν κάτι κακό ούτε για τους δολοφόνους του παιδιού τους. «Βγήκε κόσμος να αποδοκιμάσει τους κατηγορούμενους. Δεν είναι σωστές ενέργειες, δεν είναι δείγμα πολιτισμού, προτιμούμε μια σιωπηλή στάση, παρά τις φωνές» είπε ο πατέρας. «Αυτή η ηρεμία που έχω, την έχω ίσως γιατί μου τη στέλνει το ίδιο μου το παιδί που είχε δύναμη, είχε αγάπη ψυχής. Πρέπει να σταματήσει αυτός ο κύκλος αίματος», συμπλήρωσε η μητέρα του Άλκη.  «Ο Γολγοθάς θα κρατήσει μέχρι τον θάνατο μας», ανέφερε επίσης ο πατέρας του Άλκη τονίζοντας πως δεν θα ήθελε να ξεκινήσει ένας κύκλος αίματος «ένας εμφύλιος πόλεμος για τις ομάδες» είπε χαρακτηριστικά.  Ζήτησε μάλιστα και την διεξαγωγή ενός φιλικού αγώνα ανάμεσα στον ΠΑΟΚ και στον Αρη: δεν έγινε ποτέ. Είμαστε όλοι κατώτεροι της στάσης του: η αξιοπρέπεια του είναι τρόπος ζωής. Όταν ένδεκα μήνες αργότερα η μάνα του Αλκη αντίκρυσε στο δικαστήριο τους μακελάρηδες κανείς τους δεν τόλμησε να την κοιτάξει στα μάτια ενώ τους ρωτούσε γιατί το κάνανε.

Αθλητές καλόψυχοι

Ο Πρίντεζης και το δάκρυ του κι ο Αραούχο και η ανθρωπιά του μου θύμισαν κάτι που συχνά ξεχνάω: ότι οι αθλητές είναι στην πλειοψηφία τους απίστευτα καλόψυχοι άνθρωποι. Πάντα θα υπάρχουν εξαιρέσεις, αλλά μιλάω για τους πολλούς. Δεν είναι άγιοι, ούτε αναμάρτητοι και αν ψάξουμε τα βιογραφικά τους μπορούμε να βρούμε και παρεκτροπές και λάθη. Αλλά είναι απίστευτο πόσο αληθινοί άνθρωποι είναι: μιλάμε για παιδιά αξιοθαύμαστα, αν σκεφτείς το θερμοκήπιο της βίας μέσα στο οποίο είναι υποχρεωμένοι να ζουν και να κυκλοφορούν.

Στην Ελλάδα θεωρούμε δεδομένο πως έχεις το δικαίωμα φίλαθλος ή οπαδός ή γραφικός τρελός ή αγανακτισμένος να πηγαίνει στο γήπεδο να βρίζεις ένα αθλητή όσο χυδαιότερα γίνεται. Θεωρούμε επίσης ότι ο αθλητής δεν επιτρέπεται να αντιδράσει διότι αν το κάνει δεν είναι αθλητής! Υπάρχουν ποινές που τον υποχρεώνουν να ακούει και να δέχεται στο γήπεδο τα πάντα. Ο Πρίντεζης «έσπασε» ίσως γιατί κατάλαβε πως ούτε η δική του (η δική τους…) υποδειγματική στάση δεν αρκεί. Κανείς από αυτούς που κυκλοφορούν στα στέκια των οργανωμένων θεωρώντας την σπορά του τρόμου ένα είδος προορισμού, δεν πρόκειται ποτέ να την εκτιμήσει. Ο Αραούχο ως ξένος είναι πιο τυχερός: το νοιώθει στο πετσί του λιγότερο. Αλλα προφανώς καταλαβαίνει που ζει και προσπαθεί να δώσει ένα παράδειγμα: θα είχαμε ένα καλύτερο κόσμο αν το κάνανε όλη.

Τίποτα δεν ήταν τυχαίο

Η δολοφονία του Αλκη αντιμετωπίστηκε στην Ελλάδα από πολλούς ως μεμονωμένο επεισόδιο: μόνο τέτοιο δεν ήταν. Ηταν απλά η συνέχεια μιας σειράς περιστατικών τα οποία η αστυνομία δεν θέλησε να ερευνήσει. Υπήρχε η επίθεση των ίδιων ανθρώπων στον τότε δήμαρχο Θεσσαλονίκης κ. Γιάννη Μπουτάρη. Η επίθεση σε μαθητές στα ΕΠΑΛ Σταυρούπολης. Η εισβολή στο γήπεδο και η επίθεση στους πιτσιρίκους του Ολυμπιακού στο ματς της ομάδας Νέων με τον ΠΑΟΚ. Η επίθεση στα 14χρονα παιδιά μπροστά στο Μακεδονία Παλλάς. Η δολοφονική επίθεση στον Τόσκο Μποζατζίσκι και στην παρέα του. Με αυτό το καθεστώς των διαρκών επιθέσεων, που οφείλεται σε ένα  υποκινούμενο θράσος, δεν τόλμησε να τα βάλει τελικά κανείς. Ας μην κοροϊδεύομαστε μεταξύ μας.

Για αυτό και μια άλλη εικόνα που στην ιστορία αυτή μου έμεινε είναι η εικόνα τριών Υπουργών, που βγήκαν κάτι μέρες αργότερα για να εξαγγείλουν μέτρα για την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας απλά για να ισχυριστούν πως αρκεί ένας νόμος για να τελειώνουμε με δαύτη. Ανήγγειλαν πολλά, υποσχέθηκαν πράγματα που ήταν εξ αρχής αδύνατο να γίνουν, κατάφεραν να πείσουν όσους ήθελαν να πειστούν ό,τι κινούνται χωρίς φόβους. Και δεν έκαναν απολύτως τίποτα. Σήμερα οι σύνδεσμοι λειτουργούν (κανονικά ή παράνομα δεν έχει σημασία), τα πέταλα παραμένουν το οργανωμένο άβατο, η αστυνομία παραμένει ανεκπαίδευτη στην αντιμετόπιση γηπεδικών περιστατικών, όποιος θέλει πετάσει λάδι στη φωτιά και διάφορα πλουσιόπαιδα που έκαναν αναρτήσεις με μαχαίρια θεωρώντας τις απειλές τους πράγματα φυσιολογικά εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως σοβαροί ποδοσφαιρική παράγοντες. ΟΙ Υπουργοί ρίχνουν ο ένας την ευθύνη στον άλλο κι αυτό το γαϊτάνάκι επιτρέπει τελικά να μην αλλάζει τίποτα.

Οι δολοφόνοι βρέθηκαν αλλά ποτέ δεν τολμήσαμε να αναρωτηθούμε πως φτάσαμε να θεωρούμε φυσιολογική τη βαρβαρότητα. Όχι την βαρβαρότητα όσων μαχαιρώνουν αθώους ανθρώπους, αλλά τη βαρβαρότητα όσων σβήνουν μια επιγραφή στην οποία αναφέρεται ένα πνιγερό «ο Αλκης ζει» για να γράψουν «ΠΑΟΚάρα»: ένα χρόνο μετά τη δολοφονία ίσως αυτή η εικόνα να είναι η χειρότερη.

Θέλω να πω κι εγώ «αδέρφια κρατάτε γερά». Σε όσους χθες βράδυ βγήκαν συμβολικά για λίγο στο δρόμο για να τιμήσουν ένα παιδί που έφυγε από τη ζωή γιατί το ρώτησαν τι ομάδα είναι και είπε «Αρης».