Χρωστάω μια ειδική αναφορά στον προπονητή του Ολυμπιακού Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ στον οποίο αναφέρθηκα σχετικά λίγο στο χθεσινό μου σημείωμα για τον ημιτελικό του κυπέλλου Ολυμπιακός – ΑΕΚ (6-0). Πιστεύω πως το ματς αυτό ήταν διδακτικό για όλους: και για τον ίδιο. Κατά καιρούς όταν γράφω κάτι για τον Μεντιλίμπαρ διάφοροι μου επισημαίνουν πως είμαι επικριτικός μαζί του, υπερβολικά αυστηρός κτλ. Δεν μου κάνει εντύπωση διότι οι οπαδοί είναι αλλεργικοί με την κριτική: προτιμούν την ισοπέδωση στην οποία οι περισσότεροι ειδικεύονται όταν τα πράγματα σε μια ομάδα δεν πάνε καλά. Εγώ μπορεί να είμαι αυστηρός, αλλά ειδικά στην περίπτωση του Μεντιλίμπαρ δεν είμαι περισσότερο αυστηρός από όσο είναι ο ίδιος ο Βάσκος με τον εαυτό του: φέτος εννέα (!) φορές έχει μιλήσει για άσχημα ματς του Ολυμπιακού (η κομμάτια τους) – τελευταία φορά το έκανε την Κυριακή μιλώντας για το ματς της ομάδας του με τον ΠΑΟΚ. Γιατί; Γιατί έχει απαιτήσεις από την ομάδα του – ίσως και από τον εαυτό του καθώς έχει μπροστά του την ιστορική για τον ίδιο ευκαιρία να κατακτήσει τίτλους: δεν έχει και πολλούς στην κατά τα άλλα τεράστια καριέρα του.      

Αλλά ας τα πάρουμε με την σειρά. Ολο το χρόνο παρατηρούμε ότι ο Ολυμπιακός έχει τα προβληματάκια του στην επίθεση (κι όχι μόνο….). προβληματάκια που δεν φαίνονται μόνο όταν δεν κερδίζει ομάδες όπως η Καλλιθέα, ο Αστέρας Τρίπολης, ο Παναιτωλικός κτλ, αλλά κι όταν κερδίζει: θυμηθείτε τις δυσκολίες του με την Λαμία και τον Πανσερραϊκό στο γήπεδό του αλλά και με τον Λεβαδειακό και τον Ατρόμητο εκτός έδρας. Όλα αυτά τα προβλήματα του εξαφανίζονται ως δια μαγείας όταν παίζει με την ΑΕΚ. Στα δυο ματς απέναντι στην ομάδα του Ματίας Αλμέιδα έχει βάλει δέκα γκολ. Η προφανής ερώτηση είναι γιατί αυτό συμβαίνει. Η απάντηση για μένα είναι απλή: ο Ολυμπιακός είναι συνήθως πολύ καλός όταν ο προπονητής του προετοιμάζει τα ματς κι ασχολείται με τον αντίπαλο. Το έχω επισημάνει από την αρχή της χρονιάς απλά γιατί το είχα δει και πέρυσι. Πέρυσι ο Ολυμπιακός που απέκλεισε την Αστον Βίλα δυσκολευόταν με τον Παναιτωλικό, τον Αστέρα Τρίπολης, την Μακάμπι κτλ κτλ.   

 Με οκτώ διαφορετικούς παίκτες

Ο Μεντιλίμπαρ στο ματς του Ολυμπιακού με την ΑΕΚ σκηνοθέτησε ένα τακτικό αριστούργημα βασισμένος σε κάτι απλό: στην γνώση της ΑΕΚ. Πρώτα από όλα αντιμετωπίζει το ματς με μια τεράστια άνεση, πράγμα που φαίνεται από την ενδεκάδα που επιλέγει. Είναι μια ενδεκάδα με οκτώ διαφορετικούς παίκτες σε σχέση με αυτή που ξεκίνησε με τον ΠΑΟΚ, αλλά είναι κυρίως μια ενδεκάδα που μαρτυρά πως ο Βάσκος προπονητής δεν φοβάται την ΑΕΚ καθόλου. Μόνο όταν ένας προπονητής δεν φοβάται ένα δυνατό αντίπαλο και μπορεί αυτό να το μεταφέρει στους παίκτες του μπορεί να προκύψει μια τέτοια εμφάνιση. Το ότι ο Μεντιλίμπαρ δεν φοβάται το καταλαβαίνεις από μια σειρά από μικρά πράγματα: αφήνει τον Τζολάκη και τον Κωστούλα εκτός αποστολής κι αποφασίζει να δώσει στον Μπρούνο την δυνατότητα να κάνει ντεμπούτο – κυρίως το καταλαβαίνεις από την συμμετοχή του Γιάρεμτσουκ στην αρχική ενδεκάδα. Από την άλλη ο Μεντιλίμπαρ παρουσιάζει ένα Ολυμπιακό πολύ έτοιμο να εκμεταλλευτεί τις αδυναμίες της ΑΕΚ, αυτές που ο κόουτς του Ολυμπιακού έχει αποδείξει ότι γνωρίζει ήδη από το ματς που έχει κερδίσει στο πρωτάθλημα. Δεν θέλω να το θεωρητικοποιήσω. Η νίκη του Ολυμπιακού με 6-0 δεν είναι αποτέλεσμα βάρους της ομάδας, έδρας, προηγούμενων αποτελεσμάτων «γιατί της ΑΕΚ της έχει πάρει τον αέρα» κτλ. Όλα βέβαια παίζουν ρόλο. Αλλά το αποτέλεσμα αυτή την φορά είναι κυρίως αποτέλεσμα τακτικής. Και γνώσης.

Ο κόουτς που ξέρει

Ο Μεντλίμπαρ ήξερε ότι η ΑΕΚ αν δεχτεί γκολ θα βγει μπροστά και θα δώσει στους μεσοεπιθετικούς του χώρους και για αυτό διαλέγει τους κινητικότατους και ικανούς να χτυπήσουν την ΑΕΚ στο πλάι Ορτα, Πάλμα, Γιάρεμτουκ και Ροντινέι. Ειδικά η χρησιμοποίηση του Βραζιλιάνου ως δεξιού εξτρέμ πάνω στον Χατζησαφί είναι επανάληψη της κίνησης που έχει κάνει στο ματς του πρωταθλήματος που έχει λήξει με 4-1. Την ίδια στιγμή ο Μεντιλίμπαρ σημαδεύει τον Ρότα χρησιμοποιώντας αυτή την φορά τον σολίστα Πάλμα αρχικά και τον Ζέλσον στο δεύτερο ημίχρονο: ο Ρότα και ο Χατζησαφί είναι από τους αδύναμους κρίκους της άμυνας της ΑΕΚ κι ο Ολυμπιακός παίζει με την βεβαιότητα ότι χτυπώντας το πλάι (και μάλιστα με απλά ένας εναντίον ενός και χωρίς overlap των ακραίων αμυντικών) θα ξαναβρεί λύσεις.

Ο Μεντιλίμπαρ διαλέγει επίσης το δίδυμο των αριστεροπόδαρων στόπερ: Κάρμο και Πιρόλα δεν είναι αρμονικοί, αλλά έχουν ύψος για να σταματήσουν τον Πιερό. Ο Βάσκος ξεκινά το ματς με τους Εσε και Ντάνι Γκαρθία (και χωρίς τον Μουζακίτη) γιατί θέλει την σκληράδα των δυο απέναντι στους Λαμέλα και Περέιρα. Το σπουδαιότερο είναι ότι ο Μεντιλίμπαρ ξέρει τι θα κάνει η ΑΕΚ αν βρεθεί πίσω στο σκορ: την αφήνει να βγει λίγο πιο ψηλά γιατί έχει στείλει στο γήπεδο μια ομάδα ικανή να την τρέξει και να την χτυπήσει στις αντεπιθέσεις. Η δαιμονισμένη βραδιά του Αντρε Ορτα (που με δυο γκολ και μια ασίστ τελειώνει το ματς σε 25΄λεπτά)  κάνει τα πράγματα να φαίνονται απλά. Αλλά είναι η προετοιμασία του παιγνιδιού από τον κόουτς που έχει κάνει την διαφορά. Ειδικά αν σκεφτείς πως ο Ματίας Αλμέιδα, χρησιμοποιώντας την ενδεκάδα των βασικών του, έμοιαζε να θέλει να αποδείξει πως δεν είχε ευθύνη το σχέδιο του για την ήττα στο Καραϊσκάκη με 4-1. Κι αυτό νομίζω το περίμενε ο Βάσκος. Περίμενε δηλαδή ότι ο καλός προπονητής της ΑΕΚ δεν θα άλλαζε την ομάδα του πολύ επενδύοντας στο καλό της μομέντουμ. Ο Μεντιλίμπαρ είναι σαν να έχει δει όλο το ματς πριν γίνει. Το πρόβλημα του Ολυμπιακού φέτος είναι ότι αυτό, ειδικά στο ελληνικό πρωτάθλημα, γίνεται σπάνια.

Πάντα έχει καλούς παίκτες

Ο Μεντιλίμπαρ είναι ένας πολύ καλός προπαρασκευαστής παιγνιδιών. Είναι επίσης εξαιρετικός στο να επεμβαίνει στην διάρκεια του ματς. Ποιο είναι το πρόβλημα του; Η ταυτότητα του ίδιου του επιθετικού παιγνιδιού του, όταν αυτό πρέπει να εφαρμοστεί χωρίς ειδική στόχευση στις αδυναμίες του αντιπάλου: μια ομάδα που κάνει πρωταθλητισμό έχει τουλάχιστον είκοσι ματς μπροστά της που πρέπει να τα κερδίσει διαδικαστικά, μόνο με εφαρμογή του παιγνιδιού της, και χωρίς υπερανάλυση του αντιπάλου – οι παίκτες το over coaching δεν το μπορούν και ο Μεντιλίμπαρ το αποφεύγει. Αλλά ο Ολυμπιακός, φέτος ειδικά, την έξτρα καθοδήγηση την είχε ανάγκη – ειδικά στην αρχή της σεζόν.

Την Τετάρτη βλέποντας την απόδοση του Ορτα και του Πάλμα στο ματς με την ΑΕΚ καταλαβαίνεις ότι ο Ολυμπιακός στις μεταγραφές του Ιανουαρίου δυνάμωσε μεσοεπιθετικά, αλλά καλούς παίκτες είχε και προηγουμένως. Τα επιθετικά του μπουκώματα, ειδικά στο ελληνικό πρωτάθλημα, δεν έχουν να κάνουν τόσο με το με ποιους παίζει, όσο με το πώς παίζει. Ακούω πως ο Ολυμπιακός, αν έπαιζε σε κάθε ματς με την αγωνιστική ένταση που αντιμετώπισε σε δυο παιγνίδια την ΑΕΚ, θα είχε βάλει πολλά περισσότερα γκολ και στο πρωτάθλημα. Αλλά η αγωνιστική ένταση, απέναντι σε ομάδες που παίζουν κλειστά, για να είναι χρήσιμη απαιτεί και γνώση.  

Χρόνος με κόστος

Γιατί συχνά η γνώση αυτή λείπει; Πρώτα από όλα γιατί το πρόγραμμά του Ολυμπιακού είναι φέτος βαρύ από την αρχή. Τα οκτώ ματς στην Ευρώπη και τα δυο παιγνίδια που έδωσε με τον ΠΑΟ στο κύπελλο σημαίνουν δέκα εβδομάδες πίεσης: και στο μυαλό. Επειτα υπήρξαν και φέτος αρκετοί παίκτες που έπρεπε να μπουν στην ομάδα, αλλά και να περάσουν εξετάσεις για να δείξουν την επάρκειά τους: ο Μεντιλίμπαρ είναι απαιτητικός κι όπως είπε ζητάει πάντα πολλά. Δεν είναι καλός πατερούλης, είναι πιο πολύ σκληρός διοικητής. Με τους Ολιβέιρα, Γουίλιαν χάθηκε κάποιος χρόνος, αλλά ήταν απαραίτητο να πάρουν τις ευκαιρίες τους πριν απορριφθούν. Χρόνο χρειάστηκαν για να δείξουν τις δυνατότητές τους και ο Πιρόλα και ο Ντάνι Γκαρθία: αυτοί τα κατάφεραν. Φυσικά ακόμα και η προσθήκη των δυο μικρών είχε και έχει το κόστος της: ταλαντούχοι και ο Κωστούλας και ο Μουζακίτης, αλλά δεν είναι εύκολο να δεις μια ομάδα να πετάει με δυο δεκαοχτάχρονους σε πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ο Ορτα και ο Πάλμα ήρθαν και γιατί γνώριζαν και τον Ολυμπιακό και το ελληνικό πρωτάθλημα. Με την ΑΕΚ η γνώση φάνηκε περισσότερο από την ένταση: φυσικά και η φρεσκάδα.     

Τώρα ο κόουτς του Ολυμπιακού έχει μπροστά του το φινάλε της σεζόν. Όλα σχεδόν τα ματς που απομένουν απαιτούν την προσοχή του. Η ομάδα του ωστόσο έχει την βεβαιότητα ότι όλα εξαρτιόνται από την ίδια. Κι αυτή η βεβαιότητα είναι κυρίως η βεβαιότητα του προπονητής της…