Για να καταλάβεις πόσο απέραντα όμορφο είναι το Ριο Ντε Τζανέιρο πρέπει να το δεις από ψηλά: σου το λένε όλοι την πρώτη κιόλας στιγμή που φτάνεις εκεί. Μόνο αν ανεβείς στο βουνό του Κορκοβάντο και δεις την πόλη κάτω από τη σκιά του αγάλματος του  Χριστού του Λυτρωτή, καταλαβαίνεις ότι είναι φτιαγμένη από ήλιο και θάλασσα: το βλέπεις ξαφνικά μπροστά στου αυτό το υπέροχο κάδρο του πλανήτη, σαν ο Χριστός με τα μονίμως ανοιχτά χέρια να σου ανοίγει για πρώτη φορά τα μάτια. Αυτό το υπέροχο σκηνικό, το φτιαγμένο από τα νερά του Ατλαντικού, που ο ήλιος χαϊδεύει καθώς αυτά σβήνουν στις παραλίες, έμελλε να είναι το σκηνικό της τελευταίας κούρσας του Σπύρου Γιαννιώτη – σκηνικό ευλογημένο και σπάνιο, όσο και ο ίδιος. Ποιος να φανταζόταν ότι θα ήταν και το σκηνικό της αποθέωσής του – αυτή τη φορά τα απλωμένα χέρια του Χριστού Λυτρωτή μας άνοιξαν τα μάτια για να δούμε τον τελευταίο Ελληνα ήρωα, στο πιο ηρωϊκό από τα κατορθώματα του.  

Τέσσερα χρόνια μετά

Πέντε παρουσίες σε Ολυμπιακούς Αγώνες αποτελούν από μόνες τους κατόρθωμα – είναι ελάχιστοι, έτσι κι αλλιώς, αυτοί που μπορούν να τις έχουν στο βιογραφικό τους, αλλά εκείνη η τέταρτη θέση στους Αγώνες του Λονδίνου, η βουτηγμένη στα δάκρια, θαρρείς πως είχε σβήσει κάθε προηγούμενο θρίαμβο. Ηταν τέταρτος στο Λονδίνο ο Γιαννιώτης μετά από δέκα μαρτυρικά χιλιόμετρα στο βούρκο που οι Εγγλέζοι αποκαλούσαν θάλασσα, αλλά δυσκολευόταν να αποκαλέσει εκείνο του το κατόρθωμα επιτυχία. Ηταν τέταρτος, δηλαδή ο πρώτος από αυτούς που δεν παίρνουν μετάλλιο, ένας τέταρτος πικραμένος γιατί ήταν 32 χρονών και δύσκολα θα άντεχε να πλησιάσει τόσο το μετάλλιο της δικαίωσης ξανά. Το βίντεο της συνέντευξης στο οποίο δακρύζει και μονολογεί ότι δεν θα αντέξει άλλο το χουμε δει όλοι: ήταν η κορυφαία στιγμή έλληνα αθλητή στους Αγώνες του Λονδίνου – μια στιγμή οδύνης. Ο ίδιος λέει ότι έτσι είναι ο αθλητισμός – ο σκληρός, αδυσώπητος, άδικος, αθλητισμός.

Τα είδαμε όλα

Στο Ρίο είδαμε ένα κορίτσι από τη Δράμα που έκανε προπονήσεις στα νταμάρια να παίρνει δυο μετάλλια στην σκοποβολή: η Αννα Κορακάκη, που τρέχει στην αγκαλιά του μπαμπά της είναι ένα ευτυχισμένο πλάσμα. Είδαμε τον Λευτέρη Πετρούνια να κερδίζει το χρυσό ως φαβορί, επιβεβαιώνοντας τα προγνωστικά και θυμίζοντας σε όλους τι σημαίνει πρωταθλητής. Περιμέναμε το ηρωϊκό κατόρθωμα, δηλαδή τον 36χρονο Σπύρο Γιαννιώτη: από το προσκλητήριο των αθλητών, που πιο πολύ κι από τις επιτυχίες τους, γίνονται αξιολάτρευτοι για τα μηνύματα του στέλνουν, δεν θα μπορούσε να λείπει.

Η ώρα του ήρωα

Οι Γιαπωνέζοι που από ηρωϊσμούς καταλαβαίνουν όσο λίγοι, λένε ότι ήρωας δεν είναι αυτός που κάνει ένα κατόρθωμα, αλλά αυτός που φτάνει ψηλά, πέφτει και βρίσκει τη δύναμη για να σηκωθεί ξανά και να φτάσει στην κορυφή. Ο Γιαννιώτης γυρίζει από το Λονδίνο πριν τέσσερα χρόνια υπερήφανος για την προσπάθεια και χαμένος μαζί, συγκλονισμένος και συγκλονιστικός. Ησυχος με τη συνείδησή του γιατί τα χει δώσει όλα, αλλά με μια καρδιά τραυματισμένη από την απώλεια ενός μεταλλίου, που έμοιαζε σίγουρο. Ο Γιαννιώτης πάει στο Ρίο, μετά από χιλιάδες ώρες μοναξιάς μέσα στο νερό, με την πίκρα της τέταρτης θέσης στο Λονδίνο να έχει γίνει η δύναμή του, με ένα όνειρο που, ενώ το χει δει να ξεθωριάζει, δεν σταματά να το υπηρετεί. Και πέφτει στον Ατλαντικό, δαμάζοντας της αγάπης μας τα κύματα, για να κάνει την τελευταία κούρσα της καριέρας του σαν να έχει προηγουμένως παγώσει το χρόνο: η επιμονή του, αυτή άγια ικανότητα του, έχει μικρύνει το χρόνο που πέρασε από την τέταρτη θέση στην Αγγλία – είμαστε όλοι μόνο ένα κεφάλαιο μετά.

Ο,τι ακολουθεί ξεφεύγει από την πραγματικότητα: ο Γιαννιώτης καταθέτει για 1 ώρα, 59 λεπτά και 52 δευτερόλεπτα την ψυχή του και η χώρα ακούγοντας τους χτύπους της καρδιάς του ζει όλα τα συναισθήματα που μπορεί να της δώσει ένας αθλητής τέτοιου απλησίαστου επιπέδου. Παγώνει όταν τον βλέπει εικοστό τρίτο σχεδόν στο πρώτο μισό, αγωνιά όταν αυτός τρυπώνει στο γκρουπ που ακολουθεί τους πρώτους από απόσταση, παθιάζεται όταν καταλαβαίνει ότι ο μεγάλος μαχητής ετοιμάζει την τελική του επίθεση, μένει άφωνη όταν τον απολαμβάνει να σκίζει τα νερά σαν ανθρώπινη τορπίλη, ουρλιάζει όταν αυτός μπαίνει πρώτος στην ευθεία του τερματισμού, πανηγυρίζει την νίκη του, σαν να είναι η πρώτη νίκη αθλητή στην ιστορία και παγώνει όταν διαπιστώνει πως δεν θα πάρει το χρυσό, ενώ έχει κερδίσει. Στην τελευταία κούρσα της καριέρας του αυτός ο μοναχικός θαλασσόλυκος στο παγωμένο νερό δεν είναι μόνος, γιατί έχει μια ολόκληρη Ελλάδα δίπλα του, μια Ελλάδα που καμαρώνει, υπερηφανεύεται, δακρύζει, πανηγυρίζει κι εν τέλει ζει ένα μικρό, αλλά έντονο αθλητικό δράμα βλέποντας τον, ενώ έχει τερματίσει πρώτος, να χάνει το χρυσό από τον δώδεκα χρόνια νεότερό του ολλανδό Φέρυ Βέτερμαν, αθλητή άξιο και πεισματάρη, αλλά όχι ήρωα. Ηρωας είναι αυτή τη φορά ο δικός μας. Γιατί σηκώθηκε και ξαναέφτασε στην κορυφή ξεπερνώντας στην τελευταία του κούρσα τον ίδιο τον εαυτό του.         

Δεν του έλειψε τίποτα

Δεν του έλειψαν ποτέ οι διακρίσεις του Γιαννιώτη. Ηταν έβδομος στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Φουκουόκας μόλις 21 χρονών. Πήρε το χάλκινο με την σκυταλοδρομία 4Χ 200 ελεύθερο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2003. Ηταν πέμπτος και έβδομος στους Ολυμπιακούς της Αθήνας, όταν και έτρεξε δυο τελικούς. Πήρε το χάλκινο το 2007 στο 12ο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα υγρού στίβου, στη Μελβούρνη, στον πρώτο αγώνα της καριέρας του σε ανοιχτή θάλασσα στα 10 χιλιόμετρα. Πήρε το αργυρό στο Παγκόσμιο Κύπελλο ανοιχτής θάλασσας, στην Κίνα, το 2008 στην ίδια απόσταση. Κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο στο παγκόσμιο πρωτάθλημα στη Ρώμη στα 5 χλμ. σε ανοιχτή θάλασσα το 2009 και το 2011, στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Σετούμπαλ, πήρε το χρυσό πάλι στα 10 χλμ λίγο πριν γίνει πάλι παγκόσμιος πρωταθλητής στη Σαγκάη στα 10 χιλ, όπου στην ίδια διοργάνωση ήταν και δεύτερος στα 5 χλμ. Ηταν τέταρτος στο Λονδίνο το 2012, αλλά το 2013 πήρε πάλι χρυσό μετάλλιο στα 10 χλμ. ανοιχτής θαλάσσης στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της Βαρκελώνης. Το μετάλλιο στο Ρίο δεν είναι «μετάλλιο επίλογος» για την καριέρα του Κερκυραίου αθλητής του Ολυμπιακού, που γεννήθηκε στο Λίβερπουλ, γιατί μετάλλιο για μια τόσο μεγάλη καριέρα δεν υπάρχει. Το μετάλλιο στο Ρίο ήταν ένας άθλος, το τελευταίο θαύμα του Γιαννιώτη, η στιγμή που γίνεται θρύλος πρωταγωνιστώντας σε μια ιστορία από εκείνες που δεν θα ξεχάσει κανείς μας ποτέ.

Ήμασταν όλοι εκεί

Δεν θέλησε να κάνει ένσταση ο Γιαννιώτης, γιατί μολονότι είχε ταυτόχρονη άφιξη με τον Ολλανδό δεν πήρε χρυσό: σεβάστηκε τους κανόνες του σπορ. Ηταν και πάλι βουρκωμένος στη συνέντευξη στο τέλος, όπως βουρκωμένοι ήμασταν όλοι μας. Ποιος είπε πως οι άντρες δεν κλαίνε; Οταν η γλώσσα δεν μπορεί να περιγράψει το κατόρθωμα, την πίκρα, την ευτυχία, την ήττα, τη νίκη, το δάκρυ έρχεται κατευθείαν από την καρδιά για να τα πει όλα. Ο Γιαννιώτης πρόσφερε μιας στιγμή εθνικής συγκίνησης: παθιασμένα, λυτρωτικά, μαγικά, ακομπλεξάριστα, υπέροχα στις 16 Αυγούστου του 2016 σε μια παραλία του Ρίο, κάτω από το βλέμμα του Χριστού Λυτρωτή, που αυτή τη φορά άνοιξε τα χέρια συγκλονισμένος κι αυτός, όλοι μα όλοι κλάψαμε στην αγκαλιά του….