Περίμενα να το γράψω καιρό τώρα – για την ακρίβεια περίμενα το πω μετά από μια ήττα του Παναθηναϊκού στο μπάσκετ: είμαι εντυπωσιασμένος από την προσφορά του Ρικ Πιτίνο στους Πράσινους, αλλά και από την αδικία των κρίσεων που τον συνόδεψαν στην αρχή της καριέρας του στην Ελλάδα. Ήθελα να το πω μετά από μια ήττα του ΠΑΟ γιατί πιστεύω πως η προσφορά και η δουλειά του Πιτίνο είναι υπεράνω αποτελεσμάτων.   

Ένα απερίγραπτο σουτ

Για όποιον αγαπάει το μπάσκετ, το πέρασμα του Πιτίνο από τη χώρα μας είναι σπουδαίο γεγονός: ο τύπος απέδειξε τι σημαίνει προπονητής, και πόσο δυσκολευόμαστε να εκτιμήσουμε την δουλειά, που ένας αληθινός προπονητής ξέρει να κάνει. Πολλοί στέκονται στην βελτίωση των αποτελεσμάτων του ΠΑΟ το τελευταίο δίμηνο και θεωρούν αυτά ως απόδειξη της καλής δουλειάς του καταπληκτικού αυτού τύπου. Στα σπορ όλα γίνονται για τα αποτελέσματα – δεν χωράει αμφιβολία. Μόνο που τα αποτελέσματα, καλά ή άσχημα, δεν εξαρτιόνται πάντα από τον προπονητή, αλλιώς οι καλοί προπονητές δεν θα έχαναν ποτέ – από όσο ξέρω προπονητές αήττητοι δεν υπάρχουν. Χθες βράδυ ο Πιτίνο έχασε ένα ματς εξαιτίας ενός απερίγραπτου σουτ του Ρούντι στην εκπνοή, πριν λίγες μέρες είχε κερδίσει ένα στη Μόσχα με τον ίδιο τρόπο – δηλαδή με τον Καλάθη να πετυχαίνει το πιο απίθανο τρίποντο της καριέρας του. Αν αναλύσεις τα δυο ματς αυτά φάση φάση, χθες θα βρεις πολλά για να του χρεώσεις την ήττα (αποδεικνύοντας πως απλά το τρελό σουτ στο τέλος ήταν ένα είδος δίκαιης τιμωρίας), ενώ στη Μόσχα θα βρεις άλλα τόσα για να του πιστώσεις μια νίκη (τονίζοντας πως αυτή στην πραγματικότητα ήρθε πριν το τρίποντο του Καλάθη). Όλα αυτά θα είναι ενδεχομένως σωστά, αλλά την ίδια στιγμή θα είναι και λάθος: διότι άλλο πράγμα είναι το δέντρο κι άλλο το δάσος και η δουλειά του Πιτίνο είναι τόσο θεαματική που δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να κρίνεται από ένα σουτ, όσο μεγάλο κι αν είναι.

Η μεγάλη εικόνα

Στην περίπτωση του Αμερικάνου κόουτς μετρά η μεγάλη εικόνα – όποια κι αν είναι η κατάληξη της σεζόν του ΠΑΟ. Ο Πιτίνο βρήκε μια ομάδα χωρίς ηθικό, ανίκανη να κερδίσει εκτός έδρας, αδύναμη κάτω από το καλάθι, κάκιστη στο τρίποντο και γεμάτη από παίκτες που σε έκαναν να αναρωτιέσαι ποιος τους διάλεξε. Και μετά από τρεις μήνες δουλειάς κατάφερε όχι απλά να οδηγήσει αυτή την ομάδα στα play off, αλλά και να τις διδάξει ένα σωρό πράγματα! Είναι μάλιστα εντυπωσιακό πως ο Πιτίνο διαδέχτηκε ένα αρκετά καλό προπονητή, τον Τσάβι Πασκουάλ: η δουλειά του είναι εξαιρετική γιατί είναι καλύτερη του προκατόχου του, κι αυτό για μια ομάδα είναι καλό, διότι όταν συμβαίνει η πρόοδός της είναι δεδομένη. Ο Πιτίνο δεν διαχειρίστηκε κάτι, αλλά το βελτίωσε: για την ακρίβεια έβγαλε στην επιφάνεια αρετές, που πολλοί πίστευαν πως δεν υπάρχουν. Το λέω μετά από ένα ματς που έχασε διότι δεν κατάφερε για ένα ολόκληρο πεντάλεπτο να πείσει τους παίκτες του να συμπεριφερθούν στοιχειωδώς σοβαρά στην επίθεση: ο ΠΑΟ κάνει στο τέλος του ματς με τη Ρεάλ επιθέσεις υπερβολικά γρήγορες, σουτάρει σχεδόν μόνο για τρίποντο, δεν παίζει σωστά με τον χρόνο, πελαγώνει μόνο και μόνο γιατί ο Καμπάτσο δυσκολεύει τον Καλάθη. Ισως για αυτό το κακό φινάλε να φέρει ευθύνη και ο προπονητής του, αλλά δεν μιλάμε ούτε για θαυματοποιό, ούτε για μάγο. Εχουμε να κάνουμε με ένα εξαιρετικό δάσκαλο και έτσι πρέπει να τον κρίνουμε.

Η θεαματική βελτίωση

Η δουλειά του Πιτίνο δεν είναι τα αποτελέσματα, είναι η βελτίωση των παικτών του κι αυτή υπήρξε θεαματική. Χάρη σε αυτόν είδαμε την πρόοδο του Παπαγιάννη και του Παπαπέτρου, καταλάβαμε τι παίκτης είναι ο Ντεσόν Τόμας, κατανοήσαμε την χρησιμότητα του Κιλπάτρικ και του Βουγιούκα – είδαμε αυτό που στην αρχή απλά υποψιαζόμασταν ότι δηλαδή ο ΠΑΟ είναι μια ομάδα με ταβάνι ίσως, αλλά και με πολλές λύσεις. Ο Πιτίνο υπήρξε μια εξαιρετική επιλογή γιατί κατάφερε να κάνει τρία πράγματα που δύσκολα θα μπορούσε να κάνει άλλος. Πρώτα από όλα βελτίωσε κάποιους παίκτες που έχουν να μάθουν πολλά και το έκανε γιατί δουλεύοντας σε όλη του τη ζωή στα κολέγια έχει τον τρόπο: ο Παπαγιάννης, ο Μήτογλου, ο Θανάσης Αντετοκούνμπο και ο Παπαπέτρου κάποια μέρα θα τον ευγνωμονούν. Την ίδια στιγμή ξύπνησε τους Αμερικάνους του ΠΑΟ γιατί μπορεί και μιλάει τη γλώσσα τους: ο Λάγκφορντ, ο Κιλπάτρικ, ο Λοτζέσκι, ο Γκιστ και ο Τόμας, φυσικά και ο Καλάθης έχουν απέναντί τους κάποιον που καταλαβαίνουν και σέβονται. Τέλος είχε το κουράγιο να ξεφορτωθεί δυο «βαρίδια», τον Λάσμε και τον Πέιν: ομάδες μεταμορφώνεις μόνο όταν κάνεις σκληρές επιλογές. Δεν είναι τύπος που υπόσχεται ο Πιτίνο και δεν είναι και δημαγωγός: πριν κανα μήνα είχε πει ότι ο ΠΑΟ μάλλον δεν προλαβαίνει τα play off. Aλλά δεν πληρώνεται να κάνει διαπιστώσεις, ή για να λέει ωραίες ιστορίες: πληρώνεται για να δουλεύει. Και η δουλειά φαίνεται.

Ο χρόνος υπέρ του

Μου χει κάνει αληθινά εντύπωση η αμφισβήτηση στο πρόσωπό του μετά τις πρώτες του ήττες. Πιθανότατα πολλές από τις επιλογές του στη διάρκεια των αγώνων να μην είναι πάντα εύκολα κατανοητές, αλλά ο Πιτίνο έρχεται από μια χώρα στην οποία το μπάσκετ είναι επιστήμη και είναι παράξενο ότι ειδικά οι δημοσιογράφοι αυτό το ξεχνάνε. Ο κόουτς κατέβηκε στο επίπεδό μας: χρειάστηκε να προσαρμοστεί – το έκανε σε χρόνο ρεκόρ διότι δεν του λείπει η θεωρητική κατάρτιση, αλλά παραμένει ότι ήρθε εδώ από μια χώρα ανώτερου μπασκετικού επιπέδου. Ο χρόνος θα δούλευε υπέρ του, γιατί ξέρει το μπάσκετ όσο λίγοι: σίγουρα καλύτερα από όλους μας. Ένα τέτοιο προπονητή τον μελετάς, αν αγαπάς το σπορ: σε βοηθά κι εσένα σαν φίλο του μπάσκετ να γίνεις καλύτερος. Με τον Πιτίνο κατάλαβα πόσο «καμένο» είναι το μυαλό μας: τον κρίναμε σαν να είναι ένας ακόμα Ελληνας προπονητής, περιμέναμε από δαύτον επιδείξεις τσαμπουκά στα τάιμ άουτ, ταρακουνήματα των παικτών, φωνές και σατανικά κόλπα. Ο άνθρωπος είναι επαγγελματίας δάσκαλος σε μια Ελλάδα που, χωρίς να το καταλαβαίνει, έχει ανάγκη από παιδαγωγούς.

Το μεγάλο μάθημα

Ο ΠΑΟ έχασε από τη Ρεάλ Μαδρίτης με ένα τρίποντο μαχαιριά. Ζημιά δεν έπαθε: θα κερδίσει το τελευταίο ματς λογικά και θα προκριθεί. Φέτος ένας άγνωστος στους περισσότερους Αμερικάνος κόουτς απέδειξε ότι τίποτα δεν είναι χαμένο, πριν τα μαθηματικά σε καταδικάσουν, αρκεί να δουλεύεις. Εκανε τον κόσμο του ΠΑΟ χθες να γεμίσει το ΟΑΚΑ για να συμπαρασταθεί σε μια ομάδα που φώναζε πως δεν του άρεσε. Υπάρχει κόσμος που αναρωτιέται πως τα κατάφερε χωρίς να μπορεί να το εξηγήσει. Η απορία σε συνδιασμό με την αδυναμία εξήγησης, σε μια χώρα που όλοι νομίζουμε πως τα ξέρουμε όλα, είναι το πιο μεγάλο κατόρθωμα του μεγάλου Ρικ.