Η χθεσινή μου αναφορά στον Μποντ που μας λείπει προκάλεσε αρκετή νοσταλγία, πράγμα που ομολογώ ότι δεν περίμενα. Αρκετοί αναγνώστες μου επισήμαναν ωστόσο ότι ήταν ημιτελές διότι δεν έγραψα ποιες είναι οι ταινίες του Τζέιμς που αγαπάω. Από τις 25 λίγες με χαλάνε. Θεωρώ όμως πιο ενδιαφέρουσες για το μύθο του ετούτες τις δέκα.
Εχουμε και λέμε:
10) Δόκτωρ Νο (Dr. No, 1962). Όλα άρχισαν με αυτή. Ο Τζέιμς Μποντ δεν είναι ακόμα υπερκατάσκοπος, αλλά ένας μποέμ τύπος που μοιάζει απλά να απολαμβάνει τη δουλειά του. Οποιος είδε την ταινία τότε ήταν αδύνατο να φανταστεί το τι θα ακολουθήσει: δεν υπάρχει τραγούδι τίτλων, δεν υπάρχει το κλασσικό μουσικό μοτίβο (μολονότι η μουσική είναι του Τζον Μπάρι), δεν υπάρχει δαιδαλώδης πλοκή και το χιούμορ είναι κομμάτι σπάνιο. Υπάρχει όμως ένας απερίγραπτα ψυχοπαθής κακός κακός, υπάρχει ο Μ, υπάρχει η Μις Μανιπένι, υπάρχει το μαρτίνι και φυσικά υπάρχει ο Σον Κόνερι. Φυσικά και τα κορίτσια του: μαγική σαν οπτασία ακόμα και τώρα η Ουρσουλα Αντρες.
9) Στην Υπηρεσία της Αυτής Μεγαλειότητας (On Her Majesty’s Secret Service, 1969). Δεν γίνεται να είσαι φαν του Μποντ και να μην επιδιώξεις να δεις την πιο παράξενη ίσως από τις κινηματογραφικές εκδοχές του: αυτή που τον ήρωα υποδύεται Αυστραλός Τζορτζ Λέιζενμπι. Πιο μπρουτάλ από τον Κόνερι, χωρίς τίποτα σχεδόν το βρετανικό, μάλλον ακατάλληλος για τον ρόλο ο Λέιζινμπι πρωταγωνιστεί ωστόσο σε μια από τις πιο καλογραμμένες περιπέτειες – μια από τις λίγες με αληθινό σασπένς και μάλλον απροσδόκητο τέλος. Είναι μια από τις ελάχιστες ταινίες που οι παραγωγοί έχουν ακολουθήσει πιστά ένα βιβλίο του Ιαν Φλέμινγκ: αν ο Λέιζινμπι αποδείχτηκε κατώτερος των περιστάσεων, αλλά ο δικός του Μποντ είναι πολύ πιο κοντά σε αυτόν του συγγραφέα από όλους τους υπόλοιπους. Υπάρχει και μια κούκλα: η Νταϊάνα Ριγκ, ένα από τα καλύτερα Bond girl στην ιστορία.
8) Για τα Μάτια σου Μόνο (For Your Eyes Only, 1981). Ο Ρότζερ Μουρ είναι πλέον ώριμος άντρας – όταν λέει στην Μπίμπι, στην κόρη του κακού Ελληνα λαθρέμπορου Χρηστάτου «τώρα, φόρα τα ρούχα σου, και θα σου πάρω ένα παγωτό» δεν μπορείς παρά να τον λατρέψεις. Είναι η μοναδική ταινία στην οποία ο Μποντ περνά από την Ελλάδα – πρόκειται μάλλον περί κατορθώματος, αν σκεφτεί κανείς την φασαρία που έκαναν οι μοναχοί της εποχής για να μην επιτραπούν γυρίσματα στα Μετέωρα: είχαν βάλει σεντόνια στα μοναστήρια για να δυσκολέψουν τις λήψεις. Ο Μουρ, που λέει ωραίες ατάκες χωρίς να χρειάζεται να κάνει του κόσμου τα απίθανα, την αγαπούσε και πιο πολύ από όλες. Τα μάτια είναι της Κάρολ Μπουκέ.
7) Προσωπική Εκδίκηση (Licence to Kill, 1989). Ο Τίμοθι Ντάλτον προσπάθησε να συνδυάσει τη σκληράδα του Κόνερι και την βρεταννικότητα του Μουρ: κατάφερε μάλλον να μας κάνει να νοσταλγήσουμε και τους δυο. Ωστόσο στη δεύτερη εμφάνισή του ως Μποντ, καταλαβαίνεις σήμερα ότι κάποια μέρα θα έμπαινε στη ζωή μας η εκδοχή του Μποντ του Ντάνιελ Κρεγκ. Μολονότι ο Ντάλτον έχει αυτό τον παράξενο σεξπιρισμό που δεν του επέτρεψε να γίνει ένας κανονικός Μποντ (παρά είναι στυλιζαρισμένος και άκαμπτος) εν τούτοις διακρίνεται η προσπάθεια των παραγωγών να δώσουν μια πιο γήινη εκδοχή του ήρωα. Η ταινία έχει πλοκή, έχει ένα εξαιρετικό κακό όπως είναι ο Ρόμπερτ Ντάβι (που έχει δίπλα του ένα πιτσιρικά και αγνώριστο Μπενίσιο Ντελ Τόρο), κι έχει και ωραίες βίαιες σκηνές - από τις καλύτερες. Αλλά είμαστε στο τέλος του ’80, ο κόσμος έχει ξετρελαθεί με τα εφέ, τα σινεμά γεμίζουν για τον Ιντιάνα Τζόουνς και τους χάρτινους σουπερήρωες της DC. Ο Ντάλντον αποστρατεύεται…
6) Επιχείρηση Χρυσά Μάτια (Goldeneye, 1995). Πολλοί από τους φαν της σειράς δεν το θεωρούν κάτι σπουδαίο το Goldeneye κι αν κρίνεις από την μπλεγμένη του υπόθεση, τα υπερβολικά εφέ του, και το άγχος των σεναριογράφων να μας θυμίσουν όλες τις συνήθειες του ήρωα, ίσως έχουν και δίκιο. Ομως το σχεδόν εκτός λογικής αυτό υπερφορτωμένο και χαώδες δημιούργημα έσωσε πιθανότατα τη σειρά! Ο Μποντ επιστρέφει μετά από έξι ολόκληρα χρόνια απραξίας, πρέπει να ανταγωνιστεί ένα σωρό άλλους υπερήρωες και κατασκόπους που έχουν προκύψει στα σινεμά, δεν υπάρχει πια ψυχρός πόλεμος κι από την τελευταία φορά που ταινία του έκανε επιτυχία έχουν περάσει πάνω από δώδεκα χρόνια! Ο Πιρς Μπρόσναν, με το αυτάρεσκο στυλ και η Τζούντι Ντενς ως επιβλητική Μ, φέρνουν μια φρεσκάδα. Και 325 εκατ δολάρια εισπράξεις.
5) Επιχείρηση Κεραυνός (Thunderball, 1965). Aν ο Ιαν Φλέμινγκ μας έδωσε τον ήρωα, ο σκηνοθέτης Τέρενς Γιάνγκ (που κρύβεται πίσω και από το «Δόκτωρ Νο» και το «Από τη Ρωσία με Αγάπη») μας έδωσε όλα τα υπόλοιπα! Το Thunderball θα επηρεάσει κάθε ταινία του Μποντ για τα επόμενα 20 χρόνια τουλάχιστον: μπορεί το πνεύμα των βιβλίων να εγκαταλείπεται προκύπτει όμως κάτι που το λες και κινηματογραφικό είδος. Οι κλιμακωτές σκηνές δράσης, ο απίστευτος για την εποχή του ρυθμός, η παντοδυναμία της τρομακτικής οργάνωσης Spectre βάζουν τον Μποντ σε άλλη διάσταση. Νομίζω αν δεν έχεις δει καμία ταινία του και δεις μόνο αυτή τον έχει μάθει απέξω! Όχι τυχαία χρόνια αργότερα υπήρξε και ριμέικ της. Ατυχέστατο.
4) Η Κατάσκοπος που μ’ Αγάπησε (The Spy Who Loved Me, 1977). Για τους λάτρεις του Μποντ του Ρότζερ Μουρ αυτή είναι η καλύτερη περιπέτεια του 007 στην κινηματογραφική ιστορία του. Είναι η τρίτη του Μουρ στο ρόλο του Υπερπράκτορα και η άνεσή του είναι εντυπωσιακή – όσο και η αγάπη του για το ρόλο. Η εντυπωσιακή κουκλάρα Μπάρμπα Μπαχ στο ρόλο μις σοβιετικής κατασκόπου που πρώτα τα βάζει με τον Μποντ και μετά τον ερωτεύεται, ο Κουρτ Γιούργκενς ως μεγιστάνας κακός και φυσικά ο «Σαγώνιας», ο υπερφυσικός κίλερ που μοιάζει ανίκητος, βοηθάνε ώστε να προκύψουν δυο ώρες αληθινής ψυχαγωγίας. Κρίμα που ο Στίβεν Σπίλμπεργκ είχε αρνηθεί να το σκηνοθετήσει.
3) Skyfall (2012). Ο Ντάνιελ Κρέγκ μας έδωσε στο «Καζίνο Ρουαγιάλ» την πλέον ανθρώπινη εκδοχή του Μποντ, αλλά δημιούργησε κι ένα προβληματισμό: τι τον χρειαζόμαστε ένα τέτοιο Μποντ, τρωτό, ψυχοπονιάρη και κουρασμένο; Η απάντηση ήρθε δυο ταινίες αργότερα: τον χρειαζόμαστε για να γίνει πρωταγωνιστής στο Skyfall – ένα κομψοτέχνημα. Ισως έχουμε να κάνουμε με την πρώτη ταινία του Μποντ που ο σκηνοθέτης γίνεται κομμάτι παραπάνω σημαντικός από τον ήρωα. Ο τότε τρομερά φορμαρισμένος Σαμ Μέντες χτίζει ένα σύμπαν, εντός του οποίου ο Κρεγκ μεγαλουργεί και ερμηνευτικά περνώντας τον χαρακτήρα σε ένα άλλο επίπεδο. Το πόσο δύσκολο ήταν αυτό το καταλάβαμε τρία χρόνια αργότερα βλέποντας το σχεδόν απογοητευτικό Spectre. Όλα ήταν ίδια και τίποτα δεν ήταν το ίδιο.
2) Από τη Ρωσία με Αγάπη (From Russia With Love, 1963). Λένε ότι ο γερό Φλέμινγκ τρελάθηκε από τη χαρά του όταν είδε σε ιδιωτική προβολή αυτό το μικρό διαμάντι: ποτέ του δεν μπορούσε να φανταστεί ότι μια δική του ιστορία θα τύγχανε μιας τόσο υπέροχης αντιμετώπισης. Ο Σον Κόνερι θα μπορούσε να έχει παίξει μόνο σε αυτή την περιπέτεια και οι φαν του να υποστηρίζουν ότι είναι ο ένας και μοναδικός Μποντ. Ακούγεται για πρώτη φορά το γνωστό μουσικό θέμα, γνωρίζουμε τον Q, διαπιστώνουμε πως γεννιέται ένα απόλυτα αντρικό είδωλο. Ξεκινά η εποχή της λατρείας.
1)Χρυσοδάκτυλος (Goldfinger, 1964). Εδώ δεν μιλάμε πια για μια ταινία, αλλά για ένα σταθμό στην ιστορία της ευρωπαϊκής pop κουλτούρας. Αν το «Από τη Ρωσία με αγάπη» είναι η αρτιότερη ίσως μεταφορά ενός βιβλίου του Φλέμινγκ, ο Χρυσοδάκτυλος έρχεται, ένα μόλις χρόνο αργότερα, ως αιώνια απόδειξη πως ο Μποντ κατάφερε να αυτονομηθεί και από τον δημιουργό του και να γίνει ένας ήρωας αυθύπαρκτος – με δική του λάμψη και δικές του ιστορίες. Όλα σχεδόν εδώ μοιάζουν υπερβολικά αλλά είναι αυτή ακριβώς η υπερβολή που μετατρέπει τον Τζέιμς σε ξεχωριστό ήρωα. Αν οι ταινίες του Μποντ είναι κάτι σαν οδήγηση αυτοκινήτου, ο Χρυσοδάκτυλος είναι η στιγμή της απόφασης του οδηγού του να πατήσει το γκάζι και να μην φρενάρει ποτέ. Ακούγοντας στο τέρμα το διαχρονικό σουξέ της Σίρλει Μπάσεϊ…
