Η ήττα του ΠΑΟ από τον Αρη είναι τόσο αδικαιολόγητη που δυσκολεύει την δυνατότητα να γίνει η οποιαδήποτε συζήτηση για την εφετινή αποτυχία των Πράσινων να κατακτήσουν το πρωτάθλημα: κάθε συζήτηση μπορεί να μοιάζει με δικαιολογία και δικαιολογία για ένα τέτοιο αποτέλεσμα δεν υπάρχει. Είναι μια ήττα ταφόπλακα σε ένα όνειρο – που σε τελική ανάλυση μόνο όνειρο δεν ήταν αφού ο ΠΑΟ δεν είναι χειρότερος από τους άλλους συνδιεκδικητές του τίτλου: το λένε τα ντέρμπι. Είναι μια ήττα αχώνευτη από τους οπαδούς γιατί προέκυψε μετά την ήττα της ΑΕΚ στην Τούμπα κι ενώ η ομάδα του Τερίμ γνώριζε το αποτέλεσμα αυτό. Θα έλεγα ότι είναι ο κλασικός επίλογος που κατά κάποιο τρόπο καπελώνει όσα προηγήθηκαν. Αλλά είναι λάθος να αποδοθεί στην ήττα αυτή η απώλεια του πρωταθλήματος έστω κι αν είναι μια ήττα αναμφίβολα κομβική.

Είναι προφανές ότι ο Τερίμ άλλα υπολόγιζε να δει κι άλλα είδε στο ματς του ΠΑΟ με τον Αρη. Ηθελε να δει την αντίδραση της ομάδας του μετά την ήττα από την ΑΕΚ για αυτό άλλωστε και στήριξε τους παίκτες του: οι αλλαγές του στην άμυνα πχ ήταν υποχρεωτικές. Νομίζω δεν χωρά αμφιβολία πως έχει ασχοληθεί ελάχιστα για να λύσει κάποια προβλήματα του ΠΑΟ, όπως το ό,τι δέχεται γκολ πρώτος σε όλα σχεδόν τα ματς των play off. Είναι επίσης δεδομένο ότι ο τρόπος που παρεμβαίνει στα ματς που δεν εξελίσσονται όπως ο ΠΑΟ θα ήθελε τα κάνει πολλές φορές χειρότερα. Αλλά ο ΠΑΟ δεν έχασε το πρωτάθλημα στο ματς με τον Αρη: η ταφόπλακα κατά την γνώμη μου μπήκε στο ματς με την ΑΕΚ. Και η απώλειά του είχε μάλλον προηγηθεί: οι βαθμοί που του λείπουν είναι αυτοί με την Κηφισιά, την Λαμία, τον ΟΦΗ κτλ.

Όχι πολύ διαφορετικά από πέρυσι

Αυτό που έπαθε ο ΠΑΟ στο ματς με τον Αρη το έπαθε και πέρυσι στα play off με προπονητή τον Ιβάν Γιοβάνοβιτς: πέρυσι έχασε το ματς με τον αδιάφορο Ολυμπιακό στο άδειο Καραϊσκάκη κι αμέσως μετά έφερε ισοπαλία με τον Αρη στη Λεωφόρο κι ενώ ο Ολυμπιακός δεν επέτρεψε το ίδιο βράδυ στην ΑΕΚ να κερδίσει το μεταξύ τους ματς. Πέρυσι δεν υπήρχε το είδος των εφετινών αντιδράσεων διότι η ισοπαλία με τον Αρη δεν ήταν εξίσου οδυνηρή: ο τίτλος είχε χαθεί στο Φάληρο. Ομως κατά τα άλλα όλα είναι ίδια: και τις δυο χρονιές υπάρχει ένα παιγνίδι, που ο ΠΑΟ χαρακτηρίζει κι αντιμετωπίζει ως ματς της χρονιάς. Ολοι συμφωνούν ότι μια νίκη σε αυτό θα βάλει τέλος σε ένα τεράστιο για τα μέτρα του ΠΑΟ διάστημα ετών χωρίς πρωτάθλημα – ασήκωτο θα έλεγα. Η ήττα σε αυτό το ματς οδηγεί σε ένα είδος διάλυσης: η ομάδα χάνεται εντελώς και αδειάζει.

Ο ΠΑΟ αγωνίστηκε με τον Αρη χωρίς κανείς να πιστεύει πως μια νίκη του θα τον έβαζε στην διαδικασία διεκδίκησης του πρωταθλήματος, απλά διότι είχε προηγηθεί η ήττα- σοκ από την ΑΕΚ. Το ψυχολογικό στραπάτσο όλων φαίνεται σε πολλά μικρά που συνέβησαν στο ματς. Ο Ντραγκόφσκι χάνει την μπάλα επιτρέποντας στον Ζαμόρα να βάλει το πιο εύκολο γκολ της καριέρας του: το ό,τι αυτός αστοχεί οφείλεται μάλλον στην έκπληξή του. Ο ΠΑΟ τελειώνει το ματς με πέντε παίκτες του να παίρνουν κίτρινες κάρτες στο τελευταίο μισάωρο όταν και πιέζει. Τρεις παίκτες του ζητάνε πέναλτι σε φάσεις που δεν υπάρχει το παραμικρό, ελπίζοντας πως κάτι θα συμβεί ως δια μαγείας. Κορυφαία απόδειξη έλλειψης καθαρού μυαλού τα νεύρα του Ιωαννίδη, που βρίζει οδηγώντας το αυτοκίνητό του ένα οπαδό που τον προκάλεσε απλά για να ξεσπάσει – για να διώξει ένα βάρος που κουβαλάει μετά το ματς με την ΑΕΚ. Πριν το ματς αυτό, στην Λαμία δηλαδή, ήταν ο αέρινος φορ που θα φέρει 30 εκατ στο ταμείο του ΠΑΟ.

Ξαφνικά βαραίνουν τα πόδια

Αυτό που εγώ βλέπω είναι ότι δυο χρόνια τώρα που ο ΠΑΟ διεκδίκησε το πρωτάθλημα με αξιώσεις, μετά από πολλά χρόνια που δεν το έκανε, ολοκληρώνει την σεζόν δείχνοντας μια αδυναμία διαχείρισης των ματς στα οποία κρίνεται τελικά το πρωτάθλημα. Τα πόδια όλων ξαφνικά βαραίνουν, οι καλύτεροι γίνονται οι χειρότεροι.

Θα έπρεπε ο Τερίμ να είναι αυτός που θα διδάξει στην ομάδα του μυστικά του πρωταθλητισμού αλλά εδώ έχουμε δυο προβλήματα. Το πρώτο είναι ότι ο Τούρκος δεν έφτιαξε αυτή την ομάδα και απλά προσπάθησε τον Ιανουάριο να την μπολιάσει με παίκτες με χαρακτήρα εντοπίζοντας πως σε αυτό υπάρχει πρόβλημα – θυμίζω ότι ο Γιοβάνοβιτς δεν ήθελε μεταγραφές παρά μόνο ένα στόπερ και δεν τις ήθελε γιατί το ρόστερ που προέκυψε το καλοκαίρι ήταν τεράστιο και θα ήταν δύσκολα διαχειρίσιμο χωρίς ευρωπαϊκά ματς. Το δεύτερο ότι ο ίδιος ο Τερίμ είναι τόσο μεγάλη προσωπικότητα που μοιραία τράβηξε όλη την προσοχή πάνω του: αποδείχτηκε κομμάτι μεγαλύτερος από την ομάδα κι αυτή η έλλειψη συμβατότητας είναι πρόβλημα. Από την πρώτη μέρα που ήρθε ο Τερίμ το ζήτημα είναι αυτός κι όχι ο ΠΑΟ: είναι σαν να κερδίζει ή να χάνει μόνος του. Ακούω ότι δεν κέρδισε τους παίκτες του κτλ κτλ. Μα πώς να συμβεί αυτό; Όταν ήρθε οι αλλαγές μεθόδου προπόνησης και τα συνεχόμενα ματς έφεραν θλάσεις και τραυματισμούς. Οι παίκτες ήταν εμφανώς περισσότεροι από όσους χρειαζόταν και αρκετοί σημαντικοί έχουν και συμβόλαια που λείπουν: για ένα Μπερνάρ που τιμάει το συμβόλαιό του, υπάρχει ένας Παλάσιος που κάπου χάθηκε, ένας Μπρινιόλι που φαίνεται πως έχει συμφωνήσει να πάει αλλού κι ένας Τζούρισιτς που θύμωσε γιατί δεν παίρνει ματς. Κυρίως όμως υπάρχουν πολλοί παίκτες που δεν έχουν κερδίσει πρωταθλήματα κι άλλοι που δεν ξέχασαν πως χάθηκε το περσινό. Αυτά όμως φαίνονται λιγότερο από το ό,τι ο Τερίμ έβαλε τρία φορ στο ματς με τον Αρη.

Δεν αρκεί ένας προπονητής   

Ο Τερίμ είμαι βέβαιος πως ακόμα και σήμερα πιστεύει πως ματς όπως αυτά με την Λαμία, την Κηφισιά, τον ΟΦΗ ή ακόμα και το κυριακάτικο με τον Αρη οι παίκτες πρέπει να τα πάρουν μόνοι τους, αν θέλουν να κερδίσουν το πρωτάθλημα. Κατά τον ίδιο έτσι κερδίζονται τα πρωταθλήματα: όταν μια ομάδα δεν χαρίζει βαθμούς και εξαντλεί κάθε ελπίδα όσο τα μαθηματικά το επιτρέπουν. Εχει δίκιο. Αλλά ο χωρίς πρωτάθλημα για πάνω από μια δεκαετία Παναθηναϊκός δεν έχει αυτή την πολυτέλεια: ο προπονητής του πρέπει να ασχολείται με κάθε αντίπαλο και πολύ μάλιστα. Στον φαύλο κύκλο που έχει βρεθεί ο ΠΑΟ είναι δύσκολο να γίνει κατανοητό ότι αν ασχολείσαι πολύ με τους μικρότερους είναι δύσκολο να κερδίσεις τα ντέρμπι γιατί όλα τα ματς σου φαίνονται βουνό και η ένταση σε τσακίζει. Το πρόβλημα είναι προφανώς τα 14 χρόνια χωρίς πρωτάθλημα, δηλαδή η έλλειψη συνταγής επιτυχίας. Δεν την είχε ούτε ο Γιοβάνοβιτς που πέρυσι έχασε ένα πρωτάθλημα που δεν χάνεται. Αλλά αυτός φεύγοντας μεσούσης της περιόδου μοιάζει να αδικήθηκε κι ως εκ τούτου η αίσθηση ότι αδικήθηκε διέγραψε όλα τα προηγούμενα λάθη του. Ενώ ο Τερίμ κάθε φορά που ο ΠΑΟ δεν κέρδιζε έμοιαζε να κάνει μόνο τέτοια. Λες και βρήκε ένα ΠΑΟ που ερχόταν από σερί κατακτήσεις τίτλων και τον μπέρδεψε.     

Κι ο Τερίμ βέβαια εμφανώς δεν κατάλαβε τι είναι σήμερα ο ΠΑΟ: θυμόταν τον Παναθηναϊκό με το ευρωπαϊκό όνομα και την μεγάλη τροπαιοθήκη. Από την άλλη ο Γιάννης Αλαφούζος, στον οποίο θα πέσει πάλι το βάρος των αποφάσεων, ίσως κατάλαβε ότι δεν αρκεί ένας προπονητής που ξέρει από πρωταθλητισμό για να πάρεις ένα πρωτάθλημα, όπως κι αν λέγεται κι όποιο κι αν είναι το βιογραφικό του. Χρειάζονται πολλά περισσότερα. Παίκτες που έχουν κάνει πρωταθλητισμό πρώτα από όλα. Κι επειδή στην Ελλάδα βρισκόμαστε κι όχι μόνο παίκτες…