Περιμένοντας να γίνει ο κατακλυσμός χθες βράδυ πήγα σινεμά να δω το Revenge. Το είδα. Και γύρισα σπίτι κι αναρωτιόμουν τι κακό έχουν κάνει οι γυναίκες στους σκηνοθέτες, τους σεναριογράφους και τους παραγωγούς του καιρού μας και αποφάσισαν ότι για να είναι ηρωϊδες σε μια ταινία πρέπει να είναι ή ψυχωτικές, ή καταθλιπτικές ή δυστυχισμένες, ή αντογύναικα που τραβάνε κουμπούρια ευκολότερα κι από μπράβους της παραλιακής. Κυρίως σκεφτόμουν πότε διάβολο άρχισε η μόδα του ασταμάτητου «τσαλακώματος» μιας γυναικάρας κατά τη διάρκεια μιας ταινίας και ποιος μάγειρας του box office τους έχει ψήσει όλους ότι αυτό είναι συνταγή επιτυχίας.
Χωρίς τα ρετούς του Instagram
Η επικίνδυνη γυναίκα ή η εκδικητική ή αυτή που προκαλεί συμφορές ήταν πάντα ωραία θέματα στη λογοτεχνία από τον καιρό που η Εύα ξελογιάστηκε από το καταραμένο φίδι κι αντί να είμαστε στον παράδεισο και να τα περνάμε φανταστικά, βρεθήκαμε εδώ που είμαστε και παρακολουθούμε το ΑΕΛ – Λαμία 1-1. Η γυναίκα πάντα περνούσε περιπέτειες, όμως σε όλες αυτές, όπλο μεγάλο της και πανίσχυρο, ήταν η θηλυκότητα της και δεν αναφέρομαι μόνο στο κορμί και την ομορφιά της, αλλά και στην εξυπνάδα της, την πονηριά της, την αναλυτική της ικανότητα, τον τρόπο της να γοητεύει και να σέρνει από τη μύτη αρσενικά, ακόμα κι αν δεν ήταν καμιά κουκλάρα – άλλωστε δεν υπάρχουν και πολλές τέτοιες χωρίς τα ρετούς του Instagram. Το σινεμά είναι γεμάτο από γοητευτικές ιστορίες γυναικών που εκδικήθηκαν με τον δικό τους τρόπο, χωρίς να έχει χρειαστεί να υπηρετήσουν στα OYK.
Η Ρίτα Χέιθγουρθ ως «Κυρία από την Σανγκάη» κάνει τους άντρες παιγνιδάκι της χωρίς στιγμή να διστάσει να σκοτώσει κιόλας. Στο «Νιαγάρα» η Μέριλιν Μονρόε παίζει και με τους συμπρωταγωνιστές της και με τους θεατές. Το σινεμά υπήρχε για να κάνει τις γυναίκες ομορφότερες από αυτό που ήταν στην πραγματικότητα και ο κινηματογραφόφιλος θεωρούσε τύχη σπάνια τη δυνατότητα να μεταμορφώνεται σε ανενδοίαστο ηδονοβλεψία για χάρη της Μπριζίτ Μπαρντό ή της Σου Λάιον ή της Λάουρα Αντονέλι ή της δικής μας Ζωής Λάσκαρη: το λέω γιατί η ιταλοαυστριακή Ματίλντα Αννα Ινγκριντ Λουτζ του Revenge είναι τέτοιου επιπέδου κουκλάρα. Μόνο που ενώ όλες τις προηγούμενες (και φυσικά και πολλές ακόμα) οι σκηνοθέτες τις απογείωναν, ετούτη μετατρέπεται σε ένα αγριόσκυλο, (κι από γυναίκα σκηνοθέτη μάλιστα) που για να εκδικηθεί τους αρσενικούς κακούς πρέπει να γίνει σε χρόνο ρεκόρ μείγμα Ζαν Κλοντ Βαντάμ και Ντολφ Λούντγκρεν στα χειρότερά τους. Το πράγμα θα ήταν έως και πρωτότυπο, αν δεν το βλέπαμε συνέχεια: την τελευταία δεκαπενταετία το θέμα αυτό έχει γίνει το αγαπημένο όλων, λες κι ο προορισμός της γυναίκας πρέπει να είναι να βρει τον Στίβεν Σιγκάλ που κρύβει κάπου βαθιά μέσα της: λυπηθείτε μας.
Το γατάκι το Αlien
Δεν ξέρω καν πότε ξεκίνησε η μόδα. Τη δεκαετία του ΄70 η ηρωίδα, ακόμα κι αν έδερνε, ήταν πρώτα από όλα γυναίκα: ακόμα και στο πρώτο Alien, η Σιγκούρνι Γουίβερ για να γλυτώσει χρησιμοποίησε την θηλυκή της ευρηματικότητα και όχι τόσο τα γραμμωμένα μπράτσα της. Σήμερα το σινεμά και η τηλεόραση έχει γεμίσει από αντρογύναικα που το δύστυχο το άλιεν, το γατάκι, θα το πιάνανε από την ουρά και θα το πετούσαν από το παράθυρο, αφού προηγουμένως θα του έλιωναν το κεφάλι. Το θέαμα δεν είναι συνηθισμένο μόνο στο σινεμά, αλλά και στις τηλεοπτικές σειρές, όπου πλέον δράση σημαίνει ότι υπάρχουν δυο τουλάχιστον γυναίκες που παίζουν καράτε – ενίοτε και μεταξύ τους. Ο Ταραντίνο με τη Νύφη του Kill Bill σίγουρα βοήθησε πολύ, αλλά εγώ νομίζω ότι την πιο μεγάλη ζημιά την έκανε η Αντζελίνα Τζολί, που άνοιξε το δρόμο σε δεκάδες που κάνουν πια τη Λάρα Κροφτ να μοιάζει ένα ήρεμο κορίτσι που του αρέσουν οι εκδρομές. Ολο αυτό το πράγμα γίνεται ακόμα χειρότερο καθώς χάνονται σιγά σιγά οι κλασικοί γυναικείοι ρόλοι: καμιά φορά νοιώθω ότι κοιμηθήκαμε ένα βράδυ με τη Μεγκ Ράιαν και ξυπνήσαμε με την Τζολί που αντί να φτιάξει ένα καφέ για πρωϊνό καθαρίζει περίστροφα. Πλάκα έχει, αλλά τι ώρα έφυγε η Μεγκ και δεν το πήραμε είδηση;
Οι ρόλοι της χρονιάς
Δείτε τις εφετινές υποψηφιότητες για τα Οσκαρ πρώτου γυναικείου ρόλου, που σχεδόν πάντα αντιπροσωπεύουν τους καλύτερους γυναικείους ρόλους της χρονιάς. Η Φράνσις Μακ Ντόρμοντ είναι μια διαλυμένη μάνα, που αφότου έχασε την κόρη της, έχει κηρύξει ποικιλοτρόπως τον πόλεμο στην αστυνομία του Μιζούρι. Η κουκλάρα Μαργκότ Ρόμπιν, «τσαλακωμένη» όσο ποτέ, προσπαθεί να πείσει ως ψυχωτική αθλήτρια. Η Σάλι Χόκινς είναι μια μουγκή που ερωτεύεται ένα τέρας, πράγμα που θα είχε ενδιαφέρον, αν δεν είχαμε να κάνουμε με παραμύθι ολκής. Η Μέριλ Στριπ παίζει πάντα την Μέριλ Στριπ, αλλά αυτό δεν είναι ρόλος. Στο Lady Bird η Σίρσα Ρόναν παίζει μια πιτσιρίκα με κατάθλιψη, που τσακώνεται συνέχεια με τη μάνα της και πιάνει το αγόρι της να φιλιέται με ένα άλλο αγόρι: τι διάβολο παίρνουν και τα σκέφτονται αυτά δεν μας λένε όμως. Δεν υπάρχει στους ρόλους της χρονιάς ούτε μια σύζυγος, ούτε μια κανονική εργαζόμενη μητέρα, ούτε μια έξυπνη και ικανή νέα γυναίκα, ούτε μια ερωτευμένη, ούτε μια ωραία που να τρελαίνει κόσμο – αν υπήρχε θα την μετέτρεπαν σε Τζον Ράμπο και θα την έβαζαν να δέρνει σε χρόνο ρεκόρ.
Φέρτε τες πίσω
Θέλετε να δείτε το Revenge; Δείτε το, αλλά το χετε ξαναδεί. Αυτό που γίνεται ολοένα και πιο σπάνιο είναι να δει κανείς μια ταινία με μια πρωταγωνίστρια που να είναι γυναίκα κανονική, αξιαγάπητη, ερωτεύσιμη, Θεά από αυτές που έρχονται και σου αλλάζουν συνήθειες και παρέες και ιδέες και ζωή. Ας κάνουν όσες ταινίες με θηλυκούς Ράμπο θέλουν: όλο και κάποιος θα τις δει. Αλλά ας μας φέρουν πίσω τις γυναίκες – χωρίς αυτές δεν μπορούμε.