Είναι τόσο αστεία αυτά που έγραψε ο σύμβουλος του πρωθυπουργού Νίκος Καρανίκας στην ηλεκτρονική έκδοση της «Αυγής», που ακόμα κι όσοι αποπειράθηκαν να τον ειρωνευτούν απέτυχαν οικτρά: κανείς δεν μπορεί να τα βάλει με τη γελοιότητα – πόσο μάλλον όταν αυτή προκύπτει από την περιγραφή ενός απόλυτα φαντασιακού κόσμου, που υπάρχει στο κεφάλι αυτού που τον περιγράφει. Το έχουν εξηγήσει χρόνια πριν οι Μόντι Πάιθον, στους οποίους μάλλον ξέχασε να αναφερθεί, ίσως γιατί δεν θυμόταν ποιος είναι ο Μόντι και ποιος ο Πάιθον.  

Του πνεύματος και του οινοπνεύματος

Πολλοί γέλασαν γιατί ο Καρανίκας θεωρεί πως ο Πασκάλ και ο Μπρικνέρ είναι δυο διαφορετικοί συγγραφείς: το λάθος του προκαλεί κάποιο γέλιο είναι αλήθεια, αλλά είναι το λάθος του κλασσικού αμόρφωτου, που κάτι έχει ακούσει και προσπαθεί να το χρησιμοποιήσει για να σε εντυπωσιάσει– ως τέτοιο είναι ένα λάθος ασήμαντο. Καταλαβαίνει κανείς εύκολα από το παραλήρημά του καρανίκα ότι δεν έχει διαβάσει απολύτως τίποτα, που να έχει γράψει ο Γάλλος, που συμβαίνει να είναι και κόκκινο πανί για αυτό που λέμε «αριστερή διανόηση», αφού υπήρξε δηλωμένα ψηφοφόρος του Σαρκοζί και του Ολαντ. Ισως έχει δει την ταινία «Τα μαύρα φεγγάρια του Ερωτα» - δεν είναι και λίγο. Ωστόσο η πρόθεσή του δεν ήταν να εντυπωσιάσει για τις γνώσεις του, αλλά να μας πείσει για ένα είδος ιδεολογικής υπεροχής, που πρεσβεύει αυτός και όποιος άλλος έχει περάσει από το δρόμο που περιγράφει. Το γελοίο του πράγματος, που δεν σηκώνει ούτε ειρωνεία δυστυχώς, είναι η ίδια η προχειρότητα του κειμένου.  Ο Καρανίκας έβαλε στο κείμενο του πέντε έξι ονόματα ποιητών και συγγραφέων, που έχει ακούσει στο σχολείο (τον Βάρναλη πχ) ή στα φεστιβάλ της ΚΝΕ (τον Ρίτσο πχ), πρόσθεσε δυο τζούρες αριστεροσύνης εκφρασμένης από τον Λένιν και τον Μαρξ που πάνε με όλα, έβαλε και λίγο Ντοστογιέφσκι και Τολστόι που έχουν ρωσικό επίθετο (οπότε μάλλον μαρξιστές θα είναι…) και το σέρβιρε για να δικαιολογήσει το μισθό του παρουσιάζοντας το ως ένα είδος διανοουμενίστικου χάρτη της Αριστεράς που κυβερνάει: λέει ότι για να είσαι αριστερός πρέπει να έχει κάνει αυτή τη διαδρομή. Προφανώς τίποτα από αυτά δεν έχει διαβάσει ο ίδιος, αλλά δεν μιλάει για τον εαυτό του μιλάει γενικά: όποιος λέει μ αυτούς έχει ασχοληθεί (και δεν διάβαζε το Marie Claire και τους 4 Τροχούς) ήταν και είναι αριστερός  Παραδόξως ο άνθρωπος παραμένει συνεπής: τον μάθαμε ως θαυμαστή της Ελένης Μενεγάκη, οπότε είναι λογικό να προσπαθεί να μας μάθει το αριστερό mainstream. Αν κάποιος θα έπρεπε να θυμώσει με όλα αυτά είναι οι ίδιοι οι αριστεροί, αν υπάρχουν ακόμα τέτοιοι.

Τα ζόρια του ΄90

Ο Καρανίκας είναι παιδί της δεκαετίας του ΄90, μιας εποχής που η Αριστερά τραβάει ζόρια απερίγραπτα. Η Ανατολική Ευρώπη έχει αλλάξει ρότα, η ελληνική Αριστερά τρώγεται με τα ρούχα της, το ΠΑΣΟΚ έχει απορροφήσει το πιο δυναμικό ίσως κομμάτι της και η ίδια ψάχνει τα ιδεολογικά και τα πολιτικά της νέα θέματα. Αλλά σε αυτή τη δύσκολη δεκαετία προφανώς και υπάρχει και αριστερός λόγος, που ουδεμία σχέση έχει με όσα ο Καρανίκας περιγράφει. Υπήρχε η Αριστερά της νέας οικολογίας, ο προβληματισμός για τη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον, η πρώτη σοβαρή ευαισθητοποίηση για το που πάει ο κόσμος που ζούμε και πως θα είναι αυτός που θα παραδώσουμε στα παιδιά μας. Υπήρχε η Αριστερά των πολιτικών δικαιωμάτων, η Αριστερά που θεωρούσε ότι ο σεβασμός του ανθρώπου πρέπει να είναι στο επίκεντρο της πολιτικής, η Αριστερά που απαιτούσε συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, που να εξασφαλίζουν ακόμα μεγαλύτερη ελευθερία στην πολιτική και καλλιτεχνική έκφραση. Υπήρχε η Αριστερά που είχε σταματήσει να θεωρεί ψυχιατρικό πρόβλημα την σεξουαλική διαφορετικότητα, όπως συνέβαινε μέχρι τα 80΄ς και που μιλούσε ανοιχτά και ακομπλεξάριστα για κάθε τι μη παραδοσιακό. Από την άλλη, στην Ελλάδα, υπήρχε και η Αριστερά που ανακάλυπτε με μια κάποια καθυστέρηση την Ορθοδοξία, που άρχισε να δίνει βάρος στον εκκλησιαστικό λόγο, που θεωρητικοποίησε τις θρησκευτικές αρχές της ισότητας. Υπήρχε τέλος η Αριστερά που έβλεπε κριτικά και σε πολλές περιπτώσεις επικριτικά πολλά από τα τοτέμ στα οποία ο Καρανίκας αναφέρεται – με πρώτους τον Λένιν και τον Μαρξ για την θριαμβευτική αποτυχία των ιδεών τους προβληματιζόταν στα συντρίμμια του τοίχους του Βερολίνου. Εγώ Αριστερά που  να έχει δαιμονοποιήσει τους «4 Τροχούς» και το «Μοτο» δεν θυμάμαι: ίσα όσα θυμάμαι κάμποσους φίλους μου αριστερούς που, στην ελευθερία, που τους έκανε να νοιώθουν η μοτοσυκλέτα τους, ορκίζονταν.

Όπως άλλοι διάλεγαν ομάδα

Κι όμως είναι χρήσιμες όλες αυτές οι μπούρδες του Καρανίκα και κακώς απλά τις ειρωνευόμαστε. Μαρτυρούν κάτι πολύ σημαντικό: ότι όλο αυτό το παρεάκι που έφτασε στην Κυβέρνηση, και που σήμερα μπορεί και να κουνάει το δάχτυλο σε πολύ κόσμο στο όνομα της Αριστεράς, δεν είχε ποτέ καμία ιδιαίτερη σχέση με την Αριστερά στα εφηβικά και στα φοιτητικά του χρόνια. Ο Καρανίκας και οι συν αυτώ φτιάξανε μια αριστερά που υπήρχε στο κεφάλι τους αυτοπροσδιορίζοντάς την: όλο αυτό το πράγμα δεν είχε ποτέ καμία ιδεολογική συγκρότηση, κανένα βάρος και κανένα κύρος και αποτελούνταν από παιδιά που μεγάλωσαν με μύθους και που ανάθεμα κι αν ποτέ τους διάβασαν τίποτα. Θεωρούσαν τον Τολστόι και τον Ντοστογιέφσκι κομμουνιστές, πίστευαν ότι υπάρχει κάτι ηρωϊκό στην ιστορία του φεμινισμού – ίσως να νόμιζαν ότι η Σιμόν Ντε Μποβουάρ υπήρξε πολιτική κρατούμενος, σίγουρα τους συγκινούσε ότι ο Ρίτσος και ο Βάρναλης ήταν αριστεροί ποιητές – μολονότι αδυνατώ να πιστέψω ότι ήξεραν ένα τουλάχιστον ποίημά τους, εξαιρουμένων όσων ο Μίκης μελοποίησε και τα άκουγαν στα φεστιβάλ. Ολοι αυτοί αυτοπροσδιορίστηκαν ως αριστεροί για να ξεχωρίζουν από τους άλλους, που στο μυαλό τους ήταν δεξιοί: το ιδεολογικό τους υπόβαθρο ήταν ανάλογο με εκείνων που διαλέγουν ποδοσφαιρική ομάδα πχ, απλά αυτοί πλακώνονταν με την αστυνομία στα γήπεδα και οι δικοί μας στις καταλήψεις. Η απόλυτη έλλειψη γνώσης, πίστης, ιδεολογίας εν τέλει, φαίνεται σήμερα που κυβερνάνε: όταν έφυγε από την καθημερινότητα τους το μνημόνιο, το Εν Τούτω Νίκα της αύξησης των ψήφων, αυτό που απέμεινε είναι η πολιτική αμηχανία, η έλλειψη σοβαρότητας, η προσπάθεια να κυβερνηθεί μια χώρα από μια Κυβέρνηση που κάνει αντιπολίτευση, ενώ η ευθύνη για το σήμερα είναι δική της. Όλα αυτά είναι δυστυχώς λογικά: ο Καρανίκας είναι η πιο ωραία απόδειξη.

Ας διαβάσουμε και Πασκάλ και Μπρικνέρ  

Ο Καρανίκας δεν ξέρει ούτε τι είναι Αριστερά, ούτε τι είναι Δεξιά: απλά αγιοποιεί και δαιμονοποιεί, όπως έκανε και στα φοιτητικά του χρόνια. Η δε αγιοποίηση και η δαιμονοποίηση είναι τόσο σοβαρή όσο τα έργα του Πασκάλ και του Μπρικνέρ, τα οποία διάβαζε και τα οποία συζητούσε. Βοήθεια μας…