Επειδή όσοι δεν έχουν κάψει το μυαλό τους από το άρρωστο οπαδιλίκι παρακολουθούν τα σπορ για να χαίρονται και να διασκεδάζουν, (δηλαδή για να παραμείνουν παιδιά…), το χθεσινό ντέρμπι του Ολυμπιακού με την ΑΕΚ θα έλεγα ότι έχει παιδαγωγικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα: είναι ένα ωραίο παράδειγμα ότι το ωραίο παιγνίδι είναι πάνω από όλα - κυρίως είναι ο μοναδικός τρόπος που υπάρχει για να ανανεώνεις την αγάπη σου για το παράξενο σπορ που λέγεται ποδόσφαιρο. Εμένα αυτό με ενδιαφέρει πιο πολύ από τίτλους και πανηγύρια – πάντοτε έτσι ήμουν. Δεν λέω ότι υπάρχει μόνο ένα είδος ποδοσφαίρου που κερδίζει – υπάρχουν πολλά. Σίγουρα όμως χαρά αληθινή προσφέρει μόνο το ωραίο ποδόσφαιρο – αυτό που φέτος και μετά από χρόνια προσπαθεί να παίξει ο Ολυμπιακός. Αυτό του έδωσε χθες μια μεγάλη νίκη με την ΑΕΚ – νίκη τόσο περιπετειώδης και θεαματική δεν έχουμε δει από καμία ομάδα φέτος. Ισως γιατί καμία ομάδα δεν έφτασε ένα βήμα από την διάλυση, πριν βρει το δρόμο για την ευτυχία, όπως ο Ολυμπιακός χθες.

Το δέντρο και το δάσος

Για τις τακτικές των προπονητών, την μεταμόρφωση του Ολυμπιακού στην επανάληψη, το εντυπωσιακό ξεκίνημα και το σβήσιμο της ΑΕΚ στη διάρκεια του 90λεπτου, έχω γράψει στις εφημερίδες που δουλεύω και θα γράψω και στις αυριανές εκδόσεις αναλυτικότερα, γιατί σε αυτές με αυτά ασχολούμαι. Εδώ πάντα προσπαθώ να σας γράφω πράγματα περισσότερο προσωπικά – μου αρέσει να μοιράζομαι προβληματισμούς γιατί πιστεύω πως απευθύνομαι σε φίλους. Το χθεσινό ματς είναι μια ευκαιρία για ωραίες ερωτήσεις – κι όχι απλά για επισημάνσεις.

Ναι, άλλαξε και για λόγους τακτικής: η είσοδος του Τοροσίδη και του άτυχου Χριστοδουλόπουλου δημιούργησαν στο δεύτερο ημίχρονο ισορροπία και υποχρέωσαν την αμυντική γραμμή της ΑΕΚ να «πλατιάσει». Η αλλαγή θέσεων του Γκιγιέρμε και του Καμαρά (ως συνακόλουθο της εισόδου των δυο) στάθηκε αιτία για την εξαφάνιση του Μάνταλου. Η τοποθέτηση του Μεριά στο κέντρο της άμυνας και η έξοδος του πανικόβλητου τραυματία Βούκοβιτς είχαν ως αποτέλεσμα να ηρεμίσει ο Σισέ και μαζί του και ο Ολυμπιακός. Όλα αυτά, σε συνάρτηση με το ξέσπασμα του Κώστα Φορτούνη, που έκανε τον Σιμόες να τρέχει και να μην φτάνει, έφερνα τη μεταμόρφωση του Ολυμπιακού στο β΄ ημίχρονου: αλλά όποιος στέκεται σε αυτά βλέπει το δέντρο και όχι το δάσος. Γιατί το ματς είναι κάτι σημαντικότερο από τις τακτικές, τις επιλογές και την απόδοση των παικτών: είναι στην πραγματικότητα η εκδίκηση του ωραίου ποδοσφαίρου. Ο θρίαμβός του απέναντι στους άπιστους που δεν το αγαπούν και στους δύστυχους που σε αυτό δεν πιστεύουν.

Θεραπείες και συμπτώματα

Θυμηθείτε λίγο τι έγινε χθες καθαρίζοντας το μυαλό σας από επισημάνσεις αναλυτών (που μπερδεύουν τα προφανή με τα ουσιαστικά…), αλλά και από κραυγές οπαδών, που βλέπουν πάντα στιγμές μεγαλείου ή ώρες προδοσίας. Τι είδαμε χθες; Ένα κάκιστο Ολυμπιακό στο πρώτο ημίχρονο, που πελαγοδρομούσε απέναντι σε μια εξαιρετικά διαβασμένη και άψογα τακτικά προετοιμασμένη για να τον βραχυκυκλώσει ΑΕΚ. Για 45 λεπτά ο Ολυμπιακός ήταν μια ομάδα που έμοιαζε ανίκανη να διαχειριστή το άγχος της, τσακισμένη από το βάρος μιας ήττας στην Τούμπα που η ίδια έψαξε, αλλά και από ένα γκολ στο 90’ την Πέμπτη από τους Ουκρανούς που σκόρπισε πίκρα. Η βασική ερώτηση της βραδιάς είναι πως αυτή η ομάδα με όλα αυτά που κουβαλούσε (αλλά και με την βεβαιότητα της άθλιας εμφάνισής της) κατάφερε στο δεύτερο ημίχρονο να παίξει τόσο ωραία μπάλα: αυτό είναι το γοητευτικό σημείο του ντέρμπι. Η απάντηση δεν είναι ότι «έκανε σωστές αλλαγές ο Μαρτίνς», ούτε ότι «κουράστηκε η ΑΕΚ»: αυτά είναι προσπάθειες θεραπείας και απροσδόκητα συμπτώματα – κανείς δεν ήξερε αν οι αλλαγές αληθινά θα βοηθούσαν και καμία αντίδραση δεν βασίστηκε ποτέ στην κόπωση (;) του αντιπάλου. Η αντίδραση στη ζωή και στο ποδόσφαιρο βασίζεται πάντα σε δυο πράγματα: στην ικανότητα να αποβάλεις τη μαυρίλα που στο κεφάλι κουβαλάς και στην δυνατότητα που έχεις να φτάσεις στο στόχο – ακόμα κι αν όλα σου χουν πάει ανάποδα.

Η καλή δουλειά του Μαρτίνς δεν ήταν οι προβλεπόμενες αλλαγές, αλλά ο τρόπος που μίλησε στην ομάδα στα αποδυτήρια: δεν επιτέθηκε σε κανένα, δεν ούρλιαξε, δεν μοίρασε ευθύνες. Έδειξε στην ομάδα του μόνο πίστη: για την ακρίβεια επανέλαβε την πίστη του σε αυτή και στις δυνατότητές της. Διότι πίστη αρχικά είχε δείξει στους ποδοσφαιριστές του, όταν τους έδωσε τη δυνατότητα να παίξουν ένα δεύτερο σημαντικό ματς σε τρεις μέρες κι ας μην είχαν κερδίσει το προηγούμενο.

Εμπειρία και παίκτες

Στο ποδόσφαιρο που διδάσκει ο Μαρτίνς χρειάζεται καθαρό μυαλό, αρμονία στην ενδεκάδα, κατάλληλοι παίκτες, πρέσινγκ και πολύ τρέξιμο – και φυσικά προπόνηση. Ολα αυτά είναι απαραίτητα για να υποστηριχθεί το πλέον βασικό, που είναι η πιο μεγάλη κατάκτηση του εφετινού Ολυμπιακού: μιλάω για τη βασική νοοτροπία, τη θέληση να κερδίσεις παίζοντας ωραία.

Ο Ολυμπιακός χαίρεται να παίζει περισσότερο από όσο να κερδίζει – και το νοιώθεις. Αυτό καμιά φορά τον κάνει soft, ή τον γεμίζει έπαρση, αλλά είναι ωραίο: για την ακρίβεια είναι ό,τι ωραιότερο έχει. Ολες οι ομάδες του πρωταθλήματος μπορεί να κάνουν ένα εξαιρετικό ματς παίζοντας με τον τρόπο τους και όλες ένα τρόπο έχουν – τουλάχιστον έτσι θέλω να πιστεύω. Αλλά αν το παιγνίδι δεν τους βγει, αν η απόδοση των παικτών δεν είναι η πρέπουσα, αν το μυαλό σταματήσει να λειτουργεί, όλες χάνουν από αντιπάλους χειρότερους, γιατί χάνονται στο γήπεδο. Αυτό έπαθε ο Ολυμπιακός στην Τούμπα, αυτό έπαθε και στο πρώτο ημίχρονο με την ΑΕΚ και πιθανότατα θα το ξαναπάθει γιατί είναι άγουρη ομάδα, έχει κάποιες ανάγκες κι έχει και παίκτες λίγο μυστήριους. Αλλά μόνο ο Ολυμπιακός μπορεί στο ίδιο ματς που έχει προβλήματα που μοιάζουν άλυτα να ξαναβρεί θεαματικά τα πατήματα του, ώστε χθες π.χ να βάλει 4 γκολ σε ένα ημίχρονο σε μια ομάδα που για 45 λεπτά έμοιαζε σχεδόν άψογη. Δεν το χει κάνει μόνο με την ΑΕΚ: το κανε εξίσου θεαματικά στο Καραϊσκάκη και με τον ΠΑΟΚ και με τον ΠΑΟ – απλά δεν μπήκαν τα γκολ. Και θα το ξανακάνει με καλύτερα αποτελέσματα: αρκεί να συνεχίσει να υπηρετεί με συνέπεια το ποδόσφαιρο που από το καλοκαίρι μαθαίνει.

Τι θέλει ο κόσμος

Ο Ολυμπιακός είναι μια παράδοξη λαϊκή δημοκρατία: η διοίκηση του απλά προσπαθεί να ευχαριστήσει τον κόσμο του – κυρίως αυτόν που πάει στο γήπεδο. Θέλει ο κόσμος του Ολυμπιακού να παίζει η ομάδα αυτό το ποδόσφαιρο ή προτιμά να γυρίσουμε στις εποχές της ποδοσφαιρικής αυτοδιαχείρισης όταν οι παίκτες μπαίνανε στα ντέρμπι για να φάνε σίδερα και στα ευρωπαϊκά ματς χανόντουσαν; Θέλει να δείξει υπομονή απαιτώντας ουσιαστικές και σοβαρές ενισχύσεις που θα βοηθήσουν την ομάδα να γίνει θεαματικότερη του χρόνου ή θέλει να ρθει κάποιος να φτιάξει μια γρανιτένια άμυνα και μια ομάδα που να παίζει για το 1-0; Θέλει ο κόσμος του να βλέπει την ομάδα να υποφέρει για ένα ημίχρονο, έχοντας την ελπίδα μιας θεαματικής μεταμόρφωσης ή προτιμά την μονοτονία ενός κυριλέ τσούκου τσούκου μπολ, που εξασφαλίζει ήττες με αξιοπρέπεια και υπόσχεται νίκες ηρωϊκές; Θέλει ο κόσμος του να βλέπει ποδόσφαιρο ή θέλει τίτλους κερδισμένους με κάθε τρόπο και κόστος; Αν προτιμά το τελευταίο, ας αρχίσει να πιέζει τον Μαρινάκη να αγοράζει Ενώσεις, να επενδύει σε Υπουργούς, να δίνει χορηγίες δεξιά κι αριστερά – με καμιά δεκαριά εκατομμύρια το κάνεις για πλάκα, αν η Πολιτεία κάνει τα στραβά μάτια. Αλλά για μένα δεν έχει νόημα – ποτέ δεν είχε κι όσοι από παλιά με διαβάζετε το ξέρετε. Για μένα ωραίο είναι να έχεις μια ομάδα που να παίζει ωραίο ποδόσφαιρο. Και να κάνει τον κόσμο να τη θαυμάζει γιατί γυρίζει ματς που πέρυσι π.χ έχανε, χωρίς να καταλάβει πως.

Οσοι χθες είδατε τον Ολυμπιακό να κερδίζει την ΑΕΚ με αυτό τον περιπετειώδη τρόπο αγαπήσατε λίγο παραπάνω το ποδόσφαιρο. Οσοι αγαπάτε τον Ολυμπιακό, χαρήκατε και θα θυμόσαστε την εναλλαγή των αισθημάτων, την αγωνία, την μεταμόρφωση, την κατάπληξη. Κι όσοι τον μισείτε τον Ολυμπιακό, απλά ζηλέψατε. Κι αυτό είναι ωραίο γιατί σημαίνει ότι το ωραίο ποδόσφαιρο εξακολουθείτε να το αγαπάτε…