Δεν γράφω στο blog πολιτικά παρά σπάνια κι ο λόγος είναι ότι το κάνω πλέον συστηματικά στην εφημερίδα και δεν θέλω να επαναλαμβάνομαι. Αλλα είχαμε εκλογές και ο πειρασμός να γράψω κάτι ήταν μεγάλος κυρίως γιατί το αποτέλεσμά τους είχε κάτι το σπάνιο. Δεν συμβαίνει συχνά να προκύπτει μια αληθινή κατάρρευση του κόμματος της αντιπολίτευσης - κάτι που σχεδόν κανείς δεν περίμενε. Η πανωλεθρία του ΣΥΡΙΖΑ είναι το είδος του αποτελέσματος που μπορείς να κρίνεις μόνο εκ των υστέρων. To κάνω προβληματισμένος και για το γιατί δεν την είχα φανταστεί.  

Εχασε 600 χιλιάδες ψήφους 

Ο ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας με απόλυτους αριθμούς κι όχι με ποσοστά, έχασε 600 χιλιάδες ψήφους περίπου: ομολογώ πως δεν το περίμενα ποτέ. Η δική μου απολύτως λανθασμένη αίσθηση ήταν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε τσιμεντώσει ένα 30% - πάνω κάτω δηλαδή τον κόσμο που τον ψήφισε στις προηγούμενες εκλογές. Περίμενα πως θα μπορούσε να χάσει κάτι από το ΠΑΣΟΚ του Νίκου Ανδρουλάκη – κυρίως στην επαρχία - αλλά ότι αυτό που θα έχανε θα αντισταθμιζόταν από νέους ψηφοφόρους ή ότι θα επέστρεφαν στον ΣΥΡΙΖΑ κάποιοι από τους παλιούς κεντροαριστερούς, που τον Ιούλιο του 2019 είχαν ψηφίσει πρώτη φορά ΝΔ. Περίμενα πως στην χειρότερη για τον ΣΥΡΙΖΑ περίπτωση θα είχαμε τα αποτελέσματα των εκλογών του Ιουλίου του 2019 περίπου – κι αυτό γιατί δεν διέκρινα μια τεράστια κυβερνητική φθορά: στο μυαλό μου δεν θα ήταν τέτοια μια απώλεια της τάξης του 2% ή του 3%, όταν μάλιστα υπήρχε η πιθανότητα δεύτερων εκλογών. Αλλά πριν σας εξομολογηθώ το λάθος μου, ας δούμε κάποια δεδομένα.  

Πολλοί ισχυρίζονται πως εν τέλει ο ΣΥΡΙΖΑ πλήρωσε την κακή του καμπάνια, την ιστορία του Γεωργούλη, την προσπάθειά του να δαιμονοποιήσει τον Κυριακο Μητσοτάκη, τη θολή του κυβερνητική πρόταση για μια κυβέρνηση συνεργασίας χωρίς να έχει εξασφαλίσει συνεργασίες, τα αστεία σποτ, τις δηλώσεις του Γιώργου Κατρούγκαλου, το άνοιγμα στους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής, ακόμα και την απολύτως ακατανόητη επίθεση στο Διονύση Σαββόπουλο, μόνο και μόνο γιατί τόλμησε να πει δημοσίως την γνώμη. Όλα αυτά μπορεί να ισχύουν, πλην όμως 600 χιλιάδες άνθρωποι δεν εγκαταλείπουν ένα κόμμα στην προεκλογική περίοδο, παρά τα όποια λάθη του. Γνωστοί μου δημοσκόποι μου λένε ότι έβρισκαν καιρό τώρα την αποσυσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν τολμούσαν να την αναδείξουν μήπως κατηγορηθούν για μεθοδευμένες παρεμβάσεις εναντίον του κτλ κτλ. Είναι λάθος τους διότι τα αποτελέσματα μιας επιστημονικής έρευνας πρέπει να τα δημοσιεύεις χωρίς να φοβάσαι, από την άλλη τους κατανοώ. Καταλαβαίνω επίσης ότι η απόκρυψη των δημοσκοπικών δεδομένων δεν αποκλείει την ύπαρξή τους: όλα αυτά τα ας πούμε απόκρυφα δημοσκοπικά δεδομένα μαρτυρούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε σε μια διαδικασία φθοράς από την επόμενη των χαμένων εκλογών του Ιουλίου του 2019. Για την ακρίβεια η τότε ήττα του δεν σταμάτησε την φθορά του, που είχε αρχίσει καιρό πριν: θυμίζω ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ βασίστηκε σε ένα άθροισμα της τάξης του 42% και στο τέλος της τετραετίας της οι ΑΝΕΛ χάθηκαν κι ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε 31%. Αυτό το 31% ήταν απλά η φωτογραφία της στιγμής, κι όχι μια βάση, όπως νόμιζα κι εγώ κι άλλοι πολλοί. Αν ο Τσίπρας δεν έκανε εκλογές τον Ιούλιο του 2019 και τις έκανε τον Σεπτέμβριο θα έπαιρνε ακόμα λιγότερο.

Φθορά όλη την τετραετία       

Αυτό το χρονικό της συνεχούς φθοράς οδήγησε τον ΣΥΡΙΖΑ στο κυριακάτικο σοκαριστικό αποτέλεσμα. Γιατί υπήρξε αυτή η φθορά; Γιατί στα τέσσερα χρόνια στην αντιπολίτευση ο ΣΥΡΙΖΑ παρέμεινε ένα κόμμα σούπερ μάρκετ εντός του οποίου κυκλοφορούσε κάθε καρυδιάς καρύδι. Γιατί δεν απαλλάχτηκε από τα βαρίδια που τον οδήγησαν στην ήττα του 2019. Γιατί οι θέσεις του υπήρξαν πολύ συχνά αναντίστοιχες από αυτές της πλειοψηφίας των Ελλήνων – κανείς δεν ξέχασε τον αντιεμβολιαστικό αγώνα του Πολάκη πχ ή τις πορείες υπέρ του Κουφοντίνα ή τις απίθανες τοποθετήσεις για το μεταναστευτικό κτλ.

Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κατέληξε 20 μονάδες πίσω από την ΝΔ είναι γιατί έχασε την επαφή του με την πραγματικότητα: η αντίπολιτευσή του αρχικά και η κυβερνητική του πρόταση στην συνέχεια φάνηκαν εκτός εποχής. Πως το παθαίνεις αυτό; Όταν αυτοπεριορίζεσαι κάπου και ζεις στον κόσμο σου: πολύ φοβάμαι πως αυτός ο κόσμος είναι για τον ΣΥΡΙΖΑ τα Social Media. Η εμπλοκή του με αυτόν έγινε σιγά σιγά για παλιά και νέα στελέχη του μια μανιακή ενασχόληση. Ο Χριστόφος Βερναρδάκης είπε κάποτε την Νίκη Κεραμέως «Πισπιρίγκου της Δημόσιας Παιδείας». Δεν το έκανε γιατι ήταν στην επικαιρότητα η Κεραμέως: το έκανε γιατί ήταν στην επικαιρότητα η Πισπιρίγκου!  Κάπως έτσι πέρασε η τετραετία. «Τρεντάρει» η Πισπιρίγκου; Δώσε Πισπιρίγκου. «Τρεντάρει» ο Λιγνάδης; Δώσε Λιγνάδη μέχρι να σβήσει ο ήλιος! Νομίζω ακόμα ότι και φράσεις που χρησιμοποιούνταν, («Απάτη pass» πχ) επιλέγονταν για να γίνουν hashtag στο Twitter – προορίζονται για ένα κοινό που με αυτά χαίρεται κι αυτό το κοινό τροφοδοτούσαν. Στην αμφίδρομη σχέση αυτή ο Πολάκης πχ ζει για τα like σε ένα κόσμο που εμφανώς είναι διαφορετικός από τον πραγματικό (την Κυριακή πρόβλεπε ότι στις 10 το βράδυ θα υπάρχει διαφορετικό αποτέλεσμα…) και η Ελενα Ακρίτα έγινε ένα είδος κοινωνικού καθοδηγητή του ακροατηρίου της. Που όσο μεγάλο κι αν είναι υπολείπεται πάρα πολύ του αληθινού κόσμου. Που δεν συγκινείται από καμπάνιες του τύπου «ας βρίσουμε όλοι τον Μητσοτάκη», ούτε θεωρεί σημαντικά τα τουιτς με τα οποία ο Βαξεβάνης απαντάει στον Αδωνι, ούτε φυσικά πιστεύει πως η ΝΔ είναι κόμμα παιδεραστών, ούτε πως στον Εβρο πεθαίνουν αβοήθητες μικρές Μαρίες κι ας ήταν αυτό νούμερο ένα θέμα στο Twitter τον δεκαπενταύγουστο.   

Ο ψηφοφόρος συγκρίνει

Η εντός του διαδικτύου ζωή δημιουργεί ατελείωτες ψευδαισθήσεις. Oταν ο Τσίπρας μιλούσε πχ για «δημοσκοπήσεις που δείχνουν μια άλλη εικόνα», αναφερόταν νομίζω στις διάφορες διαδικτυακές ψηφοφορίες που οργανώνονται από μέλη του κόμματος – και στις οποίες συμμετέχουν κατά κανόνα οι φίλοι τους και οι ακόλουθοί τους!  Όταν μάλιστα χτίζεις στο μυαλό σου την εικόνα του μέσου Ελληνα με βάση τα σχόλια που γράφουν οι ακόλουθοί σου σου στις αναρτήσεις σου, τότε είναι εύκολο να κάνεις και μια καμπάνια έχοντας στον μυαλό σου ένα Ελληνα που ίσως και να υπάρχει, πλην όμως δεν είναι και το απόλυτο δείγμα της εποχής: στα σποτ του ΣΥΡΙΖΑ έβλεπες αγανακτισμένους κι εξεγερμένους, αγρότες έτοιμους να τα παρατήσουν, επιχειρηματίες που βουλιάζουν στο βούρκο κτλ. Αλλά στη χώρα αυτή δεν βρίσκεις δωμάτιο για τριήμερο, οι πωλήσεις αυτοκινήτων έκαναν ρεκόρ, η κυβέρνηση συμπαραστέκεται σε όποιον μπορεί επιδοτώντας ακόμα και τους λογαριασμούς του ρεύματος, το ΑΕΠ την τελευταία τετραετία αυξήθηκε, και οι φόροι μειώθηκαν. Προφανώς δεν ζούμε στον παράδεισο (ίσα ίσα) και δεν έχουμε μια κυβέρνηση που τα κάνει όλα σωστά – κανείς ίσως δεν το πιστεύει. Αλλά ο ψηφοφόρος συγκρίνει: ούτε like κάνει σε αναρτήσεις στην κάλπη, ούτε re tweet. Kαι από την τοξικότητα παίρνει αποστάσεις: αυτοί που ξυπνάνε το πρωί και ψάχνουν ευκαιρία για καυγάδες είναι λίγοι.       

Δεν αντέχεται άλλο

Η ψευδαίσθηση ότι η μόνη αληθινή εικόνα της Ελλάδας είναι αυτή που έχει κανείς μπαίνοντας στα Social Media οδήγησε τον Τσίπρα σε μια απόλυτη έλλειψη επαφής με την πραγματικότητα. Όταν άρχισε η προεκλογική εκστρατεία τα δημοσκοπικά ευρήματα που γνώριζε τον απορύθμισαν εντελώς. Ο άνθρωπος που θα καταργούσε τα μνημόνια με ένα νόμο κι ένα άρθρο έτρεχε για συνεντεύξεις στην Δανάη Μπάρκα. Και νόμιζε πως οι υποσχέσεις για παροχές (μαζί με διάφορα συνθήματα της πασοκικής πραγματικότητας του 1980) θα συγκινήσουν τον κόσμο. Ισως τον συγκινούσαν αλλά για συζητήσεις στο Twitter: η πολιτική είναι κάτι άλλο. Με hashtag στο Twitter και διαδικτυακούς σταρ που μαζεύουν like δεν γίνεται αντιπολίτευση, αλλά ακόμα πιο πολύ δεν κυβερνιέται η χώρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη φορά έχασε σε ποσοστό ακόμα και στους νέους, παρά τις υποκλοπές και παρά το δυστύχημα των Τεμπών που έβγαλε στην επιφάνεια όλες τις παθογένειες αυτού που ονομάζουμε «βαθύ κράτος». Εχω μάλιστα την εντύπωση πως η εντολή στον Μητσοτάκη είναι με αυτό το βαθύ κράτος να τα βάλει διότι δεν αντέχεται άλλο.

Δεν τον κατηγορώ τον Τσίπρα γιατί χάθηκε αυτός και τα στελέχη του στις ψευδαισθήσεις του διαδικτύου: το ίδιο λάθος κάνω κι εγώ καμιά φορά, χωρίς μάλιστα να ζω κι αποκλειστικά εντός του. Το ότι παρασύρομαι ως άνθρωπος από τον θόρυβο, αρκεί για να κάνω λάθος εκτιμήσεις. Αν τον προκαλούσα κιόλας το θόρυβο θα μου είχε σαλέψει τελείως. Σίγουρα ούτε αντιπολίτευση θα μπορούσα να κάνω ούτε καμπάνια προεκλογική: αυτά θέλουν ψυχραιμία, σχεδιασμό, καθαρό μυαλό. Που να βρεθεί όταν όλη μέρα ψάχνεις τι θα γράψεις στο Τwitter για τον Άδωνι;

Τι θα γίνει στη συνέχεια; Θα κεφαλαιοποιήσει τη νίκη ο Μητσοτάκης; Θα ανεβεί κι άλλο το ΠΑΣΟΚ; Θα έχουμε νέες εκπλήξεις στις 25 Ιουνίου; Αφήστε με λίγο να βρω λίγη περισσότερη επαφή με τον πραγματικό κόσμο και θα σας γράψω κάτι προσεχώς. Παρεμπιπτόντως κι ο Τσίπρας αυτό θα πρεπε να κάνει. Αλλά διάβασα τις χθεσινές δηλώσεις του, που ήταν όλες σαν αναρτήσεις στο FaceBook και κατάλαβα πως ο άνθρωπος ζαλισμένος ακόμα από αυτό που έπαθε, μάλλον δεν έχει καταλάβει τίποτα…