Ενώ η Εθνική μας έδινε τη μάχη της πρόκρισης με την Ολλανδία στην Opap Arena στις Βρυξέλλες, όταν έγινε γνωστό πως δυο οπαδοί της Εθνικής Σουηδίας δολοφονήθηκαν από ισλαμιστές, το ματς Βέλγιο – Σουηδία διακόπηκε μετά από άρνηση των παικτών της Εθνικής Σουηδίας να βγουν στον αγωνιστικό χώρο. Η επίθεση στους οπαδούς δεν έγινε στο γήπεδο, αλλά οι Σουηδοί αποφάσισαν να μην συνεχίσουν το ματς για συμβολικούς λόγους: για ηθική συμπαράσταση στις οικογένειες των θυμάτων πρώτα από όλα. Είχε να διακοπεί ματς από το 2015 και τα τρομοκρατικά χτυπήματα στο Σταντ Ντε Φρανς. Τότε είχαμε για πρώτη φορά βομβιστικές επιθέσεις σε γήπεδα – επιθέσεις που ως στόχο δεν είχαν αθλητές, αλλά τον ίδιο τον κόσμο που παρακολουθούσε τα παιγνίδια. Τα πρωτοφανή χτυπήματα είχαν φέρει τότε και πρωτοφανείς αντιδράσεις: την επόμενη μέρα είχαν ματαιωθεί τα ματς του Βελγίου με την Ισπανία που ήταν να γίνει στις Βρυξέλλες και το ματς της Γερμανία με την Ολλανδία στο Μόναχο. Τώρα δεν είχαμε ματαιώσεις αγώνων. Αλλά ο φόβος μεγαλώνει, πράγμα χειρότερο.

Κάποτε στη Γαλλία

Το Νοέμβριο του 2015 είχαμε για πρώτη φορά ματαιώσεις ποδοσφαιρικών αγώνων εξαιτίας μιας αόρατης τρομοκρατικής απειλής. Τα δυο ματς που τότε είχαν ματαιωθεί ήταν φιλικά παιγνίδια. Οι τότε ματαιώσεις είχαν προκαλέσει οικονομική ζημιά. Πολλά συνδρομητικά κανάλια ανά τον κόσμο είχαν αποκτήσει τα δικαιώματα μετάδοσης των αγώνων, τα εισιτήρια είχαν πωληθεί από καιρό, η UEFA είχε συνδράμει τις ομοσπονδίες του Βελγίου και της Γερμανίας. Τώρα το ματς Βέλγιο – Σουηδία διακόπηκε στο ημίχρονο με τους ποδοσφαιριστές μάλιστα να προκαλούν και την απόφαση. Το κοινό χαρακτηριστικό στις δυο ιστορίες δεν είναι ότι οι αποφάσεις ματαίωσης των αγώνων βγήκαν με συνοπτικές διαδικασίες: είναι ότι η Ευρώπη φοβάται.  Τον φόβο αυτό τον είχαμε κομμάτι ξεχάσει: φοβάμαι πως θα ξαναφουντώσει τώρα μετά τα όσα γίνονται στη Γάζα.

Οποιος νομίζει ότι είναι ένας υπερβολικός και αδικαιολόγητος φόβος θα πρεπε να παρακολουθήσει τη δίκη του περίφημου βομβιστή του Σταντ Ντε Φράνς και μέλους της ομάδας που σκότωσε 130 ανθρώπους στα πέριξ του γηπέδου και στο θέατρο Μπατακλάν.  Ο Σαλά Αμπντεσλάμ ήταν τότε 26 χρονών. Ζούσε στο Βέλγιο. Συνελήφθη στην κοινότητα Μολενμπέκ των Βρυξελλών αφού κατάφερε να διαφύγει της σύλληψης για ένα διάστημα τεσσάρων μηνών. Πέρασε από δίκη. Του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για «συμμετοχή σε τρομοκρατικές δολοφονίες» και για «συμμετοχή στις δραστηριότητες μιας τρομοκρατικής οργάνωσης» από τις δικαστικές αρχές του Βελγίου. Δήλωσε μαχητής του ΙSIS. Εξι χρόνια αργότερα στη δεύτερη δίκη του στη Γαλλία δήλωσε πως δείλιασε να ανατινάξει μέρους του Σταδίου γιατί απλά πέρασε από το καφέ του και είδε κόσμο που του φάνηκε να του μοιάζει να μην φταίει σε τίποτα. Αν δεν είχε πιεί αυτό τον καφέ θα είχαμε μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες όλων των εποχών. Οι συγκεκριμένοι τύποι είναι αψυχολόγητοι κι απρόβλεπτοι. Ο Σαλά Αμπντεσλάμ είπε ότι ήθελε να δει το αίμα όσων θεωρεί άπιστους να τρέχει. Δίστασε. Άλλος δεν θα δίσταζε. Και τότε δεν υπήρχε κι ο βομβαρδισμός της Γάζας.  

Υπαρκτές τάσεις

Κάθε ματαίωση αγώνα ισοδυναμεί με ήττα με παράδοση, άνευ όρων. Σε καθαρά συμβολικό επίπεδο οι ματαιώσεις των δυο αγώνων είναι ό,τι χειρότερο: δημιουργούν την σιγουριά ότι ο κόσμος, όπως τον ξέραμε αλλάζει, και δυστυχώς όχι προς το καλύτερο.  Θυμάμαι το 2015 τις αντιδράσεις μετά το χτύπημα στο Παρίσι. Όσοι ζούσαν μακριά από το Παρίσι συγκινήθηκαν, εξέφρασαν την αποδοκιμασία τους, είχαν λόγια συμπόνιας για όσους θρήνησαν θύματα. Όσοι όμως έπρεπε να πάνε στο Παρίσι ή στο Παρίσι ζούσαν δεν ήταν το ίδιο άνετοι. Παίκτες όπως ο Καβάνι τόνισαν ότι αν περνούσε από το χέρι τους δεν θα συνέχιζαν να ζουν εκεί. Θρύλοι όπως ο Ζίστ Φοντέν έλεγαν ότι είναι καλύτερο να μην διεξαχθεί η τελική φάση του Πανευρωπαϊκού πρωταθλήματος στην Γαλλία το 2016. Αμερικάνοι αθλητές, που εκεί έπρεπε να ταξιδέψουν, όπως ο γνωστός μας Μάικ Τζέιμς, τότε παίκτης της Κάχα Λαμποράλ, δήλωσαν απροθυμία. Όλα αυτά έμοιαζαν τότε μεμονωμένα περιστατικά, αλλά δεν ήταν: οι εν λόγω διάσημοι εκπροσωπούσαν υπαρκτές τάσεις του ευρωπαϊκού πληθυσμού – ο Καβάνι τους ανθρώπους που διασκεδάζουν τον κόσμο, ο Φοντέν τους συντηρητικούς, ο Τζέιμς τους πολλούς που αισθάνονται πως ταξιδεύουν σε ένα άγνωστο για τους ίδιους κόσμο.

Τίποτα δεν έγινε τυχαία

Οι επιλογές των στόχων δεν είναι ποτέ τυχαίες. Στο Παρίσι κάποτε ήταν το γήπεδο, το θέατρο, μια μπρασερί. Ολοι τόποι συνάθροισης απλών ανθρώπων που ήθελαν να βγουν από το σπίτι για να χαρούν και να χαλαρώσουν. Δεν ήταν επίσης τότε τυχαία η επιλογή της ημέρας και της ώρας: το βράδυ της Παρασκευής σηματοδοτεί στην Ευρώπη το τέλος της εβδομάδας- είναι η αρχή του διαλλείματος. Ο στόχος ήταν τότε ακριβώς αυτός: να πάψουν οι άνθρωποι να πιστεύουν πως έχουν δικαίωμα σε δυτικές απολαύσεις. Οποιος είχε χτυπήσει το Παρίσι ονειρευόταν ένα κόσμο μουντό, όπου οι ελευθερίες θα καθορίζονται από το λόγο ένας τιμωρού Θεού: η διασκέδαση, η απόλαυση, η ψυχαγωγία είναι κολάσιμα αδικήματα. Δεν έγινε και τώρα τίποτα τυχαίο. Οι Σουηδοί επιλέχτηκαν γιατί πρόσφατα η κυβέρνησή τους αποφάσισε να πάρει μέτρα εναντίον μεταναστών, που αναστατώνουν καιρό τώρα την Στοκχόλμη. Επιλέχτηκαν να εκτελεστούν δυο άνθρωποι που φορούσαν τις φανέλες της Σουηδίας, ώστε να είναι σαφέστατος ο στόχος. Όλα έγιναν την ημέρα του ματς Βέλγιο – Σουηδία ώστε η εκτέλεση να βρεθεί στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Κι ο εκτελεστής που φώναζε «ο Αλάχ είναι μεγάλος» αρνήθηκε να παραδοθεί και προτίμησε να πεθάνει. Για να βρει μιμητές.   

Η λήθη βοηθά  

Οι Σουηδοί αποφάσισαν να μην αγωνιστούν. Δεν ξέρω αν θέλησαν να δείξουν συμβολικά ότι οδεύουμε σε ένα κόσμο στον οποίο το ποδόσφαιρο ως διασκέδαση δεν έχει θέση  – φοβάμαι πως αν είναι αυτή η πρόθεση τους σύντομα θα διαπιστώσουν πως γενικά η διασκέδαση μπορεί να εκλείψει. Είτε καθορίσουν τη ζωή μας οι φονταμελιστές μουλάδες και τα εκρηκτικά τους, είτε οι πανικόβλητοι λειτουργοί μιας φοβισμένης δημοκρατίας γεμάτης απαγορεύσεις, το αποτέλεσμα θα είναι πάντα το ίδιο: η απομόνωση, ο τρόμος, η θλίψη. Υπάρχει ένα ουσιαστικό πρόβλημα που έχει να κάνει με την αστυνόμευση, τους ελέγχους και εν τέλει την πρόληψη των τρομοκρατικών πράξεων: απαιτείται εγρήγορση τις μέρες αυτές - το κατανοώ. Η Ευρώπη θερίζει ό,τι έσπειρε: η αποικιοκρατία της μεγάλωσε το θυμό, άνθρωποι τσουβαλιάστηκαν στις περιφέρειες των πόλεων σε γκέτο, την έλλειψη πολιτικής ένταξης, διαδέχεται η σκληρή αστυνομοκρατία. Αλλά αν σου κηρύξουν ένα πόλεμο, είναι δύσκολο να προσφέρεις λουλούδια. Και δεν μπορείς να το βάλεις στα πόδια. Γιατί αν ο σκοπός όποιος σε πολεμά είναι να σου αλλάξει συνήθειες και τρόπο ζωής κι εσύ το κάνεις από μόνος στου εξαιτίας ενός αόρατου φόβου, τότε θα χάσουμε όλοι πριν το παιγνίδι ξεκινήσει. Και οι τρομοκράτες έχουν ήδη κερδίσει. 

Η λήθη βοηθά, θα πει κάποιος. Από τα γεγονότα του Σταντ ντε Φράνς πέρασαν επτά χρόνια – μάλλον ήσυχα. Δεν διαφωνώ. Αλλά αν έχουμε ένα χτύπημα στη Γερμανία στις αρχές του επόμενου Ιουνίου δεν θα γίνει κανένα ματς του Euro. Κι όποιος θέλει να σπείρει στην Ευρώπη πανικό θα το έχει σίγουρα στο μυαλό του. Μην αμφιβάλετε.