Χρωστάω ένα τελευταίο σημείωμα για το πρωτάθλημα μπάσκετ που τελείωσε – κάποιες επισημάνσεις για τον Γιώργο και τον Παναγιώτη Αγγελόπουλο και τα όσα δήλωσαν στο τέλος του σαββατιάτικου τελικού για την απόφαση τους προ τριετίας να πάρουν την ομάδα και να φύγουν από την Α1. Τώρα που γράφτηκε ο θεαματικός επίλογος εκείνης της ιστορίας θέλω να επισημάνω πόσο στον αθλητισμό ορισμένες αποφάσεις είναι καλό να βασίζονται στο συναίσθημα κι ας ζούμε εποχές που πολλές φορές η έλλειψη μιας τετράγωνης λογικής μπορεί να πληρωθεί πολύ ακριβά.
Μιλώντας στη κάμερα της ΕΡΤ, αμέσως μετά το 3-0 του Ολυμπιακού επί του Παναθηναϊκού το Σάββατο το βράδυ οι αδερφοί Αγγελόπουλοι τόνισαν ότι «ο Ολυμπιακός ήταν η καλύτερη ομάδα στην Ευρώπη επί μια δεκαετία και δεν μπορούσε να πάρει ένα Κύπελλο στην Ελλάδα». «Αποφασίσαμε τότε να φύγουμε από το γήπεδο με πολύ μεγάλο κόστος. Οικονομικό και ψυχικό. Τουλάχιστον έξι εκατομμύρια άνθρωποι παρακολουθούσαν την απόφαση και έλεγαν να μην γίνει κωλοτούμπα. Η κωλοτούμπα δεν έγινε και είμαστε εδώ απόψε πρωταθλητές, νταμπλούχοι. Αμέσως μετά την επιστροφή της ομάδας από το Final Four» είπε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Αγγελόπουλος.
Το είδος του ρίσκου
Η ανασκόπηση του προέδρου του Ολυμπιακού είναι σωστή: έγιναν όλα έτσι ακριβώς. Πλην όμως υπάρχει μια διάσταση της ιστορίας που την καθιστά μοναδική, δηλαδή το ότι η απόφαση εκείνη πάρθηκε χωρίς από την πλευρά των Αγγελόπουλων να υπάρχει καμία βεβαιότητα πως όλα θα κυλούσαν έτσι όπως κύλησαν. Τώρα που το πράγμα ολοκληρώθηκε μπορούμε να καταλάβουμε το είδος του ρίσκου.
Προ τριετίας, όταν οι Αγγελόπουλοι πήραν ένα βράδυ του Φλεβάρη τον Ολυμπιακό από ένα ημιτελικό κυπέλλου στο ΟΑΚΑ, η εντύπωσή μου ήταν ότι στην πραγματικότητα πετούσαν το γάντι στην Πολιτεία. Η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε μια καταπληκτική ευκαιρία από το πουθενά να δείξει ότι δεν έχει μένος εναντίον του Ολυμπιακού, όπως την κατηγορούσαν. Θα αρκούσε τότε να πάνε σπίτι τρεις διαιτητές, να γίνουν και κάποιες αλλαγές στην ΚΕΔ και να εκτονωθεί το πράγμα: αλλά δεν έγινε τίποτα παρόλο που ο τότε Υφυπουργός Αθλητισμού κ. Γιώργος Βασιλειάδης θα το θελε – η απόφαση να εγκαταλειφθεί ο Ολυμπιακός ήταν από πιο ψηλά: την υπερασπίστηκε ο ίδιος ο κ. Αλέξης Τσίπρας σε ραδιοφωνικές του συνεντεύξεις το 2019. Νομίζω πως την κωλοτούμπα στην οποία αναφέρθηκε ο Αγγελόπουλος την περίμεναν όλοι: Η κυβέρνηση, ο Βασιλακόπουλος, ο ΕΣΑΚΕ, οι πάντες. Αλλά δεν έγινε. Το γιατί δεν έγινε είναι τελικά απλό: δεν έγινε γιατί την απόφαση την αγκάλιασε ο κόσμος. Όμως αυτό δεν σήμαινε από μόνο του πως τα πράγματα θα εξελισσόταν όπως εξελίχτηκαν – ίσα ίσα.
Τίτλοι χωρίς άγχος
Θυμίζω ότι ο Ολυμπιακός δεν έφυγε αποχωρώντας απλά από ένα ημιτελικό κυπέλλου: αποχωρίσεις από ματς έχουν υπάρξει στην Ελλάδα πολλές. Ο Ολυμπιακός έφυγε όταν παρά την διαμαρτυρία του, του τοποθέτησαν σε ένα ματς διαιτητές που η παρουσία τους στο ΣΕΦ θα άναβε το φυτίλι για επεισόδια. Θέλω να πω πως τον ώθησαν στο να φύγει παίζοντας με τον κόσμο του και τα νεύρα του. Η απόφαση δεν ήταν μελετημένη, ήταν αυθόρμητη.
Η φυγή του Ολυμπιακού, χωρίς την παραμικρή κυβερνητική αντίδραση για να την αποτρέψει, σήμανε επί της ουσίας ένα πράγμα: πως όλη σχεδόν η αγορά του μπάσκετ περνούσε σχεδόν αποκλειστικά στα χέρια του ΠΑΟ. Οι όποιοι χορηγοί είχαν ένα πλέον συνομιλητή. Ο ΠΑΟ μπορούσε να κάνει ό,τι θέλει χωρίς μεγάλες σκοτούρες, αφού οι σεζόν του ήταν πετυχημένες πριν αρχίσουν: το πρωτάθλημα ήταν απλά μια άνετη πορεία προς την βραδιά της απονομής του τίτλου. Στο δε παραγοντικό παιγνίδι ο Ολυμπιακός φεύγοντας από την Α1 έχανε και κάθε πιθανότητα επιρροής. Οι άλλες ομάδες του γύρισαν την πλάτη (αξέχαστη η περίφημη ψηφοφορία με το 13-1 στον ΕΣΑΚΕ), ενώ ο Γιώργος Βασιλακόπουλος είχε την άνεση να προγραμματίσει την διαδοχή του. Η απουσία του Ολυμπιακού από την Α1, αν το σκεφτεί κανείς ψύχραιμα, ήταν η καλύτερη συνθήκη για να μην αλλάξει το παραμικρό. Και φυσικά ήταν και η χρυσή ευκαιρία του ΠΑΟ να φτιάξει μια ομάδα καταπληκτική κερδίζοντας τίτλους χωρίς άγχος.
Τι ήταν πιθανότερο;
Το ρίσκο των Αγγελόπουλων υπήρξε χωρίς προηγούμενο. Πόσες πιθανότητες υπήρχαν τρία χρόνια μετά την αποχώρησή του από την Α1 ο Ολυμπιακός να είναι πλήρης και εξαιρετικός, ενώ δεν αγωνιζόταν στο πρωτάθλημα; Νομίζω οι όποιες πιθανότητες ήταν ελάχιστες. Τα έσοδα της ομάδας έπεσαν. Για τους ταλαντούχους μικρούς Ελληνες ο Ολυμπιακός δεν ήταν προορισμός, αφού κανείς δεν γνώριζε αν θα επιστρέψει η ομάδα στην Α1. Για τους καλούς ξένους, τα όσα η ομάδα έκανε ήταν περίπου ακατανόητα. Η δε αποχώρηση, ακριβώς επειδή ήταν αποτέλεσμα μιας απόφασης συναισθηματικής και όχι σχεδιασμένης, μπορούσε να δημιουργήσει νέα προβλήματα.
Τι θα έκανε ο Ολυμπιακός αν ο Βασιλακόπουλος υπήρχε ακόμα στην ΕΟΚ ή αν είχε καταφέρει να εκλέξει ένα ΔΣ που θα του επέτρεπε να διοικεί; Ο κάποτε ισχυρός άντρας του ελληνικού μπάσκετ με τον οποίο ο Ολυμπιακός συγκρούστηκε, δεν ήταν πάντα πρόεδρος της ΕΟΚ: μια χαρά ασκούσε την επιρροή του κι έχοντας άλλους ρόλους. Τι θα έκανε ο Ολυμπιακός αν υπήρχαν ακόμα στους πίνακες όσοι τρέλαναν εκείνο το βράδυ τον Μιλουντίνοφ; Τι θα έκανε αν ο ΠΑΟ, χάρη στην απόλυτη έλλειψη άγχους και στην ασταμάτητη κατάκτηση τίτλων, προόδευε εντυπωσιακά; Θα γυρνούσε στην Α1 ταπεινωμένος και τσαλακωμένος για να βρει το πρωτάθλημα ακριβώς με τις συνθήκες που το είχε αφήσει; Και πως θα συμπεριφέρονταν οι οπαδοί του, αν ο ΠΑΟ, πανίσχυρος έπειτα από την απόλυτη ηγεμονία του, τον κέρδιζε επτά φορές στη σειρά μετά την επιστροφή του; Και τι ήταν άραγε πιο πιθανό; Να είναι τρία χρόνια μετά την αποχώρησή του ο Ολυμπιακός υγιέστατος ή να είναι μια προβληματική ομάδα που έχει πετάξει τρεις σεζόν;
Χωρίς μεθόδευση
Οι Αγγελόπουλοι πήραν μια συναισθηματική απόφαση που στάθηκε η αιτία για να αλλάξουν όλα χωρίς αυτή την αλλαγή να την έχουν με κάποιο τρόπο μεθοδεύσει. Δεν κινήθηκαν παρασκηνιακά, δεν έβγαλαν καν τη νέα διοίκηση της ΕΟΚ – τον Παναγιώτη Φασούλα στήριξαν. Ο,τι συνέβη είναι κυρίως αποτέλεσμα της λάθος ανάγνωσης που έκαναν οι αντίπαλοι του Ολυμπιακού – και δεν αναφέρομαι μόνο στον ΠΑΟ. Αυτή η λάθος ανάγνωση ίσως οφείλεται στην αλαζονεία, ίσως στην υπερβολική σιγουριά, ίσως στην αδυναμία όσων κερδίζουν να δουν κάτι παραπέρα από νίκες: οι νίκες ειδικά στα παραγοντικά ματς είναι ένας παραμορφωτικός καθρέφτης. Οι Αγγελόπουλοι είχαν μόνο ένα δεδομένο: ότι η μεγάλη μερίδα του κόσμου του Ολυμπιακού θα στήριζε αυτής τους την απόφαση. Μένοντας εκτός Α1 ιεράρχησαν σωστά τις αγωνιστικές προτεραιότητες και έφτιαξαν μια ωραία ομάδα, αλλά οι εξελίξεις έτρεξαν μόνες χωρίς αυτοί να τις μεθοδεύσουν. Συνέβη κάτι σχεδόν εκτός λογικής: ένα είδος εκδίκησης του καλού. Και ήρθε μια δικαίωση που δεν βασίστηκε σε κάποιο σχέδιο παρά μόνο στην πίστη ότι στο τέλος, όταν σέβεσαι το σπορ και τις αρχές του, κερδίζεις. Κι όταν δεν το σέβεσαι, τιμωρείσαι.
Το τέλος εποχής
Χωρίς καμία μεθόδευση από την πλευρά των Αγγελόπουλων τρία χρόνια μετά από εκείνη την ιστορική απόφαση ο Βασιλακόπουλος έφυγε, παρά τις δικαστικές αποφάσεις που κέρδιζε και το θόρυβο που έκανε για να γλυτώσει. Οι διαιτητές που προκάλεσαν την φυγή του Ολυμπιακού είναι σπίτι τους ή εκλιπαρούν για κανένα ματς: η ιστορία θα είναι μαζί τους ακόμα πιο σκληρή, γιατί η υστεροφημία μπορεί να είναι η χειρότερη τιμωρία. Ο Τσίπρας δεν θέλει να έχει ξανά καμία εμπλοκή με οτιδήποτε αθλητικό – στο ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν την αδυναμία του τότε Υφυπουργείου να αποτρέψει τον Ολυμπιακό από το να φύγει ένα μοιραίο λάθος. Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος, που τότε πανηγύριζε, δυσκολεύεται να δει αγώνα στο γήπεδο του ΠΑΟ. Τώρα λέει ότι θα επιστρέψει, λες κι έφυγε ποτέ. Οι ομάδες του 13-1 πνίγονται στα μπαν, δεν μπορούν να βρουν χρήματα, τρομάζουν με το αύριο. Ενώ ο Ολυμπιακός είναι υγιέστατος. Και καλύτερα από ποτέ.
Ο Γιώργος Αγγελόπουλος είπε το Σάββατο ότι κανένας δεν μπορεί να πιστεύει πως θα κερδίζει πάντα – ίσως του χρόνου κερδίσει κάποιος άλλος. Ο Ολυμπιακός δεν θέλει να γίνει ηγεμόνας: ήθελε απλά το τέλος μιας εποχής. Της εποχής που ο πρωταθλητής ήταν γνωστός, είτε ο Ολυμπιακός ήταν στην Α1, είτε στην Α2. Ο,τι κι αν γίνει στη συνέχεια, αυτή η εποχή τελείωσε. Χωρίς «μεροκάματα» δεξιά κι αριστερά και χωρίς «παρασκήνια». Με λίγη τρέλα ότι θα συνωμοτήσει το σύμπαν. Και πίστη μεγάλη. Μέχρι τέλους.