Ο Τζιάνι Κλέριτσι, που υπήρξε μέτριος τενίστας αλλά είναι καταπληκτικός σχολιαστής, έγραψε στην ιταλική Ρεπούμπλικα χθες βράδυ μετά το τέλος του καταπληκτικού παιγνιδιού ανάμεσα στον Νόβακ Τζόκοβιτς και στον Ρότζερ Φέντερερ ότι η ταινία που κάποτε θα γυριστεί πρέπει να έχει διαφορετικό τέλος από αυτό που χθες είδαμε. «Στην ταινία» γράφει ο Κλέριτσι, «πριν το τάι μπρέικ του πέμπτου σετ, θα κατεβεί στο γήπεδο η Βασίλισσα και σαν πραγματική Βασίλισσα θα δώσει τέλος στο ματς διατάσσοντας κάτι που στο τένις δεν υπάρχει, δηλαδή μια δίκαια ισοπαλία». Πιστεύω ότι όποιος παρακολούθησε το ματς, σχετικός ή άσχετος με το σπορ, δεν μπορεί παρά να σκέφτηκε κάτι ανάλογο. Όμως θα ήταν άδικο και για τον Τζόκοβιτς και για τον Φέντερερ. Γιατί η ισοπαλία θα στερούσε από το υπέροχο αυτό παιγνίδι τον επίλογο κι όχι το νικητή. Νικητές άλλωστε υπήρξαν και οι δυο πρωταγωνιστές.

Μια τελική ερμηνεία

Την περασμένη Πέμπτη είχα γράψει στην εφημερίδα ότι ο Τζόκοβιτς θα κερδίσει το Γουίμπλετον για ένα απλό λόγο: γιατί στο σχετικά εύκολο δρόμο που είχε μπροστά του μέχρι τον τελικό θα κερδίσει όλα τα παιγνίδια χωρίς να χρειάζεται να κάνει τίποτα το εξαιρετικό – αρκεί τη δεδομένη στιγμή η φόρμα και η υπεροχή του. Επειδή είναι ο Τζόκοβιτς, περίμενα ότι θα έκανε ένα σπουδαίο ματς στον τελικό όποιος κι αν ήταν ο αντίπαλός του, σαν τον καλό τραγουδιστή, που αφού έχει κάνει τη δουλειά προσφέρει στους φανς μια τελική ερμηνεία από αυτές που αυτοί περιμένουν. Η πρόβλεψή μου φυσικά δεν υπήρξε απόλυτα επιτυχημένη έστω κι αν ο Τζόκοβιτς κατέκτησε το τρόπαιο: ο τελικός δεν ήταν η παράσταση για ένα ρόλο, που εγώ περίμενα, αλλά μια μεγαλειώδης ιστορία που δεν μπορούσα να φανταστώ.

Η αληθινή νίκη

Φυσικά και στον τελικό που κέρδισε ο Τζόκοβιτς, η νίκη ήταν του Φέντερερ – μια νίκη καθαρή, καταπληκτική κι αληθινά σπάνια: μια κορυφαία στιγμή όπου ο άνθρωπος συντρίβει τον αήττητο χρόνο – τον κάνει κομμάτια. Ολο το σενάριο του ματς νομίζεις ότι είναι γραμμένο για να σε οδηγήσει σε αυτό το συμπέρασμα. Ο Φέντερερ χάνει το πρώτο σετ, πράγμα που σημαίνει πως για να κερδίσει το ματς θα πρέπει το παιγνίδι να ξεπεράσει τις τρεις ώρες, να γίνει δηλαδή τρομακτικά δύσκολο για ένα παίκτη που πλησιάζει τα 38. Στη διάρκεια αυτού του πρώτου σετ καταγράφεται κάτι καταπληκτικό: στο έβδομο γκέιμ (σερβίς ο Φέντερερ) οι δυο παίκτες δείχνουν όλο το απίστευτο ρεπερτόριο τους. Ο Φέντερερ σερβίρει καταπληκτικά κι ο Τζόκοβιτς κάνει τις τέλειες απαντήσεις. Ο Φέντερερ τρέχει το Σέρβο που όμως χτυπάει κάθε φορά τη μπάλα όπως πρέπει. Ο Τζόκοβιτς βγάζει τρεις άμυνες που δεν μπορεί κανείς να βγάλει, όχι σήμερα, αλλά πιστεύω στην ιστορία του σπορ – η μια σε ένα ντροπ σοτ του Ελβετού είναι απίστευτη, αφού νομίζεις πως ο Νόβακ για να βρει τη μπάλα έχει βουτήξει σαν κολυμβητής που πέφτει από βατήρα. Κι όμως σε αυτή την απόλυτη επίδειξη τεχνικής των δυο ο Φέντερερ έχει κρατήσει το σερβίς του χωρίς να χάσει πόντο! Ο Ελβετός χάνει το σετ με τον αέρα της τεχνικής υπεροχής του να συνταράσει το Γουίμπλετον – απίστευτο κι όμως αληθινό. Το ίδιο μπορεί να πεις και για την απόλυτη επιστροφή του στο δεύτερο σετ – ο Ελβετός το κερδίζει σε χρόνο ρεκόρ, βομβαρδίζοντας και τελειώνοντας πόντους στο φιλέ απέναντι σε ένα Τζόκοβιτς που νομίζεις πως τον αφήνει να θυμίσει σε όλους το γιατί για σχεδόν είκοσι χρόνια τον χειροκροτούν. Στο τρίτο σετ ο Φέντερερ χάνει λίγη από την συγκέντρωση του, σταματά να τρέχει το Σέρβο και συνεχίζει να παίζει το αριστοκρατικό του τένις χωρίς να φοβάται την επιμήκυνση του παιγνιδιού – δηλαδή το χρόνο. Το χάνει στο τάι μπρέικ και λες ότι κάπου εδώ τελειώνει και το ματς – τώρα στον Ελβετό για να κερδίσει χρειάζονται 4 ώρες σχεδόν, που θα ήταν δύσκολες απέναντι στο Τζόκοβιτς, που απαντά πάντα, ακόμα κι αν οι δυο τους έπαιζαν δέκα χρόνια πριν. Αλλά ο Ελβετός, γαντζωμένος στην τεράστια θέλησή του και με όπλο την Τέχνη του, ελέγχει πάλι το ρυθμό και δεν αφήνει τίποτα – το τελικό 6-4 είναι διαδικαστικό αποτέλεσμα καθώς ο Τζόκοβιτς ήταν κομπάρσος σε όλο το σετ, μόνη του παρηγοριά ότι γλυτώνει το διπλό μπρέικ.

Στο πέμπτο σετ είμαστε στη ζώνη του Λυκόφωτους. Σχεδόν τίποτα από όσα συμβαίνουν δεν μπορεί να εξηγηθεί με όρους που έχουν να κάνουν με τα σπορ. Ενας μαγικός Φέντερερ λέει στο χρόνο ενώπιον της ανθρωπότητας ότι καλά θα κάνει να μην ασχολείται μαζί του κι ο χρόνος το βάζει στα πόδια ντροπιασμένος όσο ποτέ από ένα άνθρωπο – αν υποθέσουμε πως υπάρχει κάτι ανθρώπινο σε αυτό τον Ελβετό Θεό. Ο Φέντερερ έχει δυο ματς πόιντ στο σερβίς του. Κι ακριβώς σε αυτό το σημείο ο Νόβακ Τζόκοβιτς αποφασίζει να κάνει ρελάνς δείχνοντας στον έκπληκτο πλανήτη ό,τι υπάρχει κάτι που είναι υπεράνω της Τέχνης – ίσως γιατί εν τέλει αυτό τη δημιουργεί. Αναφέρομαι στο ανθρώπινο μυαλό – σε αυτό το ανεξερεύνητο όπλο που μετατρέπει τον άνθρωπο σε ιδιοφυϊα. Δηλαδή σε Τζόκοβιτς.

Το τρομερό μυαλό του Σέρβου

Στρυμωγμένος στα σκοινιά όσο ποτέ, με ένα γήπεδο που είναι συντριπτικά υπέρ του υπέροχου αντιπάλου του και με την ανθρωπότητα έτοιμη να σηκωθεί όρθια για να χειροκροτήσει το απόλυτο θαύμα του Ελβετού, ο Τζόκοβιτς κάνει αυτό που έκανε από την πρώτη μέρα που εμφανίστηκε στον πλανήτη του τένις: χρησιμοποιεί το μυαλό του. Πριν περίπου οκτώ χρόνια για να εξηγήσω την ταχύτατη ανέλιξή του είχα γράψει ότι ο Τζόκοβιτς σχεδιάζει κάθε πόντο στο μυαλό του – χάρηκα όταν τον άκουσα να το λέει στη συνέντευξη πριν τον τελικό. Πολλοί επισημαίνουν ότι ο Σέρβος είναι ο καλύτερος returned player της εποχής μας – αυτός δηλαδή που ξέρει να απαντά με το σωστό χτύπημα σχεδόν σε οτιδήποτε. Τι σημαίνει όμως πρακτικά αυτό; Σημαίνει απλούστατα ότι ο Σέρβος, χρησιμοποιώντας το μυαλό του, ξέρει που θα πρέπει να βρεθεί πριν καν ο αντίπαλος βρει τη μπάλα: αν οι απαντήσεις του είναι καταπληκτικές είναι γιατί βασίζονται στην ανάγνωση, όχι της εκτέλεσης, αλλά της πρόθεσης του αντιπάλου. Οσο πιο καθαρό είναι το χτύπημα του αντιπάλου, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα του Τζόκοβιτς να βρει τη μπάλα όπως θέλει.

Στο καθοριστικό για τον απίθανο αυτό τελικό σημείο του ματς που ο Φέντερερ έχει το διπλό ματς πόιντ ο Τζόκοβιτς ξέρει τι θα κάνει ο Ελβετός: κυρίως γνωρίζει ότι δεν θα μείνει καρφωμένος στη μπέιζ λάιν για να τον δει να κάνει λάθος και να του δώσει το ματς. Ακυρώνει το πρώτο ματς πόιντ με ένα passing shot, ακυρώνει και το δεύτερο με ένα winner στο φόρχαντ του Ελβετού που και στις δυο περιπτώσεις βιάζεται να κλείσει το παιγνίδι σίγουρος ότι η Τέχνη του προβλέπει λύσεις για όλα. Ο Τζόκοβιτς κάνει στην πιο δύσκολη στιγμή του στο ματς επτά συνεχόμενους πόντους: σε αυτούς βλέπεις όλο το ρεπερτόριο του, μέρος του οποίου είναι και να οδηγεί τον αντίπαλο σε λάθη είτε προκαλώντας τον να ανεβεί για να τελειώσει πόντους, είτε οδηγώντας τον σε ραλί και παίζοντας με την υπομονή του. Κρατείστε αυτό τον μαγικό αριθμό επτά. Τόσοι είναι οι πόντοι που του χρειάστηκαν και για να κερδίσει το καθένα από τα τρία τάι μπρέικ.

Παίζουν ακόμα

Αλλάζει κάτι το φινάλε του αγώνα στην τελική εκτίμηση; Όχι. Ο Φέντερερ, παίζοντας ως πρωταγωνιστής στο μεγαλύτερο σε διάρκεια ματς στην ιστορία του Γουίμπλετον, γνωρίζει την αποθέωση: έκανε κάτι που δεν θα ξαναδούμε ποτέ. Ο Τζόκοβιτς, αποδεικνύοντας ότι όλα έχουν να κάνουν με το μυαλό του, μένει συνεπής στο ρόλο του νούμερο 1 και παίρνει το τρόπαιο κόντρα στα θέλω του γηπέδου και της ανθρωπότητας – μόνο ένας σκληρός στο μυαλό τύπος θα μπορούσε να τα καταφέρει. Και οι δυο δίνουν στο τένις μια σπάνια λαμπρότητα, δημιουργούν νέους πιστούς.

Ο Κέριτσι μπορεί να έχει δίκιο ότι μας χρειάζεται ένα διαφορετικό τέλος. Στη δική μου ταινία, αφού η Βασίλισσα έχει διακόψει το ματς διατάσσοντας μια ισοπαλία, μόλις το γήπεδο αδειάσει, οι δυο τους ξαναβγαίνουν. Στέλνουν στο διάβολο τον Αμερικάνο Τζίμι Βαν Αλεν που ανακάλυψε το ται μπρέικ και λένε ότι νικητής θα είναι όποιος αφήσει δυο γκέιμ πίσω τον άλλο. Και πιθανότατα, μένοντας μόνοι στο άδειο Γουίμπλετον, παίζουν ακόμα…