Πριν λίγες μέρες μια ιστοσελίδα που απευθύνεται σε σκεπτόμενους ανθρώπους κι όχι σε παλαβούς κολλημένους με την τηλεόραση, διοργάνωσε μια ψηφοφορία για τους Ελληνες της χρονιάς. Την πρώτη θέση, αφήνοντας πίσω του τον Λευτέρη Πετρούνια και τον Γιάννη Αντεντοκούνμπο, κέρδισε ο νικητής του Survivor, ο Γιώργος Αγγελόπουλος, ο αποκαλούμενος και «Ντάνος». Πάτωσαν στην συγκεκριμένη ψηφοφορία οι παρόντες στη λίστα πολιτικοί, οι ελάχιστοι καλλιτέχνες, οι υπόλοιποι αθλητές: ο Ντάνος με ένα 35% κέρδισε άνετα. Ψήφισαν σχεδόν 6000 άνθρωποι, αριθμός σχετικά μικρός, αλλά ικανός για να βγει ένα δημοκοπικό συμπέρασμα: σε πολλές δημοσκοπήσεις το δείγμα είναι μικρότερο. Υπέρ του Ντάνου ψήφισαν ουσιαστικά και όσοι δεν ψήφισαν και πρέπει να ήταν αρκετοί. Συμβαίνει όπως και στις εκλογές: η αποχή καταντάει συνώνυμο της ανοχής και ευνοεί τον πρώτο. Που είναι ο Ντάνος.

Ελληνας της χρονιάς

Η ιστοσελίδα τίμησε την επιλογή του κοινού με ένα ειδικό αφιέρωμα στον νικητή που κέρδισε τον τίτλο του «Ελληνα της χρονιάς». Σε αυτό μπορεί να διαβάσει κανείς για την αντιπάθεια που του έδειξαν τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας των Μαχητών (της ομάδας όπου ξεκίνησε την πορεία του στο Survivor), τις δυνατότητες του στο στίβο μάχης (sic), τις προσωπικές εξομολογήσεις που έκανε on camera για το πόσο δύσκολα έχει περάσει και για το πόσο έχει παλέψει. Μπορείς επίσης να διαβάσεις για τον θρίαμβό του στην τελική ψηφοφορία, τις διαφημίσεις που έκανε στη συνέχεια, τις συνεντεύξεις και τις φωτογραφίσεις του, καθώς και τα επιχειρηματικά του σχέδια. Κι αφού τα διαβάσεις όλα αυτά και ευχηθείς στο παλληκάρι να είναι καλά και να χαρεί το σουξέ του, μετά μπορεί να αναρωτηθείς σε ποια χώρα ζεις. Στη χώρα του Ντάνου.

Τα λεφτά και τα κορίτσια

Το κωμικοτραγικό αποτέλεσμα αυτής της ψηφοφορίας έχει δύο αναγνώσεις: η πρώτη είναι ότι ο Ελληνας ψηφοφόρος πάντα ταυτίζεται με κάποιον, που, στο μυαλό του, του μοιάζει. Ο Αντετοκούνμπο είναι χαρισματικός και σπάνιος: όσα κάνει είναι αποτέλεσμα προσόντων, που λίγοι έχουν, και δουλειάς, που λίγοι καταλαβαίνουν. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τον Λευτέρη Πετρούνια: η εξαιρετικότητα του μοιάζει εξώκοσμη για τα δικά μας μέτρα και οι νίκες του, του ανήκουν αποκλειστικά. Στο μυαλό του Ελληνα ψηφοφόρου και οι δυο αυτοί είναι εξαιρετικές περιπτώσεις, που δεν έχουν να κάνουν σε τίποτα με τον ίδιο: είναι τόσο καλοί που δυσκολεύεται και να τους θαυμάσει, καθώς ο ίδιος δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι στη θέση τους κι αυτό που πάντα θαύμαζε ήταν ο εαυτός του. Ο Ντάνος, όμως, είναι κάτι σαν ελληνικό όνειρο – Greek dream. Μπήκε σε ένα ριάλιτι και δεν έλιωνε στην προπόνηση και στα γυμναστήρια – σε ένα ριάλιτι μπορεί να μπεις αρκεί να είσαι απλά τυχερός και να σε διαλέξουν. Οι νίκες του ήταν σε αγωνίσματα στα οποία μπορούσε να κερδίσει ο καθένας – οι κρίκοι της γυμναστικής και το ΝΒΑ είναι για λίγους. Ήταν για μήνες κάθε βράδυ σπίτι μας – τον Πετρούνια και τον Αντετοκούνμπο που να τον δεις; Πήρε τα λεφτά και τα κορίτσια, όπως ο τηλεθεατής του θα ήθελε. Οι άλλοι δεν έχουμε ιδέα τι κάνουν, αφού καμία Ελεονόρα Μελέτη δεν έχει ασχοληθεί με δαύτους.

Το δικό του ριάλιτι

Η άλλη ανάγνωση αυτού του θριάμβου είναι ακόμα χειρότερη. Ο Έλληνας που ψηφίζει πέρασε το 2017 μπροστά στην τηλεόρασή του – και η δική του ζωή έχει γίνει σιγά σιγά ένα ριάλιτι χωρίς μάλιστα τίποτα το συναρπαστικό. Συμμετέχει ως απαραίτητο στοιχείο στην επιτυχία του κάθε Ντάνου: αν αυτός, ως τηλεθεατής, δεν ενδιαφερόταν για το ριάλιτι, το ριάλιτι δεν θα υπήρχε και κατά συνέπεια δεν θα υπήρχε και καμία απολύτως επιτυχία του νικητή του. Ετσι όταν ψηφίζει τον νικητή του ως Ελληνα της χρονιάς, ψηφίζει ουσιαστικά μια επιλογή που έχει να κάνει με την ίδια του τη ζωή – επιβραβεύει τις δικές του ώρες μπροστά στην τηλεόραση: τιμά, κατά κάποιο τρόπο, την ίδια του την πνευματική αδράνεια, τον λήθαργό του. Δεν είναι παράξενο που ψήφισε τον Ντάνο – παράξενο είναι που δεν ψήφισε και όλους τους άλλους με τους οποίους χάρη στο Survivor μοιράστηκε τις νύχτες του. Δεν ξέρω καν αν υπήρχαν ως προτεινόμενοι στη λίστα βέβαια.

Η απόλυτη απουσία

Η επιλογή του Ντάνου μαρτυρά και κάτι ακόμα: την απόλυτη απουσία αληθινά σημαντικών προσώπων από την κοινωνική και πολιτική ζωή μας την χρονιά που πέρασε. Προφανώς η νίκη του Ντάνου είναι σύμπτωμα των καιρών – μια μικρή επιπλέον απόδειξη της απόλυτης έλλειψης αξιών, που χαρακτηρίζει την Ελλάδα της κρίσης. Αλλά από την άλλη μαρτυρά και ότι μέσα στο 2017 επικράτησε μια αληθινή ισοπέδωση: δεν ξεχώρισαν καλλιτέχνες, χάθηκαν (;) οι πνευματικοί άνθρωποι, στερέψαμε από αληθινές συγκινήσεις, ξεμείναμε από οράματα, βαρεθήκαμε τους πολιτικούς. Δεν φταίμε μόνο εμείς για αυτό: φταίει και ότι οι αληθινά μεγάλοι χαθήκανε κάπου στους δικούς τους λαβύρινθους. Ο Πετρούνιας, ο Αντετοκούνμπο και η Κατερίνα Στεφανίδη είναι εξαιρέσεις. Ο κανόνας είναι η φτώχια – η έλλειψη σημαντικών ανθρώπων. Η κοινωνική, πολιτική και πνευματική ερημοποίηση. Οσοι επιμένουν να δημιουργούν το κάνουν όλο και πιο μόνοι, απευθύνονται σε όλο και λιγότερους, δυσκολεύονται να βρουν κώδικες ικανούς να συγκινήσουν το μεγάλο κοινό. Λυπάμαι τους τίμιους που ακόμα προσπαθούν ζώντας σε μια χώρα που έχει κάνει σημαία την πνευματική της αδράνεια.

Περιμένοντας τον επόμενο Ντάνο

Εφυγε μια χρονιά στην οποία ξεμείναμε μπροστά στην τηλεόραση με τον Ντάνο. Όταν τίποτα άλλο δεν έχεις, καταλήγεις να ασχολείσαι υπερβολικά με το τίποτα – στο τέλος του αποδίδεις και τιμές. Αμφιβάλω αν ο ίδιος ο Αγγελόπουλος θα ψήφιζε τον εαυτό του ως Ελληνα της χρονιάς – μοιάζει αρκετά ισορροπημένος άνθρωπος. Από την άλλη μου κάνει και εντύπωση πως πήρε μόνο το 35% των ψήφων του κοινού στην συγκεκριμένη ψηφοφορία. Ένα 80% θα ήταν ένα μάλλον δίκαιο τελικό αποτέλεσμα. Εκτός όλων των άλλων θα μαρτυρούσε ως δείκτης και την συνολική αποχαύνωση μιας χώρας, που απλά περιμένει το Survivor 2. Βοήθεια μας…