Σπάω το κεφάλι μου να θυμηθώ με ποιο παίκτη που έχει περάσει από την Ελλάδα μοιάζει ο Νάιτζελ Γουίλιαμς Γκος. Δεν μου θυμίζει κανένα. Κομμάτια του παιγνιδιού του θυμίζουν λίγο τον Εϊ Σι Λο, που χάθηκε γρήγορα κι έκτοτε έγινε στη μνήμη όλων ακόμα καλύτερος από όσο ήταν. Όμως ο Λο, όπως και οι περισσότεροι Αμερικανοί που έχουν περάσει από την Ελλάδα, όταν έπαιξε στον Ολυμπιακό είχε φτάσει στην μπασκετική του ωριμότητα κι αυτό είναι μια μεγάλη διαφορά από τον Γκος. Ο Γκος δεν θυμίζει κανένα γιατί στα 24 του είναι ρούκι στην Ευρωλίγκα. Το τι θα γίνει χρειάζεται υπομονή για να το δούμε. Αλλά αναμφίβολα αξίζει τον κόπο.

Μικρός στα 24…

Στον περίεργο κόσμο του ευρωπαϊκού μπάσκετ, στον οποίο δεν υπάρχουν κολλέγια όπως στην Αμερική π.χ που το σύστημα δημιουργεί αθλητές, μπορείς να είσαι ώριμος και μεγάλος στα 18 σου, όπως ο Λούκα Ντόνσιτς, και μικρός και ταλαντούχος στα 24 σου, όπως ο Γκος. Το που έχεις παίξει προηγουμένως μετρά περισσότερο από την ηλικία σου. Ο Γκος ήρθε στον Ολυμπιακό εξαργυρώνοντας ένα χρόνο καλών εμφανίσεων στην Παρτιζάν, αλλά την Ευρωλίγκα έπρεπε να τη μάθει από την αρχή. Επαιξε φέτος για πρώτη φορά τρία ματς την εβδομάδα σε τέτοιο επίπεδο, γνώρισε αντιπάλους που δεν ήξερε ότι υπάρχουν, πήρε πρωτοβουλίες σε παιγνίδια που μέχρι πέρυσι έβλεπε στην τηλεόραση: θα μπορούσε να είναι ένας Ελληνας παίκτης, που πριν φτάσει στον Ολυμπιακό έπαιζε στον Αρη κι έχει περάσει και λίγο από την Αμερική. Εχει τις ίδιες ακριβώς δυσκολίες προσαρμογής στη διοργάνωση. Αλλά έχει και δυνατότητες που σπανίως συναντάς.

Ποιο είναι το μπάσκετ του Μπλατ

Ο Ολυμπιακός κέρδισε χθες βράδυ την Ρεάλ έχοντας  ως πρώτο σκόρερ κι MVP του αυτό το αμερικανάκι που παίζει πρώτη χρονιά στην Ευρωλίγκα. Ο Γκος πέτυχε 23 πόντους, ήταν αλάνθαστος στις κρίσιμες βολές του τέλους, αγωνίστηκε 32 λεπτά και ήταν η δική του απόδοση στο πρώτο ημίχρονο που έδωσε την ευκαιρία στον κόσμο του Ολυμπιακού να δει ποιο είναι το μπάσκετ του Ντέιβιντ Μπλατ. Σε όλα αυτά να προσθέσουμε και ότι μερικά δευτερόλεπτα πριν το τέλος γλίστρησε και έχασε τη μπάλα – θα μπορούσε η φάση να αποδειχτεί μοιραία. Αλλά ο τρόπος που την ξεπέρασε δείχνει από τη σπάνια πάστα είναι φτιαγμένος αυτός ο παράξενος Αμερικάνος, που σιγά σιγά ο κόσμος ανακαλύπτει.

Το ταλέντο στο μπάσκετ είναι απαραίτητο, αλλά ταλέντο έχουν πολλοί: για να κάνεις καριέρα χρειάζεσαι ένα σωρό άλλα πράγματα. Το πρώτο και το πιο βασικό είναι η ικανότητα σου να ξεπερνάς τον εαυτό σου κι αυτό το κάνεις μόνο όταν αποδεικνύεις πως δεν φοβάσαι τίποτα. Ο μεγαλύτερος φόβος του μπασκετμπολίστα είναι συχνά η ευθύνη. Ως άθλημα πολλών φάσεων το μπάσκετ έχει ένα κακό: σου δημιουργεί περισσότερες εντυπώσεις από μνήμες. Ενας κόσμος που χτίζεται με εντυπώσεις καμιά φορά καταρρέει: αρχίζεις και πείθεσαι πως κάποια πράγματα δεν τα μπορείς γιατί έτσι νοιώθεις.  

Εχω μερικούς φίλους ποδοσφαιριστές και μερικούς φίλους μπασκετμπολίστες. Οι ποδοσφαιριστές θυμούνται πάντα το γκολ ή ένα άλλο σπουδαίο τους κατόρθωμα και μπορούν να σου το περιγράψουν: να σου πουν για το πόσο γλιστρούσε ο αγωνιστικός χώρος, πόσο σκληρά ήταν τα αντίπαλα μπακ, πόσο γρήγορος ήταν ο αντίπαλος φορ, πως τσακώθηκαν με τον προπονητή στο ημίχρονο. Κάθε φάση την οποία ήταν πρωταγωνιστές μεγάλωνε το εγώ τους. Οι μπασκετμπολίστες μιλάνε πάντα για το τι ένοιωθαν, γιατί είχαν παίξει ή γιατί δεν είχαν παίξει καλά, πόσο νευρικοί ή πόσο άνετοι ήταν σε εκείνο το ματς, πόσο υπέροχη ή πόσο κακή ήταν μια χρονιά τους. Οι καλοί μπασκετμπολίστες ξεπερνούν τις φάσεις – είτε είναι καλές είτε είναι κακές τις διαγράφουν ή απλά θυμούνται το πως ένοιωσαν μετά. Ο Γκος είναι μπασκετμπολίστας, δηλαδή αθλητής που είναι υποχρεωμένος να μην στέκεται σε φάσεις, να λαχταράει το επόμενο ματς, να το βλέπει σαν την ευκαιρία να αποδείξει πως προχώρησε. Επειδή είναι ένας μεγάλος μικρός, 24αρης και συγχρόνως ρούκι, η προσέγγιση των παιγνιδιών που έρχονται είναι το μυστικό του για να γίνει καλύτερος κι όχι η ανάλυση των προηγούμενων. Ο Γκος που καθαρίζει την Μπασκόνια με την καταπληκτική ασίστ στον Μιλουντίνοφ στην κρισιμότερη επίθεση είναι ο ίδιος που παίρνει και χάνει το τελευταίο σουτ με την Φενέρ. Ο Γκος που μένει άποντος με τον ΠΑΟ στο ΟΑΚΑ είναι ο ίδιος που χθες κάνει ρεκόρ καριέρας με την Ρεάλ. Ο Γκος έχει ήδη αποδείξει πως δεν τρομάζει από την ευθύνη, πως δεν φοβάται να παίξει, πως δεν κρύβεται ακόμα και μετά από το χειρότερο λάθος. Ο τύπος έχει χαρακτήρα κι αυτό είναι σπανιότερο από το ταλέντο.

Η μαμά ψυχολόγος

Ο Νάιτζελ Γουίλιαμς Γκος σπούδασε ψυχολογία και η μητέρα του είναι ψυχολόγος. Η ενασχόληση με την συγκεκριμένη επιστήμη σίγουρα του έχει επιτρέψει να κατανοήσει ότι η ψυχοσύνθεση είναι εξίσου σημαντική με το ταλέντο: η ερώτηση είναι αν αυτή μπορεί να γίνει όπλο, αν έχεις τη δυνατότητα να την επεξεργαστείς. Η μητέρα του που τον παρακίνησε και να σπουδάσει και να παίξει μπάσκετ του έλεγε ότι το πτυχίο μένει – μπάσκετ επαγγελματικό δεν θα παίζει για πάντα.

Θα ήθελα κάποτε, όταν μετά από πολλά πολλά χρόνια ο Γκος σταματήσει το μπάσκετ, να διάβαζα ένα βιβλίο του για το πώς ο αθλητής μπορεί να κάνει αυτές τις μικρές αλλά υπέροχες υπερβάσεις με βάση την ψυχολογία του: νομίζω ο τύπος θα μπορούσε να πει πολλά. Για την ώρα όποιος αγαπάει το μπάσκετ μπορεί να παρακολουθεί την περίπτωσή του σαν να βλέπει ήρωα παράστασης: το βάρος της ευθύνης που ανέλαβε φέτος είναι πολύ μεγάλο, αν σκεφτείς την έλλειψη μιας προηγούμενης απαραίτητης πείρας. Ο Γκος πρέπει να ανέβει ο ίδιος επίπεδο και συγχρόνως να ανεβάσει την ομάδα του, αφού εξ ανάγκης κανείς περιφερειακός του Ολυμπιακού δεν μπορεί να παίξει περισσότερο. Το ότι έχει καταφέρει να κρίνετε από όλους, όχι σαν ρούκι αλλά σαν φτασμένος παίκτης, δείχνει ότι ο τύπος έχει κάνει σε χρόνο ρεκόρ άλματα. Τα νέα ζητούμενα είναι η σταθερότητα, η καθοριστικότητα, η βαρύτητα στο ματς – ο δύσκολος ηγετικός ρόλος. Είναι δύσκολα όλα αυτά; Τρομερά δύσκολα. Αλλά είναι σαφώς πιο δύσκολο να γλιστράς και να χάνεις τη μπάλα και μετά να σουτάρεις βολές με ολύμπια ψυχραιμία υποχρεώνοντας την πρωταθλήτρια Ευρώπης στην πρώτη της εφετινή ήττα.

Ο Γκος έχει δυο χρόνια κλειστό συμβόλαιο με τον Ολυμπιακό. Στο τέλος της σεζόν πρέπει να του το ανανεώσουν. Ο καταπληκτικός Σπανούλης στην ηλικία του αγωνιζόταν στο Μαρούσι. Ο Γκος κερδίζει τη Ρεάλ. Ο νοών νοείτω….