Θέλω ν’ αφήσω πίσω το μουντιάλ, αλλά δεν με αφήνετε. Τελευταία έχω πνιγεί με μηνύματα και mail για το αν ο Λίο Μέσι είναι ο καλύτερος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών ή αν όλα όσα ακούστηκαν αποτελούν δημοσιογραφικές υπερβολές λόγω και του θριάμβου του στο Κατάρ. Ας το δούμε το πράγμα ψύχραιμα τώρα που τα πανηγύρια κόπασαν.

Ο Πελέ κι ο Μαραντόνα

Η συζήτηση για το ποιος είναι ο κορυφαίος όλων των εποχών είναι κομμάτι δύσκολο να γίνει σε μια αντικειμενική βάση. Οι εποχές αλλάζουν και μαζί και το ποδόσφαιρο.

Θυμάμαι πως όταν στα μέσα στης δεκαετίας του ‘80 ο Ντιέγκο Μαραντόνα σταδιοδρομούσε άκουγα πολλούς μεγαλύτερους να ισχυρίζονται πως ο Πελέ ήταν καλύτερος. Τον είχαν δει να κάνει καταπληκτικά πράγματα στο μουντιάλ του Μεξικού το 1970, που ήταν και το πρώτο που μεταδόθηκε τηλεοπτικά στην Ελλάδα. Είχε καταγραφεί στη μνήμη τους ως ταχύτατος, φινετσάτος και ικανότατος σκόρερ: ήταν δύσκολο για αυτούς να πιστέψουν ότι το είδωλο τους το έριξε από την κορυφή του κόσμου ένας Αργεντινός κοντός, κομμάτι ασουλούπωτος, που προκαλούσε ντελίριο στους μικρότερους ακόμα κι όταν σκόραρε με το χέρι. Τότε το επιχείρημα των Μαραντονολάγνων ήταν ότι ο Πελέ δεν είχε έρθει ποτέ στην Ευρώπη να αγωνιστεί σε πρωταθλήματα και διοργανώσεις δύσκολες. Ήταν ένα επιχείρημα αρκετά πειστικό. Που δεν κλονίστηκε ούτε κι όταν ο κάποτε Pipe d’ Oro έμπλεξε με την κοκαΐνη κι αποχαιρέτησε το ποδόσφαιρο γρήγορα.

Κρόιφ και Πλατινί

Αξίζει να σημειωθεί πως ο ίδιος ο Μαραντόνα είχε κι άλλους ανταγωνιστές (κι όχι μόνο τον Πελέ) – τουλάχιστον μέχρι να κερδίσει το μουντιάλ του 1986. Δυο παίκτες είχαν φανατικούς πιστούς που μάλιστα άργησαν πολύ για να αρχίσουν να αμφιβάλουν για την πίστη τους: υπήρχαν οι πιστοί του Γιόχαν Κρόιφ και οι πιστοί του Μισέλ Πλατινί.

Ο Κρόιφ ήταν πάντα στα μάτια των πιστών του ένα είδος ποδοσφαιριστή που προηγήθηκε της εποχής του. Ηταν αέρινος με τη μπάλα στα πόδια, αγωνίστηκε σε μεγάλες ομάδες, έφτασε με την Ολλανδία σε ένα τελικό του μουντιάλ, ήταν προσωπικότητα από τις σπάνιες – κι όχι μόνο έβαλε τον Αγιαξ στο χάρτη του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, αλλά κέρδισε και Κύπελλα Πρωταθλητριών: ο Μαραντόνα σε αυτά δεν πέρασε τρεις γύρους. Ο Πλατινί είχε επίσης το κοινό του – τουλάχιστον μέχρι ο Μαραντόνα να κάνει τα θαύματά του στο Μεξικό. Ηταν «δεκάρι» γεννημένο. Χτυπούσε καταπληκτικά φάουλ. Μπορούσε να κάνει κάτι υπέροχες μπαλιές πενήντα μέτρων και σκόραρε κιόλας. Επιπλέον είχε μετατρέψει σε one man show το πανευρωπαϊκό του 1984. Αγωνιζόταν και στη Γιουβέντους. Και ήταν πρωταγωνιστής σε τρία μουντιάλ: και το 1978 και το 1982 και το 1986 – στο Μεξικό σταμάτησε το ποδόσφαιρο.  

Ζιζού και Ρονάλντο

Στη Γιουβέντους (κι αργότερα στη Ρεάλ Μαδρίτης) έγραψε ιστορία κι ένας άλλος που με τον τίτλο του καλύτερου όλων των εποχών φλέρταρε όσο λίγοι: αναφέρομαι στον Ζινεντίν Ζιντάν. Από το δικό του βιογραφικό δεν λείπει τίποτα. Με τη Γαλλία κέρδισε το μουντιάλ του 1998 κι έφτασε μαζί της και σε ένα τελικό το 2006 – σε παγκόσμια κύπελλα δεν έχει κάτι λιγότερο από το Λίο Μέσι. Κέρδισε επίσης το Πανευρωπαϊκό του 2000 κι έχει κατακτήσει το Τσάμπιονς λιγκ με τη Ρεάλ Μαδρίτης και τη Γιουβέντους – πρόκειται για παράσημα καριέρας τεράστια. Την ίδια εποχή έγραψε τη δική του τεράστια ιστορία κι ο Βραζιλιάνος Ρονάλντο. Το «Φαινόμενο» έχει δυο τελικούς μουντιάλ και μια κατάκτηση, αλλά αυτή είναι σχεδόν μυθιστορηματική: ο Ρονάλντο κατέκτησε το παγκόσμιο κύπελλο το 2002 έχοντας επιστρέψει από δυο εγχειρήσεις που του στέρησαν την ταχύτητα και την έκρηξή του – άλλος θα είχε κόψει το ποδόσφαιρο! Φυσικά στην περίπτωσή του είναι εντυπωσιακό και ότι έκανε δυο καριέρες. Από την PSV και την Ιντερ μέχρι τους Galacticos μεσολάβησαν χειρουργεία και τεράστια ερωτηματικά. Η ίδια η καριέρα του είναι μυθιστόρημα.      

Η περίπτωση του Μέσι

Τι παραπάνω έχει ο Μέσι; Νομίζω πως η απάντηση κρύβεται στις λεπτομέρειες. Όχι μόνο των θριάμβων του Μέσι, αλλά και των θριάμβων όλων των υπολοίπων. Η των αποτυχιών – γιατί και τέτοιες έχουν όλοι.

Αντίθετα από τον Πελέ, ο Μέσι ήρθε στην Ευρώπη και μάλιστα πολύ νέος. Η ιστορία του ξεκινά όταν φτάνει στη Μαδρίτη σε ηλικία 14 χρόνων: είναι ένα μάλλον καχεκτικό αγόρι κι όχι ένας προικισμένος υπεραθλητής όπως ο Πελέ. Δεν μπορεί να γίνει σύγκριση με τους συμπαίκτες που είχε στην Εθνική του ο Πελέ σε σχέση με αυτούς που είχε ο Μέσι: στην περίπτωση του Βραζιλιάνου οι μοίρες συνωμότησαν για να έχει δίπλα του τους καλύτερους από τότε που ήταν 17 χρονών. Στη Βραζιλία ακόμα ισχυρίζονται πως ναι μεν ο Πελέ κέρδισε τρία μουντιάλ, πλην όμως ο Γκαρίντσα ήταν ανώτερος. Αυτό, η διαφορά των συμπαικτών στην Εθνική δηλαδή, βοηθά τον Μέσι να ξεπεράσει και τον ανταγωνισμό με τον Ζιντάν: ίσως τον πιο δύσκολο στα μάτια μου. Ο Γάλλος είχε στην Εθνική συμπαίκτες καταπληκτικούς. Όταν η Γαλλία κέρδισε το μουντιάλ του 1998 αυτός αποβλήθηκε στο τρίτο ματς (εναντίον της Σαουδικής Αραβίας στη φάση των ομίλων). Πριν επιστρέψει, και κρίνει τον τελικό με τη Βραζιλία με δυο γκολ, η εξαιρετική Γαλλία του είχε προχωρήσει χωρίς αυτόν αποκλείοντας στα νοκ άουτ ομάδες όπως η Ιταλία και η Παραγουάη– πράγμα δύσκολο να φανταστείς από την Αργεντινή χωρίς το Μέσι.

Και υπάρχει και κάτι ακόμα. Όταν στο τελευταίο μουντιάλ της καριέρας του ο Ζιζού έφτασε σε ένα τελικό με την Γαλλία παίρνοντάς την αυτή τη φορά πραγματικά από το χέρι, (κάνοντας καταπληκτικά ματς με την Ισπανία και τη Βραζιλία), όχι μόνο δεν τον κέρδισε, αλλά δεν τον τελείωσε καν. Η τελευταία ανάμνηση που μας άφησε είναι μια κουτουλιά στον Μάρκο Ματεράτσι – όχι ό,τι καλύτερο.

Χρειάζονται κριτήρια

Για να γίνει μια αξιολόγηση χρειάζονται κάποια κριτήρια. Ο Μέσι δεν μπορεί να συγκριθεί με τους Πλατινί και Κρόιφ γιατί δεν κατέκτησαν το παγκόσμιο κύπελλο. Πλην του Μαραντόνα κανείς στην πορεία δεν κατέκτησε το μουντιάλ με τρόπο που να σου επιτρέπει να πεις ότι η συμβολή του ήταν απόλυτα καθοριστική. Στη Γαλλία του Ζιντάν υπήρχε το 1998 μια άμυνα από απίστευτούς παίκτες και το 2006 έπαιζαν μαζί του ο Ανρί, ο Τρεζεγκέ, ο Μακελελέ, ο Ριμπερί. Η τελευταία πρωταθλήτρια Βραζιλίας, το 2002, ήταν ένας γαλαξίας από αστέρια: ο Ρονάλντο είχε δίπλα του τον Ριβάλντο, τον Ροναλντίνιο, το Καφού, τον Ρομπέρτο Κάρλος. Η Ιταλία, η Ισπανία και η Γερμανία, όπως και η Γαλλία το 2018 έγιναν πρωταθλήτριες χάρη στην ομαδικότητα τους – ο ΕμΜπαμπέ που το 2018 ξεχώρισε, ξεχώρισε χάρη στο νεανικό της ηλικίας του κυρίως. Ενας Μέσι σε αυτές τις ομάδες, δηλαδή κάποιος που να σε έκανε να πιστεύεις πως χωρίς αυτόν η παγκόσμια πρωταθλήτρια δεν θα είχε ανάλογη πορεία, δεν υπήρξε.

Η μόνιμη αμφισβήτηση

Τι απομένει; Η μόνιμη αμφισβήτηση των Μαραντονολάγνων. Ο Ντιέγκο τους είναι ασύλληπτος από το Μέσι στην ιστορική κούρσα γιατί υπήρξε μεγαλύτερη προσωπικότητα, λένε. Ως απόδειξη προσωπικότητας χρησιμοποιούν τα πάντα: ακόμα και το γκολ με το χέρι ή την κοκαΐνη. Η κριτική που έκαναν κάποτε οι Μαραντονολάγνοι σε όσους πίστευαν ότι ο Πελέ ήταν καλύτερος, δεν χρησιμοποιείται πια γιατί δεν βολεύει: τα Τσάμπιονς λιγκ του Μέσι, που ο Μαραντόνα ποτέ δεν διεκδίκησε, θεωρούνται ξαφνικά τίτλοι ασήμαντοι – μετράνε μόνο δυο πρωταθλήματα της Νάπολι,λες κι ο Ντιεγκο δεν έπαιξε ποτε στη Μπαρτσελονα πχ. Το πράγμα έχει πλάκα, αλλά δείχνει απλά πόσο κάποιοι άνθρωποι αρνούνται να μεγαλώσουν: τους τελικούς που έπαιξε ο Μαραντόνα πχ τους έχουν σβήσει από τη μνήμη τους, καθώς σε αυτούς η μόνη προσφορά του είναι μια μεγάλη ασίστ και τίποτα άλλο. Οσο για το γεγονός ότι ο Μαραντόνα έκανε τους πλούσιους να κλαίνε, νομίζω την καλύτερη απάντηση την έδωσε ο προπονητής της Γαλλίας Ντιντιέ Ντεσάμπ. «Κλάψαμε» είπε μετά το τέλος του τελικού «αλλά για λίγο». «Μετά καταλάβαμε ότι το να παίζεις σε ένα τέτοιο ματς είναι λόγος υπερηφάνειας». Ο Μέσι ίσως δεν κάνει τον κόσμο να κλαίει. Σε κάνει, όμως, χαρούμενο γιατί αγαπάς το ποδόσφαιρο. Από τα κλάματα το προτιμώ.

Συμπέρασμα

Με όλα τα κριτήρια ο Μέσι είναι καλύτερος. Εχει πιο πολλούς τίτλους από όλους – και στη δύσκολη Ευρώπη μάλιστα. Εκανε τη Μπαρτσελόνα υπερδύναμη – πριν από αυτόν ήταν μια ομάδα που έχανε τελικούς. Εχει κερδίσει το Κόπα Αμέρικα που ο Μαραντόνα δεν κέρδισε ποτέ. Εχει κάνει το δικό του κατόρθωμα, δηλαδή κέρδισε το μουντιάλ 35 χρονών, σε ηλικία που όλοι οι ιστορικοί ανταγωνιστές του είχαν κόψει το ποδόσφαιρο. Δεν είναι υπεραθλητής, ίσως να μην είναι και η απόλυτη ποδοσφαιρική ιδιοφυία, αλλά όλες οι ομάδες στις οποίες αγωνίστηκε στηρίχτηκαν πάνω του. Κι έχει πιο πολλά γκολ από όλους, χωρίς να είναι σέντερ φορ μάλιστα. Είναι το ιστορικό σημείο αναφοράς για όλους. Οι επόμενοι πρέπει αυτόν πια να ξεπεράσουν.  

Τώρα αν κριτήριο είναι τα νιάτα μας δέχομαι τα πάντα. Ακόμα και να πει κάποιος ότι ο καλύτερος ήταν ο Δομάζος. Η ο Μαύρος. Η ο Νίκος Αναστόπουλος. Μικρή διαφορά έχουν από τον Μαραντόνα ή τον Πελέ. Φανταστικά είναι και τα δικά τους κατορθώματα στο υποσυνείδητο μας…