Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τον Ολυμπιακό ότι δεν τιμά τις παραδόσεις του: τρεις φορές είχε αποκλειστεί από ομάδα από το Ισραήλ και το ίδιο έκανε και τώρα. Όπως τις τρεις προηγούμενες φορές έτσι και τώρα θα την πληρώσει ο προπονητής του. Ο Πέδρο Μαρτίνς θα φύγει έχοντας συνδέσει το όνομά του όχι απλά με τρία πρωταθλήματα κι ένα οδυνηρό αποκλεισμό σαν τον χθεσινό από τη Μακάμπι Χάιφα, αλλά με ένα ρεκόρ για τα δεδομένα του Ολυμπιακού σπάνιο: άντεξε στον πάγκο του τέσσερα χρόνια. Επειδή ο Ολυμπιακός τιμά τις παραδόσεις του, και οι χρονιές που άλλαξε τρεις και τέσσερις προπονητές είναι περισσότερες από αυτές που πήρε κάποιον και τον κράτησε δυο χρόνια (τα τρία και τα τέσσερα είναι στη σφαίρα του απίθανου), σας προετοιμάζω για τη συνέχεια: ο κόσμος που βλέπει μόνο ευθύνες και επιτυχίες προπονητών να είναι έτοιμος να κατευχαριστηθεί τις εξελίξεις. Οι συζητήσεις για το αν το 4-2-3-1 παίζεται με κούκο διπλό, ή αν η δημιουργία θυμίζει Σεφερλή ή Αντονιόνι θα είναι προσεχώς καταπληκτικές. Ο σκοπός στο ποδόσφαιρο είναι να περνάει καλά ο κόσμος: αν θέλει προπονητές, προβλέπω πως θα έχει φέτος πολλούς να κρίνει και να κατακρίνει –και μακάρι να κάνω λάθος και να βρεθεί ένας θαυματοποιός γρήγορα. Πρώτα βέβαια πρέπει να γυρίσει ο Κώστας Φορτούνης να βάλει τάξη. Στο θέατρο του παραλόγου που ζει ο Ολυμπιακός φέτος το καλοκαίρι η παρουσία του είναι απαραίτητη. Για να ‘χουμε να ασχολούμαστε.

Το αληθινό πρόβλημα

Παρόλο που η προπονητολογία ήδη έχει αρχίσει (και θα είναι συναρπαστική) προτιμώ να πω δυο λόγια για το χθεσινό ματς γιατί είναι ένα από τα σπάνια, που αν το διαβάσεις μπορείς να καταλάβεις το αληθινό πρόβλημα του πρωταθλητή στο ξεκίνημα της σεζόν του.

Το παράδοξο του περσινού Ολυμπιακού είναι ότι κατέκτησε το πρωτάθλημα ενώ ήταν ορατά τα σημάδια της φθοράς του παιγνιδιού του. Το κατάφερε γιατί είχε λίγη λογική ποδοσφαιρική σε μια χώρα που αυτή συνήθως απουσιάζει πλήρως – αλλά στην Ευρώπη αυτή είναι δεδομένη κι αυτονόητα την έχουν όλη: χρειάζονται πολλά άλλα. Δεν κέρδισε άδικα το πρωτάθλημα ο Ολυμπιακός και δεν έγινε πρωταθλητής χωρίς ανταγωνισμό: απλά ήταν πιο προσηλωμένος στην αντιμετώπιση των αδυναμιών του από τους αντιπάλους του – τουλάχιστον για ένα μεγάλο κομμάτι της σεζόν. Τα δυο τελευταία χρόνια έμαθε να ζει κάνοντας συγκρίσεις της σεζόν του με αυτές των άλλων, όμως το τι κάνουν οι αντίπαλοι δεν πρέπει ποτέ να απασχολεί μια ομάδα: όταν αυτό συμβαίνει έρχονται πάντα τα χειρότερα. Στην περίπτωση του Ολυμπιακού αυτά τα χειρότερα είναι το χθεσινό ματς.

Μοναδικός συνομιλητής, αλλά…

Ο Μαρτίνς, κατά την γνώμη μου, έπρεπε μακριά από φωνές, παράπονα και κραυγές να αναλύσει το γιατί η ομάδα του τελείωσε τη σεζόν όπως την τελείωσε: το λέω γιατί η ανανέωση του συμβολαίου του τον έκανε και μοναδικό πραγματικό συνομιλητή του προέδρου Βαγγέλη Μαρινάκη – ούτε τεχνικός διευθυντής δεν υπάρχει που θα μπορούσε να έχει τη δική του πρόταση. Τι έγινε πέρυσι; Κάτι πολύ απλό. Η άμυνα της ομάδας έφθινε εντυπωσιακά από ματς σε ματς –στα δυο παιγνίδια με την Αταλάντα πχ ήταν αχαρακτήριστη. Χωρίς άμυνα δεν υπάρχει ομάδα – καμία ομάδα. Ο Σισέ γύρισε από το δανεισμό από τη Σεντ Ετιέν για να διεκδικήσει μια θέση στην ενδεκάδα, αλλά όταν έγινε βασικός και αμετακίνητος έγινε πάλι ο Σισέ: ένας τύπος που παίζει σαν να μην έχει συμπαίκτες και που δεν καταλαβαίνεις τι έχει στο κεφάλι του. Ο Μπα λύγισε από το άγχος. Ο Παπασταθόπουλος και ο Μανωλάς για να παίξουν σε μια άμυνα που ανεβαίνει ψηλά θέλουν δίπλα τους κάποιον να τους καλύπτει. Ο Ρέαπτσουκ και ο Λαλά είναι παίκτες που δεν μπορεί να συγκριθούν με τον Τσιμίκα, τον Ελαμπτελαουί, ακόμα και τον Ραφίνια στα αμιγώς αμυντικά τους καθήκοντα – δεν μιλάω για το επιθετικό κομμάτι του παιγνιδιού. Ο Ρέαπτσουκ είναι η πιο ενδεικτική περίπτωση: καταθέτει ιδρώτα, δίνει ό,τι έχει, αλλά σε κάθε επέμβαση που κάνει αναρωτιέσαι πως τα κατάφερε.

Ο Ολυμπιακός τελείωσε το πρωτάθλημα και δεχόταν γκολ σχεδόν σε όλα τα ματς, είτε πιεζόταν, είτε άφηνε την μπάλα στον αντίπαλο. Το λογικό θα ήταν ο προπονητής του, που είδε κάποτε τον Σεμέδο να μεταμορφώνει την ομάδα του προς το καλύτερο και να την οδηγεί στο Τσάμπιονς λιγκ πετυχαίνοντας τρεις προκρίσεις σε ένα καλοκαίρι, να ζητήσει πρώτα από όλα ένα ηγέτη της άμυνας κι έπειτα δυο τουλάχιστον σπουδαίους αμυντικούς για βασικούς. Αλλά ο Μαρτίνς έχοντας τέσσερα χρόνια στην ομάδα νόμιζε ότι μπορεί να λύσει το πρόβλημα της άμυνας με μια πιο εργατική μεσαία γραμμή (κι έτσι καλοκαιριάτικα ερωτεύτηκε τον Κανέ που αγνοούσε) και συμμετέχοντας κι αυτός στο γενικότερο πανηγύρι πίστευε πως μπορεί να πάρει προκρίσεις χάρη σε παίκτες που κάνουν ατομικές ενέργειες στην επίθεση – κι έτσι προέκυψαν ο Ζιγκερλάνγκερ κι ο Αμπουμπακάρ Καμαρά. Που για να λύσουν τα προβλήματα του Ολυμπιακού θα πρεπε να είναι ο Μπάτμαν και ο Σούπερμαν.

Έλλειψη κατανόησης

Το χθεσινό ματς είναι αποτέλεσμα αυτής της έλλειψης ανάλυσης. Ο Μαρτίνς παρατάσσει επί της ουσίας τον Ολυμπιακό που έπαιξε στη Χάιφα γιατί πιστεύει πως αμυντικά (εκεί δηλαδή που κυρίως πονάει) η ομάδα έκανε ένα καλό ματς εκτός έδρας – δεν έκανε, αλλά και πάλι όλοι συζητούσαν για δημιουργία, αυτοματισμούς, πρωτοβουλίες κτλ. Για να έχει λίγο περισσότερη παραγωγή παιγνιδιού στο κέντρο (αλλά και για να είναι καλυμμένη η άμυνα του) βάζει τον Μπουχαλάκη και τον Μαντί για να πάει το ματς σε μετρημένες επιθέσεις – να κερδίσει χωρίς να ρισκάρει. Το γκολ του Τσέρι στο 5΄(ένα δώρο του Βατσλίκ που κάπου έχει το μυαλό του, απόδειξη ότι έκανε ντρίπλα σε αντίπαλο εντός περιοχής στο 2΄), βάζει τον Ολυμπιακό στην ανηφόρα. Στο πρώτο ημίχρονο υπάρχει πάθος, ένταση, θέληση, αλλά όλα αυτά φέρνουν δυο – τρεις τελικές προσπάθειες. Επειδή η βραδιά είναι καταραμένη ένας Πολωνός διαιτητής που δεν μπορούσε να λείπει δεν βλέπει ένα «χέρι – πέναλτι» του Πλάνιτς σε κεφαλιά του Τικίνιο, ενώ βλέπει σωστά το κοντρόλ με το χέρι του Μπουχαλάκη και ακυρώνει ένα γκολ ισοφάρισης.

Στο ημίχρονο ο Μαρτίνς αποφασίζει να ανοίξει το ματς με τον Καρβάλιο αντί του Μπουχαλάκη. Ο Μπουχαλάκης με τη μπάλα στα πόδια δεν ήταν καλός, αλλά την ταλαίπωρη άμυνα την κάλυπτε. Ο Καρβάλιο ήταν απλά αόρατος. Η Μακάμπι βρέθηκε με δυο παραπάνω παίκτες στη μεσαία γραμμή και είναι μια αληθινή πρωταθλήτρια: στο πρώτο ματς έκανε σωστή κατοχή μπάλας, στο δεύτερο έπαιξε σωστά τις αντεπιθέσεις και στοχευμένα για το φορ της – ο «τρελός Πιερό» (αυτό είναι τίτλος ταινίας του Γκοντάρ και το γράφω για όσους αγαπάνε τη δημιουργία) έβαλε τους πάντες στα δίχτυα με δυο γκολ σε πέντε λεπτά (όπως σας έλεγα χθες πάντα η άμυνα αυτή πανικοβάλλεται μετά από ένα γκολ που στο μυαλό όλων δεν πρέπει να υπάρξει – χθες ήταν το δεύτερο). Και μετά έρχεται ο Φανι και σκοράρει διασχίζοντας το γήπεδο, πράγμα που έχουν κάνει άλλοι δυο συμπαίκτες του ανενόχλητοι προηγουμένως.

Εύκολη η καταστροφή

Ο αποκλεισμός είναι σκληρός αλλά όχι ανεξήγητος, ούτε άδικος. Είναι τιμωρία κι όχι καταδίκη. Ο Ολυμπιακός έχει χρόνο να ανασκουμπωθεί: πληρώνει λάθος αναγνώσεις των προβλημάτων του, αλλά μπορεί να σουλουπωθεί.  Απλά αν θέλει να διεκδικήσει το επόμενο πρωτάθλημα πρέπει να αφήσει στην άκρη γκρίνιες πολυτελείας και να σηκώσει τα μανίκια να δουλέψει – πράγμα πολύ δύσκολο διότι τρία σερί πρωταθλήματα έχουν δημιουργήσει κορεσμό, απαιτήσεις και την αίσθηση πως όλα είναι εύκολα. Το χθεσινό είναι ένα ματς που θα πρεπε να ανοίξει τα μάτια των υπευθύνων του, αλλά δεν έχω μεγάλες ελπίδες. Θα την πληρώσει ο προπονητής, θα γυρίσει ο Φορτούνης, θα αποκτηθούν εξτρέμ και δεν ξέρω τι άλλο. Τραγικό θα είναι για την ιστορία, τα κυβικά και την δυναμική του Ολυμπιακού να ακουστεί τον Αύγουστο η φράση «μετά τους ευρωπαϊκούς αποκλεισμούς τώρα η ομάδα μπορεί να συγκεντρωθεί στο πρωτάθλημα». Γιατί το ελληνικό πρωτάθλημα δεν κάνει καμία ομάδα καλύτερη. Ισα ίσα. Εύκολα μπορεί να την καταστρέψει…