Ας πούμε δυο – τρία πράγματα σχετικά με την τακτική – με αφορμή τα αποψινά ματς των ελληνικών ομάδων στο Γιουρόπα λιγκ. Όχι δεν θα σας ζαλίσω με αναφορές σε νούμερα και 4-4-2 και 3-6-1 κι άλλα τέτοια που μερικοί τα γράφουν και τα λένε νομίζοντας ότι ανακάλυψαν τα μυστικά του ποδοσφαίρου. Τακτική άλλωστε, δεν είναι οι διατάξεις, ακριβώς όπως θεραπεία δεν είναι απλά το φάρμακο. Αν ήταν δεν θα χρειαζόμασταν τους γιατρούς: θα παίρναμε ένα μαγικό χάπι μόνοι μας.

Προτιμότεροι οι τέσσερις χαφ

Ο Στραματσόνι ετοιμάζεται να παίξει κλειστά κόντρα στη Θέλτα και καλά κάνει. Από όσο γνωρίζω προβληματίζεται για το αν θα παίξει με τρία στόπερ ή με τέσσερα καθαρά χαφ – δηλαδή τους Κουτρουμπή, Λεντέσμα, Λουντ και Ζέκα με τον Ιμπάρμπο, που χαφ δεν είναι, ελεύθερο. Το έξτρα πρόβλημα απόψε είναι η απουσία του Χουλτ και του Μέστο: όποιοι κι αν τους αντικαταστήσουν χρειάζονται κάλυψη. Τα στόπερ του ΠΑΟ δεν μπορούν να καλύψουν τα πλάγια μπακ κι αυτό στοίχισε ήδη στο ματς με τον Αγιαξ: συνακόλουθο αυτής της δυσκολίας μου μοιάζει πιθανό να παίξει ο ΠΑΟ με τέσσερα χαφ, ώστε να υπάρξουν καλύψεις στο πλάι – εκεί που η Θέλτα είναι και δυνατή. Τα τρία στόπερ συνήθως χρειάζονται για την κάλυψη του χώρου πίσω από το Λεντέσμα που δεν έχει το δυναμισμό και τα τρεξίματα που είχε κάποτε, αλλά είναι απαραίτητος στην κυκλοφορία της μπάλας. Ο Στραματσόνι κάνει με τον Λεντέσμα ό,τι έκανε κάποτε ο Κόντε (και ο Λίπι στην Εθνική…) για να μασκαρέψει τις αμυντικές αδυναμίες του Πίρλο: το πρόβλημα του Ιταλού είναι ότι δεν έχει κεντρικούς αμυντικούς που μπορούν να παίξουν και ακραία μπακ κατά περίσταση (όπως στα καλά τους ο Μπονούσι και ο Κελίνι), αλλά έχει στόπερ που απλά κινούνται στο κέντρο της περιοχής. Αν επιλέξει ένα σύστημα με τέσσερεις πραγματικούς μέσους, μπορεί αυτό ν αποδειχτεί και το μυστικό επιτυχίας, αρκεί κάποιος από αυτούς να μπορεί να ακολουθεί και να πλαισιώνει τον Μπεργκ: το κάνει πιο καλά από όλους ο Λουντ που έχει κίνηση χωρίς τη μπάλα, και δεν παίζει απλώς με τη μπάλα στα πόδια όπως ο Ιμπάρμπο πχ, που τραβιέται στο πλάι. Η δυσκολία του Στραματσόνι στο ξεκίνημα είναι ότι θέλει πέντε παίκτες να καλύπτουν τους χώρους για χατίρι πέντε άλλων που δεν κινούνται πολύ είτε λόγω χαρακτηριστικών (Μολέδο, Σάμπα) είτε λόγω ηλικίας (Λεντέσμα, Μέστο) είτε γιατί η θέση απαιτεί να μένουν μπροστά – αν γυρίζει κι ο Μπεργκ ο ΠΑΟ δεν θα χει κανένα επιθετικό στήριγμα. Το αποτέλεσμα του τρεξίματος είναι οι κάρτες του Γουακάσο, το μεγάλο ξόδεμα ενέργειας των ακραίων αμυντικών, η κούραση στο τέλος, αλλά και η αδυναμία να χρησιμοποιηθούν ως βασικοί προικισμένοι τεχνίτες που μαρκάρουν λίγο, όπως ο Βιγιαφάνιες πχ.

Το πρόβλημα είναι η άμυνα

Στον Ολυμπιακό ο Μπέντο έχει όλα τα προβλήματα που θα χε ένας προπονητής που αναλαμβάνει αυγουστιάτικα μια ομάδα που δεν ξέρει, αλλά μοιάζει να μην έχει καταλάβει πως το πιο μεγάλο του πρόβλημα δεν είναι η επίθεση του Ολυμπιακού, παρά τα όσα λέγονται, αλλά η άμυνα του. Μια ομάδα που δεν είναι σίγουρη στα μετόπισθεν δεν μπορεί να βγει με πολλούς παίκτες στην επίθεση, ούτε ν ανέβει πολύ στο γήπεδο για να πρεσάρει ψηλά ή να δημιουργήσει υπεραρυθμίες σε σετ παιγνίδι: οι μέσοι του Ολυμπιακού μοιάζουν να παίζουν με το φόβο ότι μια λάθος πάσα τους μπορεί να δώσει στον αντίπαλο μια καθαρή ευκαιρία. Η συνέπεια αυτής της συμπεριφοράς είναι οι βαθιές μπαλιές, το οριζόντιο ποδόσφαιρο, η έλλειψη των overlap, η αδυναμία να επιτεθεί η ομάδα με πάνω από τέσσερις παίκτες. Όσο η άμυνα δεν προστατεύεται καλύτερα, ο Ολυμπιακός θα συνεχίσει να είναι πολύ απλωμένος στο γήπεδο κι ο προπονητής του θα περιμένει σε κάθε ματς τον ήρωα της μιας βραδιάς: αυτός είναι ο λόγος που στη Λάρισα έστειλε τον Ιντέγιε δίπλα στον Καρντόζο κι αυτός είναι ο λόγος που σε έξι ματς έχει χρησιμοποιήσει τρία «δεκάρια», τρία φορ και τέσσερα εξτρέμ – ποτέ στην ιστορία του ποδοσφαίρου δεν έχει γίνει τόσο rotation σε ένα μόλις μήνα! Αντί ο Μπέντο να καταλήξει σε μια ενδεκάδα – παρεμπιπτόντως αυτή που αγωνίστηκε με τη Βέροια και την Γιουνγκ Μπόις κακή δεν ήταν – αλλάζει μεσοεπιθετικά τους πάντες, ευελπιστώντας ότι ένας – δυο από δαύτους μόνοι τους θα βρουν το γκολ – προφανώς έτσι δεν είναι εύκολο να κάνεις τίποτα. Αν η ομάδα δεν αισθανθεί σιγουριά στα μετόπισθεν, θα της είναι δύσκολο να δημιουργήσει: σιγουριά στα μετόπισθεν δεν δίνουν μόνο τα τρία στόπερ ή οι δυο κόφτες, δίνει και μια γενικότερη προσέγγιση του παιγνιδιού πιο συντηρητική. Απέναντι στον ΑΠΟΕΛ, αν ο Ολυμπιακός δεν είναι συμπαγής, θα χει προβλήματα – ειδικά αν ο Γιαννιώτας, ο Μπερτόλιο και ο Εφρέμ βρουν χώρους. Εκτός κι αν ξαναδούμε το θυμό που η ομάδα είχε κόντρα στη Βέροια – αλλά ματς απαντήσεων δεν γίνονται κατά παραγγελία.            

Πολύ ξόδεμα, λίγα γκολ

Κατά παραγγελία μοιάζει ο αποψινός αντίπαλος του ΠΑΟΚ, η Σλόβαν Λίμπερτς. Οι παίκτες της ταλαιπωρήθηκαν από ίωση, το ματς παραλίγο να μην γίνει – ο ΠΑΟΚ έχει μια μεγάλη ευκαιρία να κερδίσει, αλλά κυρίως να ανανεώσει την πίστη του στο επιθετικό του παιγνίδι. Ο ΠΑΟΚ δεν απέκτησε φορ, όμως έχει δυο: ένα έμπειρο (τον Αθανασιάδη) και ένα νεαρό και εξελίξιμο (τον Κουλούρη που καθάρισε στην Τρίπολη). Αν έφερε δυο 0-0 στα τρία ματς που έπαιξε στην Τούμπα το Σεπτέμβριο, αυτό συνέβη για τρεις λόγους. Ο πρώτος γιατί τη Φιορεντίνα την αντιμετώπισε πολύ συντηρητικά: η άμυνα του έχει και φέτος προβλήματα όταν ανεβαίνει κι αυτό ο Ιβιτς ήθελε να γίνει όσο το δυνατόν πιο λίγο. Ο δεύτερος γιατί ο Ροντρίγκες και ο Κάμπος, οι καλοί ακραίοι του που έχουν και εντολή να συγκλίνουν, παίρνουν για την ώρα πιο πολλές τελικές προσπάθειες από τα φορ, και σκόρερ μεγάλοι δεν είναι: τα φορ του ΠΑΟΚ μαζεύουν απλώς παίκτες κοντά τους για ν ανοίξουν χώρους σε παίκτες που ακολουθούν – όμως αυτοί που ακολουθούν (ο Μπίσεσβαρ, ο Τσίμιροτ, ο Πέλκας, οι ακραίοι) δεν έχουν το εύκολο γκολ. Ειδικά ο Κάμπος και ο Μπίσεσβαρ, σε αυτό το κομμάτι, με παίκτες όπως ο Μακ κι ο Λούκας δεν συγκρίνονται. Ο τρίτος λόγος είναι γιατί κι ο Ιβιτς, για να τους ικανοποιήσει όλους, κάνει πάρα πολλές αλλαγές στη μεσαία γραμμή, όπου σταθερά παίζει μόνο ο Κάνιας γιατί δεν υπάρχει άλλος αμυντικός χαφ με ανάλογο παιγνίδι: ούτε ο ΠΑΟΚ δεν είναι ακόμα τόσο έτοιμος για τέτοιο rotation. Αν ο Ιβιτς δεν καταλήξει σε μια βασική ενδεκάδα θα ναι δύσκολο να βρεθούν συνεργασίες και συγχρονισμοί, μολονότι δουλειά γίνεται και φαίνεται. Τέλος διακρίνω τακτικά και κάτι άλλο: ένα μεγάλο ξόδεμα ενέργειας στο πρέσινγκ στην αρχή των ημιχρόνων, ξόδεμα που έχει ως αποτέλεσμα να ξεφουσκώνει η ομάδα στο τέλος – με την Ξάνθη για δεκαπέντε λεπτά μόνο γέμιζε. Ο ΠΑΟΚ έχει μεγάλο πάγκο φέτος κι αυτός πρέπει να αξιοποιηθεί. Όμως σε αυτόν τον πάγκο οι παίκτες με γκολ, αυτοί που μπορεί δηλαδή στο τέλος να μπουν και ν αλλάξουν τη ροή του αγώνα, πολλοί δεν είναι. Η γνώμη μου είναι ότι ο Περέιρα ως φορ ή ως ψευτοακραίος αντί του Κάμπος, θα έλυνε προβλήματα πολλά.    

Ας κοιτάξουν την καμπούρα τους 

Οι αντίπαλοι είναι ομάδες που δεν γεμίζουν πολύ το μάτι και για αυτό είναι επικίνδυνοι. Οι δικοί μας ας κοιτάξουν λίγο την καμπούρα τους. Ο Ολυμπιακός φέτος δεν έχει στο Καραϊσκάκη νίκη σε ενενηντάλεπτο με Χάποελ Μπερ Σεβά και Αρούκα. Ο ΠΑΟ έχει τέσσερις παρουσίες σε ομίλους χωρίς νίκη – είτε στο Τσάμπιονς λιγκ, είτε στο Γιουρόπα λιγκ. Ο ΠΑΟΚ πρέπει να θυμηθεί ότι τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη παίζει καλύτερα εκτός έδρας. Ο πιο μεγάλος αντίπαλος όλων είναι απόψε ο εαυτός τους.