Το γραφα και στην εφημερίδα, αλλά θέλω να το βάλω και σε δημόσια διαβούλευση. Μετά την πρόκριση του Ολυμπιακού στο Εμιρετς όλοι ασχολήθηκαν με το ποιος θα είναι ο επόμενος αντίπαλος. Προέκυψε στην ελληνική ομάδα η Γούλβς που έχει μικρότερο όνομα από την Αρσεναλ, αλλά ζει μια καταπληκτική για τα μέτρα της χρονιά. Το πόσο δύσκολη είναι η κλήρωση φαίνεται από το γεγονός ότι σήμερα που μιλάμε η μόνη ομάδα που έχει αποκλείσει σύλλογο από την Αγγλία φέτος είναι ο Ολυμπιακός! Οι ρεβάνς του Τσάμπιονς λιγκ δεν έχουν γίνει ακόμα. Η Λίβερπουλ πρέπει να ανατρέψει στο σε βάρος της 0-1 κόντρα στην Ατλέτικο στο Ανφιλντ. Η Τότεναμ που έχει χάσει εντός έδρας από τη Λειψία και η Τσέλσι που διασύρθηκε από την Μπάγερν είναι με το ένα πόδι εκτός διοργάνωσης, αλλά ακόμα δεν έχουν αποκλειστεί. Η μόνη αγγλική ομάδα που αποκλείστηκε είναι η Αρσεναλ. Κι ο Ολυμπιακός καλείται να αποκλείσει και δεύτερη. Αν μη τι άλλο μιλάμε για κάτι εντυπωσιακό δύσκολο, οπότε ας περιμένουμε να δούμε την κατάσταση των ομάδων όταν βρεθούν αντιμέτωπες, κι ας ασχοληθούμε με κάτι πιο απλό και συγκεκριμένο: τη μεταμόρφωση του Ολυμπιακού μέσα σε ένα χρόνο.

Τι ακριβώς έγινε  

Ακούω από την Πέμπτη το βράδυ διαρκώς ούτε ο Ολυμπιακός που πέρσι το Φεβρουάριο τα έχασε όλα, φέτος το Φεβρουάριο ζει ένα όνειρο. Η ομάδα του Μάρτινς απέκλεισε την Άρσεναλ κερδίζοντας την στο Eμιρετς, πέρασε με νίκη από την Τούμπα, μπορεί να τελειώσει την κανονική διάρκεια της περιόδου με ένα εντυπωσιακό + 5 από τον ΠΑΟΚ, που πριν ένα μήνα κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει και συνεχίζει κανονικά και στο κύπελλο. Η διαπίστωση είναι ορθοστάτη: πραγματικά ο εφετινός Φεβρουάριος δεν έχει σχέση με τον περσινό. Ωστόσο πρέπει  να εξηγηθεί και γιατί αυτό συνέβη. 

Ο περσινός Ολυμπιακός που το Φεβρουάριο έχασε στην Τούμπα από τον ΠΑΟΚ, που αποκλείστηκε από τη Λαμία στο κύπελλο και που γνώρισε ένα πικρό αποκλεισμό στο Γιουρόπα λιγκ από τη Δυναμό Κιέβου δεν ήταν κακή ομάδα - ήταν απλά διαφορετική ομάδα από τον φετινό Ολυμπιακό. Η μεγάλη διαφορά των δύο ομάδων είναι ότι η περσινή χτιζόταν από έναν προπονητή που παρέλαβε το απόλυτο τίποτα, ενώ ο φετινός Ολυμπιακός είναι μία ομάδα που δουλεύοντας με τον ίδιο προπονητή έχει μεγαλύτερη πληρότητα και κυρίως μία απαραίτητη τακτική σοφία: είναι σαν μαθητής που πέρασε ένα τεστ και προχώρησε στην επόμενη τάξη.

Η μεταμόρφωση δεν θα γίνει κατανοητή αν δεν καταλάβουμε τις διαφορές. Ο περσινός Ολυμπιακός βασιζόταν πάρα πολύ στις εμπνεύσεις του Φορτούνη, στο τρέξιμο του Ποντένσε και στη δημιουργία του Λαζάρου: τα γκολ του Χασάν άργησαν κι αυτά του Γκερέρο δεν ήρθαν ποτέ. Παρόλα αυτά η περσινή ομάδα του Ολυμπιακού έπαιζε πιο θεαματικό ποδόσφαιρο από τον φετινό Ολυμπιακό – δημιουργούσε περισσότερο, είχε πιο πολλούς σκόρερ, έπαιρνε πιο πολλά από τους αναπληρωματικούς της. Αλλά είχε ένα μικρό πρόβλημα: δεν μπορούσε να κερδίσει, αν δεν ήταν καλύτερος από τον αντίπαλό του και μάλιστα πάρα πολύ.

Από την επίθεση κι όχι από την άμυνα

Το ενδιαφέρον παράδοξο με τον Μαρτίνς είναι ότι δεν έχτισε την ομάδα ξεκινώντας από την άμυνα, αλλά από την επίθεση: με αυτή και μόνο ασχολήθηκε πέρυσι. Στις περσινές μεταγραφές του χειμώνα π.χ ο Μάρτινς άφησε τον Φετφατζίδη για να πάρεις τη θέση του έναν άλλο αρτίστα, τον Ζιλ Ντίαζ. Ήθελε επίσης ένα κυνηγό που να μπορεί να δημιουργεί με την μπάλα στα πόδια – πράγμα που δεν έκαναν ο Χασάν και ο Γκερέρο, και για αυτό το λόγο διάλεξε του Σολδάνο.  Δυστυχώς για αυτόν από τους δύο παίκτες δεν πήρε σχεδόν τίποτα, αλλά δεν πτοήθηκε. Στην προσπάθειά του να κάνει την ομάδα του πιο δημιουργική (αφού μόνο μέσω της δημιουργίας μπορούσε να κερδίσει και ναι φτάσει στους στόχους της),  προσπάθησε να μονιμοποιήσει στη βασική εντεκάδα τον Νάτχο  και χρησιμοποίησε πολύ τον Κούρτη, που στα μάτια του ήταν καλύτερος επιθετικά από τον Τσιμίκα. Ακόμα και για τη σύσταση της άμυνας, το βασικό για τον προπονητή ήταν η ικανότητα των αμυντικών στο build-up. Οι ευκαιρίες που έδωσε στον Βούκοβιτς και στον Μιράντα οφείλονταν κυρίως στο ότι με την μπάλα στα πόδια οι δυο ήταν καλύτεροι από τον Μεριά πχ – ο Σέρβος ως αριστεροπόδαρος μπορούσε και να πασάρει σωστότερα.  Αυτές οι επιλογές του προπονητή δεν έφεραν στο λιμάνι κάποιο τίτλο, όμως, ειδικά μετά τον Φεβρουάριο, ο κόσμος είδε ωραία μπάλα και ο Μάρτινς κέρδισε χρόνο. Και τον αξιοποίησε.

Μέλημα καλοκαιρινό

Ο,τι δεν έγινε πέρυσι έπρεπε να γίνει φέτος. Εχω εξηγήσει ότι πέρσι το καλοκαίρι το μέλημα του Πορτογάλου ήταν πρώτον να μάθει στην ομάδα του να παίζει καλύτερη άμυνα και δεύτερον να τη δει σιγά-σιγά να σκληραίνει - ειδικά στη μεσαία γραμμή. Η προσθήκη του Σεμέδο (και όπως στη συνέχεια αποδείχθηκε) και του Μπα χάρισε στον Ολυμπιακό αμυντική σιγουριά. Η χρησιμοποίηση των τριών τρεχαλιτζήδων χαφ ήταν το μυστικό για όλα τα υπόλοιπα: ο Γκιγιέρμε, ο Μπουχαλάκης και ο Καμαρά έμαθαν να συνυπάρχουν χωρίς μάλιστα να παίζουν πάντα στις ίδιες θέσεις – στα τελευταία ματς ο Καμαρά παίζει μπροστά από τους άλλους δυο. Η επιμονή του Μαρτίνς σε αυτό το σχήμα, παρά μια κάποια γκρίνια, οφείλεται στο ότι ο Πορτογάλος κατάλαβε την ανάγκη της ομάδας να κερδίζει και 1-0. Ειδικά μετά την πώληση του Ποντένσε ήταν φανερό ότι ο Ολυμπιακός χάνοντας ταχύτητα έπρεπε να κερδίσει αντοχή: κυρίως να μάθει να σκοράρει δημιουργώντας λιγότερο από πέρυσι. Όλα τα άλλα για τον Μαρτίνς θα τα έφερνε η επιστροφή της ομάδας στην καλύτερή της φόρμα, που φέτος είναι συνώνυμο της αγωνιστικής έντασης. Πέρυσι για τον Ολυμπιακό το «είμαι σε φόρμα» σήμαινε «τρέχω, δημιουργώ, σκοράρω». Φέτος σημαίνει «πρεσάρω, ακυρώνω στο μέτρο του δυνατού τον αντίπαλο και παίζω μεθοδικά για το φορ μου». Όπως και όσο μπορώ. Πέρυσι ο Ολυμπιακός απέκλεισε τη Μίλαν βάζοντας της τρια γκολ. Φέτος απέκλεισε την Αρσεναλ γιατί πρώτα άντεξε στο Εμιρετς. Και μετά τη χτύπησε.    

Το ενδιαφέρον στην ιστορία είναι ότι ο Ολυμπιακός δεν μεταλλάχτηκε από επιθετική σε αμυντική ομάδα – το απλοποιώ. Εξακολουθεί να σκοράρει πολύ στο Καραϊσκάκη και ο προπονητής του δεν φοβάται να παρατάξει και ενδεκάδες μπροστόβαρες, όπως οι περσινές.  Ο Μάρτινς είναι σαν να έχει στα χέρια του δύο ομάδες: μία που μπορεί να αγωνίζεται στα εύκολα ματς του εγχώριου πρωταθλήματος (παίζοντας με πιο πολλούς επιθετικούς ή πιο πολλούς δημιουργικούς μέσους) και μια που μπορεί να παίζει με πολλούς ανασταλτικούς παίκτες, χωρίς πάντως να ξεχνά ότι ο σκοπός είναι το γκολ. Ο Ολυμπιακός έπαιξε φέτος πολλά ματς με τον Βαλμπουενά «δεκάρι» και τρεις κυνηγούς (Μασούρα, Ποντένσε, Ελ Αραμπί). Έπαιξε επίσης ματς με τον Βαλμπουενά και τον Μασούρα στο πλάι και με δυο φουνταριστούς, τον Ελ Αραμπί και τον Σουντανί ή τον Χασάν. Παρόλα αυτά στο Εμιρετς χθες πέτυχε το γκολ της πρόκρισης παίζοντας με τον Γκασπάρ αντί του Βαλμπουενά και τον Σισέ (!) δίπλα στον Ελ Αραμπί. Η περσινή θεαματικότητα παντρεύτηκε με την εξυπνάδα. Και τα αποτελέσματα άλλαξαν γιατί άλλαξε και η ομάδα. Από μια ομάδα που την διαβάζουν, έγινε μια ομάδα που διαβάζει.

Πέρα από τη λογική

Τι θα κερδίσει στο τέλος; Κανείς δεν το ξέρει. Η λογική λέει ότι η κόπωση θα πληρωθεί, αλλά ο Ολυμπιακός έχει φέτος πάει πέρα από τη λογική πολλές φορές. Ο Ολυμπιακός έχει παίξει ένα τεράστιο αριθμό επιπλέον παιγνιδιών από τους εγχώριους αντιπάλους του, η διαφορά του από τον ΠΑΟΚ θα πρεπε στη βαθμολογία να είναι μεγαλύτερη και στα play off τα δικά του δύσκολα ματς θα είναι πιο πολλά, γιατί έτσι συμβαίνει πάντα. Το κύπελο είναι πλέον περισσότερο υποχρέωση παρά στόχος και τα ματς με τη Γουλβς, εν μέσω ντέρμπι για τα play off, θα είναι σκληρά και δύσκολα. Αλλά αυτό που εγώ κάνω είναι μια προσπάθεια να γίνει κατανοητή η μεθοδολογία και η δυσκολία. Για να κριθεί η ομάδα δίκαια, όπως δίκαια κρίθηκε και πέρυσι. Και για αυτό φέτος κάνει κόσμο να απορεί πως τα έχει καταφέρει τόσο καλά. σε εποχές που όλοι οι υπόλοιποι έχουν ξεχάσει δυστυχώς, τι είναι και γιατί είναι ωραίο, ένα ευρωπαϊκό ταξίδι…