Ενώ ένας αστυνομικός δίνει την μάχη του στην εντατική στο Μαξίμου έγινε το Σάββατο μια σύσκεψη για την βία στα γήπεδα κι αύριο θα έχουμε ανακοίνωση νέων μέτρων. Στο μεταξύ ήδη ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης έχει μιλήσει για εγκληματίες που προσπάθησαν να σκοτώσουν ένα αστυνομικό. Μα αν έχουμε να κάνουμε με εγκληματίες τι σχέση έχουν τα γήπεδα; Και δεν το είχε λύσει η κυβέρνηση το πρόβλημα όταν τον Φεβρουάριο του 2022 τρεις υπουργοί της είχαν αναγγείλει μέτρα σε απευθείας μετάδοση κι όταν το περασμένο καλοκαίρι μετά την επίθεση των χούλιγκανς από την Κροατία φέραμε τον πρόεδρο της UEFA κ. Αλεξάντερ Τσέφεριν;

Χθες βράδυ βγήκα μια βόλτα στην Αθήνα και όπου πήγα κόσμος με ρώταγε τι μέτρα θα ανακοινωθούν. Ο κόσμος έχει ένα παράξενο αισθητήριο, συχνά αλάνθαστο. Καταλαβαίνει πως αυτή τη φορά κάτι θα γίνει. Η σύλληψη του 18χρονου που ομολόγησε πως πέταξε την φωτοβολίδα δεν θα οδηγήσει το πράγμα σε εκτόνωση πιστεύω. Και η κυριακάτικη ανάρτηση του πρωθυπουργού με την κωδική φράση ότι θα συνεχίσει τον αγώνα κατά της οπαδικής βίας « όσο ψηλά κι αν βρίσκονται αυτοί που την υποκινούν ή έστω την ανέχονται» δείχνει πως πάει για μετωπική σύγκρουση με τους ιδιοκτήτες των ομάδων – με τον Ολυμπιακό πρώτο στο κάδρο.  Οπότε τα αυριανά μέτρα έχουν ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Αλλά ποια μπορεί να είναι αυτά είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς. Γιατί από όλα τα προηγούμενα ελάχιστα εφαρμόστηκαν.    

Πριν κανά δυο χρόνια

Ας θυμηθούμε μερικά. Τον Φεβρουάριο του 2022 ο τότε Υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Τάκη Θεοδωρικάκος, μετά την δολοφονία του οπαδού του Αρη Ακη Καμπανού ανακοίνωσε πως έγιναν 575 έλεγχοι σε συνδέσμους οπαδών κι έκλεισαν 67 από δαύτους σε όλη τη χώρα. Ελεγε επίσης ότι η αστυνομία τότε είχε λειτουργήσει με βάση ένα σχέδιο. Τότε  η κυβέρνηση είχε επιχειρήσει να βάλει στο κάδρο των υπευθύνων για την αντιμετώπιση του φαινομένου (θα λεγα για το «εξημέρωμα» των «παιδιών»…) και τις ΠΑΕ και τις ΚΑΕ κυρίως: η απόφαση για τη σύσταση μιας και μόνης λέσχης οπαδών που θα λειτουργεί με ευθύνη της κάθε ΠΑΕ και ΚΑΕ (η του Ερασιτεχνικού τμήματος) αυτό έδειχνε. Νομίζω η ίδια λογική θα υπάρξει και τώρα: οι ΠΑΕ και οι ΚΑΕ και τα Ερασιτεχνικά Σωματεία θα αντιμετωπιστούν ως συνυπεύθυνοι.

Το ζήτημα είναι τι αυτό συνεπάγεται. Την προηγούμενη φορά που μέτρα ανακοινώθηκαν δεν σήμαινε τίποτα. Η πρόβλεψη για κυρώσεις και τιμωρίες και των ΠΑΕ σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με το νόμο, μαρτυρούσε μεν τότε ότι υπήρχε μια κάποια στόχευση, πλην όμως χωρίς στόχο. Το κλείσιμο των συνδέσμων μέχρι τον Αύγουστο του 2022 ώστε να συμμορφωθούν όλοι με τον νόμο έμοιαζε με χρονικό πλαίσιο προσαρμογής. Κάποιοι σύνδεσμοι, ειδικά στην επαρχεία όντως έκλεισαν. Τι έγινε μετά; Νομίζω σχεδόν τίποτα. Σήμερα για να δημιουργήσουν ένα σύνδεσμο δεν χρειάζεσαι καν γραφεία: αρκεί το internet. Οσο η διεύθυνση ηλεκτρονικού εγκλήματος δεν ασχολείται με το πως θα μαζέψει όσους απειλούν και συσπειρώνουν μέσω αναρτήσεων πχ θα υπάρχει πάντα ένα είδος ακύρηχτου πολέμου με όλα κι όλους - πρώτα απο όλα με την αστυνομία. Η δε υποτιθέμενη αυστηροποίηση των ποινών των ΠΑΕ και των ΚΑΕ επι της ουσίας καταργήθηκε όταν τον περασμένο Μάιο οπαδοί του ΠΑΟ διέκοψαν τον τελικό του μπάσκετ με τον Ολυμπιακό, έσπασαν το ΟΑΚΑ και ο Παναθηναϊκός τιμωρήθηκε λιγότερο από όσο ο Ολυμπιακός φέτος τον Νοέμβριο για την κροτίδα στον Χουάνκαρ.Φέτος όλες οι ελληνικές ομάδες που αγωνίζονται στην Ευρώπη έχουν τιμωρηθεί για του κόσμου τις αθλιότητες οπαδών τους. Το πράγμα θεωρείται περίπου νορμάλ. Απλή προβλεπόμενη διαδικασία. Ενώ ήταν καμπανάκι συναγερμού που κανείς δεν ήθελε να ακούσει.

Τα δυο δεδομένα

Υπάρχουν δυο δεδομένα που δεν γνωρίζω κατά πόσο η κυβέρνηση τα λαμβάνει υπόψιν της. Το πρώτο είναι ότι οι ΠΑΕ (για τις ΚΑΕ και τα κάθε λογής ερασιτεχνικά τμήματα δεν μιλάω καν…) δεν είναι τόσο δυνατές στην επιβολή της τάξης στους οργανωμένους. Το δεύτερο ότι οι οργανωμένοι έχουν πολύ μεγάλη τεχνογνωσία σε «πολέμους» με το Κράτος. Μέχρι τώρα έχουν μάλιστα κερδίσει τους περισσότερους. Εχουν τις ήττες τους (όλο και κάποιος καταλήγει στη φυλακή για διάφορα) αλλά έχουν κυρίως τους ήρωές τους. Ολοι θυμόμαστε νομίζω τα πανό συμπαράστασης στους φυλακισμένους του ΠΑΟΚ και την κατηγορία ότι μαζεύτηκαν χρήματα για την υπεράσπισή τους.   

Υπήρξε πραγματικά μια στιγμή στην Ελλάδα που λογιών λογιών πρόεδροι μπορούσαν να τα βάζουν με τα «παιδιά» ή να τα κανακεύουν για να τους ακούν. Κάποτε ο κ. Γιώργος Βαρδινογιάννης διέλυσε τα οργανωμένα κλαμπ των οπαδών του ΠΑΟ: η περίφημη «βεντέτα» της οικογένειας Βαρδινογιάννη με τους οργανωμένους ξεκινά από τα τέλη της δεκαετίας του ‘80 – τον καιρό που ο «καπετάνιος» ένοιωθε και ήταν τότε πανίσχυρος. Μερικά χρόνια αργότερα ο κ. Σωκράτης Κόκκαλης ως πρόεδρος του Ολυμπιακού ακολούθησε μια άλλη γραμμή: έγινε συνομιλητής των «παιδιών», τους έδωσε τηλεοπτικές εκπομπές, έβγαινε σε αυτές και τους νουθετούσε – η προτροπή του να ντυθούν όλοι καλά και να πάρουν ζακέτες πηγαίνοντας στη Γαλλία για ένα ευρωπαϊκό ματς του Ολυμπιακού έχει μείνει αξέχαστη. Οι συγκρούσεις του Βαρδινογιάννη και οι νουθεσίες του Κόκκαλη έδωσαν την εντύπωση πως οι πρόεδροι μπορούν να παρεμβαίνουν στο ζήτημα των συνδέσμων είτε έτσι, είτε αλλιώς. Αλλά αυτές οι παρεμβάσεις όμως είχαν να κάνουν με τους χαρακτήρες των δυο: δεν αποτελούν σχέδιο που μπορεί να εφαρμοστεί. Οι πιο πολλοί πρόεδροι ούτε συγκρούονται, ούτε νουθετούν: απλά φοβούνται. Οι περισσότεροι κάθε φορά που έχουν συγκρουστεί με τους συνδεσμίτες έχασαν τη μάχη. Κορυφαία τέτοια παραδείγματα είναι ο Ντέμης Νικολαϊδης ως πρόεδρος της ΑΕΚ και ο Θοδωρής Ζαγοράκης ως πρόεδρος του ΠΑΟΚ. Και οι δυο ανέλαβαν με τους οργανωμένους να ορκίζονται ότι για χάρη τους θα γίνουν τα καλύτερα παιδιά. Και τους δυο τα παιδιά τους έδιωξαν.               

Ανασύνταξη και αντεπίθεση

Εγραφα τον Φεβρουάριο του 2022 ότι είναι δεδομένο πως μόλις ξεπεράσουν το αρχικό μούδιασμα τα «παιδιά» θα συσπειρωθούν και θα αντεπιτεθούν. Θα δημιουργούν προβλήματα στις ΠΑΕ – για παράδειγμα θα συγκρούονται με την αστυνομία για ψύλλου πήδημα. Θα αρχίσουν τις ανακοινώσεις εναντίον της κυβερνητικής αυθαιρεσίας και δεν αποκλείεται να αρνηθούν να συμμορφωθούν – κι ας έχει επιπτώσεις η ομάδα. Το να μπει τάξη σε συνδέσμους κτλ από τις ίδιες τις ΠΑΕ είναι απλά αδύνατο. Ο Λευτέρης Αυγενάκης προσπάθησε από το 2018 να βάλει τάξη στους συνδέσμους δια μέσου μιας  αδειοδότησης: τέσσερα χρόνια αργότερα ένας άλλος Υπουργός, ο Θεοδωρικάκος, είπε ότι η αστυνομία βρήκε δεκάδες συνδέσμους να λειτουργούν χωρίς άδεια. Κι όταν τον περασμένο Αύγουστο σκοτώθηκε ο Μιχάλης Κατσούρης έξω από το γήπεδο της ΑΕΚ σε συμπλοκές με Κροάτες (και ίσως όχι μόνο) στο Μαξίμου είπαν πως νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει και το μόνο που έλειπε είναι η εφαρμογή των μέτρων και η επιστροφή της αστυνομίας στα γήπεδα: γύρισε και βλέπουμε τι ωραία πράγματα γίνονται. Τότε είχε αποφασιστεί και τη δημιουργία του διεθνούς παρατηρητηρίου κατά της βίας. Που ένας Θεός ξέρει κι αν έγινε ποτέ.

Η ομηρία της τρέλας  

Μετά την δολοφονία του Κατσούρη η αστυνομία συνέλαβε σε 24 ώρες κάπου 200 Κροάτες που είχαν έρθει στην Ελλάδα χωρίς εισιτήριο. Μετά την εκτόξευση φωτοβολίας στα πέριξ του γηπέδου Μελίνα Μερκούρη και τον τραυματισμό του αστυνομικού η αστυνομία με μια πρωτοφανή επιχείρηση συνέλαβε επί τόπου πάνω από τετρακόσια άτομα. Σήμερα ανακοίνωσε την σύλληψη του δράστη: όταν θέλει η αστυνομία μπορεί να κάνει πολύ θεαματικές επιχειρήσεις και να έχει και αποτελέσματα. Αύριο θα ανακοινωθούν μέτρα. Αν πάλι ρίξουν τις ευθύνες στις ΠΑΕ θα υπάρξει νομοτελειακά νέα έξαρσή της σε πολύ λίγο καιρό διότι οι ΠΑΕ δεν έχουν μηχανισμούς καταστολής και είτε θέλουν να τους ελέγξουν και δεν μπορούν, είτε μπορούν και δεν θέλουν το αποτέλεσμα είναι ακριβώς το ίδιο. Οι ΠΑΕ το μόνο που κάνουν είναι να κατηγορούν υπογείως με τα μέσα που ελέγχουν όποιους βρίσκονται στο σκαμνί του κατηγορούμενου: αναμάρτητοι δεν υπάρχουν –όλοι είναι όμηροι της ίδιας τρέλας. Μια κυβέρνηση πρέπει να είναι πιο υπεύθυνη. Αν στο Μαξίμου δεν καταλαβαίνουν ότι για να περιοριστεί η βία χρειάζεται η αστυνομία να κάνει προληπτικά καλύτερη δουλειά και η ίδια να αναλάβει πρωτοβουλίες ώστε  να καθαρίσει ο χώρος κανένα μέτρο δεν θα έχει μακροχρόνιο αποτέλεσμα. Η πιο σίγουρη πρόβλεψη είναι πως θα γίνουν χειρότερα.