Ακούω από την Τετάρτη το βράδυ και διαβάζω δεξιά κι αριστερά ότι ο Ζοζέ Ανιγκό πήρε μια άνετη ισοπαλία από την ΑΕΚ, που καιγόταν για τη νίκη στην OPAP Arena, χάρη στην στρατηγική του και άλλα τέτοια επικολυρικά. Δεν ξέρω αν κάποιος έγραψε κι ότι πήρε την ταυτότητα του Ματίας Αλμέιδα ή κάποια άλλη ανάλογη υπερβολή – με τόσα που λέγονται και γράφονται δεν το αποκλείω - αλλά το θέμα μου δεν είναι οι υπερβολές καθώς οι συγκεκριμένες μάλιστα έχουν και πλάκα. Αν όλα αυτά που ακούω και διαβάζω μου κάνουν εντύπωση και θέλησα να τους αφιερώσω ένα ειδικό σημείωμα είναι γιατί τα θεωρώ χρήσιμα για να καταλάβει ο κόσμος του Ολυμπιακού που αγωνιά για τον επόμενο προπονητή,  πόσο πιο σημαντικό κι από το να βρεθεί ένας προπονητής με όνομα και βιογραφικό είναι το να καταφέρει να δουλέψει σε κανονικές συνθήκες: όλα αυτά τα επικολυρικά που ακούστηκαν για την ισοπαλία στην ΟΠΑΠ Αρένα φωτίζουν την δυσκολία. Κι επιτρέψτε μου να σας το εξηγήσω.  

Κάτι σχεδόν πρωτοφανές

Ο Γάλλος υπηρεσιακός προπονητής του Ολυμπιακού έκανε στο ματς με την ΑΕΚ το λογικό και το αυτονόητο, αλλά στον Ολυμπιακό φέτος και το λογικό και το αυτονόητο αποτελούν ειδήσεις διότι συμβαίνουν σπάνια.

Τι έκανε ο Ανιγκό; Παράταξε απέναντι στην ΑΕΚ, που ανεβαίνει πολύ και πρεσάρει πολύ, ένα Ολυμπιακό με τρία κανονικά χαφ: τον Εμβιλά, τον Σαμασέκου και τον Χουάνκ. Επαιξε επίσης με μια μπλοκέ άμυνα (ο Ροντινέι και κυρίως ο Ρέαπτσουκ ανέβηκαν λίγο), χρησιμοποίησε τον Φορτούνη και τον Μπιέλ σε ελεύθερους ρόλους πίσω από τον Μπακαμπού και ζήτησε από τους τρεις μπροστά γρήγορο παιγνίδι και όσο το δυνατό μεγαλύτερη πίεση στους Γιόνσον και Σιμάνσκι, αλλά και σε όποιον στόπερ της ΑΕΚ κουβαλήσει μπάλα. Ζήτησε επίσης περιορισμό του build up, γιατί απέναντι σε μια ομάδα που πρεσάρει ψηλά μπορεί αυτό να είναι καταστροφικό, και έκανε το σταυρό του ελπίζοντας τα σέντερ μπακ να μην κάνουν δώρα: με αυτά δεν μπορεί να κάνεις τίποτα, πέρα από το να τα καλύψει λίγο καλύτερα. Χωρίς υποχρεώσεις να κατεβάσουν μπάλα, με τρεις πραγματικούς χαφ μπροστά τους και χωρίς να φοβούνται πως αν ανοίξει το παιγνίδι θα βλέπουν επιθετικούς να βγαίνουν κάθετα απέναντί τους και με την μπάλα στα πόδια, ο Παπασταθόπουλος, ο Μπα και ο Ντόι έκαναν ένα καλούτσικο παιγνίδι. Και κάπως έτσι ήρθε το 0-0 – φυσικά και γιατί η ΑΕΚ αγχώθηκε και εγκλωβίστηκε. Ο Ανιγκό έμεινε πιστός στο σχήμα και όταν ο Μπα και ο Σαμασέκου ζήτησαν αλλαγές: έβαλε στη θέση του πρώτου τον Ντόι και του δεύτερου τον Κασάμι, χωρίς να κάνει τακτικές αλχημείες. Κράτησε τον μέτριο Φορτούνη στο γήπεδο μέχρι τέλους, ελπίζοντας σε μια έμπνευσή του, έβγαλε τον υστερήσαντα Μπιέλ κι έβαλε τον Μασούρα αλλά δεν πήρε κάτι κι από αυτόν γιατί δεν πάτησε περιοχή. Τέλος υποχρεώθηκε να βγάλει τον Μπακαμπού για να βάλει τον Ελ Αραμπί γιατί αυτός ζήτησε αλλαγή. Άλλο γρήγορο κυνηγό δεν έχει.  

Συνιστά όλο αυτό κάποιου είδους καταπληκτικό κοουτσάρισμα; Ούτε ο ίδιος ο Ανιγκό δεν θα το έλεγε! Αλλά όταν από μια ομάδα απουσιάζει όλο το χρόνο λίγη τακτική λογική, τότε ναι μιλάμε για κάτι σχεδόν πρωτοφανές.

Μπορεί αυτό το σχήμα να λειτουργήσει στην Τούμπα απέναντι στον ΠΑΟΚ; Μάλλον όχι: ο ΠΑΟΚ παίζει πολύ διαφορετικά από την ΑΕΚ, βγαίνει περισσότερο από το πλάι, έχει παίκτες που συνεργάζονται πολύ στο ύψος της περιοχής, πιέζει κρατώντας τη μπάλα κι όχι ανακτώντας τη μπάλα. Αλλά τουλάχιστον αυτό που είδαμε στο ματς ΑΕΚ – Ολυμπιακός ήταν το χρήσιμο και το απαραίτητο.

Γιατί αυτό που θα έπρεπε να είναι το μίνιμουμ της απαίτησης, προκαλεί μπράβο; Γιατί προηγουμένως υπήρχε για ένα ολόκληρο χρόνο η προσπάθεια, όχι να δημιουργηθεί μια ομάδα, αλλά να ικανοποιηθεί η φαντασίωση μιας εξέδρας (περισσότερο διαδικτυακής και για αυτό πιο παρεμβατικής) που πιστεύει σε ένα ποδόσφαιρο που απλά δεν υπάρχει.

Κανείς πουθενά

Γίνεται σήμερα μια ομάδα να παίζει χωρίς τρία τουλάχιστον πραγματικά χαφ, ικανά να κόβουν αλλά και να ράβουν; Βεβαίως και γίνεται. Αλλά στα ματς με τη Λαμία, το Βόλο, τον Λεβαδειακό, τον Παναιτωλικό, τον Ιωνικό – και πάντα στο Καραϊσκάκη. Καμία σοβαρή ομάδα δεν παίζει με τρία δεκάρια, ή με δυο εξτρέμ κι ένα δεκάρι και δυο ακραία μπακ που παίρνουν μόνο επιθετικές πρωτοβουλίες κτλ. Κι αν υπάρχει κάποια τέτοια ομάδα δεν διεκδικεί κανένα πρωτάθλημα – τουλάχιστον που εγώ γνωρίζω. Στη Ρεάλ Μαδρίτης ο Αντσελότι, απλά για να χωρέσει τον εξτρέμ Ροντρίγκο (κι όχι κάποιο περιπατητή που κάνει κόλπα με τη μπάλα) βάζει τον Βαλβέρδε δίπλα στον Κρος και τον Μόντριτς. Στην Σίτυ ο Γκουαρντιόλα για να δώσει (κάποιες) ελευθερίες στον Ντε Μπρόιν και στον Γκρίλις παίζει με τέσσερα στόπερ! Η Μπάγερν Μονάχου, που παίζει με 2,5 χαφ (αφού ο Μουσιάλα ανασταλτικά δυσκολεύεται να βοηθήσει τον Κίμιχ και τον Γκορέτσκα) στη Γερμανία δυσκολεύεται να πάρει το πρωτάθλημα: και φυσικά δεν παίζει με τρία δεκάρια. Η Παρί με τον Μέσι, τον Νεϊμάρ και τον ΕμΠαπε (που «δεκάρι» δεν είναι αλλά κι αυτός ανασταλτικά δεν προσφέρει) παρουσίασε την πιο ανορθόδοξη ομάδα όλων των εποχών – η οποία μάλιστα κάνει και δεκάδες εκατομμύρια. Γιατί; Γιατί ο έρμος ο Βεράτι δεν γινόταν να τρέχει για όλους αυτούς.   

Και με πέντε δεκάρια

Στην Ελλάδα βέβαια το τρέξιμο είναι μάλλον άγνωστη λέξη. Ποιο είναι το πρόβλημα εδώ; Ότι με τις έντεκα από τις δεκαπέντε ομάδες που υπάρχουν στο πρωτάθλημα (ειδικά εντός έδρας) αν είσαι ο Ολυμπιακός, που χάνει στην κακή του χρονιά πέντε ματς το χρόνο, μπορείς να κάνεις ό,τι θες: να παίξεις και με πέντε δεκάρια που λέει ο λόγος. Όμως παίζοντας ανορθόδοξα δεν φτιάχνεις ποτέ μια ομάδα με μια κάποια λογική. Και με τον  καιρό η ίδια η λογική χάνεται – θέλω να πω πως η απαίτηση μιας θεαματικής ανορθοδοξίας γίνεται ο απόλυτος στόχος: θες «δεκάρια», «εξτρέμ», «μάγους» και «παλιάτσους με κόκκινα σκουφιά» γιατί είσαι Ολυμπιακός και πρέπει να κερδίζεις 5-0 κτλ κτλ. Μόνο που αυτά που θες, δεν υπάρχει κανονικός προπονητής στον κόσμο που να πιστεύει πως γίνονται. Κι αν έρθει ένας κανονικός προπονητής και του βάλεις αυτές τις προτεραιότητες, το πολύ πολύ ο άνθρωπος να κάνει ό,τι και ο Μίτσελ: να προσπαθεί να φτιάξει μια ενδεκάδα στην οποία να συνυπάρχουν παίκτες που είναι ικανοί και χρήσιμοι, μόνο όταν έχουν την μπάλα στα πόδια και κάνουν αυτοσχεδιασμούς. Σαν τζαζ συγκρότημα που πρώτα παίζει ο ένας, μετά ο άλλος και όλα ολοκληρώνονται με ένα ταρατατζούμ.

Τι θα κάνει ο προπονητής

Ρωτάτε διαρκώς ποιος θα είναι ο επόμενος προπονητής κτλ. Η ερώτηση είναι τι θα κάνει αυτός ο προπονητής. Μια ομάδα με τρία «δεκάρια»; Μια ομάδα με ενάμισι χαφ; Μια ομάδα με στόπερ που πρέπει και να κουβαλάνε μπάλα για καμιά τριανταριά μέτρα χωρίς κανένα δίπλα τους; Μια ομάδα που θα πατάνε την αντίπαλη περιοχή επτά παίκτες τουλάχιστον γιατί αλλιώς είναι δύσκολο να είναι χρήσιμοι; Δεν ξέρω αν μπορεί να γίνει μια τέτοια ομάδα.

Τι ξέρω; Οτι ο Ολυμπιακός δεν μπορεί να αγνοεί τα θέλω του κόσμου του: αν ο κόσμος θέλει «δεκάρια» και «ζογκλέρ» τέτοιους θα ψάχνει. Υποψιάζομαι βέβαια, βλέποντας την ευκολία με την οποία ο Ανιγκό πήρε το 0-0 από την ΑΕΚ με μια ενδεκάδα που έπαιξε με ένα εντελώς αδούλευτο σχήμα αλλά λογικό σχήμα, ότι ο Πέδρο Μαρτίνς, που ομάδες με πραγματικά τρία χαφ έφτιαχνε όχι έχοντας τον ΕμΒιλά, τον Χουάνκ και τον Σαμασέκου, αλλά τον άγνωστο Μαντί Καμαρά και τον γνωστό Μπουχαλάκη, θα είχε πάρει και το εφετινό πρωτάθλημα. Αν βέβαια ο άνθρωπος είχε στήριξη, αν δηλαδή ο κόσμος καταλάβαινε πως αυτό που κάνει είναι αυτό που σε μια ομάδα έχει λογική να γίνεται και το επικροτούσε. Αλλά μου μοιάζει απίθανο να συνέβαινε. Ποιος την έχει ανάγκη τη λογική, όταν μπορεί να έχει τόσο ωραίες φαντασιώσεις; Είναι ωραίες οι φαντασιώσεις. Κια είναι πραγματικά κρίμα που δεν τις έχουν οι προπονητές.