Εβλεπα χθες τον Κώστα Μανωλά να πανηγυρίζει σαν μικρό παιδάκι το γκολ του αποκλεισμού της Μπαρτσελόνα, για το οποίο σήμερα μιλά όλος ο κόσμος, και αναρωτιόμουν αν, όταν κάποτε διάλεξε να πάει στη Ρόμα, είχε καταλάβει πόσο σωστή ήταν για τον ίδιο και την καριέρα του η επιλογή της συγκεκριμένης ομάδας. Ισως ο Μανωλάς είχε μιλήσει με τον Τραϊανό Δέλλα και τον Βασίλη Τοροσίδη που από εκεί πέρασαν – δεν το ξέρω. Αυτό που γνωρίζω καλά είναι ότι δεν υπάρχει εκτός Ελλάδας, στον κόσμο ολόκληρο, καμία ομάδα καλύτερη για τον Μανωλά - και πιθανότατα και για κανένα άλλο Ελληνα ποδοσφαιριστή: όποιος δικός μας έχει την τύχη να βρεθεί εκεί, πρέπει να νοιώθει από το Θεό ευλογημένος. Ο Μανωλάς σήμερα είναι αυτό ακριβώς.

Ο ανιψιός του Στέλιου

Η καριέρα του Μανωλά είναι γεμάτη παράξενα περιστατικά – θα μπορούσε να είναι ολότελα διαφορετική. Στην ΑΕΚ δεν τον πίστεψαν παρά ελάχιστοι. Ενας προπονητής του, (ονόματα δεν λέω γιατί είναι κρίμα να χτυπάς τους ανθρώπους, όταν πλέον γνωρίζεις την εξέλιξη της ιστορίας), του έλεγε ότι για να μπορεί να μπαίνει στο πούλμαν της ομάδας πρέπει να καθαρίζει τα παπούτσια των άλλων. Λέγανε επίσης ότι ο μόνος λόγος που πήρε ευκαιρίες είναι ότι «θείος του είναι ο Στέλιος» κι όταν φάνηκε ότι μπορεί να γίνει καλός ποδοσφαιριστής τον έστειλαν να υπογράψει για μια ουκρανική ομάδα, που ούτε καν θυμάμαι – νομίζω ήταν η Ντνιέπρ. Και στον Ολυμπιακός, όμως, τον πήρε κάποτε ο Μαρινάκης με το «έτσι θέλω»: δεν υπήρχε συνεργάτης του (τεχνικός διευθυντής, προπονητής, στέλεχος της ΠΑΕ κτλ) που να του έλεγε «παρ΄τον»! Αλλά και στη Ρόμα είναι θαύμα το ότι συνεχίζει να αγωνίζεται: εδώ και τρία καλοκαίρια οι Αμερικάνοι θέλουν να τον πουλήσουν και κάτι χαλάει. Το καλοκαίρι η μεταγραφή του στη Ζενίτ χάλασε γιατί ο ίδιος δεν ήθελε να πληρωθεί με ρούβλια! Εγώ πάλι νομίζω ότι χάλασε γιατί στη Ρόμα είναι ευτυχισμένος. Μιλάμε για την ιδανική ομάδα και την ιδανική πόλη.

Μιλούσαν την τοπική διάλεκτο

Την πόλη μπορεί να την ξέρετε  - κάποτε, όταν ξαναβρεθώ εκεί θα σας γράψω για αυτή. Την ομάδα όμως την γνωρίζουν πολλοί αλλά την ξέρουν λίγοι. Πιστέψτε με δεν είναι εύκολο να καταλάβει κανείς τι είναι η Ρόμα, αν εκεί δεν ζήσει. Στον κόσμο υπάρχουν μεγάλες ομάδες και μικρότερες ομάδες. Το τι κάνει μια ομάδα μεγάλη είναι ένα θέμα συζήτησης ωραίο. Ευτυχώς δεν υπάρχει ένα και μόνο κριτήριο: μπορεί μεγάλη να την κάνουν οι τίτλοι της, το μέγεθος του κόσμου της, η ιστορία της κτλ. Η Ρόμα είναι μια εντελώς ξεχωριστή περίπτωση: είναι μια ομάδα μεγάλη μόνο για τον κόσμο της. Προσέξτε: δεν είναι απλά μεγάλη, γιατί υπάρχει κόσμος που την αγαπάει, είναι για τον κόσμο που την αγαπάει η πιο μεγάλη ομάδα από όλες σε σημείο υπερβολής. Για τον οπαδό της Ρόμα δεν υπάρχει καμία ιταλική ομάδα που να συγκρίνεται μαζί της – κι ας πούμε ότι αυτό μπορεί να ισχύει για όλους τους οπαδούς και όλες τις ομάδες. Όμως μόνο στη Ρώμη έχω συναντήσει ανθρώπους που είναι βαθιά πεπεισμένη ότι η ομάδα τους θα είχε κερδίσει τριάντα πρωταθλήματα, αν όλοι δεν συνωμοτούσαν εναντίον της, και τουλάχιστον πέντε κύπελλα πρωταθλητριών, ως συνέπεια της ιταλικής της ηγεμονίας. Μόνο στη Ρώμη επίσης ο κόσμος αναρωτιέται γιατί ο Τότι δεν έχει πάρει επτά – οκτώ χρυσές μπάλες κι ο Φέλερ άλλες δυο και μόνο στην πόλη αυτή έχουν θεοποιηθεί προπονητές σαν τον Κάρλο Ματσόνε ή τον Κλάουντιο Ρανιέρι, απλά γιατί μιλούσαν καλά την τοπική διάλεκτο. Η αντιμετώπιση της ομάδας θυμίζει περισσότερο αντιμετώπιση χώρας και λιγότερο ποδόσφαιρο: η Ρόμα είναι ένα είδος πατρίδας – το βασικό σύνθημα των οπαδών της είναι το «δεν την συζητάς, αλλά την αγαπάς».

Τα ματς της καρδιάς

Το πατριωτικό φρόνημα χτίζεται συνήθως με εθνικούς μύθους. Η Ρόμα έχει μια παραγωγή μύθων που δεν συναντάς σε καμία άλλη ομάδα: πρόκειται για μύθους δικούς της – στους τρίτους ακατανόητους. Την αποκαλούν «μαγική», (magica) – Ρόμα την αποκαλούν σπάνια. Λένε ότι κάποτε έχασαν ένα πρωτάθλημα γιατί ακυρώθηκε στο Τορίνο κόντρα στη Γιούβε ένα γκολ του Τουρόνε στο 89΄ - ανάθεμα κι αν υπάρχει άνθρωπος που να βγάλει άκρη βλέποντας τη φάση. Λένε ότι στον περίφημο τελικό με τη Λίβερπουλ ο Φαλκάο αρνήθηκε να εκτελέσει το κρίσιμο πέναλτι γιατί ο Βιόλα του χρωστούσε κάτι λεφτά– ο ίδιος λέει ότι δεν ισχύει, αλλά τι σημασία έχει η πραγματικότητα; Ο μεγάλος μύθος, αυτός που δημιουργεί τεράστια πίστη, είναι τα περίφημα «παιγνίδια της καρδιάς» - ματς στα οποία η ομάδα έκανε μεγάλες ανατροπές την ώρα που όλος ο κόσμος την είχε για καταδικασμένη. Είναι αλήθεια ότι έχει κάνει και τέτοια – αλλά νομίζω ότι όλες οι ομάδες έχουν κάνει: μόνο, όμως, εκεί αυτά δημιουργούν τόση συζήτηση και τόση πίστη. Η Μπαρτσελόνα, που αυτό δεν το μέτρησε, το πλήρωσε.

Ομάδα της μιας βραδιάς

Ολη αυτή η αντιμετώπιση της ομάδας με ένα τρόπο σχεδόν πατριωτικό έχει μια βασική συνέπεια: μια σπάνια αγάπη για τους ποδοσφαιριστές που φοράνε τη φανέλα της Ρόμα. Η Ρόμα είναι στην πραγματικότητα η κλασσική ομάδα της μιας βραδιάς – τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Η ιστορία της έχει μερικούς θριάμβους και πολλές πίκρες: όλα συνήθως καταλήγουν σε ένα οριακό ματς. Οι οπαδοί της μπορεί να θυμούνται κάποιες ανατροπές και κάποιες προκρίσεις, ο υπόλοιπος κόσμος όμως θυμάται περισσότερο ότι η Ρόμα έχει χάσει δυο ευρωπαϊκούς τελικούς στην έδρα της – το περίφημο κύπελλο πρωταθλητριών από τη Λίβερπουλ κι ένα τελικό του κυπέλλου UEFA από την Ιντερ. Ωστόσο η πίστη στην ομάδα και η αναμονή της μιας και μεγάλης νύχτας που θα περάσει στην ιστορία δημιουργεί μια εξαιρετική συνθήκη δουλειάς για τους ποδοσφαιριστές, που όλοι σχεδόν λατρεύονται. Ο Τότι είναι η πιο χαρακτηριστική περίπτωση, αλλά έχουν θεοποιήσει και άλλους. Για να μην πάω πολύ πίσω, σας ορκίζομαι ότι τη λατρεία που έχω συναντήσει εκεί για τον Κόντι, τον Φαλκάο, τον Ρούντι Φέλερ, τον «πρίγκιπα» Τζιανίνι, την έχω δει μόνο στη Νάπολι για τον Μαραντόνα – η διαφορά του Ντιέγκο από όλους τους άλλους μαρτυρά ότι στη Ρώμη ψάχνουν πάντα ένα Θεό να πιστεύουν: για την ακρίβεια δημιουργούν Θεούς γιατί μόνο με αυτούς η ζωή είναι ωραία.

Ο κατάλληλος άνθρωπος

Ο Μανωλάς είναι ο κατάλληλος παίκτης για την κατάλληλη ομάδα. Εχει προσόντα σπάνια για αμυντικό, όπως η ταχύτητα και η έκρηξη. Είναι ικανότατος στις στημένες φάσεις. Χαίρεται όχι απλά να εκμηδενίζει τον αντίπαλο φορ, αλλά να τον κάνει να μοιάζει ένας της σειράς. Πορώνεται και πορώνει. Αλλά όλα αυτά τα κάνει όταν θέλει και μόνο: στα ματς που δεν έχει τεράστιο προσωπικό κίνητρο, γιατί του μοιάζουν εύκολα, μπορεί να κάνει επιπολαιότητες και τρέλες που μόνο το κοινό της Ρόμα μπορεί να του συγχωρέσει γιατί φοράει τη φανέλα της ομάδας. Κι αφού την φοράει, απαγορεύεται να τον συζητάς και οφείλεις να τον ανεβάζεις στα ουράνια.

Σχεδόν όλοι οι ποδοσφαιριστές που έχουν περάσει από τη Ρόμα έγιναν στη συνέχεια και οπαδοί της ομάδας. Την λατρεία που σου δείχνουν, μολονότι δεν κερδίζεις τίποτα, δεν την ξεχνάς ποτέ. Η Ευρώπη είδε χθες τον Μανωλά να αποκλείει τη Μπάρτσα. Οποιος τη Ρόμα την ξέρει, είδε ένα ποδοσφαιριστή που από χθες βράδυ είναι για μια ομάδα ένας αθάνατος - ένας Θεός. Το γράφω κι ανατριχιάζω – κι ας γελάω με την αγιάτρευτη τρέλα των Ρωμαίων εδώ και δεκαετίες…