Μπορώ να φανταστώ τα πάντα όχι όμως και το πως η Κροατία μπορεί να αποκλείσει τη Βραζιλία. Να τη δυσκολέψει μπορεί. Να την τρομάξει – χάνοντας κάποια ευκαιρία στην αρχή σίγουρα. Να την αποκλείσει όμως όχι. Θα είναι μια από τις πιο μεγάλες εκπλήξεις στην ιστορία του μουντιάλ αν συμβεί. Και είναι παράξενο να τα λες όταν οι Κροάτες έφτασαν στον τελικό τέσσερα χρόνια πριν αλλά είναι αλήθεια. Κυρίως γιατί η Κροατία του 2018 ελάχιστη σχέση έχει με την Κροατία του 2022.

 Προχωρώντας ηρωϊκά

Οι Κροάτες το 2018 έφτασαν στον τελικό αποκλείοντας στα πέναλτι τους Δανούς και τους Ρώσους. Στα πέναλτι απέκλεισαν πριν λίγες μέρες και τους Γιαπωνέζους. Κάποιος θα έλεγε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται, αλλά υπάρχει μια διαφορά. Το 2018  τα πέναλτι ήταν η αναγκαστική λύση σε δυο μεγάλες μάχες: τα ματς με τους Δανούς και τους Ρώσους θα μπορούσαν να έχουν κριθεί πριν φτάσουμε στη διαδικασία των πέναλτι. Με την Ιαπωνία τα περίφημα πέναλτι έμοιαζαν ο μόνος τρόπος που η Κροατία είχε για να προκριθεί.

Η Κροατία μοιάζει να είναι κι αυτή τη φορά μια ομάδα γεμάτη από ήρωες όμως είναι διαφορετικοί οι ήρωες που προχωράνε μπροστά και διαφορετικοί οι ήρωες που δίνουν μάχες επιβίωσης: το 2018 ο καπετάν Μόντριτς οδηγούσε στην επίθεση ένα λόχο από κομάντος που έφτασε μέχρι τον τελικό σπέρνοντας συμφορές – οι Κροάτες κατέστρεψαν τα όνειρα των Ρώσων και χάλασαν το μουντιάλ των Αγγλων, η ομάδα τους μεγάλωσε καθώς στο τουρνουά προχωρούσε. Τώρα απλά μένουν ζωντανοί κι όχι πάντα γιατί κάνουν κάτι οι ίδιοι σωστά. Με το Βέλγιο τους έσωσε η αστοχία του ανέτοιμου Λουκάκου, και με τους Γιαπωνέζους προκρίθηκαν μεν χάρη στον τερματοφύλακα Λιβάκοβιτς, τον πρώτο που έπιασε τρία πέναλτι σε μια διαδικασία τέτοια σε μουντιάλ, πλην όμως τα πέναλτι των Γιαπωνέζων ήταν κακοχτυπημένα – οι Γιαπωνέζοι έφτασαν σε αυτή με την νευρικότητα της ομάδας που κατάλαβε ότι είχε σπαταλήσει μια ιστορική ευκαιρία. Δεν ξέρω αν αυτή η γοητευτική πίστη να μείνουν ζωντανοί που χαρακτηρίζει τους Κροάτες από την αρχή του τουρνουά τους αρκεί απόψε. Είναι στον προημιτελικό με μια νίκη σε ενενηντάλεπτο. Και η καλύτερη γραμμή της είναι η άμυνα τους, αυτή που έχει λιγότερες φίρμες, αλλά ποτέ μια άμυνα δεν αρκεί για να κερδίσει μια ομάδα τη Βραζιλία. Μιλάμε βέβαια για μια άμυνα συγκινητική. Ο μασκοφόρος Γκβάρντιολ κάνει σπουδαίο τουρνουά. Ο Λόβρεν ξανάγινε είκοσι πέντε χρονών. Ο Γιουράνοβιτς δίνει και την ψυχή του. Κι ο Μπρόζοβιτς τρέχει για όλους: κόντρα στην Ιαπωνία έτρεψε 16,7 χιλιόμετρα – κανείς άλλος δεν έχει τρέξει τόσο σε ένα ματς στο Κατάρ! Αλλά δεν ξέρω αν αυτά αρκούν κόντρα στους Βραζιλιάνους.

 Η αλέγκρα και σίγουρη Βραζιλία

Οι Βραζιλιάνοι στο ματς με την Νότιο Κορέα χόρευαν και πριν σκοράρουν και αφού έστελναν τη μπάλα στα δίχτυα. Η επιστροφή του Νεϊμάρ ήταν λυτρωτική – ο υπόλοιπος κόσμος δεν καταλαβαίνει πόσο σημαντικός είναι για την ομάδα του Τίτε, αλλά αυτό δεν απασχολεί τον προπονητή. Ο Τίτε πριν το ματς με την Κροατία αποκάλυψε πως είχε μιλήσει με τον Κάρλο Αντσελότι για τον τρόπο που αυτός χρησιμοποιεί τον Βινίσιους στην Ρεάλ – αυτός και όχι ο Νεϊμάρ ήταν το πρόβλημα του, αν μπορεί κάποιος να μιλήσει για πρόβλημα. Ο Τίτε θέλει να ξαναδεί κι απόψε μια ομάδα με σιγουριά και χωρίς κανένα άγχος, μια ομάδα που θα διασκεδάσει παίζοντας πριν κερδίσει. Για αυτό υπερασπίστηκε και τους χορούς και τα πανηγύρια στα γκολ, που τόσο πολύ σχολιάστηκαν κυρίως από τους Αγγλους.

Θέλω να πω κάτι για αυτό: στα σχόλια του Ρόι Κίν και του Σούνες εγώ είδα απλά την απόδειξη της τεράστιας ανικανότητας του Δυτικού κόσμου να δεχτεί ότι υπάρχουν και χώρες με κατοίκους που έχουν συνήθειες και τρόπους έκφρασης διαφορετικούς από τους ευρωπαϊκούς. Ο Ρόι Κιν είναι ο τυπικός Δυτικοευρωπαίος που νομίζει πως υπάρχει μόνο μια πολιτισμένη συμπεριφορά: η δική του. Δεν μπορεί πχ να καταλάβει ότι οι Βραζιλιάνοι μαθαίνουν να εκφράζουν, διαμέσου των σπορ τα συναισθήματα τους, με τρόπους ακραίους αλλά και απελευθερωτικούς. Δεν θέλει να προσπαθήσει να καταλάβει το πώς οι Βραζιλιάνοι εκφράζονται: δεν μιλάνε τη γλώσσα του κι αυτό τον Κιν τον ενοχλεί.

Οι Βραζιλιάνοι ζουν το ποδόσφαιρο , δηλαδή χαίρονται και διασκεδάζουν παίζοντας, αλλά μπορεί εύκολα και να κλάψουν όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα θέλουν – σε κάθε περίπτωση δεν κρύβονται. Ημουν στη Βραζιλία το 2014 τη βραδιά της συντριβής της Σελεσάο από την Γερμανία στο Μπελ Οριζόντε. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον Ρονάλντο, αυτόν που αποκαλούσαμε Φαινόμενο όχι τον Κριστιάνο, να κλαίει για την βαριά ήττα και να ζητά συγνώμη με τηλεοπτικό του διάγγελμα από τους Βραζιλιάνους μπαμπάδες τα παιδιά των οποίων είχαν δει την συντριβή. «Απόψε καταστρέψαμε εκατομμύρια παιδικές ψυχές, προκαλέσαμε ένα τραύμα σε μια γενιά» είπε. Ο ίδιος είχε σταματήσει το ποδόσφαιρο και δεν ήταν καν μέλος της οργανωτικής επιτροπής, αλλά ως εμβληματικός ποδοσφαιριστής ήθελε να βγει μπροστά καταθέτοντας δημόσια την θλίψη του χωρίς να ψάξει δικαιολογίες ή να κάνει κάποιου είδους δημόσιο κατηγορώ σε όσους έπαιξαν. Είναι το είδος της προσέγγισης που δεν θα μπορούσε να έχει ο Ρόι Κιν: για αυτόν το ποδόσφαιρο είναι συζητήσεις για το 4-4-2, κριτική στην απόδοση των παικτών, ανάθεμα στον προπονητή και μετά από όλα αυτά κατανάλωση μπύρας, ατελείωτης μπύρας. Οι Βραζιλιάνοι θα το καταλάβαιναν αυτό: είναι λαός που σέβεται τις αδυναμίες των ανθρώπων.

Πολύ μόνος

Η Βραζιλία θα παίξει κι απόψε για να χορέψουν οι παίκτες της: δεν ξέρω πόσοι είδατε το βίντεο του Ριτσάρλισον που μαθαίνει σάμπα στον Ρονάλντο: είναι όλο το μυστικό αυτής της ομάδας – μαρτυρά την αλεγκρία και την βεβαιότητα της ότι μπορεί πολλά. Στα προημιτελικά κατά καιρούς οι Βραζιλιάνοι έχουν πληρώσει ακριβά τα ραντεβού τους με ευρωπαϊκές ομάδες. Το 2006 τους απέκλεισαν οι Γάλλοι, το 2010 οι Ολλανδοί, το 2018 οι Βέλγοι. Αλλά οι Γάλλοι είχαν Ζιντάν και Ανρί. Οι Ολλανδοί είχαν Ρόμπεν και Σνάιντερ. Οι Βέλγοι είχαν τον Ντε Μπρόιν, τον Αζάρ και πολλούς άλλους. Οι Κροάτες έχουν τον Μόντριτς. Ένα μοναδικό αρχηγό που ζει για αυτά τα ματς. Και που όμως είναι μόνος, πολύ μόνος. Ετοιμος μάλλον για ένα τελευταίο χορό. Αλλά βραζιλιάνικο.