Επιστρέφοντας στην Ελλάδα ο ΠΑΟ έδωσε δυο φιλικά (ένα με την ΜπερΣεβά και ένα με την Ράγιο Βαγιεκάνο) και δεν κέρδισε κανένα. Επειδή ακολουθεί η διπλή μονομαχία με τη Ντνίπρο για τα προκριματικά του Τσάμπιονς λιγκ, μετά την ήττα του από την Ράγιο, διαβάζω διάφορα για «καμπανάκια συναγερμού» κτλ. Ηταν το πρώτο ματς του ΠΑΟ που είδα ολόκληρο, γιατί ήταν κατά κάποιο τρόπο η πρόβα του ενόψει του παιγνιδιού με την Ντνίπρο. Στο θέατρο λένε «κακή πρόβα, καλή παράσταση». Εγώ λέω πως κάποια πράγματα είναι απλά για να μην τα διορθώσει ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς. Που έχει όμως μπροστά του μια δυσκολία: να φτιάξει ένα Παναθηναϊκό ικανό να περάσει τα ευρωπαϊκά προκριματικά κι ένα Παναθηναϊκό ικανό να κερδίσει το πρωτάθλημα, που πέρυσι έχασε, όπως το έχασε. Τη δεδομένη στιγμή πρέπει να ρίξει το βάρος στην πρώτη αποστολή: αυτό νομίζω ότι είναι το μόνο μάθημα από το χθεσινό μικρό πάθημα. Λόγους για συναγερμούς κτλ δεν διέκρινα.

Τι έγινε φέτος το καλοκαίρι

Όταν ο Δημήτρης Κουρμπέλης αποφάσισε να φύγει από το Παναθηναϊκό είχα γράψει εδώ ότι η εξέλιξη αυτή δεν είναι απαραίτητα κακή, διότι επιβάλει στον Ιβάν Γιοβάνοβιτς την ανάγκη της δημιουργίας μιας διαφορετικής ομάδας. Εμοιαζε τότε υπερβολικό, αλλά δεν ήταν. Διότι η φυγή του Κουρμπέλη δημιουργεί την ανάγκη της σύστασης μιας νέας μεσαίας γραμμής. Και χάρη σε μια νέα μεσαία γραμμή προκύπτει συχνά και μια καινούργια ομάδα.

Ας θυμηθούμε κάποια βασικά. Σε όλο το διάστημα της μέχρι τώρα προετοιμασίας ο πρώτος στόχος του Ιβάν Γιοβάνοβιτς είναι ακριβώς αυτός: να προκύψει μια διαφορετικής από πέρσι μεσαία γραμμή. Ο Φίλιπ Τζούρισιτς, που αποκτήθηκε από τον Παναθηναϊκό μετά από μια δύσκολη αλλά διδακτική χρόνια στη Σαμπντόρια είναι ποδοσφαιριστής με προσωπικότητα και με γκολ στα πόδια του. Ο Σέρβος έχει υπάρξει γυρολόγος, αλλά ξέρει την Αθήνα αφού μικρός πέρασε από τον Ολυμπιακό και θα προσαρμοστεί στην πόλη εύκολα. Θα παίξει «δεκάρι» (πιστεύω πιο πολύ από εξτρέμ) κι αυτό επιτρέπει στον Γιοβάνοβιτς να χρησιμοποιήσει τον Μπέρναρντ ως ένα είδος πασπαρτού. Ο Βραζιλιάνος μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στις πλαγιές γραμμές ως «ψεύτικο» εξτρέμ και ως ενδιάμεσος χαφ, αν πρέπει να συνυπάρξει με τον Τζούρισιτς, αλλιώς θα γίνει ένας χρήσιμος αναπληρωματικός του. Το γεγονός ότι ως αντικαταστάτης του Κουρμπέλη αποκτήθηκε ο Βιλένα κάπως αργά έδωσε τη δυνατότητα στον Γιοβάνοβιτς να χρησιμοποιήσει δίπλα στον Πέρεθ στα πρώτα φιλικά πολύ τον Κλαϊνχαϊσλερ: ο Ούγγρος, αν βρει ρόλο, μπορεί να είναι χρήσιμος και γιατί έχει την καλή συνήθεια να απειλεί σουτάροντας από μακριά. Ο δεύτερος που πήρε χρόνο συμμετοχής περισσότερο ήταν ο Τσόκαι – ειδικά όταν ο Τσέριν έλειψε. Η γνώμη μου είναι ότι βασικός θα γίνει αργά ή γρήγορα ο Βιλένα, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι ότι ο Γιοβάνοβιτς έχει πλέον επτά ποδοσφαιριστές για τρεις θέσεις – και βάζω φυσικά στην εξίσωση και τον Ζέκα που θα βοηθήσει. Αλλά καμιά φορά οι πολλές επιλογές δημιουργούν και λίγη σύγχυση.

Η λύση στην επίθεση

Για τον Γιοβάνοβιτς η ποιοτική αναβάθμιση της μεσαίας γραμμής θα φέρει κατ’ επέκταση και πρόοδο της επίθεσης. Εδώ υπάρχει η επιστροφή το Αϊτόρ, αλλά πέρα από αυτό ο Γιοβάνοβιτς πιστεύει πως ο Παναθηναϊκός θα είναι πιο αποτελεσματικός γιατί οι νέοι μέσοι θα αξιοποιήσουν καλύτερα τους υπάρχοντες κυνηγούς που πλέον δεν έχουν και ανάγκη προσαρμογής. Στα φιλικά ο Παλάσιος και κυρίως ο Βέρμπιτς δείχνουν έτοιμοι να δώσουν περισσότερα από πέρσι. Οσο για τις θέσεις των φορ στους Σπόραρ και Ιωαννίδη μοιάζει να έχει προστεθεί ο Γερεμέγιεφ ως διεκδικητής θέσης στη βασική ενδεκάδα κι όχι απλά ως τρίτος φορ. Αυτή τη στιγμή ο νέος ΠΑΟ έχει μια τεράστια διαφορά από τον προηγούμενο: έχει στη μεσαία γραμμή και στην επίθεση πολλούς διεκδικητές θέσης βασικού– πέρυσι, ειδικά μετά τον τραυματισμό του Αϊτόρ, υπήρχαν 12-13 ικανοί να βρεθούν στην αρχική ενδεκάδα και όλοι οι υπόλοιποι έμοιαζαν με λύσεις ανάγκης.

Η παλιά άμυνα

Δεν είναι παράξενο πως οι λιγότερες αλλαγές έχουν γίνει στην άμυνα. Φαινόταν από την αρχή πως ο Γιοβάνοβιτς δεν ήθελε να πειράξει την άμυνα πολύ, παρά τις αποχωρήσεις του Σάρλια και του Πούγγουρα. Πήρε νωρίς τον Φίλιπ Μλαντένοβιτς που έμεινε ελεύθερος από τη Λέγκια Βαρσοβίας, αλλά αρχικά τουλάχιστον θα ποντάρει στους παλιούς. Και θα συνεχίσει να ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό του Βαγιαννίδη με τον Κότσιρα ελπίζοντας ο πρώτος να μάθει να αμύνεται καλύτερα.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ιβάν ήθελε τον Μπράμπετς: ο τρίτος του στόπερ θα ήταν καλό να μην έχει προβλήματα προσαρμογής. Αλλά του προέκυψε τελικά ο Γεντβάι, που θέλει το χρόνο του. Κι ο Γιοβάνοβιτς θα ποντάρει υποχρεωτικά στην ομοιογένεια μιας άμυνας που είναι λίγο βαριά για ματς ευρωπαϊκά. Και που πρέπει να είναι και λίγο περισσότερο προστατευμένη – όπως συνέβαινε δηλαδή πέρυσι. Αυτός είναι ο στόχος του Γιοβάνοβιτς: όχι να φτιάξει μια ομάδα από την αρχή, καθώς τέτοια ανάγκη δεν υπάρχει, αλλά να λύσει περσινά προβλήματα χωρίς να του προκύψουν καινούργια. Κι όσο κι αν ακούγεται εύκολο, δεν είναι απλό.          

Διαφορετικά από πέρυσι

Ο Γιοβάνοβιτς προσπαθεί να φτιάξει ένα Παναθηναϊκό περισσότερο παραγωγικό, που όμως δεν θα χάσει την περσινή του αμυντική συνοχή. Το πρόβλημα του προπονητή του Παναθηναϊκό πέρσι δεν ήταν ότι ομάδα του έπαιζε για να κερδίσει με 1-0: ήταν ότι κι αυτό ακόμα το γκολ δεν ήταν ποτέ δεδομένο. Οι περίφημες «ομάδες του 1-0» είναι ομάδες που ανοίγουν το σκορ παίζοντας μεθοδικά και στη συνέχεια διαχειρίζονται την μπάλα: τα παιχνίδια τους δεν  γίνονται θρίλερ. Αυτή η διαχείριση της μπάλας καμιά φορά μπορεί να δημιουργεί μονοτονία, είναι όμως ένας τρόπος παιγνιδιού πολύ αποτελεσματικός. Ο ΠΑΟ πέρυσι είναι αλήθεια ότι αυτό το επεδίωκε, πλην όμως δεν το έκανε πάντα σωστά: τα πιο πολλά του 1-0 προέκυπταν με γκολ στο τέλος (και συχνά με πέναλτι). Ο ΠΑΟ δεν ήταν «ομάδα του 1-0», ήταν ομάδα δύσκολη στο γκολ – πράγμα που είναι κάτι άλλο.  Φέτος ο Γιοβάνοβιτς προσπαθεί να φτιάξει μια ομάδα που να σκοράρει ευκολότερα. Αλλά και να μην παίζει με τρόπο που θα εκθέτει μια άμυνα που έχει τις αδυναμίες της.

Όλα αυτά φάνηκαν με την Ράγιο, αλλά είναι κατά την γνώμη μου οι ωδίνες του τοκετού. Ο ΠΑΟ δεν θα μπορούσε να είναι πανέτοιμος, γιατί είναι κομμάτι διαφορετικός κι ο Γιοβάνοβιτς θα έχει μπροστά του διάφορα διλλήματα που θα λυθούν εν καιρώ. Η συνύπαρξη του Τζούρισιτς με τον Μπεράρντ δεν είναι απλή. Η όποια της μεσαίας γραμμής θα φανεί όταν καθιερωθεί ο Βιλένα: η τριάδα Πέρεθ - Τσόκαι – Τζούρισιτς απέναντι σε μια ομάδα όπως η Ράγιο που ξέρει να κρατά τη μπάλα θα έχει πάντα θέματα – ο Σέρβος νομίζω πως χρειάζεται τρεις μέσους να τρέχουν για αυτόν ώστε να μπορεί να παίζει με τη μπάλα όπως θέλει, δηλαδή πολύ και άφοβα. Κι ο ΠΑΟ έχει μεγάλη ανάγκη τον Αϊτόρ της περσινής έναρξης της σεζόν: νομίζω πως παρόλο που οι ακραίοι δεν του λείπουν κανείς δεν έχει τα στοιχεία του. Αλλά όλα αυτά είναι λογικό να συμβαίνουν και λογικό να απασχολούν. Διότι βρισκόμαστε στις 19 Ιουλίου. Και τα φιλικά γίνονται για να φανούν και αδυναμίες, εκτός από δυνατότητες.

Ψυχραιμία λοιπόν. Θέλω απλά να θυμίσω ότι ο ΠΑΟ παίζει με την Ντνίπρο. Που δεν έχει σχέση με τη Ράγιο. Και θέλω να πιστεύω ούτε με την ΜπερΣεβά…