Πριν το Euro2020 ξεκινήσει οι απορίες και οι ερωτήσεις όλων των ποδοσφαιρόφιλων ήταν πολλές. Ποιος θα μπορούσε να σταματήσει την πανίσχυρη παγκόσμια πρωταθλήτρια Γαλλία; Πόσο δυνατή θα ήταν η Πορτογαλία που θα πρεπε να υπερασπιστεί τον τίτλο της πρωταθλήτρια Ευρώπης; Θα κατόρθωναν να ξεπεράσουν οι Γερμανοί την κρίση τους; Θα έκανε τη διαφορά στα 35 του ο Κριστιάνο Ρονάλντο; Εχουν οι άπειροι Ιταλοί τη δύναμη να πάνε μακριά; Είναι έτοιμο το Βέλγιο να κερδίσει ένα τίτλο; Οσο η διοργάνωση προχωρά υπάρχει τελικά μια και μόνη ερώτηση: μπορεί επιτέλους η Αγγλία να γίνει πρωταθλήτρια Ευρώπης; Όλα τα άλλα ερωτήματα απασχολούν ελάχιστα. 

Διαρκής και σταθερή βελτίωση

Για όποιον παρακολουθεί το τουρνουά η Αγγλία είναι η ομάδα που διαρκώς βελτιώνεται. Πρώτον γιατί λύνει θεαματικά τα όποια προβλήματα της. Δεύτερον γιατί κερδίζει με τρόπο προβλέψιμο κι αυτό είναι για κάθε ομάδα ένα σημάδι προόδου. Το είδαμε στο ευρωπαϊκό ντέρμπι της περασμένης Τρίτης ανάμεσα στην ίδια και στην Γερμανία: η νίκη της Αγγλίας αποδείχτηκε το πλέον προβλέψιμο αποτέλεσμα, ενώ το ματς έμοιαζε το πιο αμφίρροπο.  Οι Αγγλοι δεν είχαν κερδίσει σε κανένα από τα τελευταία επτά ματς που είχαν δώσει στο Γουέμπλεϊ με τους Γερμανούς, αλλά αυτή τη φορά κέρδισαν εύκολα γιατί τους ακύρωσαν, δεν τους άφησαν να κρατήσουν τη μπάλα όπως θέλουν και χτύπησαν τις αμυντικές τους αδυναμίες (και) με παίκτες που ήρθαν από τον πάγκο γιατί ο πάγκος τους είναι μεγάλος.

Εξίσου όμορφα προβλέψιμη υπήρξε και η νίκη τους στον προημιτελικό με την Ουκρανία: αντιμετώπισαν την ομάδα του Σεφτσένκο σαν μικρή ομάδα και τη διέλυσαν. Με πίεση και γρήγορα γκολ στην αρχή κάθε ημιχρόνου, με μια επίθεση που έψαχνε τον Χάρι Κέιν και με μια άμυνα που δεν άφησε στον αντίπαλο παρά μόνο τρία σουτ. Όπως κάνει με κάθε αντίπαλο από την αρχή του τουρνουά.

Ιστορίες που μένουν αξέχαστες

Η Εθνική Αγγλίας δεν κερδίζει τίτλους, μας δίνει όμως σχεδόν πάντα τη δυνατότητα να χαρούμε ωραίες ιστορίες. Η εφετινή είναι η ιστορία του Γκάρεθ  Σάουθγκέιτ του ανθρώπου που στέρησε το 1996 ένα τελικό από την Αγγλία αστοχώντας σε ένα πέναλτι και που σήμερα προσπαθεί να βγάλει την Αγγλία πρωταθλήτρια Ευρώπης κάνοντας ό,τι μπορεί για να τη βοηθήσει να ξεχάσει το παρελθόν της – κομμάτι του οποίου είναι και η αποτυχία του 1996 που ο ίδιος προκάλεσε. Η ιστορία του Σάουθγκέιτ είναι πολύ βρετανική γιατί μόνο το νησί μπορεί να είναι το σκηνικό εντός της οποίας διαδραματίζεται. Το χαμένο πέναλτι αποτελεί για τον Σάουθγκέιτ ένα ασυγχώρητο αμάρτημα από τη στιγμή που το έχασε. Το 1996 πετούσαν βελάκια στη φωτογραφία του στις παμπ του Λονδίνου. Όπως γράφει στη βιογραφία του, είκοσι χρόνια μετά το χαμένο πέναλτι ήταν πάντα ο άνθρωπος που προκάλεσε μια ποδοσφαιρική καταστροφή: πριν αναλάβει την Εθνική Αγγλίας όποιος τον αναγνώριζε τον ρωτούσε τι είχε στο μυαλό του εκείνο το βράδυ. Κανείς ποτέ δεν πίστωσε την πρόκριση της Γερμανίας το 1996 στον τερματοφύλακα της, τον σταθερότατο Κέπκε που έπιασε το πέναλτι, αλλά ούτε και στον Αντι Μέλερ που ευστόχησε για χατίρι των Γερμανών. Για όλους η ιστορία του χαμένου πέναλτι ήταν το αμάρτημα του Σαουθγκέιτ.

Ο ρολος του προδότη  

Όλα αυτά δεν συμβαίνουν μόνο στην Αγγλία: όταν ένας παίκτης γίνεται άθελά του μοιραίος η ζωή του γίνεται κόλαση. Ο Ρομπέρτο Μπάτζιο πέρασε δύσκολες στιγμές στην Ιταλία μετά το χαμένο πέναλτι στον τελικό του μουντιάλ του 1994: οι άσπονδοι φίλοι του έλεγαν ότι στην Εθνική Ιταλίας τον έκανε βασικό η ΕΝΙ, η δημόσια εταιρία ηλεκτρικής ενέργειας που ήταν χορηγός της Σκουάντρα Ατζούρα. Αλλοι είχαν ακόμα χειρότερη αντιμετώπιση. Οι Βραζιλιάνοι που έχασαν 7-1 από τους Γερμανούς το 2014 κουβαλάνε την ήττα αυτή ως στίγμα στην καριέρα τους: έχει γλυτώσει τις κατάρες μόνο ο Νεϊμάρ που ήταν τραυματίας και δεν αγωνίστηκε. Οι Γερμανοί δεν συγχώρεσαν τον Γιούργκεν Κλίνσμαν για την απώλεια του μουντιάλ που διοργάνωσαν το 2006: ο κόουτς κατέληξε στις ΗΠΑ. Ο Βεντούρα, προπονητής της Εθνικής Ιταλίας που αποκλείστηκε από το μουντιάλ του 2018, δεν ξαναδούλεψε στην καριέρα του. Οι Αγγλοι υπήρξαν σίγουρα σκληροί με τον Σάουθγκέιτ. Αλλά εικοσι δύο χρόνια αργότερα τον κάλεσαν στην Εθνική ομάδα και του έδωσαν τα κλειδιά της. Πράγμα που καμία άλλη χώρα δεν έχει κάνει με κάποιον που, για μια στιγμή έστω, θεωρήθηκε ένα είδος εθνικού προδότη.     

Η σύσταση του Βενγκέρ

Ο Σαουθγκέιτ έφτασε στην Εθνική χάρη σε μια υπόδειξη του Αρσέν Βενγκέρ που είπε ότι από όλους τους πρώην διεθνείς Αγγλους ποδοσφαιριστές αυτός έχει τη μεγαλύτερη επαφή με το διεθνές ποδόσφαιρο: «ο Γκάρεθ παρακολουθεί τα πάντα, έχει ταξιδέψει στην Ευρώπη, κατανοεί το ποδόσφαιρο όσο λίγοι, θα γίνει ένας καλός ομοσπονδιακός» είχε πει. Και η ομοσπονδία της Αγγλίας τον άκουσε. Γιατί όταν μιλά ο Βενγκέρ όποιος για το ποδόσφαιρο ενδιαφέρεται πρέπει να τον ακούει. 

Με τις συστάσεις του Βενγκέρ ο Σάουθγκέιτ ανέλαβε την Εθνική Αγγλίας κι αποφάσισε να γράψει την ωραιότερη ιστορία του μοντέρνου αγγλικού ποδοσφαίρου παίρνοντας διαζύγιο από το παρελθόν. Το 2018 παρουσίασε στη Ρωσία μια Εθνική Αγγλίας που είχε πάρει αποστάσεις από τις παραδόσεις της. Έπαιζε και τότε για να μην δεχθεί γκολ: τώρα απλά τελειοποίησε τη συνταγή. Ο Σάουθγκέιτ έπεισε τους παίκτες του ότι τα τουρνουά τα κερδίζουν οι άμυνες και έχει παρουσιάσει στο Εuro που παρακολουθούμε την ομάδα με την πιο δουλεμένη άμυνα. Στο ματς με τη Γερμανία π.χ ο σκοπός του ήταν να σταματήσει τους ακραίους μπακ των Γερμανών που ήταν και οι δημιουργοί του επιθετικούς παιγνιδιού τους: είχε κάνει τη δοκιμή στο ματς με τη Σκοτία. Με τον Τρίπιερ και τον Γουόκερ σταμάτησε τον Γκόσενς. Με τον Σάκα και τον Σο σταμάτησε τον Κίμιχ. Όταν είδε πως ειδικά ο Κίμιχ δεν κρατούσε τη θέση του τον χτύπησε με τον Γκρίλις και τον Σο.

Ο Σάουθγκέιτ παρουσιάζει μια ομάδα που δεν συγχωρεί αδυναμίες και αυτό δεν είναι τυχαίο: έχοντας γράψει στα παλιά του τα παπούτσια την κριτική των διάσημων τηλεσχολιαστών (τύποι σαν τον Φέρντιναντ, τον Νέβιλ, τον Λίνεκερ κάνουν πλάκα στην τηλεόραση απλά διαλύοντας ομοσπονδιακούς προπονητές) ο Σάουθγκέιτ πορεύεται κάνοντας ό,τι ο ίδιος και μόνο θεωρεί χρήσιμο. Χθες π.χ όλη η Αγγλία περίμενε στο γήπεδο τον Γκρίλις, τον ήρωα του ματς με τη Γερμανία: ο Σάουθγκέιτ διάλεξε το Σάντσο και καλά έκανε. Όταν όλοι στο νησί έλεγαν ότι το ταξίδι στη Ρώμη είναι επικίνδυνο αυτός τόνιζε πως είναι θετικό για την ομάδα του ότι θα αλλάξει περιβάλλον για λίγο και ότι στο Ολίμπικο η Αγγλία θα παίξει ωραία μπάλα: κόντρα σε όλους δικαιώθηκε! Αν άκουγε τους τηλεσχολιαστές θα είχε βγάλει εκτός ομάδας τον Χάρι Κέιν, δεν θα έπαιζε ποτέ 3-4-3, θα είχε ήδη αποκλειστεί. Και θα του κάνανε πλάκα όσοι σε αυτό επενδύουν.  

Απάντηση στο τέλος

Ο Σάουθγκέιτ επαναλαμβάνει στους παίκτες του ότι καμία καριέρα δεν τελειώνει εξαιτίας μιας αποτυχίας: ο ίδιος είναι το καλύτερο παράδειγμα. Αν το μεγάλο πρόβλημα των Αγγλων είναι η πίεση, ο Σάουθγκέιτ έχει πληρώσει την πίεση όσο λίγοι: πριν αστοχήσει στο περίφημο πέναλτι το 1996 ένοιωσε πίεση απίστευτη κι αφού αστόχησε η πίεση υπήρξε ακόμα μεγαλύτερη. Αλλά αν έχεις προσωπικότητα όλα τα ξεπερνάς: ο κάποτε «loser Γκάρεθ» προσπαθεί να συνδέσει το όνομά του με μια εθνική επιτυχία ξορκίζοντας μια προσωπική στιγμή αδυναμίας που προκάλεσε κάποτε μια συμφορά. Πώς να μην αγαπάς ένα τέτοιο ωραίο τύπο;

Μπροστά του έχεις τους Δανούς που έχουν κερδίσει στο Γουέμπλεϊ τελευταία φορά. Αν τους αποκλείσει θα καταγράψει άλλη μια πρώτη φορά στην ιστορία της Αγγλίας – έχει ήδη τέσσερις στην ιστορία των συμμετοχών της στα πανευρωπαίκά πρωταθλήματα: τη νίκη στην πρεμιέρα, τη νίκη με τους Γερμανούς, τη νίκη σε κανονική διάρκεια προημιτελικού, την πρόκριση από φάση ομίλων χωρίς να δεχτεί γκολ.   

Θα τα καταφέρει και στον ημιτελικό; Θα πάρει τελικά το τρόπαιο από κάποιο εκπρόσωπο του ευρωπαϊκού νότου, που στον τελικό θα τον περιμένει; Συγνώμη αλλά δεν έχω απάντηση. Αυτή είναι η βασική ερώτηση από την αρχή του Euro και το παρακολουθούμε για αυτή την απάντηση....