Αν ποτέ η ανθρωπότητα ξεπεράσει το πρόβλημα με την πανδημία θα γίνει σαφές ότι ο μπαγαπόντης αυτός ιός που μεταλλάσσεται ύπουλα, δεν εμφανίστηκε για να μας τιμωρήσει, αλλά για να μας θυμίσει πολλά και ξεχασμένα. Κυρίως ότι η ζωή είναι ωραία, όταν μοιράζεσαι με άλλους απολαύσεις και χαρές κι όχι όταν την περνάς μόνος, κλεισμένος στο σπίτι από τις 6 το απόγευμα. Αυτονόητο; Δεν θα το έλεγα.
Οσο η ανθρωπότητα άφηνε πίσω της τις αναμνήσεις της μεταπολεμικής μεγάλης δυστυχίας, τους καιρούς δηλαδή που το «όλοι μαζί» ήταν βασικό γιατί ήταν απαραίτητο για να οικοδομηθεί ένα μέλλον, τόσο η πολυτέλεια άρχισε να ταυτίζεται με την ιδιωτική απόλαυση. Τα τελευταία χρόνια είχαμε σχεδόν συμφωνήσει πώς όλα τα ωραία τα απολαμβάνεις αληθινά μόνος σου ή το πολύ με ένα στενό κύκλο ανθρώπων – φιλικό ή οικογενειακό. Μάθαμε να χαιρόμαστε με όσα μπορούσαμε να απολαύσουμε μόνοι, μακριά από όλους.
Κάποτε οι άνθρωποι πήγαιναν εκδρομές όλοι μαζί, γέμιζαν τουριστικά λεωφορεία για να γυρίσουν την Ελλάδα ως μέλη συλλόγων π.χ. Μετά αυτά αρχίσαμε να τα βλέπουμε σαν γραφικότητες που ταιριάζουν σε ΚΑΠΗ: εκδρομή, στο μυαλό μας, ήταν μόνο να τρέχεις με το αυτοκίνητό εκεί που μπορούσες να δοκιμάσεις τις αναρτήσεις του τζιπ. Κάποτε μια κρουαζιέρα, με συνεπιβάτες χιλιάδες άγνωστους, ήταν όνειρο ζωής για ένα ζευγάρι, ακόμα κι αν το κρουαζιερόπλοιο έκανε απλά το γύρο του Αιγαίου: μετά όνειρο έγινε το «φουσκωτό», το «ιστιοπλοϊκό», το «σκάφος» – αυτό που, αν έχεις λεφτά, συνήθως το πληρώνεις για να το χαρείς με την παρέα σου, το πολύ καμιά δεκαριά μέρες το χρόνο.
Είναι τρομερό πως ο απομονωτισμός έγινε σιγά σιγά συνώνυμο της πολυτέλειας. Ψάχναμε νησιά και παραλίες που ξέρουν ελάχιστοι. Εστιατόρια και ταβέρνες ήταν άξια της προσοχής μας, αν σε αυτά δεν πατούσε άνθρωπος. Τα μεγάλα ξενοδοχεία ήταν πολύβουά και κουραστικά για τα γούστα μας: προτιμούσαμε το κάπου χαμένο σπιτάκι, που μας περίμενε μακριά από το Θεό και τους ανθρώπους και το είχαμε βρει από το RBNB.
Δεν πηγαίναμε σινεμά, γιατί είχαμε Home cinema, στο οποίο μπορούσαμε να δούμε και 3D ταινίες, αφού η τηλεορασάρα μας ήταν 4K. Και το στερεοφωνικό μας έπρεπε να είναι hi tech για να χαιρόμαστε μελωδίες: που να τρέχεις τώρα σε συναυλίες και μέγαρα μουσικής;
Για χρόνια, στο hit parade του αξιακού μας συστήματος ανέβαινε μόνο ό,τι μπορούσαμε να χαρούμε μόνοι μας: το πανάκριβο κινητό μας, το σούπερ αυτοκίνητο, ο «διάδρομος» για γυμναστική που είχαμε σπίτι, η θέση «μπίζνες», όταν ταξιδεύαμε με αεροπλάνο – κι αυτή είναι σύμβολο μιας ιδιωτικής πολυτελούς απομόνωσης.
Θυμηθείτε τα. Μας ενοχλούσε το «στριμωξίδι» στα μπαρ: έτσι άνθισαν τα prive κλαμπ, αυτά που ήσουν «μέλος» κι όχι άνθρωπος. Αν χρειαζόταν να περιμένουμε λίγο για να βρούμε ένα τραπέζι σε ένα καφέ, ήταν λόγος να μην ξαναπλησιάσουμε σε αυτό ποτέ. Παρακαλούσαμε το μετρ για να μας βρει ένα τραπέζι σε ένα κέντρο, όπου «να μην είμαστε ο ένας πάνω στον άλλο». Σταματήσαμε να βγαίνουμε τα Σάββατα «γιατί έχει παντού κόσμο». Κρίναμε τα θέατρα, όχι από την ποιότητα της παράστασης, αλλά από το αν οι καρέκλες ήταν αναπαυτικές για την αφεντιά μας. Και στο γήπεδο μας ενοχλούσε αυτός που καθόταν μπροστά μας και πεταγόταν σε κάθε φάση νομίζοντας πως θα μπει γκολ. Κατά βάθος θα θέλαμε μια σουίτα στο γήπεδο για να είμαστε με την παρέα μας – μπορεί και για να βλέπαμε το ματς στην τηλεόραση, που σε αυτή θα υπήρχε, αντί να κοιτάζουμε τον αγωνιστικό χώρο. Τέτοια νουμερίτιδα μας είχε χτυπήσει πριν τον ιό. Που ήρθε και μας θύμισε ότι κάπου πήραμε ένα λάθος μοναχικό δρόμο.
Σήμερα, όσοι δεν πατράρουμε δείχνοντας σεβασμό στα μέτρα που μας ζορίζουν, είμαστε κλεισμένοι σπίτι με το στερεοφωνικό και τη 4K τηλεόραση και τρωγόμαστε με τα ρούχα μας: στην πρώτη σοβαρή διαδήλωση που θα γίνει στην Ελλάδα θα κρατάμε ένα πανό που να λέει «Όχι άλλο ΝETFLIX». Οσοι αγαπάμε το σινεμά θα πηγαίναμε αύριο να δούμε μια ταινία στο πρώτο που θα άνοιγε, μπαίνοντας στην ουρά για ώρα για ένα εισιτήριο: μας έχουν λείψει ακόμα και τα νάτσος με λιωμένο τυρί, με τα οποία πάντα γινόμασταν χάλια. Θέατρο θα πηγαίναμε ακόμα και αν καθόμασταν στο πάτωμα. Θα χτυπούσαμε από την χαρά μας της εκκλησιάς τις καμπάνες, αν μπορούσαμε να πιούμε ένα κανονικό καφέ καθισμένοι σε μια καφετέρια διαβάζοντας εφημερίδα, να φάμε σε ένα κανονικό εστιατόριο με κόσμο, να πιούμε ένα ποτό σε ένα μπαρ ακούγοντας μουσική – έστω έξω.
Σήμερα θέλουμε να ανοίξουν τα γυμναστήρια για να τα βλέπουμε απλά γεμάτα. Σήμερα κάθε φορά που βλέπουμε την ομάδα να σκοράρει στο άδειο γήπεδο μας πιάνει μια ζήλια αφόρητη για όσους έχουν την τύχη να είναι εκεί και να το πανηγυρίζουν μασκοφορεμένοι. Και ναι, το Πάσχα θα θέλαμε να πάμε στο χωριό, όχι για να απομονωθούμε στην ησυχία του αφήνοντας πίσω την κουραστική μας πόλη, αλλά για να βρούμε τους ανθρώπους μας που εκεί μας περιμένουν. Για να γεμίσουμε τις πλατείες και τις εκκλησίες, να πιούμε ένα τσίπουρο κάπου που γίνεται χαμός, να χαρούμε με πολλούς πολλούς άλλους, που σαν εμάς αγαπούν τη γιορτή. Και τη ζωή. Και τη μοιρασιά της.
Ο καταραμένος ιός ήρθε για να μας υπενθυμίσει πως η ζωή είναι ωραία όταν την περνάς με άλλους πολλούς, που μοιράζονται μαζί σου αγάπες και απολαύσεις. Ηρθε να μας υπενθυμίσει πως ναι πρέπει να προσέχουμε το σπίτι μας, αλλά δεν είμαστε και φτιαγμένοι για να ζούμε κλεισμένοι συνέχεια μέσα σε αυτό. Ηρθε να μας υπενθυμίσει πως η απομόνωση είναι τιμωρία κι όχι τρόπος ζωής, όσο ακριβοπληρωμένη κι αν είναι.
Αν ποτέ ανοίξουν όλα ας θυμηθούμε να τα χαρούμε πάλι όλοι μαζί. Να τραγουδήσουμε όλοι μαζί σε συναυλίες ή έστω στα μαγαζιά που ο τραγουδιστής φωνάζει «δικό σας». Να διασκεδάσουμε, γελώντας ή δακρύζοντας, όλοι μαζί βλέποντας ιστορίες ηρώων σε μεγάλη οθόνη. Να φάμε και να πιούμε τσουγκρίζοντας ποτήρια και φωνάζοντας στην «υγεία μας». Και να χορέψουμε σε πανηγύρια, σε πίστες και σε αυλές, αδέξια και μακάρι μεθυσμένοι, αλλά παρέα με άλλους μεθυσμένους κι αδέξιους κι όχι μόνοι μας.
Αν ποτέ όλα όσα ζούμε τελειώσουν, ας κάνουμε την αυτοκριτική μας γιατί δεν είχαμε καταλάβει πόσο ωραία ήταν όλα όσα κάναμε με τους άλλους. Δεν είχαμε ποτέ φανταστεί πως μπορεί να γίνουν τόσο μακρινά, ώστε να τα λαχταράμε. Ακόμα κι αν είναι πιθανό πως πάλι δεν θα τα κάνουμε…
(Βημαγκαζίνο Απρίλιος του 2021)
