Παιγνίδια με το διάβολο

Παιγνίδια με το διάβολο


Να σας πω μερικά πράγματα για τους Αντώνηδες που σήμερα γιορτάζουν. Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που πιτσιρικάς διάβασα ένα βιβλίο που μου δημιούργησε ένα μεγάλο προβληματισμό – λέγεται «Εγώ ο Πιέρ Πάολο στα χέρια του Αγγέλου» και είναι μια μυθιστορηματική βιογραφία του Παζολίνι γραμμένη από τον Ντομινίκ Φερναντέζ, έναν από τους μεγαλύτερους Γάλλους λογοτέχνες. Στο ογκωδέστατο αυτό βιβλίο, που είχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Αστάρτη, ο Φερναντέζ ισχυρίζεται ότι το γεγονός ότι ο Παζολίνι είχε δυο ονόματα, (και Πέτρος και Παύλος), τον επηρέασε καταλυτικά. Ο Φερναντέζ σημείωνε ότι οι δυο Απόστολοι των οποίων τα ονόματα είχε ο Παζολίνι, ήταν αρκετά διαφορετικοί – ο Παύλος σκληρός και οργανωτικός, ο Πέτρος μειλίχιος, αν και αληθινός μάρτυρας. Ο Παζολίνι, κουβαλώντας τα ονόματα δυο Αποστόλων με διαφορετικό χαρακτήρα, πορεύτηκε σαν να είχε δυο εαυτούς με διαφορές στα πιστεύω και στους τρόπους.  Φυσικά όλο αυτό είναι ένα λογοτεχνικό σόφισμα, χρήσιμο στο συγγραφέα για να δικαιολογήσει πολλές από τις παράξενες επιλογές του μυθιστορηματικού του ήρωα, παραμένει όμως ότι μου έμεινε στο μυαλό και πάλι καλά γιατί αν μου έμειναν άλλες σελίδες του σπουδαίου κατά τα άλλα βιβλίου, σήμερα θα έψαχνα ένα αγόρι να ζήσουμε ευτυχισμένοι.

Το όνομα σε καθορίζει

Με τον καιρό άρχισα να παρατηρώ γνωστούς και φίλους και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι ο Φερναντέζ έχει κάποιο δίκιο. Το όνομα του Αγίου ή του μυθολογικού ήρωα που ο άντρας κουβαλάει, κατά κάποιο τρόπο τον καθορίζει – ίσως και πιο πολύ από το ζώδιο στο οποίο ανήκει και το οποίο συνήθως καθορίζει τη γυναίκα και τη συμπεριφορά της. Το γιατί συμβαίνει αυτό είναι απλό. Τα πιο πολλά παιδιά έχουν την άγια περιέργεια να μάθουν ποιος ήταν ο άγιος ή ο ήρωας το όνομα του οποίου κουβαλάνε κι αυτό που αποκαλύπτουν δεν μπορεί παρά σε κάτι να επηρεάσει – έστω υποσυνείδητα – την προσωπικότητα τους. Αν σε λένε Γιώργο, μπορεί ποτέ να μην τραγουδάς, πλην όμως έχεις την αυτοπεποίθηση κάποιου που ένα δράκο τον σκότωσε – χωρίς να παίζει στο Game of Thrones. Αν σε λένε Δημήτρη στο μυαλό σου ψάχνεις ένα στρατό να τον διοικήσεις – νοιώθεις λίγο ηγέτης ή έστω επιλοχίας. Αν σε λένε Γιάννη, το action του Βαπτιστή κάπως σε έχει επηρεάσει – στην καλύτερη είσαι επιφυλακτικός με όλες τις Σαλώμες που ξεσαλώνουν πάνω στα τραπέζια. Αν είσαι Κωνσταντίνος δεν μπορεί να μην νοιώθεις λίγο Μέγας. Αν είσαι Νικόλας ξέρεις ότι και θάλασσα να τα κάνεις, είσαι στο στοιχείο σου. Αν σε λένε Ηρακλή ή Ιάσωνα ή Απόλλωνα και δεν είσαι λίγο ψώνιο, συγχαρητήρια. Αν σε λένε Αντώνη, όμως, αδερφέ μου απλά κουβαλάς ένα όνομα βαρύ κι αναρωτιέσαι αν ωστόσο έχει ιστορία.

Κατά άλλους τα έχασε

Τι έχει κάνει ο Αγιος Αντώνιος και έγινε και μέγας; Πολλά και συγχρόνως τίποτα το φοβερό. Ηταν γιός πλούσιας οικογένειας και με λυμένα τα ζητήματα σχολείο πήγαινε για να κάνει την πλάκα του. Εμεινε ορφανός νεότατος και αρνήθηκε να μεγαλώσει την αδερφή του την οποία και έστειλε εσωτερική σε ένα κολέγιο της εποχής. Αδυνατώντας να ασχοληθεί με επιχειρήσεις, μοίρασε ότι σπίτια είχε για να γλυτώσει τον ΕΝΦΙΑ – κατά άλλους τα έχασε στο Χρηματιστήριο. Ενας άλλος με ό,τι είχε στην άκρη ή στην Ελβετία, θα έκανε το γύρο του κόσμου, αυτός αντίθετα έφτιαξε κάπου μακριά ένα αυθαίρετο εξοχικό και το ριξε στη δίαιτα και στην άθληση ζώντας απομονωμένος. Ακολουθεί ένα διάστημα αρκετά περίεργο, όπου εμφανίζεται ως ήρωας στο Supernatural και δίνει μάχες με δαίμονες – σε ένα cult επεισόδιο εμφανίζεται και ο Θεός και του λέει ότι τον δοκίμαζε 16 χρόνια – περισσότερα δηλαδή από όσα έχει η ΑΕΚ να πάρει πρωτάθλημα – αλλά τον παραδέχεται, γιατί δεν λύγισε ποτέ. Αποκτά φανατικούς, όπως άλλωστε και η σειρά που παίζεται χρόνια. Μετά από το διάστημα αυτό γυρίζει στα εγκόσμια και παίζει στο Dr House γιατρεύοντας κόσμο και κοσμάκη, αλλά και στον Εξορκτιστή, όπου κάνει ένα μικρό πέρασμα. Ακολουθεί ένα νέο διάστημα εξαφάνισης και επιστρέφει δριμύτερος για να τα βάλει με τους Αρειανιστές παίρνοντας θέση υπέρ του Λάμπρου Σκόρδα. Εχει πει πολλά και διάφορα, αλλά αν δεν ήταν ο Αγιος Αθανάσιος να γράψει τη βιογραφία του κάνοντας ένα σοβαρό ρεπορτάζ μπορεί και να μην ξέραμε τίποτα. Πέθανε πάνω από 100 χρονών και μαγκιά του, αλλά ούτε μαρτύρησε, όπως ένα σωρό άλλοι άγιοι, ούτε άφησε πίσω του σουξέ και μπεστ σέλερ, όπως τόσοι και τόσοι.

Ο πρώτος μοναχός, αλλά όχι ο πιο διάσημος

Σου παίρνει πολύ για να καταλάβεις τι άγιος ήταν ο Μέγας Αντώνιος και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι κουβαλάς το όνομα με κάμποσες απορίες. Ο Αγιος Βασίλης φέρνει δώρα, ο Αγιος Ανδρέας έχει ένα φινάλε που σε κάνει να πετάγεσαι από την καρέκλα, ο Παύλος είδε το Φως και στον τάφο του Πέτρου χτίστηκε κοτζάμ Βατικανό: ο Αγιος Αντώνης ήταν ο πρώτος μοναχός (δεν το βρίσκω και τρομερό κατόρθωμα…) και εν πάση περιπτώσει τελευταία είναι και λιγότερο φίρμα ως μοναχός ακόμα και από τον Πάτερ Παϊσιο. Το «Αντώνης» δεν κουβαλάει κάποια γκλαμουριά δυστυχώς, αλλά δεν είναι και αρκετά διαδεδομένο ώστε να έχει τεμαχιστεί σε προσωνύμια, όπως πολλά άλλα ονόματα. Εν τέλει όποιος το έχει το κουβαλάει με συμπόνια, αλλά χωρίς να το κάνει και σημαία κι αυτό έχει μια ενδιαφέρουσα κατάληξη: οι Αντώνηδες, θεωρώντας ότι κουβαλάνε ένα όνομα που αν μπορούσαν να το αλλάξουν με ένα άλλο μπορεί να το άλλαζαν ευχαρίστως, συμπεριφέρονται περίπου ως Μασόνοι νοιώθοντας την ανάγκη μιας αμοιβαίας υποστήριξης. Εχω παρατηρήσει ότι πολλοί τους αποκαλούν κυρίως με τα επίθετά τους πιθανότατα για να τους ξεχωρίζουν. Αλλά κι ένας Αντώνης σπανίως αποκαλεί ένα άλλο Αντώνη με το όνομα του: τον αποκαλεί «φίλο», «αδερφό», «γίγαντα», «άνθρωπο» κτλ. Το όνομα δημιουργεί κι ένα είδος ανεξήγητης αλληλεγγύης: είναι σαν οι Αντώνηδες να μοιράζονται κάτι, όπως όσοι προέρχονται από την ίδια οικογένεια.

Ένα διάβολο ψάχνουμε

Οι Αντώνηδες είμαστε σε γενικές γραμμές καλά παιδιά, αν όχι και τα καλύτερα. Από τον Αγιο, του οποίου το όνομα κουβαλάμε, έχουμε κληρονομήσει κυρίως τη βεβαιότητα ότι δεν χρειαζόμαστε και πολλά για να περνάμε καλά. Λίγους φίλους και κυρίως μερικούς πειρασμούς, χωρίς να μας πειράζει αν σε αυτούς πέσουμε. Κυρίως χρειαζόμαστε ένα διάβολο για να μας παιδεύει κι όλοι έχουμε βρει κάμποσους. Η μόνη μας παρηγοριά είναι ότι έχει βρει κι αυτός το μπελά του από μας…