Το Σάββατο σας είχα γράψει πως αν ο Παναθηναϊκός έχει προβλήματα με κάποιο διαιτητή στην Τούμπα αυτός δεν θα είναι ο Κροάτης Μπέμπεκ, που ήταν στο VAR, αλλά ο Λετονός Τρεϊμάνις που θα είναι στον αγωνιστικό χώρο. Την Παρασκευή το είχα πει και στο ραδιόφωνο.  Δεν έχω καμία μαγική σφαίρα, αλλά ξέρω λίγα πράγματα από διαιτησία – και δεν αναφέρομαι μόνο στους κανονισμούς: άλλωστε ποτέ στην Ελλάδα δεν ήταν αυτοί το πρόβλημα. Πάντα τα προβλήματα είναι άλλα. Για παράδειγμα θα νόμιζε κανείς πως σήμερα είναι (τουλάχιστον για κάποιους) οι ξένοι διαιτητές, ο Κλάτενμπεργκ κτλ. Είναι όμως έτσι;

Βρέθηκε η μαγική λύση

Το ποδόσφαιρο έχει τη γοητεία που έχει και γιατί γεννά ίντριγκες. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να εξασφαλίσεις ό,τι όλα θα πάνε καλά πλην του Fair Play. Αν όλοι συμπεριφέρονται σαν μικροί λόρδοι θα γίνονται λάθη (ακόμα και με το VAR), αλλά δεν θα υπήρχε φασαρία. Μόνο που στην Ελλάδα αγαπάμε τη φασαρία πιο πολύ από το ποδόσφαιρο. Κι όχι άδικα. Η φασαρία είναι θεαματικότερη από το ποδόσφαιρο που βλέπουμε.  

Πριν τρία χρόνια, τον Μάιο του 2018 για την ακρίβεια, πιστέψαμε ως χώρα ότι βρέθηκε η λύση για να λυθούν όλα τα προβλήματα της διαιτησίας στο πρωτάθλημα: η λύση θα ήταν να έρχονται ξένοι διαιτητές τουλάχιστον στα μεγάλα ματς. Ο πρώτος που ήρθε ήταν ο Ισπανός Μπορμπαλάν, που έβγαλε τον τελικό του κυπέλλου Ελλάδος χωρίς πρόβλημα. Ακολούθησαν πολλοί άλλοι. Κάποιοι υπήρξαν αλάνθαστοι, κάποιοι έκαναν και λάθη – δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει αλλιώς. Κανείς ξένος ωστόσο δεν έκανε τα λάθη του Τρεϊμάνις που τρέλανε τον κόσμο και με το πέναλτι που δεν έδωσε στον ΠΑΟ και με το πέναλτι που έδωσε στον ΠΑΟΚ (και πήρε πίσω) στις καθυστερήσεις. Η υποψία ότι στη διαιτησία του υπάρχει κάτι το παράξενο ενισχύεται από το γεγονός ότι αξιολόγησε διαφορετικά την ίδια ενέργεια ενός αμυντικού. Αρκούν αυτά τα λάθη ενός τύπου από τη Λετονία για να σταματήσουν να έρχονται ξένοι διαιτητές; Θα απαντούσα ούτε για αστείο.  

Ο Τρεϊμάνις ήταν μια κακή τοποθέτηση, όπως κακή ήταν και η τοποθέτηση του Μπέμπεκ στο VAR (αυτός θα πρεπε να διευθύνει το ματς ως πιο έμπειρος), όπως κακή ήταν και η τοποθέτηση του Τζήλου ως «τέταρτου». Αρκούν τα συγκεκριμένα λάθη του Κλάτενμπεργκ για να φύγει ο αρχιδιαιτητής και να αναλάβουν στη θέση του ο Τριτσώνης, ο Κουκουλάλης και ο Μάνταλος; Πάλι θα έλεγα ότι αυτά μόνο ως αστεία τα ακούω.

Σαν καλλιτέχνες  

Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι: το ζήτημα δεν είναι τα λάθη – είναι αν τα λάθη αυτά είναι αποτελέσματα κάποιου είδους συναλλαγής. Αν ο Τρεϊμάνις ήταν Ελληνας θα ήταν αδύνατο να πειστεί οποιοσδήποτε ότι οι αποφάσεις του αυτές δεν εμπεριέχουν δόλο. Όταν στην Ελλάδα βαφτίζουμε ως «εξυγίανση» την παρέμβαση συγκεκριμένων ομάδων με τα εσωτερικά της ΕΠΟ, όταν ξοδεύονται χρήματα για τις εκλογές των Ενώσεων, όταν η ανέλιξη ενός διαιτητή οφείλεται σχεδόν πάντα στις «άκρες» ενός προέδρου της Ενωσης με την ΚΕΔ, τότε τίποτα δεν μπορεί να μοιάζει καθαρό. Ακούω το πολύ ωραίο επιχείρημα ότι αν οι διαιτητές είναι Ελληνες θα τιμωρούνται, ενώ οι ξένοι δεν τιμωρούνται. Υποθέτω ότι για την ΑΕΚ πχ, στα πέριξ της οποίας ακούγονται αυτά, εξαιρετικές διαιτησίες είναι η εφετινή του Διαμαντόπουλου στο ΑΕΚ – Αρης (2-1), ή η αξέχαστη εκείνη διαιτησία του Φωτιά στο Ιωνικός – Εργοτέλης (2-1): μιλάω για διαιτητές που σιωπηρά τιμωρήθηκαν αφήνοντας ωστόσο την υπογραφή τους σαν καλλιτέχνες.

Αν ένας διαιτητής σου αλλοιώσει ένα πρωτάθλημα, το αν θα τιμωρηθεί μικρή σημασία έχει. Η τιμωρία του διαιτητή αφορά τον ίδιο – η αξιοπιστία του πρωταθλήματος δεν έχει να κάνει με τιμωρίες: έχει να κάνει με αποφάσεις. Και οι αποφάσεις των Ελλήνων διαιτητών είναι ύποπτες γιατί ύποπτο είναι το σύστημα παραγωγής των διαιτητών. Κι όσο κανείς δεν ασχολείται με το σύστημα αυτό καλύτερα οι ξένοι με τα λάθη τους, παρά οι Ελληνες με τα λάθη που τα περιμένει όλη η Ελλάδα.

Επιρροή και  

Κανείς δεν είπε ποτέ ότι είναι αλάνθαστοι οι ξένοι διαιτητές. Μπορεί και αυτοί να κάνουν λάθη και μπορεί τα λάθη τους να είναι ανεξήγητα, αλλά αν θέλει μια χώρα να τους αναγκάσει να είναι προσεχτικότεροι μια χαρά μπορεί να το κάνει. Αν για την διαιτησία του Τρεϊμάνις ξεκινούσε μια ωραία ανακριτική έρευνα, αν μαθαίναμε πχ αν είδε κάποιους στην Ελλάδα και τι έκανε στη Σαλονίκη το Σαββατόβραδο, ο επόμενος θα ήταν προσεχτικότερος. Κι αν στο κάδρο της έρευνας έμπαινε κι ο Κλάτενμπεργκ, αν δηλαδή τον καλούσαν για εξηγήσεις, είμαι βέβαιος πως κι αυτός άλλον Τρεϊμάνις δεν θα έφερνε. Θέλουμε μια τέτοια αντιμετώπιση των διαιτητών; Όχι δεν θέλουμε για τον ίδιο λόγο που στην Ελλάδα δεν θέλουμε και να ξέρουμε από πού αντλούν το θράσος όσοι βγαίνουν στη Θεσσαλονίκη νύχτα κάποιοι και σφάζουν τον κόσμο. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει πρόβλημα διαιτησίας: υπάρχει πρόβλημα παραγοντικού θράσους. Οσο το παραγοντικό θράσος δεν περιορίζεται, πάντα θα υπάρχει η υποψία πως κάτι «περίεργο» έγινε με τον «περίεργο», που έλεγε κι ο Θωμάς.

Αυτό που λέω είναι πως αν θες να «ψάξεις» άκρες με ένα διαιτητή θα βρεις – ακόμα κι αν αυτός έρχεται από τη Ρίγα, το Βλαδιβοστόκ και το Γκέτεμποργκ. Φταις φυσικά αν το κάνεις. Αλλά φταίει επίσης και μια συνομωσία σιωπής που στο επιτρέπει. Στην Ελλάδα δυστυχώς ασχολούμαστε με τους διαιτητές κι όχι με το πώς αυτοί επηρεάζονται. Αν βέβαια επηρεάζονται. Κι αν τους επηρεάζουν. Γιατί οι άνθρωποι μπορεί να είναι όλοι αθώοι κι εμείς να είμαστε άδικοι μαζί τους: υπάρχει και το ενδεχόμενο στην Ελλάδα να έχουμε γεμίσει λόρδους και να μην το ξέρουμε.                  

Στην τελευταία συνέντευξη

Εχει νόημα να τα βάζεις με τον Κλάτενμπεργκ; Κανένα απολύτως διότι ο Αγγλος πλεον ξέρει ποιος μιλάει και γιατί μιλάει: αν ασχολείσαι με τους διαιτητές ενώ δεν πρέπει είσαι πρόβλημα και έτσι θα σε βλέπει. Αυτό που έχει νόημα, γιατί όλα τα ακούει κι όλα τα μαθαίνει, είναι υπεύθυνα κι ωραία να του κάνεις υποδείξεις για συμπτώσεις παράξενες. Αν πχ είσαι ο ΠΑΟ, αντί να φωνάζεις για τον Μπέμπεκ γιατί τάχα μου κάποτε σε αδίκησε, πρέπει να του εξηγήσεις γιατί κατά τη γνώμη σου έχεις αδικηθεί στα ματς με τον Βόλο, τον Αστέρα και τον ΟΦΗ και να το κάνεις πριν πας να παίξεις με τον ΠΑΟΚ. Αν δεν το κάνεις, θα σου προκύψει ο Τρεϊμάνις. Γιατί όλα αυτά τα ματς στα οποία αδικήθηκες υπάρχει μια αόρατη κλωστή που τα δένει και που οδηγεί στον Τρεϊμάνις. Αν δεν τολμάς να το πεις ή αν δεν το βλέπεις, απλά θα φωνάζεις για να φωνάζεις. Κι αύριο τον Τρεϊμάνις θα τον λένε Κύζα, Διαμαντόπουλο, Φωτιά, Μανούχο κτλ. Και θα χεις φέρει πάλι τους λύκους να φυλάνε τα πρόβατα.    

Θα συνεχίσει και του χρόνου ο Κλάτενμπεργκ; Δύσκολο, διότι φαίνεται πως ξέρει το χώρο. Στην τελευταία του συνέντευξη είπε επί λέξει. «Λέω στους προέδρους να μην τηλεφωνούν στους διαιτητές. Δεν είναι αποδεκτό να το κάνουν. Λέω στους διαιτητές να μην σηκώνουν τα τηλέφωνά τους και να συγκεντρώνονται στο να διαιτητεύουν τους αγώνες με δίκαιο τρόπο». Ο Μαρκ ξέρει όχι μόνο ποιοι τηλεφωνούν, αλλά και ποιοι σηκώνουν τα τηλέφωνα. Ποιος του είπε πως θέλουμε τέτοιους αρχιδιαιτητές;