Από την περασμένη Κυριακή, όταν ο Ολυμπιακός κέρδισε την ΑΕΚ με 5-1 στο ΟΑΚΑ, υπάρχει μια συζήτηση για το αν ο πρωταθλητής έκανε καλά που σταμάτησε μετά το γκολ του Φορτούνη. Η ομάδα του Ολυμπιακού έμοιαζε μετά το πέμπτο γκολ σαν να πήρε εντολή από τον προπονητή της να μην συνεχίσει: ο Πέδρο Μαρτίνς βγάζοντας τον Ελ Αραμπί και τον Καμαρά και περνώντας τον ξεχασμένο Ντρέγκερ στη θέση του Χολέμπας έστειλε ένα μήνυμα φρεναρίσματος – οι παίκτες προσαρμόστηκαν. Η ερώτηση είναι αν έκαναν καλά.

Οι δυο σχολές

Στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο υπάρχουν δυο σχολές σκέψεις. Τη μία την πρεσβεύουν οι Γερμανοί, οι Ολλανδοί και οι Αγγλοι, αλλά την ασπάζονται και ομάδες όπως η Ρεάλ Μαδρίτης και η Μπαρτσελόνα. Με βάση τη λογική όλων αυτών μια ομάδα δεν πρέπει να σταματά ποτέ να φορτώνει ένα αντίπαλο με γκολ, όσο αδύναμος και να είναι αυτός. Το «φρενάρισμα» στη λογική όλων αυτών μαρτυρά μια έλλειψη σεβασμού: οφείλεις, λένε, να δείξεις στον αντίπαλο όλες του τις αδυναμίες. Για αυτό το λόγο, σε μια χρονιά που η ελλιπής προετοιμασία και τα μπερδέματα με τον κορωνοϊό μεγάλωσαν και τα προβλήματα των ομάδων, είδαμε στην Αγγλία την Λίβερπουλ να δέχεται επτά γκολ από την Αστον Βίλα ή την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ να δέχεται έξι γκολ από την Τότεναμ, ενώ μάλιστα προηγήθηκε και στο σκορ.  Για την Μπάρτσα και την Ρεάλ από την άλλη τέτοια θέματα δεν υπάρχουν: στα μεταξύ τους ματς έχουν υπάρξει πεντάρες και τεσσάρες που δύσκολα βλέπεις σε άλλα ευρωπαϊκά ντέρμπι. Τη λογική της Μπάρτσα και της Ρεάλ την καταλαβαίνουν καλά οι Ισπανοί. Ο Ολυμπιακός του Βαλβέρδε είχε βάλει στις 20 Μαρτίου του 2011 έξι γκολ στην ΑΕΚ στο Καραϊσκάκη κι ο Χιμένεθ που ήταν και τότε στον πάγκο της Ενωσης δεν του κράτησε κακία. Το αστείο είναι ότι κι αυτός σταμάτησε την ομάδα του: το έκτο γκολ τότε είχε μπει στο 70΄.

Οι Ιταλοί, οι Πορτογάλοι όπως ο Μαρτίνς, αλλά και οι Γάλλοι και οι Ανατολικοευρωπαίοι έχουν άλλη λογική: λένε ότι είναι καλύτερο να σέβεσαι τον αντίπαλο και να μην υπερβάλεις. Ο Λομπανόφσκι έγραφε στην βιογραφία του ότι το 1986 έκανε λάθος όταν επέτρεψε στους παίκτες της Σοβιετικής Ενωσης να βάλουν έξι γκολ στην Ουγγαρία. Πιστεύει ότι εκείνη η εμφάνιση έκανε τους παίκτες του να αντιμετωπίσουν το Βέλγιο χωρίς μυαλό και το πλήρωσαν: ο προφήτης του επιθετικού ποδοσφαίρου Βαλερί δεν ενστερνίζεται την ανάλυση των κομμουνιστών της εποχής που έλεγαν ότι η FIFA απέκλεισε την «σοβιετική αρκούδα» τρομάζοντας από όσα είδε στο ματς με τους Ούγγρους. Όμως η ωραιότερη ιστορία έλλειψης σεβασμού που πληρώθηκε έρχεται από την Ιταλία.

Εκατό γκολ σε ένα χρόνο

Το 1995 η Λάτσιο είχε μια σπουδαία ομάδα που με προπονητή τον Ζντένεκ Τζέμαν είχε πετύχει 100 γκολ στο σύνολο των ματς που έδωσε στις διοργανώσεις που πήρε μέρος – πράγμα εκείνα τα χρόνια απίθανο για ιταλική ομάδα, που μάλιστα δεν κέρδισε και το πρωτάθλημα. Στις 5 Μαρτίου εκείνης της σεζόν η Λάτσιο υποδέχτηκε την Φιορεντίνα στο Ολίμπικο. Η Φιορεντίνα είχε μια καλή ομάδα, με αρχηγό τον γερόλυκο Ντι Μάουρο και αστέρια τον τερματοφύλακα Τόλντο, τον Πορτογάλο οργανωτή Ρουί Κόστα και τον μόνιμο σκόρερ Γκάμπριελ Μπατιστούτα. Αλλά η Λάτσιο είχε τον Μπόκσιτς, τον Αρον Βίντερ, τον Σινιόρι και τον Καζιράγκι και κυρίως ένα καταπληκτικά οργανωμένο επιθετικό παιγνίδι. Στο ημίχρονο προηγήθηκε με 3-0, αλλά κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί το υπερθέαμα που θα ακολουθούσε. Πατώντας τέρμα το γκάζι η Λάτσιο έβαλε άλλα πέντε γκολ στο δεύτερο ημίχρονο: το τελευταίο ο Καζιράγκι με πέναλτι στις καθυστερήσεις. Οι Βιόλα είχαν αντιδράσει και είχαν μειώσει με τον Μπατιστούτα σε 5-2 κάποια στιγμή, αλλά στο τέλος κατέρρευσαν: το τελικό 8-2 παραμένει η πιο μεγάλη ήττα στην ιστορία τους.

Vergogna Vergogna  

Είχα την τύχη να δω αυτό το επιθετικό υπερθέαμα από τα δημοσιογραφικά του Ολίμπικο καθισμένος δίπλα σε ένα σοφό Ιταλό δημοσιογράφο, τον μακαρίτη πλέον Ετσιο Ντε Τσέζαρις. Ο Ετσιο δεν έμοιαζε ούτε με τον Γκάσμαν, ούτε με τον Μαστρογιάννι, ούτε καν με τον Αλμπέρτο Σόρντι, που δεν ήταν κούκλος, αλλά γοητευτικός. Ο Ετσιο γοητεία δεν είχε, αλλά αγαπούσε τη Λάτσιο κι ήξερε ποδόσφαιρο: μπορεί να του ήταν αδύνατο να προφέρει σωστά το όνομα Καντσέλκις και ίσως  η μόνη λέξη που ήξερε στα αγγλικά να ήταν το «φουτμπόλ», αλλά τα μάτια του είχαν δει πολλά. Όταν ο Καζιράγκι πέτυχε το όγδοο γκολ στις καθυστερήσεις τον θυμάμαι να φωνάζει «vergogna vergogna» δηλαδή «ντροπή». Και κοιτούσα να δω αν κάποιος από τους μεγάλους της ιταλικής κωμωδίας  είχε στήσει κάπου κάμερες.  

Θυμάμαι του είχα δώσει ένα ποτήρι νερό για να τον ηρεμήσω, αλλά ήταν αδύνατο. «Όλα αυτά κάνουν μόνο κακό στο ποδόσφαιρο» μου είπε. «Αυτές οι υπερβολές θα πληρωθούν κάποια μέρα πολύ ακριβά. Και να πας στη συνέντευξη Τύπου να πεις στο Τζέμαν ότι αυτό είναι έλλειψη σοβαρότητας» μου χε πει αναψοκοκκινισμένος.

Τρία χρόνια αργότερα τον θυμήθηκα. Η Λάτσιο πήγε προ τελευταία αγωνιστική του πρωταθλήματος να παίξει στη Φλωρεντία. Εψαχνε μια νίκη για να γιορτάσει το δεύτερο πρωτάθλημα της ιστορίας της. Η Φιορεντίνα αγωνίστηκε με σπάνιο πάθος αν και εντελώς αδιάφορη. Το τελικό 1-1 έδωσε στη Μίλαν τη δυνατότητα να προσπεράσει τους Ρωμαίους, και μια νίκη της μια εβδομάδα μετά στην Περούτζια της έδωσε το πρωτάθλημα. Στο Αρτέμιο Φράνκι, λίγα λεπτά πριν το τέλος του ματς και ενώ η Λάτσιο άφηνε ένα σκουντέτο που έμοιαζε να έχει ραμμένο στη φανέλα της, στην εξέδρα βγήκε ένα μεγάλο πανό. Που έγραφε ότι ποτέ κανένας δεν ξέχασε τα οκτώ γκολ του 1995.

Όχι τσιγάρα σε πληγές

Το ποδόσφαιρο είναι ένα παράξενο σπορ που μεγάλωσε χάρη σε βεντέτες, σχέδια εκδίκησης και όρκους.  Ο χαμένος υποφέρει, αλλά κατά βάθος ο γέρο Ετζιο είχε δίκιο: πρέπει να τον αφήνεις με τον πόνο του κι όχι να σβήνεις τσιγάρα στις πληγές του.  Ο Μαρτίνς την περασμένη Κυριακή θα μπορούσε να βάλει τον Χασάν δίπλα στον Ελ Αραμπί, να κρατήσει τον Καμαρά στο γήπεδο και να έχει στο τέλος στον αγωνιστικό χώρο  ένα Ολυμπιακό με δυο φορ περιοχής, δυο εξτρέμ και τον Φορτούνη. Θα μπορούσε το ματς να λήξει 7-1 ή και 8-2. Αλλά όλα αυτά θα ήταν απλά μια υπερβολή – όπως έλεγε ο γέρο Ιταλός. Οι μεγάλες νίκες περνάνε στην ιστορία - για τις υπερβολές το ποδόσφαιρο σε τιμωρεί. Ο Μαρτίνς εξασφάλισε μια θέση στην ιστορία του Ολυμπιακού – αλλά και της ΑΕΚ. Στην ΑΕΚ θα τον θυμούνται ως ένα κύριο χωρίς να του ρίχνουν κατάρες στο άκουσμα του ονόματός του. Εχουν δικούς τους υπεύθυνους του διασυρμού για να καταριούνται…

(Νεα Σαββατοκύριακο, Απρίλιος του 2021).