Είναι εποχή φιλικών παιγνιδιών προετοιμασίας και τα φιλικά τα συνοδεύει πάντα μια ερώτηση. Είναι τα φιλικά «ματς που δεν πρέπει να παίρνει κανείς στα σοβαρά» ή πρόκειται για αγώνες που οφείλουμε να αναλύουμε γιατί «μας δίνουν απαντήσεις για τη νέα σεζόν»; Η απάντησή μου είναι ότι όλα τα φιλικά δεν είναι ίδια: άλλη βαρύτητα έχει ένα ματς, που γίνεται σε ένα γηπεδάκι στην Αυστρία για ξεμούδιασμα κι άλλη ο πρώτος αγώνας της σεζόν μπροστά στους οπαδούς της ομάδας. Επειδή το καλοκαίρι δεν χρειάζεται ούτε να ενθουσιάζεστε, αλλά ούτε και να παθαίνετε κατάθλιψη, σας ετοίμασα μια λίστα με δέκα πράγματα που πρέπει να γνωρίζεται για το καλοκαιρινό ποδόσφαιρο.

Η χαρά του επιθετικού

Οι μικροί στο δέμας και εκρηκτικοί επιθετικοί ποδοσφαιριστές το καλοκαίρι δείχνουν καλύτεροι από αυτό που είναι στην πραγματικότητα. Στην Ελλάδα έχουν χαλάσει κόσμο καλοκαιριάτικα παίκτες όπως ο Μπαμπαγκίντα, ο Ρουίς που στις προπονήσεις της ΑΕΚ ντρίπλαρε τους πάντες (τον θυμόσαστε;), ο Γκοβού, ο Ζάιρο. Επίσης τα φιλικά, λόγω των λιγοστών φάουλ και του χαμηλού ρυθμού, είναι και η χαρά του κινητικού επιθετικού: ο Χούτος, ο Οφορίκουε, ο Γιάννος Οκκάς κάποτε, ο Διαμαντάκος, ο Περέιρα του ΠΑΟΚ, ο Ιμπάρμπο πέρυσι, έχουν κάνει καλοκαιριάτικα πράγματα και θαύματα. Κάποτε ο Ηρακλής είχε ένα Παπαποστόλου που ένα καλοκαίρι είχε βάλει δέκα γκολ! Όταν λυθούν τα πόδια των αντίπαλων αμυντικών βαραίνουν, συνήθως ξαφνικά, τα πόδια των κυνηγών…

Θα δεις κόλπα

Μεγάλο αβαντάζ αυτό τον καιρό έχουν και οι ποδοσφαιριστές που μπορούν να κάνουν κόλπα με τη μπάλα ή που σουτάρουν από μακριά. Όταν ο  αμυντικός παίζει στα τέσσερα μέτρα, δεν κάνει τάκλιν και δεν έχει βοήθειες από τα αμυντικά χαφ μπορεί εύκολα να εκτεθεί από κάποιον που ξέρει πολύ μπάλα. Αξέχαστα καλοκαιριάτικα σόου έχουν δώσει παίκτες όπως ο Σικαμπάλα, ο Σαν Μαρτεάν, ο Μάνσο (τον θυμόσαστε;), ο μεγάλος Τσίριτς από τη Μπαρτσελόνα, ο Ζαϊρί, ο Μερίνο, ο Σισοκό στον ΠΑΟ. Ολοι αυτοί ήξεραν μπάλα – όμως όταν οι άμυνες έσφιξαν, αποδείχτηκαν ελάχιστα καθοριστικοί.   

 Μην κρίνεις τα μπακ

Μην κρίνετε αυτό τον καιρό τους αμυντικούς με βάση το αν κρατάνε τη θέση τους ή το πώς πασάρουν. Ενας μπακ με εμπειρίες δεν είναι δύσκολο να κάνει αυτά τα πράγματα: είναι απλά. Ο αμυντικός φαίνεται όταν η ομάδα πιέζεται κι όταν χρειάζεται να αντιδράσει σκληρά ή γρήγορα: τότε βλέπεις αν καίει το αίμα του - σε συνθήκες μάχης. Κάποτε βαφτίσαμε τον Ουαντού «νέο Νοβοσέλατς», γιατί στέκονταν καλά στο γήπεδο κι έδινε τη μπάλα με τη μία. Όταν άρχισε η σεζόν, γελούσε ο κόσμος. Κάποτε ο Κόστα στον ΠΑΟΚ εμφανιζόταν ως «ψύχραιμος καθηγητής της άμυνας» – ήταν πρώην ποδοσφαιριστής. Αντίθετα οι νωχελικοί στην περσινή προετοιμασία του ΠΑΟΚ Κρέσπο και Βαρέλα, αποδείχτηκαν μια χαρά παίκτες.

Ο κουμανταδόρος μαθαίνει  

Οι κουμανταδόροι δύσκολα ξεχωρίζουν καλοκαιριάτικα: ο Μιλιβόγεβιτς δεν έκανε σχεδόν ποτέ καλά φιλικά – ούτε και ο Τσόρι. Στην πρώτη εμφάνιση του Ντέταρι κάποτε, κόντρα στην Αϊντραχτ, είχε ξενερώσει αυγουστιάτικα 70 χιλιάδες κόσμος. Ο κουμανταδόρος το καλοκαίρι πρέπει να μάθει το παιγνίδι της ομάδας: δεν γίνεται να κριθεί. Αν παίζει για την πάρτι του μπορεί πιο εύκολα να ξεχωρίσει, αλλά δεν είναι απαραίτητο ότι θα προσφέρει κιόλας. Ο Ζέτερμπεργκ, το καλοκαίρι που ήρθε, έπαιζε άθλια, αλλά μάθαινε κι όταν κατάλαβε τους συμπαίκτες του βοήθησε. Για τον Ζιντάν οι Ιταλοί, όταν πρωτοπήγε στη Γιούβε, έλεγαν ότι μοιάζει να παίζει σαν να φοράει γόβες: ο άνθρωπος απλά προσπαθούσε να καταλάβει την κίνηση των συμπαικτών του, αντί να τρέχει σαν τρελός με τη μπάλα.

Αν δεν υπάρχει κοντρόλ…

Στα φιλικά φαίνεται το ατομικό ταλέντο, όμως οι παίκτες βελτιώνονται κυρίως παίζοντας σοβαρά ματς. Μπορεί ένας παίκτης να γίνει ταχύτερος, όταν λυθεί (π.χ Σεμπά, Εμποκού, Κάμπελ), ή πιο εκρηκτικός (π.χ Μπαρμπόσα, Μπίσεσβαρ) ή να αποδειχτεί πιο μυαλωμένος από αυτό που έδειχνε αρχικά ( π.χ Τσόρι, Κάμπος). Ένα μόνο πράγμα δε βελτιώνεται: το κοντρόλ. Αν κάποιος μοιάζει καλοκαιριάτικα να έχει «πυροβολημένα» πόδια αποκλείεται να τον δεις να γίνεται καλύτερος…  

Τι θέλει ο κόουτς

Το «άλλα λέω, άλλα κάνω κι άλλα εννοώ» είναι ένας ωραίος στίχος της Ελεάνας Βραχάλη, αλλά όταν ισχύει για προπονητές είναι κακό προμήνυμα. Να διαβάζετε από τους ρεπόρτερ τι ζητάνε καλοκαιριάτικα οι προπονητές και να κοιτάτε αν αυτά που ζητάνε «βγαίνουν» στο γήπεδο - ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Αν δε βγαίνουν και δέκα νίκες σερί να κάνει στην προετοιμασία η ομάδα ο κόουτς κάπου έχει ή θα χει πρόβλημα. Αν π.χ ένας προπονητής ζητάει πίεση ψηλά και η ομάδα του σκοράρει μόνο με αντεπιθέσεις, και τέσσερα γκολ να βάλει κάτι δεν γίνεται σωστά. Και κάτι ακόμα: παρά τα αντιθέτως λεγόμενα το αποτέλεσμα μετράει. Κανείς ποτέ δεν παίζει για να χάνει.

 Να χαίρεστε με το λάθος

Μια ομάδα που κάνει λάθη σε κομπίνες, ακόμα κι αν αυτά είναι διασκεδαστικά και προκαλούν απορία, υπάρχει περίπτωση να αποκτήσει αυτοματισμούς. Όποιος δεν δοκιμάζει επιθετικά τίποτα διαφορετικό, το πολύ πολύ να παίξει στην επίθεση όπως την προηγούμενη χρονιά. Γενικά καλοκαιριάτικα να χαίρεστε με τις λάθος κάθετες πάσες  και ν ανησυχείτε αν η μπάλα παίζεται μόνο παράλληλα.

Το παροδικό και το μόνιμο πρόβλημα

Στην επίθεση, μεγαλύτερη σημασία και από τα γκολ που σημειώνει μια ομάδα, έχει το πώς τα σημειώνει. Αντίθετα στην άμυνα, δεν έχει σημασία το πως τα δέχεται: αν δέχεται πολλά και εύκολα, αυτά είναι πάντα σημάδι ότι κάτι δε λειτουργεί σωστά. Σε αυτή την περίπτωση, αν αυτό το πρόβλημα είναι πολύ ορατό, (αν π.χ πρόκειται για κακή εφαρμογή του τεχνικού οφσάιντ ή είναι φανερά ζήτημα φόρμας των αμυντικών που π.χ δεν κάνουν τάκλιν), τότε υπάρχει ελπίδα το πρόβλημα να λυθεί. Αν όχι, πρόκειται για αδυναμία, που μια ομάδα θα σέρνει μαζί της όλο το χρόνο, ακόμα κι αν αλλάξει ο προπονητής. Κάποτε ο Ζαγοράκης, ως πρόεδρος του ΠΑΟΚ, είδε την ομάδα να δέχεται τρία γκολ από στημένες φάσεις κι έδιωξε τον κόουτς Μπερέτα. Κι ο ΠΑΟΚ, με στόπερ τον Τσιρίλο και τον Κοντρέρας, συνέχισε να δέχεται γκολ από στημένες φάσεις όλο το χρόνο.   

Μετράει η πρόθεση

Στα φιλικά πιο πολύ και από αυτό που συμβαίνει μετράει η πρόθεση. Αν μια ομάδα θέλει να είναι συμπαγής και το προσπαθεί αυτό φαίνεται. Αν θέλει να παίζει τη μπάλα γρήγορα, το βλέπεις. Ο τρόπος εφαρμογής μπορεί να μην είναι ο καλύτερος, όμως όταν υπάρχει ένα σχέδιο αυτό γίνεται ορατό: από εκεί και πέρα το αν από την πλευρά των ποδοσφαιριστών θα υπάρχει εμπιστοσύνη στο σχέδιο αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Να προσπαθείτε να δείτε το σχέδιο. Η ΑΕΚ του Σάντος π.χ και στα δύο περάσματα του προπονητή από εκεί, ήταν κατανοητό τι προσπαθούσε να κάνει. Το ίδιο και ο ΠΑΟΚ του Σάντος. Δεν μπορώ να πω το ίδιο και για τον Παναθηναϊκό του Σάντος.           

Η ελληνική φιλοξενία

Οι πιο πολλές από τις ευρωπαϊκές ομάδες, που έρχονται στην Ελλάδα για φιλικά, τα αντιμετωπίζουν ως αγγαρεία. Συνήθως οι ομάδες έρχονται και φεύγουν μέσα σε 24 ώρες, χωρίς να κάνουν καλά καλά ούτε ζέσταμα πριν το ματς. Τα πιο πολλά από αυτά τα παιγνίδια τα κλείνουν μάνατζερ, που έχουν πάντα ένα καλό λόγο να πουν στους ξένους για την ελληνική φιλοξενία. Επίσης καμία ομάδα του εξωτερικού δεν θεωρεί ότι ένα φιλικό στην Ελλάδα ή στο Τρέντο με ελληνική ομάδα, είναι λόγος για να σκιστεί. Τους Ιταλούς ή τους Γερμανούς π.χ τους έχουμε στα φιλικά πελάτες. Το καλοκαίρι η Ελλάδα προσφέρεται για τουρισμό. Και ποδοσφαιρικό.