Κοιτούσα χθες τις αντιδράσεις των ευρωπαϊκών εφημερίδων για την πρωτοβουλία των δώδεκα μεγάλων ευρωπαϊκών ομάδων να δημιουργήσουν αυγουστιάτικα την δική τους Ευρωπαϊκή Σουπερλίγκα. Δεν είναι ίδιες. Οι Γάλλοι είναι επιθετικοί, («Προδότες» έγραφε η Équipe). Καταγγελτικοί και αποκαλυπτικοί οι Αγγλοι (η Sun φώναζε «διώξτε τους», ενώ η Ιndependent έβλεπε «μπάσιμο των Αμερικάνων στο ποδόσφαιρο»). Πιο προσεχτικοί οι Ιταλοί και οι Ισπανοί, που περιμένουν να δουν τι θα γίνει. Καλά κάνουν. Το «όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα μικρό καλάθι» ισχύει και δεν ισχύει. Εδώ υπάρχουν σίγουρα καλάθια μεγάλα. Και εταιρίες που περιμένουν κεράσια.   

 Ακολούθησε το χρήμα

Οποιος αναρωτιέται τι θα γίνει τελικά πρέπει απλά να θυμάται ένα βασικό αξίωμα που ισχύει στο ποδόσφαιρο και στα καλά αστυνομικά μυθιστορήματα (κι όχι μόνο): για να βρεις τη λύση «δες και ακολούθησε τα χρήματα». Οι 12 της νεοσύστατης Ευρωπαϊκής Σουπερλίγκας μοιάζει να έχουν βρει την απαραίτητη χρηματοδότηση. Η αμερικανική JP Morgan, εδώ κι ένα χρόνο συγκεντρώνει επενδυτικά κεφάλαια. Στους δώδεκα ιδρυτές λέγεται ότι εγγυάται 6 δισεκατομμυρίων ευρώ μπόνους εκκίνησης και άλλα 3,5 για υποδομές! Η δομή της Λίγκας θα θυμίζει αυτή του NBA: οι ιδρυτές θα αποφασίσουν τα πάντα – κυρίως τη διανομή των χρημάτων. Είναι τόσα πολλά ώστε η πιθανότητα να βρεθούν άλλες οκτώ ομάδες για να προκύψει ένα πρωτάθλημα είκοσι ομάδων είναι τεράστια. Λέγεται ότι υπάρχουν τρεις που έχουν ήδη συμφωνήσει. Και ήδη κυκλοφόρησε το φορμάτ της νέας διοργάνωσης: δυο όμιλοι των δέκα ομάδων κτλ κτλ.

Εσοδα απίστευτα

Στα έγγραφα της αρχικής συμφωνίας που εμφανίστηκαν χθες σε σοβαρές εφημερίδες (στους Financial Times και στους New York Times κυρίως) οι δώδεκα ιδρυτικοί σύλλογοι φαίνεται να έχουν εγγυημένα έσοδα από 150 έως 350 εκατομμύρια ευρώ: για να γίνει κατανοητή η διαφορά με τα όσα ισχύουν στο Τσάμπιονς λιγκ, ο νικητής του Τσάμπιονς λιγκ φέτος θα πάρει περίπου 100 – ίσως και λιγότερα! Στην περίπτωση του νέου φορέα μιλάμε για χρήματα που η κάθε ομάδα παίρνει για τη συμμετοχή της. Σε αυτά εκτιμάται ότι θα προστεθούν έσοδα από χορηγούς,  τηλεοπτικές πλατφόρμες, merchandising κτλ. Στη δημιουργία του νέου φορέα κυριαρχεί η αμερικάνικη λογική: όλα μπαίνουν στον ίδιο κουμπαρά! Οσοι έχουν μελετήσει το σχέδιο λένε ότι κάθε σύλλογος αποκλείεται να πάρει λιγότερα από 260 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για τα επόμενα πέντε χρόνια! Ο κύκλος εργασιών της Γιουβέντους και της Ίντερ το 2020 ήταν 570 και 424 εκατομμύρια αντίστοιχα: οι ομάδες αυτές μπορεί να  καλύψουν πάνω από το 50% των εσόδων τους μόνο από αυτά τα εγγυημένα έσοδα της Ευρωπαϊκής Σουπερλίγκας. Στα οποία δεν υπολογίζονται έσοδα από γηπεδικές εισπράξεις, έσοδα από το πρωτάθλημα, έσοδα από φιλικά  κτλ.

Φοβούνται όμως να φύγουν

Η πρόθεση των συλλόγων αυτών είναι να συνεχίσουν να παίζουν και στις εθνικές τους διοργανώσεις: η Γιουβέντους, που είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο έβγαλε χθες ανακοίνωση για να καθησυχάσει τους μετόχους της ότι δεν θα φύγει από το Καμπιονάτο. Αυτή την πρόθεση την γνωρίζουν η UEFA, η FIFA, οι εθνικές  ομοσπονδίες στις οποίες οι ομάδες ανήκουν και φυσικά οι λίγκες. Όλοι χτίζουν την άμυνά τους απειλώντας τις ομάδες με αποκλεισμούς: αυτό είναι το παιγνίδι που παίζεται αυτή τη στιγμή. Αλλά μην βιαστείτε να προδικάσετε το αποτέλεσμα. Διότι όσο δύσκολο είναι για την Ρεάλ, την Μπαρτσελόνα και την Ατλέτικο Μαδρίτης να φύγουν από το ισπανικό πρωτάθλημα άλλο τόσο δύσκολο είναι και για τις άλλες ομάδες να τις διώξουν: χωρίς αυτές εμπορικά το πρωτάθλημα θα καταρρεύσει. Κι όσο εύκολο είναι για την UEFA να μιλάει για αποκλεισμούς παικτών από τις Εθνικές ομάδες, τόσο δύσκολο είναι αυτές να γίνουν πράξη. Κι ο Μέσι θέλει να παίξει στο μουντιάλ, αλλά και το μουντιάλ έχει ανάγκη το Μέσι. Χθες το Σωματείο των Ποδοσφαιριστών, η γνωστή μας FIFPro καταδίκασε τις αποσχιστικές τάσεις των 12, αλλά είπε ότι το δικαίωμα των παικτών να παίζουν στις Εθνικές είναι ιερό. 

Που θα κριθεί ο πόλεμος

Γιατί δώδεκα ομάδες να κηρύξουν τον πόλεμο στον κόσμο ολόκληρο; Υπάρχουν δύο επιχειρηματικά πλεονεκτήματα, που τους έχουν πείσει ότι πρέπει να το προσπαθήσουν. Το πρώτο είναι η πεποίθηση ότι η άμεση διαχείριση των χρημάτων από τους ίδιους θα μεγάλωνε τα έσοδα από τις τηλεοπτικές πλατφόρμες: τα κανάλια θα έχουν ματς μεγάλου ενδιαφέροντος ολόκληρη τη χρονιά και για αυτά θα πληρώσουν. Το δεύτερο έχει να κάνει με την οικονομική  ασφάλεια: η πανδημία στέρησε βεβαιότητες και μεγάλωσε τις ζημιές των πλουσιότερων.  Είναι πολύ σημαντικό να έχεις τέτοιου είδους σταθερά έσοδα κάθε χρόνο χωρίς να διακινδυνεύεις ότι μια κακή χρονιά στο πρωτάθλημά θα σε τσακίσει για χρόνια. Η Γιουβέντους, με κλειστό το γήπεδό της, που της έφερνε στο ταμείο το 35% των εσόδων της, γράφει ζημιές της τάξης των 100 εκατομμυρίων ευρώ. Κι έχει 300 εκατ ευρώ που την περιμένουν. Πώς να πει όχι; 

Τα έχουν ή θα τα βρουν;

Το πραγματικό ερωτηματικό στην ιστορία, και ίσως το αποφασιστικό στοιχείο στη μάχη του πολέμου που ξεκίνησε, είναι να μάθουμε αν τα χρήματα που εγγυάται η JP Morgan υπάρχουν ήδη ή πρέπει να βρεθούν: πολλές φορές αυτού του είδους τα τραπεζικά ιδρύματα βασίζουν τα σχέδια τους σε εκτιμήσεις – αγαπάνε το ρίσκο της επένδυσης. Θα χε ενδιαφέρον να μαθαίναμε πως θα βγάλουν χρήματα όσοι χρηματοδοτήσουν το σχέδιο. Δεν είναι ακόμα σαφές. Η ελπίδα της UEFA είναι να μην τα βρουν. Ο φόβος να βρουν περισσότερα. Ακόμα κι αν συμβιβασμός υπάρξει (η UEFA εκτιμώ πως αποκλείεται να θέσει εκτός Τσάμπιονς λιγκ τη Σίτυ, τη Ρεάλ και την Τσέλσι), η πληγή άνοιξε. Και δύσκολα θα κλείσει. Διότι η UEFA δεν έχει να δώσει όχι 300 εκατ σε κάθε ομάδα, αλλά ούτε 100.

Τα τελευταία εκατό χρόνια

Φυσικά στην όλη ιστορία τοποθετήθηκαν αμέσως και πολλοί άλλοι. Οπαδοί σκίζουν τα διαρκείας. Παλιοί ποδοσφαιριστές όπως ο Νέβιλ, ο Καντονά, ο Λίνεκερ λένε ωραίες ατάκες εισπράττοντας χειροκροτήματα. Πρωθυπουργοί όπως ο Μακρόν κι ο Μπόρις Τζόνσον παίρνουν θέση εναντίον του εγχειρήματος. Όλα αυτά είναι ωραία: αλλά και βαθιά υποκριτικά. Για να κατηγορήσεις τις ομάδες γιατί επιδιώκουν υπερεισπράξεις πρέπει να είσαι εναντίον των μεγάλων μεταγραφών, των ακριβών γηπέδων, των χορηγικών συμφωνιών. Δεν μπορεί να πανηγυρίζεις για τις σπατάλες και να καταγγέλλεις τις εισπράξεις. Αν ως ποδοσφαιριστής έβγαλες του κόσμου τα χρήματα από τα συμβόλαιά σου, είναι δύσκολο να κουνάς το δάχτυλο, εκτός αν πιστεύεις πως πρέπει να πληρώνεσαι εκατομμύρια περισσότερα από γιατρούς γιατί είσαι καλός με μια μπάλα στα πόδια. Η λογική του «τα φέρνεις, τα παίρνεις» δεν μπορεί να ισχύει για σένα αλλά όχι για τις ποδοσφαιρικές εταιρίες. Και η UEFA που χρόνια τώρα δεν κάνει άλλο από το να διευκολύνει (και να μοιράζει χρήμα) στους μεγάλους συλλόγους (με εγγυημένες θέσεις σε ομίλους, βολικές κληρώσεις, κατάργηση των προκριματικών κτλ) μάλλον κομμάτι αργά θυμήθηκε «το όνειρο κάθε ομάδας να φτάσει σε μια διάκριση» για τον οποίο μιλά ο πρόεδρός της. Η ερώτηση είναι αν αυτό που οι ομάδες θέλουν είναι νόμιμο. Η ηθική είναι θέμα του καθενός.

Δεν θέλω να αλλάξουν οι διοργανώσεις, ελπίζω να μην υπάρχουν διασπάσεις και προφανώς είμαι ενάντια στη δημιουργία κάθε είδους λίγκας που βασίζεται μόνο σε οικονομικά κριτήρια, δηλαδή στην απληστία. Αλλά απεχθάνομαι και τους υποκριτές. Από τη στιγμή που το ποδόσφαιρο έγινε βιομηχανία θεάματος ο σκοπός είναι το κέρδος: όποιος εισπράττει και επενδύει κερδίζει. Όχι τώρα. Τα τελευταία εκατό χρόνια τουλάχιστον…