Στα play off θα δούμε και φέτος πολλά ντέρμπι. Υπάρχουν κάποια ευρωπαϊκά εισιτήρια που αναζητούν αποδέχτη – οι ομάδες θα «σκοτωθούν» για αυτά αφού μόνο η Ευρώπη φέρνει χρήματα.  Αλλά αφήνοντας κατά μέρους τα αποτελέσματα και τα στατιστικά, η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι το ποδόσφαιρο που είδαμε φέτος στο πρωτάθλημα ήταν μάλλον χειρότερο από πέρυσι. Ο Ολυμπιακός με την μεγάλη του σοβαρότητα είχε σε γενικές γραμμές ανάλογη με πέρυσι καλή απόδοση – το μαρτυρά η στατιστική του, αλλά ως ομάδα ήταν μάλλον η εξαίρεση στον κανόνα. Κι αυτός ωστόσο, μολονότι σκόραρε πιο πολύ, δεν ήταν πολύ πιο θεαματικός σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν. Όπως δεν ήταν πιο θεαματικός και ο βαθμολογικά πολύ βελτιωμένος Αρης: ήταν πιο κυνικός και πιο δυνατός στο μυαλό. Κάτι που δεν μπορείς να πεις για τους άλλους.  

Αντιρρήσεις

Καθώς η κανονική περίοδος ολοκληρώθηκε αισθάνομαι πως αυτό που παρακολουθήσαμε φέτος στο ελληνικό πρωτάθλημα ήταν ένα πείραμα χωρίς προηγούμενο. Για χρόνια διακινούταν η δικαιολογία ότι ένας λόγος που οι ομάδες μας δεν είναι θεαματικές είναι το ίδιο το κοινό του γηπέδου και οι κακές του συνήθειες. Πολλοί έλεγαν ότι το κοινό αυτό, παρόλο που οι οπαδοί πιστεύουν το αντίθετο, δεν είναι καθόλου υποστηρικτικό. Συχνά ακούγαμε για την πίεση που νιώθουν οι ομάδες από τις απαιτήσεις των οπαδών, για το φόβο των παικτών που αισθάνονται ότι δίνουν διαρκώς εξετάσεις, για ψυχολογικά μπλακ άουτ που προκαλεί στην Ελλάδα ο φόβος της ήττας. Ακούγαμε επίσης ότι συχνά για το κακό θέαμα φταίει «η ένταση στην εξέδρα» και οι διακοπές από ρίψεις αντικειμένων. Και ότι αν τα ματς ήταν άσχημα είναι γιατί στα ελληνικά γήπεδα δεν επικρατούν συνθήκες ανάλογες με αυτές που βλέπουμε στο εξωτερικό, όπου τα γήπεδα είναι θέατρα, στις εξέδρες υπάρχουν μπαμπάδες με παιδιά και οι απαιτήσεις δεν είναι νίκες με κάθε κόστος. Όλα αυτά θα συνεχίζαμε να τα ακούμε (και να τα λέμε) ως δικαιολογίες, στις οποίες δεν θα χωρούσαν κι αντιρρήσεις, αν δεν βλέπαμε αυτό που είδαμε φέτος. Που κόσμος δεν υπήρχε, κι όλα ήταν χειρότερα.

Κανείς

Ο κορωνοϊός άδειασε τις εξέδρες, αλλά τα ματς έγιναν κανονικά. Τα άδεια γήπεδα δημιούργησαν μια συνθήκη θερμοκηπίου: όποιος ήθελε να ρισκάρει παίζοντας πιο επιθετικά μπορούσε να το κάνει, αφού δεν θα τον περίμεναν στο τέλος «λαϊκά δικαστήρια». Δεν υπήρχαν στα γήπεδα οι κακοί γκρινιάρηδες οπαδοί που πιέζουν και ασχημονούν. Κανείς δεν έβρισε ποδοσφαιριστές στη διάρκεια των αγώνων (ο Πασχαλάκης είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα…) και κανείς δεν έπαιξε με τα νεύρα τους. Δεν υπήρχαν επεισόδια στα πάρκινγκ, δεν έπεφταν βεγγαλικά που προκαλούσαν μετάθεση της έναρξης των αγώνων, δεν κατήγγειλε κανείς «συνθήκες τρομοκρατίας». Εμειναν στην άκρη οι οπαδοί, και οι ομάδες έπρεπε να μας δείξουν πόσο ωραίο ποδόσφαιρο θα έπαιζαν χωρίς την εξωφρενική τους πίεση. Και στο τέλος της χρονιάς όλοι σχεδόν λένε ότι είναι ώρα να επιστρέψει ο κόσμος γιατί τα άδεια γήπεδα δεν αντέχονται. Μάλιστα κάποιοι πονηρούληδες, που πέρυσι είχαν πρόβλημα με την πίεση των οπαδών, δηλώνουν φέτος ότι τους έλλειψε το κίνητρο που οι οπαδοί τους δίνουν.

Αντιπαραβολή

Η αντιπαραβολή των περσινών και των εφετινών πεπραγμένων των ομάδων κάνει κατανοητό ότι εν τέλει δεν υπάρχει ούτε κάποια καταλυτικά χρήσιμη παρουσία οπαδών, ούτε κάποια καταστροφική απουσία: κάθε ομάδα «μαζεύει» βαθμούς ανάλογους με την ποιότητα των παικτών της και τη διοικητική της σοβαρότητα που δείχνει στο γήπεδο, είτε αυτό είναι γεμάτο, είτε υποχρεωτικά άδειο όπως φέτος. Χωρίς την πίεση των οπαδών οι ΠΑΕ είχαν φέτος τη δυνατότητα να παρουσιάσουν ομάδες που να παίζουν καλό ποδόσφαιρο – ένα ποδόσφαιρο που να χαίρεται ο καταναλωτής οπαδός στην τηλεόραση. Οι πιο πολλές ομάδες δεν έδειξαν τίποτα το ελκυστικό. Διότι για αυτόν τον καταναλωτή οπαδό ποδοσφαιρόφιλο ποτέ τους δεν νοιάστηκαν ιδιαίτερα. Θεωρούν την υποστήριξη που αυτός παρέχει ένα είδος υποχρέωσής του: τυφλής μάλιστα.  

Απαλλαγμένες από το άγχος του γηπεδικού κοινού κάποιες ομάδες που τα προηγούμενα χρόνια από αυτό το κοινό έμοιαζαν να πιέζονται θα πρεπε να παίξουν καλύτερο ποδόσφαιρο. Ο ΠΑΟ π.χ. Φέτος δεν υπήρχαν στα παιγνίδια του οπαδοί να ανεβάζουν πανό εναντίον της διοίκησης και να απειλούν πως θα μπουν μέσα και θα καταστρέψουν την ομάδα. Η ο ΠΑΟΚ. Φέτος η Τούμπα ήταν πραγματική εκκλησία – και μάλιστα ξωκλήσι άδειο. Δεν έσκαγαν δυναμιτάκια στα ματς, δεν έβρεχε ψάρια (!) στους πάγκους των αντιπάλων, δεν χρειαζόταν καν εκείνο το προστατευτικό δίχτυ που σε έκανε να πιστεύεις πως παρακολουθείς τα παιγνίδια του έχοντας μπροστά σου ένα διχτυωτό καλσόν. Αλλά όλη αυτή η ηρεμία που φέτος προέκυψε στα παιγνίδια των ομάδων αυτών δεν έφερε κανένα καλό αποτέλεσμα. Ισα ίσα. Σε κάποια από τα ματς αυτά νόμιζες ότι έπεσαν όλοι σε ύπνο βαθύ. Κι αναρωτιόσουν που είναι οι οπαδοί να τους ξυπνήσουν.

Ξέχασαν

Είναι πιεστικό και υπερβολικό και ανυπόφορο το ελληνικό κοινό; Δεν νομίζω. Αν δεις ματς του Αγιαξ στο Αμστερνταμ Αρίνα θα διαπιστώσεις ότι αν η ομάδα δεν προηγείται στο εικοσάλεπτο αρχίζουν τα σφυρίγματα! Αν βρεθείς σε ματς της Μπαρτσελόνα, αν στο ημίχρονο το παιγνίδι είναι ισόπαλο, βλέπεις μόνο σκυθρωπούς ανθρώπους. Αν παρακολουθήσεις ματς της Παρί, αν τελειώσει με νίκη με 1-0, χειροκρότημα δεν υπάρχει. Στην Ελλάδα υπάρχει ένα κοινό ηρωϊκό που πανηγυρίζει για νίκες που έχουν έρθει με ένα σουτ στην εστία, που θεωρεί θρίαμβο μια νίκη με 2-0, που δεν έχει σχεδόν καμία απαίτηση από τους ποδοσφαιριστές πέρα από το να θυμούνται για ποια ομάδα αγωνίζονται και να μιλάν κολακευτικά για το «λαό» της. Η ίδια η αθλητικογραφία μας κατά βάση περιορίζεται σε κριτικές αποτελεσμάτων: για το κοινό που θέλει να βλέπει ποδόσφαιρο αδιαφορεί.

Αυτό το κοινό φέτος κάθισε στο σπίτι για να δει τι θα του παρουσιάσουν οι ομάδες για να το ξανακερδίσουν. Αν αύριο άνοιγαν τα γήπεδα νομίζω θα γέμιζε το Καραϊσκάκη. Αντε και το Βικελίδης. Αμφιβάλω αν θα υπήρχε κόσμος στα υπόλοιπα ματς. Και δεν θα έφταιγε για αυτό ο κορωνοϊός. Θα έφταιγε ότι ο απλός οπαδός μένοντας φέτος μακριά από το γήπεδο συνειδητοποίησε ότι κάποιες ομάδες ξέχασαν την ύπαρξή του. Επαιξαν ένα χρόνο σαν αυτός να μην υπάρχει. Όχι στο γήπεδο. Γενικά στη ζωή.  

Στόχος των ομάδων του χρόνου θα πρέπε να είναι το πώς θα κερδίσουν το κοινό. Διότι δεν αρκεί να ανοίξουν τα γήπεδα: πρέπει και να γεμίσουν…  

Νέα Σαββατοκύριακο (Μάρτιος του 2021)