Η ερώτηση που γίνεται από την Πέμπτη το βράδυ, όταν ο Ολυμπιακός κέρδισε την Αρσεναλ στο Εμιρετς και παρόλα αυτά αποκλείστηκε από τα προημιτελικά του Γιουρόπα λιγκ, είναι τι διάβολο πρέπει να γίνει για να κάνει ο πρωταθλητής ένα βήμα μπροστά στην Ευρώπη. Η ερώτηση είναι χρήσιμη και γιατί επιτρέπει ένα απολογισμό της σεζόν που στην Ευρώπη ολοκληρώθηκε.

Ήταν η εφετινή σεζόν μια ευκαιρία για τον Ολυμπιακό για να προχωρήσει πέρα από τους 16 του Γιουρόπα λιγκ; Όχι. Η χρονιά του Covid 19 ανάγκασε τον Ολυμπιακό να αναμετρηθεί με απερίγραπτες αναποδιές: η ομάδα δεν έκανε προετοιμασία, ο Μαρτίνς δεν μπόρεσε να εντάξει στην ομάδα πολλούς από τους καινούργιους παίκτες και να πάρει πιο πολλά από αυτούς, το περασμένο καλοκαίρι, πιο πολύ εξαιτίας συγκυριών κι όχι λόγω προγραμματισμού, έφυγαν τρεις βασικοί (ο Ομάρ, ο Γκιγιέρμε και ο Τσιμίκας), ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο Ολυμπιακός υποχρεώθηκε να παίξει χωρίς τον κόσμο του. Ο πρωταθλητής έχει μια δυνατή έδρα – πράγμα που πολλοί ξεχνούν. Φέτος την στερήθηκε.  

Καλό βαθμό όχι άριστα

Με όλα αυτά η ευρωπαϊκή παρουσία του Ολυμπιακού δεν υπήρξε κακή και μπορεί να αποδειχτεί μελλοντικά χρήσιμη, αρκεί να βγουν σωστά συμπεράσματα. Αυτά πρέπει να καθορίσουν τον σχεδιασμό της επόμενης χρονιάς (δηλαδή τις μελλοντικές προσθήκες παικτών) - ζήτημα αξιολόγησης του προπονητή δεν υπάρχει. Ο Μαρτίνς και φέτος, όπως και τις δυο προηγούμενες σεζόν, παίρνει καλό βαθμό, χωρίς να είναι αλάνθαστος: κανείς μας δεν είναι. Φέτος έχει μια κάποια ευθύνη σε δυο μόνο ήττες. Έκανε λάθος στο Οπόρτο, όταν παρασύρθηκε από την θεωρητική δυνατότητα προσφοράς των Βινάγκρε, Πέπε και Μπρούμα: τους έριξε στο γήπεδο μαζί και ο Ολυμπιακός έχασε τη δυνατότητα να φτάσει στην ισοφάριση καθώς οι Πορτογάλοι «χτύπησαν» την πλευρά του αόρατου Βινάγκρε και βρήκαν το γκολ του 2-0 κόντρα στη ροή του ματς. Επίσης με τις επιλογές που έκανε στο Εμιρετς ο κόουτς παραδέχτηκε ότι κάτι δεν σχεδίασε σωστά κόντρα στην Αρσεναλ στο Καραϊσκάκη: το 5-4-1 που είδαμε την Πέμπτη, ήταν χρησιμότερο από το σχήμα του πρώτου ματς με τον Εμβιλά στόπερ και τον Βαλμπουενά στο γήπεδο. Αλλά και για τις δυο ήττες αυτές ο Μαρτίνς έχει άλλοθι: το ματς στο Οπόρτο ήταν νωρίς και ο κόουτς απλά εμπιστεύθηκε παίκτες που γνώριζε. Και με την Αρσεναλ ο τραυματισμός του Μπα δεν τον άφησε να δοκιμάσει το 5-4-1 που είχε στο μυαλό του.   

Κυνισμός και λύσεις

Το μάθημα της χρονιάς για τον Μαρτίνς είναι ότι στην Ευρώπη χρειάζεται περισσότερος κυνισμός: μερικές φορές πρέπει ο Ολυμπιακός του να παίζει για να μην χάσει – δεν είναι κακό. Η άριστη εφαρμογή του 5-4-1 στο Εμιρετς είναι προίκα για το μέλλον: η ομάδα μαθαίνει και γρήγορα μάλιστα. Επίσης ο κόουτς πρέπει να συνηθίσει στην ιδέα να δουλεύει με περισσότερους παίκτες: τέσσερα ματς στην Ευρώπη μετά τον Ιανουάριο (πόσο μάλλον έξι) δεν «βγαίνουν» με 15-16 ετοιμοπόλεμους. Από την άλλη για να καταλάβουμε τι δυσκολία της δουλειά του ας σκεφτούμε πως δεν είχε ποτέ του όλους τους βασικούς του διαθέσιμους. Και ότι έπρεπε να χτίσει και βαθμολογικές διαφορές από τους διώκτες του στο πρωτάθλημα, γιατί η καταπόνηση του Ολυμπιακού στη διάρκεια της χρονιάς ήταν μεγαλύτερη από των αντιπάλων του κι αυτό θα μπορούσε να πληρωθεί στα play off απέναντι σε ομάδες λιγότερο κουρασμένες.

Εφυγαν έξι ήρθαν τρεις   

Η Ευρώπη απαιτεί τεράστια προσοχή στις λεπτομέρειες, ακόμα και του σχεδιασμού. Φέτος η αριθμητική ελάφρυνση του ρόστερ μετά τον Δεκέμβριο φάνηκε. Ολοι μιλάνε για την έλλειψη ενός στόπερ (ο ίδιος ο Μαρτίνς παραδέχτηκε την απουσία ενός τέτοιου παίκτη, που θα του έδινε τη δυνατότητα να παίξει διαφορετικά με τους Κανονιέρηδες στο Καραϊσκάκη), αλλά εγώ είδα ότι και στα δυο ματς με την Αρσεναλ ο Ολυμπιακός δεν είχε στον πάγκο  κάποιες απαραίτητες εναλλακτικές λύσεις και σε άλλες θέσεις. Στο πρώτο ματς δεν υπήρχε ένας μέσος ικανός να μπει να δώσει τρεξίματα και στο Λονδίνο φάνηκαν στο τέλος πολύ οι απουσίες του Βαλμπουενά και του Χασάν. Ο Ολυμπιακός άφησε τον Ιανουάριο να φύγουν ο Σισέ, ο Βινάγκρε, ο Ραφίνια, ο Λοβέρα, ο Πέπε και ο Σουντανί, και είχε τον Τιάγκο εκτός ευρωπαϊκής λίστας: ήρθαν ο Ρέαμπτσουκ, ο Σωκράτης και ο Λαλά, αλλά κάποια κενά φάνηκαν και γιατί η ομάδα δεν έτρεχε όσο πέρυσι.

Ο καλύτερος τρόπος  

Ας πούμε τώρα και κάποια πράγματα για τον σχεδιασμό της επόμενης σεζόν. Φέτος είδαμε κάτι σημαντικό: ότι ο καλύτερος τρόπος για να αντικαταστήσεις όποιους φεύγουν είναι να ποντάρεις σε γυρολόγους με εμπειρίες από καλά ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Ο σοφός Εμβιλά έδωσε πιο πολλά από τον πολλά υποσχόμενο Πέπε. Ο Ραφίνια κάλυψε το κενό του Ομάρ, έστω παίζοντας διαφορετικά κι είχε μικρότερες δυσκολίες προσαρμογής από τον Λαλά, που βγήκε από τη χώρα του πρώτη φορά, όπως και ο Ντρέγκερ. Ο Παπασταθόπουλος μοιάζει να αγωνίζεται στον Ολυμπιακό χρόνια. Ο Χολέμπας μακάρι να ήταν 32 χρονών. Οι νέοι ζορίστηκαν (ο Βινάγκρε υπήρξε η απογοήτευση της σεζόν), έχουν να μάθουν πολλά (ο Ρέαμπτσουκ πχ) και δεν είσαι ποτέ βέβαιος για την εξέλιξή τους (ο Ρατζέλοβιτς π.χ έκανε βήματα πίσω). Οι παίκτες που έχουν παίξει σε καλά πρωταθλήματα μπορεί να αναδειχτούν σε ηγέτες: ο Εμβιλά, όπως και ο Γκιγιέρμε, δεν είχαν κάνει την καλύτερη σεζόν τους πριν αποκτηθούν από τον Ολυμπιακό, αλλά και οι δυο, όταν κατάλαβαν το μηχανισμό έκαναν σπουδαία πράγματα.

Τα (απαραίτητα…) στοιχήματα πρέπει να μπαίνουν σε θέσεις που είσαι καλυμμένος: αν δίπλα στον Σεμέντο έχεις τον Μεριά και τον Σισέ, μπορείς να φέρεις το Μπα. Αν έχεις τον Ποντένσε και τον Βαλμπουενά, μπορείς να πάρεις τον Μασούρα. Αν έχεις τον Ραφίνια θα μπορέσεις να κάνεις όποια δοκιμή θες με τον Ανδρούτσο. Αλλά αν δεν έχεις εξτρέμ, που παίρνουν τη φανέλα σπίτι όμως θες μια λύση πιο σίγουρη από τον Μπρούμα που ήρθε τραυματίας.

Στην επόμενη μεταγραφική περίοδο ο Ολυμπιακός πρέπει να βρει πρώτα από όλα ποιοτικές λύσεις στην επίθεση γιατί μεγάλωσε κι ο Βαλμπουενά. Φέτος από τον πρωταθλητή έλειψε κυρίως το γκολ: αυτή ήταν η μεγάλη διαφορά του με πέρυσι. Φέτος, εξαιρουμένου του ματς με την τρελή PSV στο Καραϊσκάκη, ο Ολυμπιακός στα ευρωπαϊκά του παιγνίδια πήρε σε ροή παιγνιδιού γκολ μόνο από τον Ελ Αραμπί, τον Χασάν και τον Καμαρά, ενώ ένα του δωσε κι ο Βαλμπουενά – με πέναλτι κόντρα στην Ομόνοια. Πέρυσι έξι διαφορετικοί παίκτες του (Σεμέδο, Γκιγιέρμε, Γκερέρο, Ελ Αραμπί, Βαλμπουενά και Ρατζέλοβιτς)  είχαν σκοράρει δυο φορές τουλάχιστον, ενώ άλλοι τρεις, (ο Μασούρας, ο Σισέ και ο Ποντένσε) είχαν πετύχει γκολ σημαντικότατα. Γιατί το παιγνίδι ήταν επιθετικότερο και παραγωγικότερο, αλλά και γιατί υπήρχαν εξτρέμ.

Αν ο Ολυμπιακός θέλει του χρόνου να βελτιωθεί πρέπει να βρει δυο εξτρέμ με πείρα ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων και γκολ στα πόδια τους: δεν είναι απλό αλλά είναι απαραίτητο, κυρίως για να μπορεί να αξιοποιήσει ξανά την έδρα του. Οι αποκλεισμοί του τα τελευταία χρόνια στο Γιουρόπα λιγκ οφείλονται κυρίως σε αυτό: στα περίφημα νοκ άουτ στο κάστρο του δεν κέρδισε τη Μπεσίκτας, τη Ντιναμό Κιέβου, την Αρσεναλ, τη Γούλβς. Εκτός έδρας, ειδικά στα χρόνια του Μαρτίνς, η συμπεριφορά του είναι πλέον πολύ καλή: φέτος στο Εντιχαντ και στο Οπόρτο δέχτηκε γκολ μετά το 80΄.    

Μπάτζετ και επιλογές

Ενα βήμα μπροστά έχει γίνει ήδη. Κάποτε ο Ολυμπιακός μετά από στραβοπάτημα σε εντός έδρας ματς έχανε στις ρεβάνς με κάτω τα χέρια: 2-0 από τη Λίβερπουλ, 4-0 από τη Νιουκάσλ κτλ. Τώρα πάει στο Εμιρετς και κερδίζει, ενώ πέρυσι υποχρέωσε τη Γουλβς να κάνει καθυστερήσεις για να κρατήσει το 1-0 στο οποίο ήρωας ήταν ο τερματοφύλακάς της. Το δεύτερο βήμα χρειάζεται να ρθει: έρχεται μόνο αν μεγαλώσει κι άλλο η ποιότητα.

Ακούω ότι η Αρσεναλ έχει τετραπλάσιο μπάτζετ, η Πόρτο είχε τριπλάσιο, η Σίτυ δεκαπλάσιο. Πολύ σωστά. Αλλά ο Ολυμπιακός πρέπει πρώτα από όλα να ξοδεύει σωστότερα τα χρήματα του. Μια ομάδα που «έβγαλε» τον Καμαρά, τον Μπα, τον Τσιμίκα, το Ρέτσο είναι λογικό να βάζει και στοιχήματα. Αλλά στην Ευρώπη τη διαφορά την κάνουν οι σταθερές αξίες, αυτοί π.χ που είναι ή έχουν υπάρξει διεθνείς στις Εθνικές ομάδες της χώρας τους και πριν έρθουν εδώ έχουν περάσει από μεγάλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Παίκτες σαν τον Σεμέδο, τον Ελ Αραμπί, τον Εμβιλά, τον Χασάν, τον Βαλμπουενά πρέπει να βρεθούν το επόμενο καλοκαίρι. Αυτοί θα είναι το αληθινό βήμα μπροστά…