Την Κυριακή το βράδυ, μετά τα όσα έγιναν στην Τούμπα, οι ρεπόρτερ του ΠΑΟΚ έγραφαν κι έλεγαν πως πρέπει να περιμένουμε μια εντυπωσιακή παρέμβαση του κ. Ιβάν Σαββίδη ήδη την επόμενη μέρα. Την επόμενη μέρα, χθες δηλαδή, δεν έγινε τίποτα. Το μόνο που έγινε ήταν πως επανεμφανίστηκε μετά από πολύ καιρό ο Γιώργος Σαββίδης, ο οποίος έκανε αναρτήσεις στο Instagram.

Ο μικρός Σαββίδης ανάρτησε τη φωτογραφία ενός μαχαιριού κι έγραψε μια φράση του Τόλστοι, πράγμα που δείχνει πως το παιδί έχει επίπεδο: «Όλα είναι θέλημα Θεού μπορεί να πεθάνεις, μπορεί και να σε στέλνει στη μάχη». Λένε ότι είναι ένα σχόλιο του για τα όσα έγιναν στο ματς – δεν μπορώ να το ξέρω: μπορεί απλά να του αρέσει ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Αυτό που σίγουρα ξέρω είναι ότι πιο πολύ και από το θέλημα του Θεού θα χε ενδιαφέρον να μάθουμε το θέλημα του Σαββίδη. Όχι του Γιώργου. Του εξαφανισμένου Ιβάν.

Κάποτε στο Ροστόφ

Υπάρχει κάτι που θα πρέπει να ανησυχεί τον κόσμο του ΠΑΟΚ περισσότερο και από την παρατεταμένη απουσία του Σαββίδη από τη Θεσσαλονίκη: θα πρεπε να τον ανησυχεί πως όσα συμβαίνουν στον ΠΑΟΚ μοιάζουν πολύ με όσα συνέβησαν κάποτε στο Ροστόφ. Όταν ο Σαββίδης απέκτησε κάποτε την ρωσική ομάδα είχαμε ακριβώς την ίδια αλληλουχία γεγονότων: μπήκε στην ομάδα, περίμενε λίγο μέχρι να καταλάβει τι πρέπει να κάνει, την ανέβασε κατηγορία ξοδεύοντας τεράστια για τα δεδομένα της ομάδας χρήματα, χάρηκε για την επιτυχία κι έδωσε όρκους παντοτινής παρουσίας και ξαφνικά εξαφανίστηκε. Κάποιος μπορεί να πει ότι με τον ΠΑΟΚ μοιάζει περισσότερο δεμένος συναισθηματικά: μπορεί και να ισχύει. Αλλά και στο Ροστόφ ευτυχισμένος ήταν στις μέρες των μεγάλων επιτυχιών: όταν η ομάδα ανέβηκε κατηγορία στη γιορτή πήγε στο γήπεδο καβάλα σε ένα άλογο! Αυτό στον ΠΑΟΚ δεν το είδαμε.

Δεν υιοθετώ, απλά ακούω  

Ακούω διάφορες θεωρίες για το που είναι ο Σαββίδης, για το γιατί ακόμα κι όταν πρόσφατα ήρθε στην Ελλάδα δεν είδε κανένα παράγοντα του ΠΑΟΚ, για το τι είχε σκοπό να κάνει κτλ. Τα ακούω αλλά αρνούμαι να τα αναπαράγω: σε μια χώρα που οι θεωρίες συνωμοσίες «καίνε» μυαλά ανθρώπων (σε σημείο που τις πληρώνουν με τη ζωή τους), προτιμώ να μην παίρνω θέση για όσα δεν μπορώ να επιβεβαιώσω. Μένω στα γεγονότα: τα οποία λένε μόνο ένα πράγμα. Ότι ο πρωταθλητισμός που προσπάθησε να κάνει με τον ΠΑΟΚ ο Σαββίδης είναι τόσο ακριβός, που ήταν αδύνατο να υποστηριχθεί για καιρό. Από τη στιγμή που αυτού του είδους τον πρωταθλητισμό δεν έχει διάθεση να τον υποστηρίξει, μοιάζει δεδομένο ότι για τον ΠΑΟΚ θα υπάρξουν δυσκολίες που δεν θα είναι απλό για κανένα να τις αντιμετωπίσει. Διότι το πρόβλημα δεν είναι απλά η διοίκηση της ομάδας, αλλά το ίδιο το μοντέλο του πρωταθλητισμού. Που έγινε μόνο με σπατάλη. 

Κι όταν κέρδιζε έλειπε  

Ακούω πολλούς να επαναλαμβάνουν ότι μια ομάδα είναι δύσκολο να διοικηθεί με τηλεδιασκέψεις που γίνονται ανάμεσα στα στελέχη της και κάποιον αόρατο μεγαλομέτοχο που βρίσκεται στη Ρωσία. Κανείς δεν θα πει το αντίθετο. Όμως ο Σαββίδης ποτέ δεν διοίκησε τον ΠΑΟΚ με  παρουσία καθημερινή. Δεν ήταν πάντα εδώ, όταν η ομάδα κέρδισε το νταμπλ. Οι περίφημες τηλεδιασκέψεις με προπονητές και στελέχη υπάρχουν από τα χρόνια που προπονητής ήταν ο Γιώργος Δώνης. Οι εμφανίσεις του ήταν για χρόνια θεαματικές (με συνεντεύξεις, δηλώσεις, τοποθετήσεις κτλ) ακριβώς επειδή ο Ιβάν επιδίωκε την προβολή για να δείχνει κοντά στην ομάδα, ενώ σχεδόν πάντα έλειπε. Στις μεγάλες του μέρες δεν ήταν εδώ: συνεχώς επέστρεφε. Την δε ομάδα την έτρεχαν πάντα άνθρωποι της εμπιστοσύνης του (ο Τσιστιακόφ, η Μαρία Γκοτζάρεβα, ο Λούμπος Μίχελ κτλ) των οποίων η ικανότητα ήταν ότι μπορούσαν να τον βρουν κάθε στιγμή. Στα χρόνια της μεγάλης ακμής ο ΠΑΟΚ είχε συνιστώσες, δηλαδή πολλούς παράγοντες με προσωπική ατζέντα, ακριβώς γιατί ο Ιβάν συνήθως απουσίαζε. Διάφοροι έζησαν με το όνειρο ότι θα διαχειριστούν το πορτοφόλι του. Κάποιοι τα κατάφεραν. Όταν πορτοφόλι, που αναζητούσε διαχειριστή, υπήρχε.

Το κακό μετά το νταμπλ

Η απροθυμία σπατάλης είναι το θέμα – όχι η απουσία του Ιβάν. Αλλά είναι η σπατάλη τρόπος διοίκησης; Εγώ λέω όχι. Το κακό για τον ΠΑΟΚ ξεκίνησε ακριβώς μετά την κατάκτηση του πιο ακριβού νταμπλ της ιστορίας: από τα χρήματα που τότε διέθεσε ο Σαββίδης για να το κατακτήσει παρά πολλά πήγαν όχι στην ομάδα, αλλά σε παράλληλους χρήσιμους μηχανισμούς. Τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, site, ακόμα και η ίδια η Λίγκα της οποίας υπήρξε χορηγός, χρηματοδοτήθηκαν από το πορτοφόλι του Ιβάν: κορυφαία τρέλα η δημιουργία του ΠΑΟΚ TV που θα έκανε τον ΠΑΟΚ πάμπλουτο. Κατέληξαν χρήματα και σε όλο αυτό το παρακύκλωμα του ελληνικού ποδοσφαίρου που αποτελείται από σταρ παράγοντες που παριστάνουν τους ιδιοκτήτες ομάδων, από «Καλπατζήδηδες», από διαιτητοπατέρες, από παράγοντες Ενώσεων, από λαμόγια και από λογιών λογιών «περίεργους» που έλεγε κι ο Θωμάς; Δεν το ξέρω και όπως σας είπα δεν υιοθετώ θεωρίες συνωμοσίας. Αυτό που ξέρω είναι ότι τον καιρό που όλοι ψιθύριζαν ότι υπήρχε κατακλυσμός από ρούβλια ο ΠΑΟΚ πήρε το νταμπλ – ίσως είναι σύμπτωση. Ισως είναι και σύμπτωση πως μόλις η κάνουλα έκλεισε, στην Τούμπα ξανάρχισαν τα ντου…

Από τα πολλά στα λίγα

Χθες διάβασα ότι όταν κάποτε αποκαλείς τις εισβολές των οπαδών «αγανάκτηση του λαού» και σχεδόν τις ευλογείς θα τις βρεις και μπροστά σου. Ισχύει, αλλά ας μην μπερδεύουμε τα πράγματα: το πρόβλημα του ΠΑΟΚ δεν είναι ποιος θα ασχοληθεί με τους οργανωμένους, είναι ότι ο Σαββίδης απλά σπαταλούσε: δεν μοιάζει να έχτισε κάτι. Όπως αποδεικνύεται η επιλογή του Ρασβάν Λουτσέσκου έγινε απλά για να μετριαστούν οι αντιδράσεις για την εμφανέστατη απόφαση για ένα είδος λιτότητας, που ξεπερνά τα συνηθισμένα. Και που κανείς δεν βλέπω να έχει το θάρρος να την εξηγήσει.

Το πέρασμα από τα πολλά στα λίγα στην προκειμένη περίπτωση είναι πραγματικά δραματικό. Κι από κάποιο κόσμο δεν αντέχεται: ο Σαββίδης είναι σαν να έχει φύγει, ενώ ακόμα υπάρχει. Τέτοια αλλαγή πολιτικής δεν έχει συμβεί πουθενά, διότι όλοι όσοι κάποια στιγμή αποφάσισαν ότι δεν μπορεί να συνεχίσουν να βάζουν χρήματα έφυγαν: ο Κόκκαλης, οι πολυμετοχικοί του ΠΑΟ, οι κάποτε χρηματοδότες του Ντέμη Νικολαϊδη, ο Κοντομηνάς, ο Μυτιληναίος και άλλοι. Και κανείς από όλους αυτούς δεν είχε δημιουργήσει την υποψία πως εκτός από την ομάδα συντηρεί και άλλους πολλούς. Αυτό το γράφω γιατί, αν ισχύει, κάνει και κατανοητή τη δυσκολία της επόμενης μέρας.

Που είναι τα στελέχη;

Το περασμένο καλοκαίρι συζητούσαν στον ΠΑΟΚ μήπως μια λύση για την ομάδα είναι ο Αχιλλέας Μπέος. Ικανότατος είναι ο άνθρωπος, αλλά είναι δυνατόν μετά από μια δεκαετία ξοδέματος χρημάτων να προβάλλεται αυτό σαν λύση; Που είναι οι άνθρωποι του ΠΑΟΚ; Τα χρήματα που έβαλε ο Σαββίδης όλα αυτά τα χρόνια μόνο στην ΠΑΕ υπολογίζονται σε περίπου 140—150 εκατ ευρώ. Αν υπολογίσεις και τα έσοδα του ΠΑΟΚ (χορηγίες, εισιτήρια, τηλεοπτικά συμβόλαια, πωλήσεις παικτών κτλ) μιλάμε για έσοδα που ξεπερνούν τα 300 εκατ ευρώ. Με αυτά θα έπρεπε να υπάρχει τουλάχιστον μια σούπερ οργανωμένη ποδοσφαιρική εταιρία: μια εταιρία με ικανά στελέχη, παράγοντες με κύρος, ανθρώπους αξιοζήλευτους που αν ποτέ έφευγαν από τον ΠΑΟΚ θα ήταν περιζήτητοι. Βλέπετε κανένα;  Ο ΠΑΟΚ έπρεπε σήμερα να είναι μια εταιρία που θα πρεπε να δουλεύει ρολόι ακόμα κι αν ο Σαββίδης ήταν μόνιμα κάπου μακριά. Γιατί δεν υπάρχει; Γιατί πολύ φοβάμαι πως ποτέ δεν υπήρχε ένα σχέδιο για να υπάρξει. Και σήμερα αυτό πληρώνεται. Μεταφορικά και κυριολεκτικά.