Περισσότερο και από την ήττα της Εθνικής μας ομάδας από την Σκωτία συζητήθηκε η απόφαση του Ιβάν Γιοβάνοβιτς να ξεκινήσεις σε αυτό το ματς στην επίθεση τον Φώτη Ιωαννίδη αντί του Βαγγέλη Παυλίδη. Η ερώτηση που προέκυψε και συζητιέται είναι αν ο Γιοβάνοβιτς έχει «κόλλημα» με τον Ιωαννίδη. Και αν  γενικώς έχει «κολλήματα».

Γιατί χρησιμοποιήθηκε ο Ιωαννίδης

Κατά τη γνώμη μου η επιλογή του Ιωαννίδη στο ματς με την Σκωτία έχει να κάνει με συγκεκριμένες ανάγκες που υπήρχαν στο ματς αυτό – φυσικά ανάγκες αγωνιστικές. Έλειπαν ο Κουρμπέλης και ο Μπακασέτας κι αυτό αναστάτωσε πολύ την ομάδα η οποία επί της ουσίας εμφανίστηκε με μία μεσαία γραμμή (Σιώπης, Μάνταλος, Κωνσταντέλιας) που δεν είχαμε δει προηγουμένως.

Ο Γιοβάνοβιτς χρησιμοποίησε τον Ιωαννίδη για να τρέξει και να πρεσάρει, να κάνει δηλαδή μια δουλειά που δεν πολυσυνηθίζει ο Κωνσταντέλιας, αλλά και για να δημιουργήσει με την κίνηση του χώρους για τον Τζόλη και τον Μασούρα που έχουν την καλή συνήθεια να συγκλίνουν. Αδίκησε τον Παυλίδη προτιμώντας τον Ιωαννιδη; Μπορει - το λέω γιατί ο φορ της Μπενφίκα κάνει πολύ καλή σεζόν. Ωστόσο ο Ιωαννίδης στην Φλωρεντία είχε αλλάξει την εικόνα του Παναθηναϊκού στο δεύτερο ημίχρονο και αυτό δεν έγινε μήνες πριν, αλλά μόλις στο τελευταίο παιχνίδι που αυτός αγωνίστηκε.

Η κατηγορία περί αδικίας του Παυλίδη από τον Γιοβάνοβιτς βασίστηκε και σε προηγούμενα. Κάποιοι επισήμαναν ότι ο Παυλίδης ήταν ο σέντερ φόρ της Εθνικής μας στο ματς με την Αγγλία στο Γουέμπλει μόνο και μόνο γιατί τότε ο Ιωαννίδης δεν ήταν διαθέσιμος, τονίστηκε μάλιστα ότι στην ρεβάνς με τους Αγγλους ο Παυλίδης ναι μεν ξεκίνησε βασικός πλην όμως αντικαταστάθηκε από τον Ιωαννίδη πολύ νωρίς - μόλις στο 55΄μολονότι ο φορ της Μπενφίκα στο Γουέμπλεϊ ήταν καταπληκτικός. Όλα αυτά μου φαίνονται μάλλον μια προσπάθεια για να υπάρξουν στον Γιοβάνοβιτς κατηγορίες: δεν είναι συμπαθητικός σε όλους. Πιστεύω πως απόψε ο Παυλίδης θα αγωνιστεί κανονικά και πως θα αλλάξει και κάτι στην τριάδα των παικτών που θα έχει πίσω του γιατί στο πρώτο ματς η Εθνική μας δεν σκόραρε. Δεν πιστεύω πως υπάρχει κάποιο κόλλημα του Ιβάν - μάλλον στο ματς με την Σκωτία έφταιξε η υπερανάλυση. Δεν θέλω ωστόσο να κάνω τον συνήγορο του Γιοβάνοβιτς που δεν το έχει και ανάγκη. Ας πούμε ότι ομοσπονδιακός προπονητής έχει όντως ένα «κόλλημα» με τον Ιωαννίδη διότι αυτός τον ανέδειξε στον Παναθηναϊκό και συνεργάστηκε μαζί του πολύ καλά. Που είναι το κακό;

Δεν είναι όλοι οι παίκτες ίδιοι

Οι προπονητές έχουν να διαχειριστούν 25 ποδοσφαιριστές τουλάχιστον, και ειδικά σε εθνικές ομάδες πολλές φορές και περισσότερους. Αυτό ωστόσο που πρέπει να έχουν στο μυαλό τους είναι μια ομάδα που να έχει την δική τους ταυτότητα, δηλαδή μια ομάδα αποτελούμενη από παίκτες που οι ίδιοι γνωρίζουν και που και αυτοί γνωρίζουν καλά τα θέλω τους. Όταν υπάρχει μια τέτοιου είδους προτεραιότητα  προφανώς και θα υπάρχουν βασικοί, που ο προπονητής θα στηρίζει και αναπληρωματικοί που ο προπονητής θα περιμένει να είναι έτοιμοι να βοηθήσουν οπότε τους το ζητήσει.

Ακούω συνέχεια για τάχα μου δίκαιους προπονητές κτλ. Ο προπονητής δεν είναι πρόεδρος δικαστηρίου που βγάζει αποφάσεις. Είναι σχεδόν πάντα ένας κομμάτι ανήσυχος διοικητής που χρειάζεται κυρίως παίκτες που να τον καταλαβαίνουν. Πρέπει με τη συμπεριφορά του να έχει κερδίσει πολλούς που να είναι διατεθειμένοι να τα δώσουν όλα για χάρη του. Ένας προπονητής που έχει πολλούς παίκτες που πέφτουν γι’αυτόν στη φωτιά έχει σίγουρα και επιτυχίες. Αντίθετα όποιος δεν καταφέρνει να κάνει τους παίκτες του να παίζουν γι’ αυτόν δύσκολα μακροημερεύει. Αυτό που αποκαλούμε «κόλλημα» συνήθως είναι μια απαραίτητη σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στον προπονητή και σε όσους ο ίδιος θεωρεί ηγέτες της ομάδας. Κι ομάδα με 25 ηγέτες δεν έχει υπάρξει στην ιστορία.

Ρεχάγκελ και Σάντος

Ο Οτο Ρεχάγκελ και ο Φερνάντο Σάντος, οι δύο περισσότερο επιτυχημένοι προπονητές στην ιστορία της Εθνικής Ελλάδος, βάσισαν την επιτυχία τους σε «κολλήματα». Ο Ρεχάγκελ καλούσε στην Εθνική τον Τσιάρτα όταν ήταν χωρίς ομάδα. Παρακαλούσε τον Τραϊανό Δέλλα να παίξει ένα ακόμα χρόνο, ενώ ο ψηλός είχε αποφασίσει να κρέμασε τα παπούτσια του. Είχε βασικό του Νικοπολίδη ακόμα και όταν αυτός είχε χάσει τη θέση του στον Παναθηναϊκό. Αδικούσε παίκτες; Όταν θέλεις να στηρίξεις τις επιλογές σου, δεν γίνεται αλλιώς. Ο Ζήκος κι ο Στολτίδης θα ήταν χρήσιμοι σε όλες τις εθνικές ομάδες της Ελλάδος αλλά ο Ρεχάγκελ εκτιμούσε ότι οι δικοί του βασικοί κόφτες ήταν οι καλύτεροι. Και ο Σάντος όμως, αν και λιγότερο δογματικός, στήριζε τους παίκτες του κόντρα σε όλους. Το 2014, κατά την διάρκεια του μουντιάλ της Βραζιλίας, όλη η Ελλάδα του ζητούσε να μην ξεκινάει βασικός ο Κατσουράνης: ο Σάντος δεν άκουγε κανέναν. Στο μουντιάλ της Βραζιλίας δεν έβγαλε επίσης από την εντεκάδα τον Μήτρογλου, παρότι προερχόταν από ένα τραυματισμό στην Φούλαμ. Και στην παρουσία του στην Εθνική ελάχιστα είχε χρησιμοποιήσει τον Αθανασιάδη, μολονότι αυτός τότε είχε κάποιες σπουδές χρονιές στον ΠΑΟΚ.

Συμβαίνουν αυτά μόνο με ομοσπονδιακούς που δουλεύουν στην Ελλάδα και κάνουν δημόσιες σχέσεις με μεγάλες ομάδες όπως κάποιοι λένε; Ούτε για αστείο. Ο Σάκι το 1994 στις ΗΠΑ κρατούσε βασικό τον Ρομπέρτο Μπάτζιο που είχε ξεκινήσει το μουντιάλ άθλια κόντρα σε όλη την Ιταλία που φώναζε πως του τον έχουν επιβάλει οι χορηγοί: ο παίκτης ξύπνησε στα νοκ άουτ και πήγε τους Ιταλούς στον τελικό. Το ίδιο συνέβη το 2021 στην Αγγλία στο Euro2020: υπήρχε ένα παλλαϊκό αίτημα να βγει ο άσφαιρος Χάρι Κέιν από την ενδεκάδα των Λιονταριών – ο Σάουθγκέιτ δεν το έκανε ποτέ. Στο προηγούμενο Euro ο Νάγκελσμαν δεν ξεκινούσε στην ενδεκάδα των Γερμανών τον Φιλκρουγκ που ήταν περισσότερο φορ από τον Χάβερτς: το πλήρωσε στο ματς με τους Ισπανούς αλλά δεν έκανε ποτέ αυτοκριτική.  Δεν χρειάζεται να αναφερθώ στην στήριξη του Κριστιάνο Ρονάλντο στην Εθνική Πορτογαλίας, ή του Νεϊμαρ στην Εθνική Βραζιλίας: ας πούμε ότι αυτές οι περιπτώσεις είναι ιδιάζουσες. Αλλά γενικά ένας προπονητής απαγορεύεται να μην έχει τους ηγέτες του: το απαιτεί η λειτουργία της ομάδα του. Ομάδα χωρίς ηγεσία δεν πάει πουθενά. Εχασε πχ φέτος ο Γκουαρντιόλα τον Ρόντρι που δεν έβγαινε ποτέ από την ενδεκάδα και διαλύθηκε.   

Να ξέρεις από ανθρώπους

Υπάρχει ένα ενδιαφέρον δεδομένο που εξηγεί αυτές τις συζητήσεις περί «κωλυμάτων» των προπονητών. Η αθλητικογραφία μας έχει δημιουργήσει την εντύπωση ότι οι προπονητές είναι κάποια ακριβοδίκαιοι τύποι που αντιμετωπίζουν τάχα μου όλους τους παίκτες με τον ίδιο τρόπο, που ασχολούνται μόνο με αριθμούς και επιστημονικά δεδομένα και αλλά τέτοια απίθανα. Οποιοι κάνουμε αυτή την δουλειά έχουμε κάνει τον κόσμο να ξεχάσει ότι όταν μιλάμε για προπονητές, μιλάμε για ανθρώπους με προτιμήσεις που πολλές φορές βασίζονται σε κριτήρια ενστικτώδη ή ακόμα και συναισθηματικά. Στο μόνο που έχουμε δίκιο είναι ότι οι προπονητές πολλές φορές είναι καλοί δάσκαλοι. Όμως όπως όλοι οι δάσκαλοι κάποιους μαθητές τους αγαπάνε λίγο πιο πολύ. Όχι από βίτσιο. Αλλά γιατί βλέπουν πόσο πολύ προσπαθούν, πόσο τους ακούνε αλλά και πόσο ξεχωριστές περιπτώσεις είναι. Τα «κολλήματα» των προπονητών, αυτά που είναι αποδείξεις ότι προσέχουν το πως ένας ποδοσφαιριστής δουλεύει και πόσο σημαντιός είναι, αποτελούν συνήθως ευλογία για μια ομάδα. Μαρτυρούν πως ο προπονητής ξέρει και από ποδόσφαιρο αλλά και από ανθρώπους. Το δεύτερο είναι πάντα πιο δύσκολο από το πρώτο.