Έπαιξε σε πολλές μεγάλες ταινίες ο μακαρίτης πλέον Κερκ Ντάγκλας, αλλά καμία από αυτές δεν πρέπει να ήταν τόσο πλούσια και τόσο περιπετειώδης όσο η γιγάντια ζωή του. Ο μεγάλος ηθοποιός έφυγε σε ηλικία 103 χρόνων – ο όρος «πλήρης ημερών» στη δική του περίπτωση ακούγεται ως κάτι λίγο. Εζησε 65 χρόνια(!) με τη δεύτερη γυναίκα του, την Αν Μπάιντενς, που έφτασε κι αυτή δίπλα του τα 100! Απέκτησε τέσσερα παιδιά και υπήρξε σταρ του Χόλυγουντ για πάνω από 60 χρόνια – η τελευταία του συμμετοχή σε ταινία είναι το 2007 (στο ντοκιμαντέρ «Trumbo») και η πρώτη του το 1946, στο «The Strange Love of Martha Ivers», που στην Ελλάδα κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Αμαρτωλές γυναίκες». Μέσα σε αυτά τα 60 χρόνια ο Κερκ Ντάγκλάς έκανε τουλάχιστον τρεις καριέρες από αυτές που κάνουν οι κανονικοί ηθοποιοί. Κι ίσως για αυτό ο θάνατος του σκόρπισε συγκίνηση παγκοσμίως μολονότι δεν είχε τίποτα το ηρωϊκό ή το άδικο: μεγάλωσαν μαζί του τρεις γενιές τουλάχιστον και για όλους ο Κερκ Ντάγκλας ήταν ένα σύμβολο. Ο άνθρωπος γεννήθηκε μεγάλος. Μικρό δεν τον θυμάται κανείς.

Σαράντα δουλειές, εκατό ρόλοι

Η ζωή του Κερκ Ντάγκας είναι μια μεγάλη ταινία που είναι αμφίβολο αν ποτέ κανείς θα τολμήσει να γυρίσει διότι θα ναι δύσκολο ο κόσμος να πιστέψει πως ό,τι σε αυτή αναφέρεται είναι πραγματικό γεγονός. Στην βιογραφία του που κυκλοφόρησε μόλις το 1988, με τον τίτλο «Ο γιός του ρακοσυλλέκτη» μαθαίνεις πως ο Ισούρ Ντανιέλοβιτς, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα γεννήθηκε στο Αμστερνταμ της Νέας Υόρκης 103 χρόνια πριν και είχε οκτώ ακόμα αδέρφια. Οι γονείς του, Εβραίοι Λευκορώσοι που βρέθηκαν στη χώρα της μεγάλης ελπίδας το 1912, άλλαξαν επίθετο προτιμώντας το πιο αμερικάνικο «Ντέμσκι» - αργότερα ο μικρός Ισουρ θα το αλλάξει κι αυτό. Ο ίδιος λέει ότι έκανε σαράντα δουλειές πριν βγάλει χρήματα ως ηθοποιός, αλλά το πιο ωραίο που αναφέρει στη βιογραφία του είναι ότι το βαθούλωμα στο πρόσωπό του, το χαρακτηριστικό του σημάδι, του το έκανε «ένας άγγελος που προσπάθησε να τον πάρει στον παράδεισο την ώρα που γεννήθηκε» – ο Κιρκ του εξήγησε ότι δεν είχε σκοπό να πάει πουθενά. Το ότι ο πιτσιρικάς είχε κάτι σπάνιο το καταλαβαίνεις κι από το ότι βρέθηκε στην ίδια θεατρική σχολή με τη Λορίν Μπακόλ – αυτή, ως ανερχόμενη σταρ, μεσολάβησε πολύ αργότερα για να πάρει τον πρώτο του κινηματογραφικό ρόλο, στέλνοντας μια άλλη θεά, την Μπάρμπαρα Στάνγουικ και τον παραγωγό της να τον δουν στο θέατρο. Και αυτή και η Μπακόλ πέρασαν από το κρεβάτι του.

Ισως στις εξιστορήσεις του να υπάρχουν υπερβολές, αλλά όσα από τον ίδιο περιγράφονται για τη ζωή του έχουν μια κινηματογραφικά σεναριακή γοητεία. Πάει στον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τραυματίζεται – υπηρετεί στο ναυτικό. Τον Μαΐο του 1943, ενώ βρίσκεται σε μια φρεγάτα στον Ειρηνικό, βλέπει μια φωτογραφία της ηθοποιού Νταΐάνα Ντιλ, στο εξώφυλλο του περιοδικού Life και λέει στους συμπολεμιστές του ότι μια μέρα θα την παντρευτεί. Το κάνει το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς και μαζί της αποκτά δυο παιδιά, τον Μάικλ και τον Τζόελ. Ο Κιρκ προβλέπει ότι ο Μάικλ θα γίνει ηθοποιός «γιατί είναι φτυστός ο πατέρας του». Κι έτσι γίνεται. Ο Κερκ Ντάγκλας δεν υπήρξε ποτέ σύμβολο του σεξ, όπως άλλοι κι άλλοι χολιγουντιανοί αστέρες, αλλά ήταν πάντα αρσενικό: ένας γυναικάς παλιάς κοπής, που δεν επιδεικνύει τα κατακτήσεις του στα εξώφυλλα κι άφηνε τις γυναίκες να μιλάνε για αυτόν. Η πολυπλοκότητα του άλλωστε σαγήνευε. Ήταν επιθετικός όπου χρειαζόταν, γοητευτικός και παθιασμένος, σκληρός όπως όσοι έχουν γνωρίσει τη φτώχια και αυτόφωτος, όπως όσοι στην επιτυχία φτάνουν μόνοι τους.   

Μακριά από τα κλισέ

Δεν υπήρξε ποτέ άγιος ο μεγάλος Ντάγκλας κι αυτό το ξέρουν πολύ καλά αρκετοί που δούλεψαν μαζί του. Είναι από τους πρώτους ηθοποιούς του Χόλυγουντ που πολύ γρήγορα αποκτά λόγο για όλα. Απολύει σκηνοθέτες και για χρόνια δουλεύει μόνο με όσους θεωρεί yes man. Έδιωξε κάποτε τον Αντονι Μαν από το σετ του «Σπάρτακου», έδειρε τον σπουδαίο Ρόμπερτ Ολντριτς κατηγορώντας τον ότι του έκοψε τις καλύτερες σκηνές στο μοντάζ του «The Lust Sunset», παράτησε ταινίες στη μέση – ήταν ένας ιδιότροπος «ηθοποιός παραγωγός» και είχε άποψη για όλα. Αλλά ήταν συγχρόνως κι ένας ηθοποιός με απίστευτα μεγάλη γκάμα ρόλων, που ήξερε να αποφεύγει τον κίνδυνο να κλισαριστεί και να φύγει από την επικαιρότητα, όταν περάσει η μόδα του, όπως άλλοι κι άλλοι. Παίρνει την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για τα «Φλογισμένα Πάθη» (Champion, 1949) καίγοντας τις καρδιές των κοριτσόπουλων και δυο χρόνια αργότερα πρωταγωνιστεί στο «Γυάλινο Κόσμο» του Τένισι Γουίλιαμς. Πρωταγωνιστεί στην «Αστυνομική Ιστορία» (A Detective Story), όπου υποδύεται έναν σκληροτράχηλο αστυνομικό που ανακαλύπτει πως δεν ξέρει όσο νομίζει τη γυναίκα του και ένα χρόνο μετά βοηθά τον Μπίλι Γουάιλντερ στο να γυρίσει «Το Τελευταίο Ατού» (Ace in the Hole) όπου ερμηνεύει το ρόλο ενός δημοσιογράφου χωρίς ηθικούς φραγμούς: η ταινία είναι αληθινά μπροστά από την εποχή της. Ο Ντάγκλας πατεντάρεται ως ένας από τους καλύτερους σκληρούς του Χόλυγουντ στην «Ωραία και το Κτήνος» του Μινέλι, όπου εμφανίστηκε στο πλευρό της Λάνα Τέρνερ, στο ρόλο ενός κινηματογραφικού μεγαλοπαραγωγού κι αμέσως μετά, αφού ιδρύσει την δική του εταιρία παραγωγής την Bryna Productions, πρωταγωνιστεί στην  κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Ιούλιου Βερν «Είκοσι Χιλιάδες Λεύγες Υπό την Θάλασσα» και το 1956 είναι για τρίτη φορά υποψήφιος για Όσκαρ ως Βίνσεντ βαν Γκογκ!

Όλοι όσοι τον χαίρονται σε ταινίες δράσεις και ειδικά σε υπέροχα γουέστερν που εισπρακτικά σκίζουν, τρίβουν τα μάτια τους όταν τον βλέπουν στην πρώτη ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ: το «Σταυροί στο Μέτωπο» (Paths of Glory) παραμένει ένα αριστούργημα και χάρη στη δική του παρουσία. Μάλιστα είναι αυτός που θα σταθεί δίπλα στον νεαρό Κιούπρικ και θα υπερασπιστεί το σενάριο της ταινίας: οι παραγωγοί θα ήθελαν ένα διαφορετικό τέλος. Κανείς ποτέ δεν κατάφερε να του επιβάλει τίποτα: ίσα ίσα που είναι αυτός που απαιτεί να μπει το όνομα του Ντόναλντ Τράμπο στους τίτλους της ταινίας «Σπάρτακος» βάζοντας τέλος στην καλλιτεχνική εξορία του σεναριογράφου Τράμπο, που έχοντας υποστεί διώξεις για τις αριστερές και φιλοκουμμουνιστικές του ιδέες δεν μπορεί να βρει δουλειά και εργάζεται με ψευδώνυμο.

Το γραψε μόνο του

Έζησε 103 χρόνια με απόλυτη διαύγεια πνεύματος: προ διετίας είχε δηλώσει πως λυπάται την Αμερική του Τραμπ – ήταν πάντα δημοκρατικός και φιλελεύθερος. Έχασε ένα γιό από χρήση ναρκωτικών κι άφησε πίσω του τρία παιδιά που τον λατρεύουν. Είπε ότι έζησε πάνω από εκατό χρόνια γιατί πάντα τον ένοιαζε το μέλλον πιο πολύ από το παρελθόν. Δεν χωρά αμφιβολία πως το σενάριο της ζωής του το γραψε μόνος του…