Μετά από τέσσερις αρκετά διαφορετικούς προημιτελικούς, που το μόνο κοινό τους σημείο ήταν ότι πρόκειται για περιπετειώδη ματς προέκυψαν στο Εuro2024 οι δύο ημιτελικοί. Η Γαλλία θα αντιμετωπίσει την Ισπανία και οι Αγγλοι τους Ολλανδούς. Η ερώτηση είναι αν αυτοί οι ημιτελικοί αποτελούν δίκαια εξέλιξη του τουρνουά.

Το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα

Στην ιστορία του ποδοσφαίρου υπάρχουν δύο τρόποι για να προκύψει μια Εθνική ομάδα ικανή να διακριθεί σε μία μεγάλη διοργάνωση. Ο συνηθέστερος τρόπος για να δημιουργήσει μια μεγάλη ποδοσφαιρικά χώρα μια ομάδα ικανή να διακριθεί είναι να βρεθεί ένας προπονητής να «στήσει» μια ομάδα γύρω από ένα ή και περισσότερους επιθετικούς παίκτες που κάνουν την διαφορά. Ο δεύτερος είναι η ομάδα που θέλει να διακριθεί, να δημιουργηθεί με τρόπο ώστε να μη δέχεται γκολ, διότι αν δεν δέχεσαι γκολ δεν χάνεις και αν δεν χάνεις προχωράς. Αυτή την δεύτερη συνταγή, πέρα από τους κάποτε γνώστες της Ιταλούς,  την έχουν ακολουθήσει συχνά ομάδες που έχουν χρόνια να κερδίσουν ή που κουβαλάνε ιστορικές αποτυχίες: μια από τις καλύτερες περιπτώσεις ομάδας που έριξε βάρος στην αμυντική της οργάνωση για να τα καταφέρει είναι η Βραζιλία του 1994 – είχε τον Ρομάριο και τον Μπεμπέτο, αλλά κυρίως δεν δεχόταν γκολ.   

Στο Εuro2024 οι ομάδες που έφτασαν στα ημιτελικά δημιουργήθηκαν με βάση ένα σχέδιο που μπορεί να φέρει μια διάκριση και σε μία διάκριση έφτασαν. Διότι η παρουσία στον ημιτελικό σε μια τέτοια διοργάνωση είναι επιτυχία. Η πρόκριση από τον ημιτελικό και πόσο μάλλον η κατάκτηση της διοργάνωσης είναι για τις τέσσερις αυτές ομάδες υπέρβαση διότι όπως τιτλοφορείται το βιβλίο που έγραψα για την ιστορία του Euro κι όπως είπε και ο ΕμΠαπέ «το Euro είναι δυσκολότερο από ένα μουντιάλ». Οι Γάλλοι, που στα χαρτιά, ως ρόστερ, είναι οι καλύτεροι όλων, στο προηγούμενο Εuro αποκλείστηκαν στη φάση των 16. Οι Ισπανοί δεν πέρασαν τον ημιτελικό χάνοντας από τους Ιταλούς στα πέναλτι. Οι Ολλανδοί έχουν να εμφανιστούν σε ημιτελικό μεγάλης διοργάνωσης από το Μουντιάλ της Βραζιλίας το 2014: στο Euro έχουν να φτάσουν σε ημιτελικό από το 2000 που το φιλοξένησαν. Οι Άγγλοι έπαιξαν τελικό στο Εuro2020, οπότε, αν δεν το καταφέρουν τώρα να προκριθούν από τον ημιτελικό, θα τους κατηγορήσουν ότι έκαναν ένα βήμα  πίσω. Όμως στο Euro 2020  ήταν επί της ουσίας γηπεδούχοι, ενώ τώρα δεν είναι.

Ιδια περίπου λογική

Και οι τέσσερις αυτές ομάδες κτίστηκαν γύρω από μεγάλους μεσοεπιθετικούς και επιθετικούς παίκτες. Δεν πρέπει να μπλέκουμε την απόδοσή τους στην Γερμανία, που είναι μέτρια, με την κατασκευαστική τους λογική, που είναι κάτι άλλο. Ο Ντε Λα Φουέντε, που παρουσίασε μάλλον την καλύτερη ομάδα, συζητιέται γιατί ποντάρει στους ταλαντούχους μικρούς της Ισπανίας (στον Γιαμάλ και στο Νίκο Γουίλιαμς, αλλά και στον Πέδρι, που τραυματίστηκε) αλλά η ραχοκοκαλιά της ομάδας είναι έμπειροι παίκτες όπως ο Σιμόν, ο Καρμπαχάλ, ο Νάτσο, ο Ρόντρι, ο Ρουίθ και ο Μοράτα. Ο Ντεσάν έχει στα χέρια του 7-8 παίκτες πρώτης γραμμής με κορυφαίο τον  ΕμΠαπε και πάνω σε αυτούς έχει φτιάξει χρόνια τώρα την Γαλλία του. Ο Ρονάλντ Κούμαν βάσισε εξαρχής τις τύχες της Ολλανδίας στους πολύ καλούς αμυντικούς της και φυσικά στον Χαπκό που είναι ο ηγέτης και σκόρερ αυτής της ομάδας. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ομάδας βασισμένη σε μονάδες είναι η Αγγλία. Η κατασκευαστική λογική του Γκάρεθ Σάουθγκέιτ είναι πολύ απλή. Πρέπει να υπάρχει μία άμυνα και μία μεσαία γραμμή που να επιτρέπει στους Μπέλιγχαμ, Χάρι Κειν, Σάκα και Φόντεν να παίζουν για το γκολ.

Ολοι σε κακή κατάσταση

Το γεγονός ότι οι τέσσερις αυτές ομάδες έφτασαν στα ημιτελικά δείχνει ότι η κατασκευαστική λογική στην οποία βασίστηκε η δημιουργία τους έφερε ένα καλό αποτέλεσμα – για την ώρα το καλύτερο – βάση σχεδίου. Τότε γιατί δεν βλέπουμε το ποδόσφαιρο που περιμέναμε να δούμε; Η απάντηση στην ερώτηση αυτή είναι πάρα πολύ απλή: δεν αρκεί μόνο να υπάρχει κατασκευαστική λογική για να παίξει μία ομάδα ποδόσφαιρο από αυτό που αρέσει, αλλά χρειάζονται και πολλά άλλα πράγματα. Χρειάζεται πρώτα απ’ όλα οι παίκτες στους οποίους η ομάδα στηρίζεται να βρίσκονται σε καλή κατάσταση.

Η Γαλλία είναι πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα. Οι παίκτες είναι ίδιοι με αυτούς που ήταν στο Μουντιάλ του Κατάρ. Η απόδοσή τους όμως είναι ολότελα διαφορετική. Γιατί; Γιατί στο Κατάρ τα παιχνίδια έγιναν Νοέμβριο Δεκέμβριο και στη Γερμανία τα ματς γίνονται Ιούνιο Ιούλιο και οι παίκτες αυτοί πήγαν εκεί κουβαλώντας πάνω από 60 παιχνίδια ο ένας - παιχνίδια που έδωσαν από τον Αύγουστο μέχρι τώρα. Με αυτό το δεδομένο ο Ντεσάν (αλλά και ο Σαουθγκέιτ) θυμήθηκαν τον δεύτερο κανόνα που επιτρέπει σε μια ομάδα να διακριθεί: τον κανόνα που λέει ότι αν δεν δεχτείς γκολ μπορεί και να τα καταφέρεις, ανεξάρτητα μάλιστα από τις επιθετικές σου δυνατότητες ή την φόρμα των παικτών σου.

Το plan B

Η Αγγλία και η Γαλλία έφτασαν στα ημιτελικά γιατί δέχονται δύσκολα γκολ. Οι Γάλλοι έχουν δεχτεί ένα όλο κι όλο κι αυτό από εκτέλεση πέναλτι του Λεβαντόφσκι - το πέναλτι αυτό μάλιστα χτυπήθηκε δύο φορές καθώς ο Μένιαν είχε κινηθεί πιο γρήγορα για να αποκρούσει την μπάλα στην πρώτη εκτέλεση. Και οι Αγγλοι όμως δεν επιτρέπουν στους αντιπάλους τους να κάνουν πολλές ευκαιρίες: ο τερματοφύλακας Πίκφορντ δεν έχει νιώσει πίεση σε κανένα παιχνίδι. Τα ελάχιστα γκολ που έχουν δεχτεί οι Αγγλοι (όλα κι όλα τρία) είχαν την απάντηση που ήταν απαραίτητη από εμπνεύσεις του Σάκα, του Μπέλιγχαμ και του Χάρι Κέιν – λείπει ο Φόντεν που δεν αποκλείεται να σκοράρει με τους Ολλανδούς.

Μιλάμε πολύ συχνά για plan b. Στο μυαλό μας, το plan b, είναι ένας εναλλακτικός τρόπος για να παίξει μια ομάδα πολύ καλά – η σκέψη μας είναι λάθος. Το plan b είναι απαραίτητο για να μείνεις ζωντανός όταν τα πράγματα δεν λειτουργούν όπως θες: αν η ομάδα δεν λειτουργεί καλά παίζοντας με τον τρόπο που ξέρει, δεν γίνεται να έχει άλλο τρόπο. Παρά τη μουρμούρα που υπάρχει για τις εμφανίσεις της Αγγλίας και της Γαλλίας ο Σαουθγκέιτ και ο Ντεσάν έχουν αποδείξει ότι έχουν και plan B. Αυτό το plan B δεν θα μπορούσε ποτέ να έχει ως αποτέλεσμα επιδείξεις γοητευτικού ποδόσφαιρο: θα χρειαζόταν για να γίνει η δουλειά. Και η δουλειά γίνεται.

  Με την λογική

Η Ισπανία και η Ολλανδία από την άλλη πορεύονται στο τουρνουά σε γενικές γραμμές με τη λογική που ξεκίνησαν. Και οι δύο για να κερδίσουν πρέπει να είναι καλύτεροι από τους αντιπάλους τους ή έστω πολύ περισσότερο προσεκτικοί. Οι Ολλανδοί έχουν κερδίσει δύο ματς κάνοντας ανατροπές - το πρώτο με την Πολωνία που τότε είχε ακόμα ελπίδες πρόκρισης και το τελευταίο με την Τουρκία που έδινε εισιτήριο για τον ημιτελικό: και στα δυο ήταν καθοριστικός ο πάγκος τους. Οι Ισπανοί έχουν κερδίσει κι αυτοί με ανατροπή τη Γεωργία, αλλά το δικό τους βασικό χαρακτηριστικό είναι η πίστη στο αρχικό πλάνο που προέβλεπε ότι πρέπει να εκμεταλλευτούν το παραγωγικό τους παιγνίδι και να σκοράρουν κάνοντας κατοχή μπάλας. Με την Γερμανία ο Μερίνο πέτυχε το γκολ της νίκης στο τελευταίο λεπτό της παράτασης: πιο μεγάλη απόδειξη πίστης από αυτό δεν υπάρχει.

Βρήκαν δύναμη

Οι τέσσερις ομάδες έφτασαν στους ημιτελικούς από τελείως διαφορετικούς δρόμους και με τελείως διαφορετικούς τρόπους. Η διαφορά είναι ότι οι Γάλλοι και οι Άγγλοι παλεύουν από την αρχή του τουρνουά με εσωτερικές δυσκολίες που έχουν να κάνουν και με τη φυσική κατάσταση των παικτών τους, αλλά και με εξωγενείς παράγοντες: οι Αγγλοι δέχονται μια κριτική που ξεπερνά τα συνηθισμένα μερικές φορές ακόμα και όταν κερδίζουν. Οι Ισπανοί και οι Ολλανδοί από την άλλη φτάνουν στον ημιτελικό έχοντας κάνει αυτό που σχεδίαζαν εξαρχής. Ποτέ δεν μπορεί όλα να γίνουν όπως ακριβώς έχουν προγραμματιστεί, στην περίπτωση όμως των Ισπανών και των Ολλανδών οι προκρίσεις έχουν έρθει με την επίδειξη των αγωνιστικών τους αρετών στην επίθεση κυρίως, ενώ οι Αγγλοι και οι Γάλλοι μακιγιάρουν με κάθε δυνατό τρόπο τα προβλήματά τους. Μη βιαστείτε να πείτε ποιος είναι το φαβορί για την κατάκτηση της διοργάνωσης. Γιατί την έχουν κερδίσει και ομάδες με επιθετικές αρετές, αλλά και ομάδες που στα κρίσιμα παιχνίδια του τέλος απλά αρνήθηκαν να χάσουν, που λένε και οι Αμερικάνοι. Και τα κρίσιμα παιχνίδια έφτασαν...