Εχω την εντύπωση ότι αυτό που είδαμε χθες στο Μπερναμπέου είναι για τον Ερνέστο Βαλβλέρδε ένα τέλειο παιγνίδι ποδοσφαίρου – σίγουρο ό,τι αρτιότερο μπορεί να δείξει στον κόσμο του ποδοσφαίρου μια δική του ομάδα. Η Μπαρτσελόνα του Ερνέστο πρώτα ακύρωσε την Ρεάλ Μαδρίτης, μετά την κέρδισε και στο τέλος την διέλυσε. Και τα έκανε όλα με τον τρόπο του προπονητή της: παίζοντας δηλαδή μεθοδικά, οργανωμένα και έξυπνα.

Το νέο 4-2-2-2

Όταν η Μπαρτσελόνα αγωνίστηκε με τον Ολυμπιακό είχα επισημάνει κάποια πράγματα, που άλλαξε ο Βαλβέρδε και που τώρα είναι περισσότερο ευδιάκριτα. Πρώτα από όλα υπάρχει ένα εύπλαστο 4-4-2, που μοιάζει πιο πολύ με 4-2-2-2.

Σε αυτό υπάρχουν τρία βασικά γνωρίσματα. Το πρώτο ο ρόλος του Μπουσκέτς, που μένει ολοένα και περισσότερο μπροστά από την άμυνα, κάνοντας, όμως, το σύρτη δηλαδή τον χαφ που δίνει βοήθειες στο δεξί ή στο αριστερό μπακ κατά περίσταση. Ο Μπουσκέτς στο Μπερναμπέου δεν πλησίασε ποτέ την περιοχή της Ρεάλ, αλλά ήταν ένας από τους καλύτερους παίκτες της Μπάρτσα γιατί χάρη στις δικές του τοποθετήσεις η ομάδα του δεν υπήρξε ποτέ ακάλυπτη στα μετόπισθεν. Το δεύτερο που έχει ενδιαφέρον είναι ότι δεν υπάρχουν στο σχήμα καθαρά ακραία χαφ: ο Ινιέστα μόνο μπορεί να βγει στο πλάι. Ο Παυλίνιο το κάνει πολύ σπάνια, αφού ο ρόλος του μοιάζει πιο πολύ με αυτόν του κρυφού φόρ, που λέγαμε κάποτε: όχι τυχαία ο αθόρυβος Βραζιλιάνος έφτασε τρεις φορές σε θέση βολής απέναντι στον Νάβας!

Το τρίτο είναι φυσικά ο ρόλος του Μέσι που παίζει ως «δεκάρι» με τον τρόπο που τον καιρό του Γκουαρντιόλα έπαιζε «ψευτοεννιάρι»: ο Αργεντίνος πάει όπου θέλει, όπως τον καιρό του Πεπ, με μόνη διαφορά ότι πλέον έχει και τον Σουάρες μπροστά του. Ο Βαλβέρδε δεν προσπάθησε να αντικαταστήσει τον Νεϊμάρ, απλά έμαθε στην ομάδα του να παίζει αρκετά διαφορετικά όταν στην ενδεκάδα της δεν υπάρχει αριστερό εξτρέμ. Η Μπαρτσελόνα του δεν έχει κανένα πρόβλημα να παίξει και 4-3-3 ή 4-3-1-2, (με τον Ντεμπελέ ή τον Ντελοφέου στην επίθεση), αλλά αυτό το ήξερε πάντα. Αυτό που έμαθε από τον Ερνέστο είναι να αγωνίζεται με ένα χαφ παραπάνω, παραμένοντας και επιθετικά αποτελεσματική, και κυρίως να είναι επικίνδυνη χωρίς απαραίτητα να κρατά πολύ τη μπάλα. Στο Μπερναμπέου χτυπά στις αντεπιθέσεις χειρουργικά και πάντα από τον άξονα: οι φάσεις των δυο πρώτων γκολ δημιουργούνται με κάθετο ποδόσφαιρο και το χαρακτηριστικό και στις δυο περιπτώσεις είναι ότι ακολουθούν την μπάλα (και τη φάση) πολλοί παίκτες από τις δεύτερες γραμμές. Η άμυνα της Ρεάλ δεν αντιμετωπίζει μια καλή επίθεση, αλλά μια αληθινή έφοδο: όποιος την μπάλα την κουβαλάει, έχει πάντα δυο τουλάχιστον επιλογές πάσας, όπως παλιά. Η διαφορά είναι ότι αυτή τη φορά όλα γίνονται σε λιγότερα τετραγωνικά: η Μπάρτσα είναι περισσότερο επικίνδυνη, όταν οι παίκτες της κλείνουν το γήπεδο – στιγμές στιγμές νομίζεις ότι ο Βαλβέρδε έχει βάλει δυο φράκτες και επιβάλει στους παίκτες να παίζουν εντός αυτών των ορίων χωρίς ν ανοίγουν τη μπάλα στο πλάι. Ο συντομότερος δρόμος ως γνωστόν είναι η ευθεία.

Όλα κρίθηκαν πριν αρχίσουν

Πέρα από όλα αυτά τα τακτικά σκαρφίσματα, ωστόσο, ο Βαλβέρδε έχει κερδίσει τη Ρεάλ πριν το ματς αρχίσει, γιατί έχει υποχρεώσει τον Ζιντάν να τον ακολουθήσει σε ό,τι κάνει. Ο Γάλλος, έχοντας δει την προέλαση των Καταλανών στο πρωτάθλημα, αποφασίζει να αντιμετωπίσει την Μπάρτσα με ένα ιδιότυπο «ένας εναντίον ενός» στη μεσαία γραμμή: πιστεύει πως αν ο Μόντριτς, ο Κρος, ο Καζεμίρο και ο Κόβατσιτς κερδίσουν τις μάχες από τους Μπουσκέτς, Ράκιτιτς, Παουλίνιο και Ινιέστα η μάχη θα κριθεί. Αθελά του παρασύρει τη Ρεάλ στο γήπεδο της Μπάρτσα, της ζητά σε ένα πολύ οριακό και δύσκολο ματς να κάνει πράγματα που δεν γνωρίζει. Ο συνωστισμός, που προκύπτει στη μεσαία γραμμή, έχει ολέθρια για τη Ρεάλ αποτελέσματα. Ο Μόντριτς εξαφανίζεται, ο Κρός δεν φτάνει ποτέ να απειλήσει, ο Καζεμίρο και ο Κόβατσιτς απλά ρίχνουν κλωτσιές και η δημιουργία της Βασίλισσας περιορίζεται σε κάποιες κούρσες του Μαρσέλο για τον οποίο νομίζεις μερικές φορές ότι κάποιος έγραψε τη φράση «πολύ κακό για το τίποτα» έχοντας τον στο μυαλό του αποκλειστικά. Η αργή κυκλοφορία της μπάλας οφείλεται κυρίως στο ότι οι παίκτες του Ζιντάν δεν ξέρουν τι να κάνουν με τη μπάλα στα πόδια: όταν θα μπουν κάποιοι σολίστες (Μπέιλ, Ασένσιο) και η Ρεάλ θα γίνει πιο επικίνδυνη, όλα έχουν κριθεί.

Η Μπαρτσελόνα δεν είναι η παλιά Μπαρτσελόνα και τέτοια δεν θα ξαναγίνει ποτέ. Όμως έχει ένα σπουδαίο προπονητή, που έφτιαξε μια καινούργια ομάδα με παλιά υλικά – πράγμα αληθινά δύσκολο. Η Ρεάλ παραμένει ένα μεγάλο μυστήριο. Τον περασμένο Μάιο, όταν διέλυσε την Γιουβέντους, και τον περασμένο Αύγουστο, όταν κέρδισε δυο φορές την Μπαρτσελόνα για το ισπανικό σούπερ καπ, έμοιαζε η καλύτερη ομάδα του κόσμου, μακράν της δεύτερης. Η πληρότητά της ήταν αξιοζήλευτη, η όρεξή της για τίτλους τεράστια, η φρεσκάδα της μοναδική: τι της συνέβη μοιάζει ανεξήγητο. Είναι, βέβαια, μια τεράστια ομάδα που δεν αποκλείεται να ρίξει την προσοχή της στο Τσάμπιονς λιγκ και να το κερδίσει κιόλας, στην Ισπανία, όμως, οι οπαδοί της θα χειροκροτήσουν φέτος τον θρίαμβο της Μπαρτσελόνα, που έχει στον πάγκο της ένα σπουδαίο άνθρωπο κι όχι απλά ένα καλό προπονητή.

Πολύ πριν τον θρίαμβο στο Μπερναμπέου ο Ερνέστο κατάφερε αξιοθαύμαστα επιτεύγματα. Βρήκε τρόπο ν αντικαταστήσει τον Νεϊμάρ, έκανε ενέσεις ηθικού σε μια ομάδα που ερχότανε από μια απολύτως αποτυχημένη χρονιά, υπερασπίστηκε τους ποδοσφαιριστές τους μετά τις καλοκαιρινές ήττες από τη Ρεάλ – κυρίως τους έπεισε ότι δεν είναι χειρότεροι, μολονότι κάποιοι, όπως ο Πικέ, έφτασαν ακόμα και να το δηλώσουν δημόσια. Η ολική επαναφορά των Καταλανών έχει τη δική του υπογραφή – είναι αποτέλεσμα της μεθοδικής δουλειάς του, της πίστης του, της προσωπικότητας του.

Πάλι καλά που γλύτωσε

Η εφετινή καταπληκτική σεζόν του Ερνέστο αποτελεί την καλύτερη απόδειξη ότι είχαμε κάποτε κοντά μας ένα από τους μεγαλύτερους προπονητές της εποχής μας. Ένα προπονητή, που θυμίζω, δεν κέρδισε ποτέ στην Ελλάδα το ετήσιο βραβείο του καλύτερου προπονητή της χρονιάς από τον ΠΣΑΤ. Αλλά αυτό είναι μάλλον το λιγότερο: ο άνθρωπος είναι τυχερός που δεν βρέθηκε και κατηγορούμενος…