Χθες το βράδυ είχαμε στην Αθήνα επεισόδια στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης όταν κάποιοι οπαδοί θέλησαν να επιτεθούν σε ένα σύνδεσμο οπαδών του ΠΑΟ που είναι εκεί και συγκρούστηκαν με την αστυνομία. Ποιοι ήταν ούτε που με ενδιαφέρει. Στο ξεκίνημα του 2020 στο ποδόσφαιρό μας οι ιστορίες οπαδικής βίας και αθλιότητας διαδέχονται η μία την άλλη. Στη Θεσσαλονίκη, πριν από δύο εβδομάδες, οπαδοί του ΠΑΟΚ επιτέθηκαν σε μια παρέα βούλγαρων υποστηρικτών του Αρη προκαλώντας τον θάνατο ενός από αυτούς. Ο 28χρονος Βούλγαρος βρέθηκε πεσμένος στη μέση του δρόμου έχοντας μαχαιρωθεί, όπως και δύο φίλοι του: ήταν δυστυχώς περισσότερο άτυχος από τους άλλους, γιατί τον παρέσυρε διερχόμενο αυτοκίνητο. Μία εβδομάδα αργότερα στη Λάρισα, οπαδοί της τοπικής ομάδας υποδέχθηκαν με ρατσιστικές κραυγές τον αφρικανό ποδοσφαιριστή του Αρη Αμπού Μπα, ο οποίος θέλησε μάλιστα να φύγει από τον αγωνιστικό χώρο – παρά την ύπαρξη καμερών και ονομαστικών εισιτηρίων οι εν λόγω αποχώρησαν από το γήπεδο ανενόχλητοι. Ολοι αυτοί προσβάλουν απλά κάτι σημαντικό: την οπαδική αγάπη.
Είναι εγκληματίες και ηλίθιοι οι οπαδοί; Νομίζω όχι. Οι συγκεκριμένοι απλά βρίσκουν και τα κάνουν και η οπαδική τους ιδιότητα δεν έχει σχέση με την εγκληματική τους ηλιθιότητα: θα ήταν εξίσου κάφροι και αν δεν ήταν οπαδοί ποδοσφαιρικών ομάδων. Το τι σημαίνει οπαδός (και μάλιστα οργανωμένος) θα ήθελα να σας το θυμίσω εξιστορώντας σας τα κατορθώματα του Τζόντζο Χόιερμαν και της μητέρας του Ντόνα. Που ζουν στο Κεντ και υποστηρίζουν την ιστορική αλλά μικρομεσαία Γουέστ Χαμ.
Ο Τζόντζο σύμφωνα με τη μητέρα του από μικρός είχε δύο ανάγκες. Του άρεσε να νιώθει μέλος μιας μεγάλης κοινότητας και την ίδια στιγμή ήθελε να προσφέρει. «Συμμετέχει σε ό,τι του ζητήσεις αρκεί να υπάρχουν μαζί του κι άλλοι» λέει η Ντόνα στην ιστοσελίδα του BBC, όπου ψάρεψα την καταπληκτική αυτή ιστορία, και προσθέτει πως ο γιος της «έχει τη συνήθεια να κερδίζει και να δωρίζει χρήματα σχεδόν από την ηλικία των οκτώ ετών, όταν έχασε τη γιαγιά του από καρκίνο του εντέρου».
Όταν λοιπόν το παλιό γήπεδο της Γουέστ Χαμ, το Μπόλεϊν Γκράουντ στο Απτον Παρκ, κατεδαφίστηκε το 2016 για να αποκτήσει η ομάδα μια νέα έδρα, μοντέρνα και υπέροχη, όπως πρέπει να είναι τα καινούργια γήπεδα, οι οπαδοί της το αποχαιρέτησαν κάνοντας τη σχετική γιορτή: ο Τζόντζο και η μητέρα του είδαν τότε το γεγονός ως ευκαιρία για φιλανθρωπία. Ο νεαρός ακτιβιστής πρότεινε στους ιθύνοντες να πωληθούν κάποια καθίσματα που κοσμούσαν τις εγκαταστάσεις του παλιού γηπέδου προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για την ενίσχυση του Bobby Moore Fund, το οποίο υποστηρίζει ορφανά παιδιά και φέρει το όνομα του παλιού μεγάλου αρχηγού της Εθνικής Αγγλίας. Επίσης, κατόπιν πρότασης από τους υπευθύνους ανέλαβε δράση για να διασωθούν κάποια αναμνηστικά τούβλα με τα ονοματεπώνυμα οπαδών, που ήταν τοποθετημένα σε τοίχο του κατεδαφισμένου γηπέδου, με σκοπό μετέπειτα αυτά να επανενωθούν με τους κατόχους τους. Η Γουέστ Χαμ βρήκε την ιδέα πολύ καλή, το ίδιο και η εταιρεία κατεδάφισης, αλλά υπήρχε ένα πρόβλημα: δεν επαρκούσε ο χώρος για να συγκεντρωθούν τα τούβλα που οι οπαδοί θα μπορούσαν να ανακτήσουν. Στον Τζόντζο απάντησαν ότι θα δημιουργούσαν στο καινούργιο γήπεδο ένα νέο αναμνηστικό τείχος, αλλά για τον Τζόντζο αυτό δεν ήταν αρκετό. Και έτσι αποφάσισε να κάνει κάτι απλό: να ζητήσει από την εταιρεία να μεταφέρει τα πάνω από 1.000 τούβλα που κατάφεραν να περισώσουν από την κατεδάφιση στην αυλή του σπιτιού του!
«Οι άνθρωποι που έριξαν το γήπεδο ήταν υποστηρικτές της Αρσεναλ, αλλά δεν τους έκανε καρδιά να διαλύσουν τον αναμνηστικό τοίχο» λέει η Ντόνα, που ζει εδώ και καιρό περικυκλωμένη από ένα βουνό από τούβλα που ζητούσαν παραλήπτη. Τα τούβλα τοποθετήθηκαν τελικά στον κήπο του σπιτιού της: το σπίτι έμοιαζε για μήνες με εργοτάξιο! Αλλά ο Τζόντζο με τη βοήθεια της Λέσχης υποστηρικτών της Γουέστ Χαμ τα κατάφερε. Δημιούργησε μία ιστοσελίδα και μία σελίδα στο Fecebook, το Boleyn Brick Salvage, για να κάνει γνωστή τη δυνατότητα ανάκτησής τους από τους πάλαι ποτέ κατόχους τους ή από τα συγγενικά τους πρόσωπα. Ολα τα άλλα τα έκανε η αγάπη των οπαδών για το παλιό γήπεδο. «Βρέθηκαν απίστευτοι άνθρωποι» λέει η Ντόνα. «Η κυρία Μάριον Μαλόνεϊ π.χ. ήρθε στα 78 της χρόνια να παραλάβει το τούβλο που είχε αποκτήσει κάποτε ο σύζυγός της που δεν είναι πια στη ζωή».
Ο Τζόντζο δεν έβαλε τιμή πώλησης στα τούβλα, αλλά ενθάρρυνε τους παραλήπτες τους και όλους τους οπαδούς της Γουέστ Χαμ να ενισχύσουν με όποιον τρόπο ήθελαν το Bobby Moore Fund συγκεντρώνοντας πολλές χιλιάδες στερλίνες από δωρεές. Στη συνέχεια θα ήθελε όλοι όσοι παρέλαβαν τα αναμνηστικά οικοδομικά υλικά να γίνουν μέλη μιας λέσχης οπαδών που θα σκαρώνει κάθε χρόνο φιλανθρωπικές εκδηλώσεις. Η Ντόνα πιστεύει ότι ο γιος της θα τα καταφέρει γιατί η δύναμη της αγάπης για τη Γουέστ Χαμ είναι μεγάλη. Και ο κόσμος που τη μοιράζεται δεν είναι λίγος.
Οταν ακούτε να δαιμονοποιούνται οι οργανωμένοι οπαδοί να θυμάστε την ιστορία του Τζόντζο και της μητέρας του. Οι δυο τους χάρη στην αγάπη τους για μια ομάδα μπόρεσαν να κινητοποιήσουν χιλιάδες ανθρώπους δίνοντάς τους τη δυνατότητα αυτή την αγάπη να τη μοιραστούν: χωρίς την ομάδα και χωρίς την αγάπη για το σπορ όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν θα είχαν κάτι να μοιραστούν – αυτό είναι σε όλες αυτές τις ωραίες ιστορίες το μυστικό. Αντίθετα, στις άλλες ιστορίες, δεν υπάρχει καμία αγάπη και φυσικά τίποτα που να αξίζει κάποιος να μοιραστεί: υπάρχει μόνο μίσος, λατρεία για τη βία, θέληση για μπάχαλο και ηλιθιότητα – αγνή, καθαρή, ανθρώπινη ηλιθιότητα. Που αν δεν υπήρχε το ποδόσφαιρο και οι ομάδες του θα διοχετευόταν αλλού: οι ηλίθιοι για να δείξουν την ηλιθιότητά τους πάντα κάτι βρίσκουν.
Ισως στην Ελλάδα οι πραγματικοί οπαδοί είναι λίγοι. Ισως οι εξέδρες των οργανωμένων να είναι παραδομένες σε επικίνδυνους ηλίθιους ταραχοποιούς. Ισως όλοι αυτοί που ψάχνουν αφορμές για επεισόδια και ξύλο απλά να κρύβονται πίσω από τη μάσκα του ποδοσφαιρόφιλου οπαδού. Αυτό που ξέρω είναι ότι στην Ελλάδα οι πραγματικοί οπαδοί, αυτοί που θα έπαιρναν πίσω ένα τούβλο από τον Τζόντζο και την Ντόνα, υποφέρουν από τους υπόλοιπους. Υπάρχουν και δεν είναι και λίγοι. Το επισημαίνω γιατί τους ξεχνάμε ή γιατί μας αρέσει να τους τσουβαλιάζουμε με τους άλλους θεωρώντας τους όλους ίδιους και ομοιόμορφους. Οπως τα τούβλα...
(ΒΗΜΑγκαζινο Ιανουάριος του 2020)
