Σε ποια θέση παίζει ο Ροναλντίνιο; Στη Μπαρτσελόνα παίζει κάτι σαν μέσα αριστερά. Για να είμαι ακριβής ξεκινάει από εκεί και συνεχώς συγκλίνει, αλλά δεν μπορείς να πεις ότι είναι επιθετικός (γιατί πιο πολύ ψάχνει την πάσα παρά το σουτ) αλλά ούτε κι μέσος (γιατί σπανίως επιστρέφει). Οι λάτρεις της αποκωδικοποίησης των πάντων κι όσοι αρέσκονται να βάζουν τα πράγματα σε μια σειρά θα απαντούσαν ότι ο Βραζιλιάνος είναι «δεκάρι» και θα είχαν τη συνείδησή τους ήσυχη. Στο ποδόσφαιρο οι παράξενοι, οι εκτός λογικής, οι μη προβλέψιμοι και όσοι προτιμούν το να εκπλήσσουν από το να υπακούν σε εντολές χαρακτηρίζονται ως «δεκάρια». Δεν είναι παράξενο.

Δέκα

Το «δέκα» είναι ο συνηθέστερος αριθμητικός συμβολισμός του άριστα και το «δεκάρι» στο ποδόσφαιρο πρέπει να είναι όσο πιο κοντά στο άριστα γίνεται. Η παραγωγικότητα ή  η απόδοση στην προκειμένη περίπτωση δεν έχουν σημασία: το δεκάρι πρέπει να έχει κυρίως ποιότητα.

Λεπτομέρεια

Ο μεγαλύτερος εχθρός όσων πιστεύουν στην τάξη είναι η επιπλέον λεπτομέρεια. Για να κάνω το πράγμα δυσκολότερο θα ήθελα να προσθέσω μια τέτοια: ο Ροναλντίνιο είναι ίσως ο πιο ποιοτικός ποδοσφαιριστής του κόσμου, τόσο ποιοτικός ώστε σε κάνει να ξεχνάς ότι υπάρχουν κι άλλα πράγματα στο ποδόσφαιρο εξίσου απαραίτητα, δηλαδή τρέξιμο, αυτοθυσία, πάθος, φυσική κατάσταση κλπ κλπ. Αυτή η δυσαρμονία που χαρακτηρίζει το παιχνίδι του τον κάνει τόσο παρά φύση ποιοτικό, ώστε θα έλεγα παραδοξολογώντας ότι είναι πολύ ποιοτικός για να είναι «δεκάρι»! Το δεκάρι προσπαθεί εκ φύσεως και χαρακτήρα να κάνει το παιχνίδι όλων καλύτερο: θέτει την ποιότητά του στην υπηρεσία της ομάδας. Ο Ρόναλντίνιο  συνεχώς προσπαθεί να πάει το παιχνίδι του πέρα από το άριστα, επιχειρώντας πράγματα που λίγοι φαντάζονται και πλέον κανένας δεν επιχειρεί.

Θέαμα

Αυτή η ανεξάντλητη προσπάθειά του να ξεπεράσει το άριστα αρκεί για να διαπιστώσει κανείς ότι ο Βραζιλιάνος δεν έχει το σημαντικότερο χαρακτηριστικό που έχει ένα δεκάρι, δηλαδή το ηγετικό παράστημα. Τα μεγάλα δεκάρια ήταν συνήθως άνθρωποι της λογικής, του «εγώ είμαι εδώ», όπως ο Ζιζού. Η ηγετικές τους ικανότητες έκαναν την ποιότητά τους ωφέλιμη: χωρίς αυτές το πράγμα θα κατρακυλούσε προς τη φιγούρα που είναι το αντίθετο του ποδοσφαίρου. Γιατί το ποδόσφαιρο μολονότι είναι και θέαμα εν τούτοις παραμένει κυρίως ένα άγριο παιχνίδι ικανοτήτων και στρατηγικής.

Στρατηγός

Το Δομάζο τον αποκαλούσαν «Στρατηγό» για το ηγετικό της παρουσίας του, χωρίς αυτό το χαρακτηριστικό η ποιότητά του θα ήταν χωρίς αντίκρισμα. Ο Μαραντόνα, χωρίς τη σχεδόν μανιακή ανάληψη πρωτοβουλιών στα δύσκολα θα ήταν ένας μεγάλος επιδειξίας. Ο Πελέ, αν κρύβονταν πίσω από επιδείξεις τεχνικής χωρίς να ζητάει τη μπάλα στους τελικούς των Μουντιάλ, θα ήταν ακατανόητος αρτίστας. Η σύγκριση με τέτοια ιερά τέρατα δε γίνεται για να μειωθεί η αξία του Ρόναλντίνιο, αλλά για να φανεί ότι δεν είναι δεκάρι. Δεκάρι είναι ο Ντέκο. Δεκάρι είναι ο Ριβάλντο. Δεκάρι είναι ο Κακά. Ο Ροναλντίνιο με όλους αυτούς συνυπήρξε στο γήπεδο άνετα. Γιατί δεν είναι δεκάρι.

Καρατερίστας

Τι είναι ο Βραζιλιάνος της Μπαρτσελόνα; Εδώ σε θέλω! Όλα αυτά τα χρόνια που τον παρακολουθώ δυσκολεύομαι να καταλάβω, όχι τη μεγαλομανία του ή την φιλοδοξία του να ψυχαγωγήσει το κοινό, αλλά την καθοριστικότητά του. Στο περσινό καλύτερο παιχνίδι του, αυτό στο Στάντφορντ Μπριτζ εναντίον της Τσέλσι, ο ίδιος πέτυχε το ωραιότερο γκολ του αγώνα, αλλά η Μπαρτσελόνα αποκλείστηκε: το αριστούργημά του δεν έσωσε την ομάδα του και τα συγχαρητήρια που ο ίδιος μάζεψε δεν απάλυναν τον πόνο τον φίλων των Καταλανών. Λογικό. Μια αποτυχημένη παράσταση δεν σώζεται από μια καλή ερμηνεία. Πόσο μάλλον όταν αυτός που την κάνει δεν είναι ο πρωταγωνιστής, αλλά ο καρατερίστας με τον αβανταδόρικο ρόλο.

Χτύπημα

Με τον καιρό κατέληξα ότι κάθε εμφάνιση του Ρόναλντίνιο αποτελεί τρομοκρατικό χτύπημα σε βάρος του ποδοσφαίρου – τουλάχιστον σε βάρος του ποδοσφαίρου που ξέρουμε. Ο ποδοσφαιρόφιλος ξεχνάει βλέποντάς τον ότι στη βάση της επιτυχίας είναι η ομαδική δουλειά και βλέπει το ματς ως ατομική παράσταση  – one man show. Ο συμπαίκτης του υποφέρει γιατί έχει μπλέξει με κάποιον που καταστρατηγεί το λογικό για να φτάσει δια του παραλόγου σε κάτι που προκαλεί θαυμασμό. Ο προπονητής του δεν ξέρει τι να περιμένει: η αστάθεια του συγκεκριμένου παίκτη δεν είναι θέμα μέρας ή ώρας αλλά θέμα παλκοσένικου. Το «παίζω όποτε γουστάρω» γίνεται αποδεκτό από τους φάνς (που μαγεμένοι του συγχωρούν τα πάντα) αλλά δεν μπορεί να γίνει κανόνας. Το χειρότερο είναι η προσμονή του μαγικού: οτιδήποτε δε συνοδεύεται από επιφωνήματα θαυμασμού δεν έχει αξία – μόνο που το ποδόσφαιρο δεν είναι σόου ενός ταχυδακτυλουργού αλλά κάτι πιο σύνθετο.

Τσίρκο

Αν η νοοτροπία του Ροναλντίνιο γίνονταν κανόνας το ποδόσφαιρο θα γίνονταν ένα τεράστιο τσίρκο. Κάπου διάβασα ότι το τσίρκο ως θέαμα περνάει τρομερή κρίση - δε μου κάνει εντύπωση αφού τους επαναλαμβανόμενους εντυπωσιασμούς δεν τους αντέχει πλέον κανένας. Το ποδόσφαιρο – τσίρκο του Ροναλντίνιο θα ήταν αρκετό για να καταστρέψει το ποδόσφαιρο που ξέρουμε, ή για την ακρίβεια θα ήταν αρκετό για να το φθίνει – πράγμα που είναι και χειρότερο. Ένα κοινό που περιμένει Ροναλντίνιους δεν είναι ένα κοινό ποδοσφαιρόφιλων αλλά κάτι άλλο. Πριν μεταλλαχτούμε, ας τον αντιμετωπίσουμε με δυσπιστία. Με τη δυσπιστία που γεννά κάθε είδους γεγονός που φαίνεται εξωπραγματικό στα μάτια μας.

Παράδοξα

Όποιος γουστάρει το Ροναλντίνιο πιστεύει ότι υπάρχουν UFO που παρακολουθούν τη γη. Ότι έχει φύλακα άγγελο που τον προσέχει. Ότι οι κατάρες του είναι τρομερές. Ότι ζει ο Πρίσλεϊ κι έχει φαστφουντάδικο μαζί με το Λένον. Ότι η θεία του όταν πέθανε στοίχειωσε το εξοχικό. Ότι την 11^η Σεπτεμβρίου την οργάνωσε ο Κουφοντίνας και για αυτό μετά οι Αμερικάνοι τον πιάσανε. Οποιος γουστάρει το Ρόναλντίνιο φλερτάρει με την παράνοια κι απλά το κρύβει επιμελώς για να μην τρομάξει τους τριγύρω του.

Κανένας

Χαμογελάτε ε; Δε μου κάνει εντύπωση. Το ξέρω ότι κατά βάθος δεν είναι καλά κανένας σας…

(Sportime, Απρίλιος του 2004)