H ιστορία είναι λίγο πολύ γνωστή. Την περασμένη Κυριακή συμπληρώνονταν 81 χρόνια από τον θάνατο του Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρυτή της τουρκικής δημοκρατίας. Την ίδια μέρα η μπασκετική ομάδα της Φενέρμπαχτσε υποδεχόταν τη Μπεσίκτας. Οι παίκτες της μπήκαν στο γήπεδο κρατώντας ένα πανό που έγραφε «σε θυμόμαστε με νοσταλγία και σεβασμό» - ήταν αφιερωμένο στον Κεμάλ, που είναι και σύμβουλο της ευρωπαϊκής Τουρκίας, αυτής που καθόλου δεν αρέσει στον Ερτογάν και τους οπαδούς του. Το πανό αυτό ο συμπατριώτης μας παίκτης της Φενέρ Κώστας Σλούκας μοιάζει να μην θέλει να το κρατήσει. Ο τηλεοπτικός φακός, που είναι πάντα μαρτυριάρης, τον συνέλαβε: το γεγονός πυροδότησε αντιδράσεις στην Τουρκία. Πιο έντονες ήταν αυτές του πρώην παίκτη του NBA Σεμίχ Ερντέν που έγραψε στο Twitter στον Σλούκα ότι «δεν θα τρώει ψωμί στην Τουρκία χωρίς να σέβεσαι τον ιδρυτή της χώρας Κεμάλ»! Το tweet του άναψε το φυτίλι που περίμενα οι λογιών λογιών ακραίοι Τούρκοι: στον Ελληνα παίκτη επιτέθηκαν με τρόπο χυδαίο ακόμα και οπαδοί της Φενέρ, φτάνοντας να κάνουν και αναφορές στη Μικρασιατική Καταστροφή – πολλοί τον παρότρυναν να φύγει από την Τουρκία. Επειδή ο Σλούκας είναι καλός παίκτης, θεώρησα εξ αρχής δεδομένο ότι μόλις καταλαγιάσει η φασαρία θα βρεθούν και πολλοί οπαδοί της τουρκικής ομάδας που θα του συμπαρασταθούν – η Φενέρ έχει αρχίσει τόσο άσχημα στην Ευρωλίγκα, που το τελευταίο που θα θελε είναι να τον χάσει. Το κύμα συμπαράστασης το περίμενα. Αλλά ομολογώ ότι δεν περίμενα με τίποτα την τοποθέτηση του διευθυντή της Χουριέτ και κορυφαίου αρθρογράφου της κ. Ερουγούλ Οζκιόκ, που βγήκε και υπερασπίστηκε τον Ελληνα παίκτη τόσο σθεναρά.
O Κεμάλ και ο Ελληνας
Για να γίνει κατανοητό το πόσο σπουδαίο γεγονός είναι η στάση του Οζκιόκ θα πρέπει να ξέρει κανείς μερικά πράγματα για την Χουριέτ. Χουριέτ στα τούρκικα σημαίνει Ελευθερία. Η εφημερίδα αυτή είναι πολιτική, καθημερινή, λαϊκή και κομμάτι λαϊκίστικη: σε πολλά μιμείται τη γερμανική Bild με την οποίο συνεργάζεται κιόλας. Δεν ήταν βέβαια πάντοτε έτσι. Ιδρύθηκε από τον Σεντάτ Σιμαβί την 1 Μαΐου 1948 και ανήκει στο μεγαλύτερο εκδοτικό οργανισμό της Τουρκίας το Doğan Group (Doğan Yayıncılık A.Ş.), το οποίο έχει άλλες δέκα τουρκικές εφημερίδες, ένα τηλεοπτικό κανάλι και πολλούς ραδιοφωνικούς σταθμούς. Η Χουριέτ υποστηρίζει πως είναι μία φιλελεύθερη εφημερίδα, αλλά η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια και μετά την πολιτική κυριαρχία του Ερτογάν, οι δημοσιογράφοι της, μολονότι του ασκούν κριτική, δεν έχουν αντισταθεί στον πειρασμό της εθνικιστικής ρητορικής. Το αποδεικνύει και το μότο που υιοθέτησε τα τελευταία χρόνια: «Türkiye Türklerindir» (δηλαδή «η Τουρκία ανήκει στους Τούρκους»). Κάνοντας ωστόσο ένα είδος αντιπολίτευσης στον Ερτογάν η Χουριέτ υπερασπίζεται τις φιλοκεμαλικές της παραδόσεις: αριστερά του λογότυπού της υπάρχει πάντα ένα πορτραίτο του Ατατούρκ δίπλα σε μια τουρκική σημαία. Όπως καταλαβαίνετε, αν υπάρχει μια τουρκική εφημερίδα που θα πρεπε να επιτεθεί στον Σλούκα για την άρνησή (;) να κρατήσει το πανό που βγήκε υπέρ της μνήμης του Κεμάλ, είναι αυτή που τον έχει καθημερινά στο πρωτοσέλιδό της. Κι όμως ο κορυφαίος αρθρογράφος της στάθηκε δίπλα στον Έλληνα παίκτη.
Κατάρα στα απαίσια tweet
Η πλήρης δήλωση του Ερουγούλ Οζκιόκ είναι αποθεωτική, περισσότερο και από υπερασπιστική. «Οι άγριες φυλές των κοινωνικών δικτύων τώρα επιτέθηκαν στον αγαπημένο μου μπασκετμπολίστα της Φενέρμπαχτσε, Κώστα Σλούκα. Επειδή λένε, δεν κράτησε το πανό για την 10η Νοεμβρίου, ημέρα μνήμης του Κεμάλ! Αν είναι δυνατόν! Τι μυαλά είναι αυτά! Ποιοι είστε εσείς, ώστε να του ζητάτε λογαριασμό; Ο Σλούκας είναι ο πιο Φενέρμπαχτσε από τους παίκτες της Φενέρμπαχτσε. Είναι άψογος στον τρόπο, στο ύφος και στο ήθος του. Παίζει έξι χρόνια στην ομάδα. Ποιος ξέρει σε πόσα παιχνίδια μας έσωσε στα τελευταία δευτερόλεπτα! Απολαμβάνω να τον βλέπω να παίζει, επειδή βγάζει μία ηρεμία. Έχει γίνει Κωνσταντινουπολίτης. Βρισκόμαστε στο σήμερα. Μακάρι να αποτύχουν τα σχόλιά σας στα social media και να μην τον κλονίσουν. Κατάρα σε αυτά τα απαίσια tweet σας», έγραψε. Μέσα σε μια παράγραφο ο Οζκιόκ τα βάζει με όλους: με όσους αποδοκίμασαν τον Σλούκα, με όσους δεν καταλαβαίνουν την αξία του, με όσους δεν μετράνε σωστά την αξία και το ήθος του παίκτη, με όσους δεν καταλαβαίνουν ότι ζουν στο σήμερα. Στο τέλος δεν ζητά από τους εξαγριωμένους οπαδούς να αναθεωρήσουν: απλά καταριέται τα tweet τους, γιατί γουστάρει το Σλούκα, γιατί καταλαβαίνει ότι η επίθεση που του έγινε είναι άδικη και γιατί είναι και δημοσιογράφος πραγματικός, δηλαδή έχει το κουράγιο να εκφράσει τη θέση του αδιαφορώντας για το ποιος συμφωνεί μαζί του - τον νοιάζει μόνο η τεκμηρίωσή της γιατί γνωρίζει πως από αυτή και μόνο θα κριθεί. Εχω τεράστιες αμφιβολίες για το αν στην κατά τα άλλα περισσότερο δημοκρατική και σίγουρα περισσότερο φιλελεύθερη Ελλάδα υπάρχει ένας που θα τολμούσε σε μια ανάλογη περίπτωση να βγει μπροστά εκφράζοντας την υποστήριξή του σε ένα Τούρκο αθλητή κόντρα σε ένα κυρίαρχο ρεύμα (έστω διαδικτυακό). Ο Οζκιόκ το έκανε χωρίς μάλιστα να προσδοκά κάποιου τύπου υποστήριξη: οι ακραίοι της Φενέρ θα είναι εναντίον του – ίσως περισσότερο ενάντια σε αυτόν από όσο στο Σλούκα. Το ότι η Χουριέτ έχει πολλούς αναγνώστες οπαδούς της Φενέρ, καθώς ο όμιλος Dogus έχει και μέρος των μετοχών της, δεν τον ένοιαξε καθόλου!
Διάλεξε να πει ό,τι νοιώθει
Ο ίδιος ο Ελληνας παίκτης όταν ξέσπασε η θύελλα μάλλον φοβήθηκε τις τουρκικές αντιδράσεις και για αυτό έψαξε δικαιολογίες για τη στάση του: είπε ότι δεν κράτησε το πανό γιατί ήθελε να είναι συγκεντρωμένος στο ματς – δεν τον πίστεψα. Πιστεύω πως δεν το κράτησε για να μην βρει το μπελά του από τους δικούς μας ακραίους – τον καταλαβαίνω. Η στάση του κάνει στα μάτια μου ακόμα πιο σπουδαίο την θέση του Οζκιόκ: ο Σλούκας είναι τυχερός! Εχω μάλιστα την υποψία ότι ο ακραίος λόγος του Τούρκου αρθρογράφου («Ποιοι είστε εσείς ώστε να του ζητάτε λογαριασμό;», «κατάρα σε αυτά τα απαίσια tweet σας» κτλ) είναι απολύτως σκόπιμος: ο Οζκιόκ θέλει να κάνει κατανοητό ότι για τον ίδιο δεν τίθεται θέμα συζήτησης. Ο Οζκιόκ δεν είναι αθλητικός συντάκτης: είναι αρθρογράφος. Και ως τέτοιος συμπεριφέρεται: καταθέτει τη γνώμη του απλά γιατί πιστεύει στην αλήθεια της.
Η Ελλάδα και η Τουρκία θα έχουν πάντα πολλούς ακραίους: αυτό που λείπει και στις δυο χώρες είναι άνθρωποι σαν τον Οζκιόκ, ικανοί να σταθούν με σθένος μπροστά τους. Ο Οζκιόκ (αντι)μίλησε στους Τούρκους οπαδούς και άθελά του έκανε κι ένα μάθημα στους Ελληνες δημοσιογράφους. Τους θύμισε ότι ο σκόπος τους δεν πρέπει να είναι ούτε τα like, ούτε τα χειροκροτήματα του κοινού τους: δεν κάνουν αυτό το επάγγελμα για να «πολιτεύονται». Το κάνουν για να δείχνουν την συνέπεια τους και το κύρος τους χωρίς να νοιάζονται ποιος θα δυσαρεστηθεί από τη θέση τους. Ο Οζκιόκ είχε να διαλέξει ανάμεσα σε χιλιάδες Τούρκους κι ένα Ελληνα. Και διάλεξε να πει ό,τι νοιώθει. Αν ζούσε στην Ελλάδα, το πιθανότερο είναι ότι θα έμενε σιωπηλός…